KONUYA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR
§1. İRADE SERBESTİSİ (ÖZERKLİĞİ) İLKESİ
17
§2. Sözleşme Özgürlüğü İlkesi
18
I. Sözleşmeyi Yapma veya Yapmama Özgürlüğü
19
II. Sözleşmenin Karşı Tarafını Seçme Özgürlüğü
20
III. Sözleşmenin Konusunu Belirleme ve Düzenleme Özgürlüğü
20
IV. Sözleşmeyi Değiştirme veya Ortadan Kaldırma Özgürlüğü
21
V. Sözleşmenin Şeklini Belirleme Özgürlüğü
22
§5. SÖZLEŞMEYE BAĞLILIK İLKESİ (PACTA SUNT SERVANDA)
26
§6. SÖZLEŞMELERDE KARŞILIKLILIK İLKESİ
28
MÜCBİR SEBEP, AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ KAVRAMLARI
§1. MÜCBİR SEBEP KAVRAMI
29
I. Mücbir Sebep Kavramı ile İlgili Teoriler
30
II. Mücbir Sebebin Tanımı
31
III. Beklenmeyen Hal Kavramından Ayırt Edilmesi
32
IV. Mücbir Sebebin Unsurları
34
A. Konunun Değerlendirilmesi
34
C. Haricilik (Dışsalllık)
36
F. Borcun İhlali (borcun ifasının imkansızlaşması)
39
V. Mücbir Sebeple İlgili Hukuki Düzenlemeler
40
VI. Mücbir Sebebin Hüküm ve Sonuçları
41
A. Mücbir Sebep nedeniyle Borcun Sürekli olarak İmkansızlaşması
42
2. İmkansızlığın Unsurları
43
a. Borçlanılan Edim Yükümlülüğünün Sonradan İmkânsız Hale Gelmesi
43
b. Borçlu Tarafın İmkansızlıktan Sorumlu Tutulmaması
45
3. Sürekli İmkansızlığın Temerrüde Etkisi
46
4. İhbar Yükümlülüğü ve Zararın Artmaması İçin Gerekli Tedbirleri Alma Yükümlülüğü
47
5. Mücbir Sebep Nedeniyle İmkânsız Hale Gelen Edimin Vaziyeti
48
6. Yan Hakların Durumu
48
7. Edimin Yerine Geçen Değerlerin Durumu (İkame Değer)
49
8. Karşılıklı Borç Yükleyen Sözleşmelerde İmkansızlığın Sonuçları
50
B. Mücbir Sebep Nedeniyle Borcun Kısmi Olarak İmkansızlaşması
51
C. Mücbir Sebep Nedeniyle Borcun Geçici Olarak İmkânsız Hale Gelmesi
53
§2. AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ KAVRAMI (SÖZLEŞMENİN UYARLANMASI)
55
I. Aşırı İfa Güçlüğü ve Sözleşmenin Uyarlanması Teoriler
55
A. Clausula Rebus Sic Stantibus Teorisi
55
C. Emprevizyon Teorisi
56
D. Frustration Teorisi
57
E. İşlem Temelinin Çökmesi Teorisi
57
II. Aşırı İfa Güçlüğü Tanımı
60
III. Aşırı İfa Güçlüğü Kavramının Benzer Kavramlardan Ayırt Edilmesi
62
A. Aşırı İfa Güçlüğü– Mücbir Sebep Farklılığı
62
B. Aşırı İfa Güçlüğü– Haklı Sebep Farklılığı
64
C. Aşırı İfa Güçlüğü –Temel Hatası Farklılığı
65
D. Aşırı İfa Güçlüğü– İfa İmkânsızlık Farklılığı
67
IV. Aşırı İfa Güçlüğünün Unsurları
68
A. Geçerli Olarak Kurulmuş Bir Sözleşmenin Mevcut Olması
70
B. Sözleşmede veya Kanunda, Değişen Koşulların Sözleşmeye Etkisine, Dair Bir Hüküm Bulunmaması
71
C. Taraflarca Öngörülemeyen ve Öngörülmesi Mümkün Olmayan Bir Değişiklik Olması
72
1. Sözleşme Kurulduktan Sonra Meydana Gelen Olağanüstü Değişiklikler
72
a. İşlem Temeli Haline Gelen Durumdaki Olağanüstü Değişiklik
72
b. Objektif Nitelikte Olağanüstü Değişiklik
73
c. Subjektif Nitelikte Olağanüstü Değişiklik
76
2. Tarafların Öngöremedikleri Değişiklikler
77
D. Aşırı İfa Güçlüğü Yaratan Durumun, Borçluya İsnat Edilebilen Bir Durumdan Kaynaklanmaması Gerektiği
81
E. Meydana Gelen Durumun Sözleşmenin Yapıldığı Sırada Mevcut Olan Olguları, Kendisinden İfanın İstenmesi Dürüstlük Kuralına Aykırı Düşecek Şekilde Borçlu Aleyhine Değiştirmiş Olması
82
F. Borçlu, Borcunu Henüz Yerine Getirmemiş ya da Haklarını Saklı Tutarak Yerine Getirmiş Olması Gerekliliği
84
G. Değişen Koşullar ile Aşırı İfa Güçlüğü Hali Arasında Uygun İlliyet Bağı Bulunması Gerekliliği
86
V. Aşırı İfa Güçlüğü ile İlgili Hukuki Düzenlemeler
86
VI. Aşırı İfa Güçlüğünün Hüküm ve Sonuçları
87
C. Sözleşmenin Hâkim Tarafından Uyarlanması
91
D. Hâkimin Sözleşmeyi Sonlandırması
93
MÜCBİR SEBEP VE AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜNÜN
KİRA SÖZLEŞMELERİNE ETKİSİ
§1. KİRA SÖZLEŞMESİNİN TANIMI
97
II. Kira Sözleşmesinin Hukuki Niteliği
100
III. Kira Sözleşmesinin Unsurları
102
A. Kira Sözleşmesi Taraflarının Anlaşmaları
102
B. Bir Şeyin (Eşya) Kullanılmasının Devri
103
1. Kira Konusu Bir Şey
103
2. Kira Konusu Şeyin Kullanılmasının ve Yaralanılmasının Belirli veya Belirsiz Süre İçin Devri
104
3. Kiralanan Şeyin Bir Bedel Karşılığında Devri
106
C. Kira Sözleşmesinin Tabi Olduğu Şekil
108
IV. Taraf Yükümlülükleri
110
A. Kiraya Verenin Borçları
110
1. Kiraya Verenin Kiralananı Kiracıya Teslim ve Bu Halde Bulundurma Borcu
110
aa. Kiralananı Kararlaştırılan Tarihte Teslim Borcu
113
bb. Kiralananı Sözleşmede Amaçlanan Kullanıma Elverişli Durumda Teslim Borcu
114
b. Kiraya Verenin Kiralananı Sözleşme Süresince Sözleşmede Öngörülen Kullanıma Olanaklı Halde Bulundurma Borcu
115
2. Kiraya Verenin Vergi ve Benzeri Yükümlülüklere Katlanma Borcu
116
3. Kiraya Verenin Yan Giderlere Katlanma Borcu
117
4. Ayıptan Doğan Sorumluluk
122
b. Ayıptan Doğan Sorumluluğun Şartları
123
aa. Esasa İlişkin (Maddi) Şartlar
123
aaa. Kiralanan Ayıplı Olması Gerektiği
123
bbb. Kiracının Ayıbı Bilmemesi Gerektiği
124
ccc. Kiraya Verenin Sorumluluğunu Ortadan Kaldıran veya Sınırlandıran Bir Hüküm Bulunmaması Gerekliliği
125
c. Ayıptan Doğan Sorumluluk Hükümleri
126
aa. Kiralananın Teslimi Anındaki Ayıplardan Doğan Sorumluluk
126
bb. Kiralananın Tesliminden Sonra Ayıplardan Doğan Sorumluluk
127
aaa. Ayıbın Giderilmesini İsteme Hakkı
128
bbb. Kira Bedelinden İndirim İsteme Hakkı
129
ccc. Kiralananın Ayıpsız Benzeriyle Değiştirilmesini Talep Etme Hakkı
130
ddd. Kiracının Kira Sözleşmesini Fesih Hakkı
130
eee. Zararın Giderilmesini İsteme (Tazminat) Hakkı
131
5. Kiraya Verenin Üçüncü Kişilerin İleriye Sürdüğü Haklar Sebebiyle Sorumluluğu
132
a. Zapttan Sorumluluk
133
b. Kiralanın El Değiştirmesi
133
c. Üçüncü Kişinin Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olması
134
d. Tapu Siciline Şerh
135
B. Kiracının Borçları
136
1. Kira Bedelini Ödeme Borcu
136
2. Kiralanan Şeyi Özenle Kullanma Borcu
143
3. Komşulara Saygı Gösterme Borcu
144
4. Temizlik ve Bakım Giderlerini Ödeme Borcu
146
5. Kiralanan Şeydeki Ayıpları Bildirim Borcu
147
6. Ayıpların Giderilmesine ve Kiralanan Şeyin Gösterilmesine Katlanma Borcu
147
7. Kiralananı Boşaltma ve Teslim Etme Borcu
149
§2. MÜCBİR SEBEP–İFA İMKANSIZLIĞI–AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ HALİNİN KİRA SÖZLEŞMELERİNE ETKİSİ
150
A. İfa İmkansızlığı Yönünden Ele Alınması
154
B. Aşırı İfa Güçlüğü Yönünden Ele Alınması
157
III. Kiraya Veren Yönünden
158
§3. KİRA SÖZLEŞMELERİNİN UYARLANMASI
160
II. Kira Tespiti ve Kira Sözleşmesinin Uyarlanmasından Farkı
161
III. Kira Sözleşmesinin Akdi Olarak Uyarlanması
164
IV. Kira Sözleşmesinin Kanuni Olarak Uyarlanması
167
V. Kira Sözleşmesinin Hâkim Tarafından Uyarlanması
168
A. Kira Sözleşmesinin Uyarlanması Hakkında Dikkat Edilecek Hususlar
170
B. Kira Sözleşmesinin Uyarlanmasının Görünüş Biçimi
171
VI. Kira Sözleşmesinin Hâkim Tarafından Sonlandırılması
178
A. Kira Sözleşmesinin Aşırı İfa Güçlüğü Sebebiyle Sonlandırılması
178
B. Kira Sözleşmesinin Haklı Sebeple Olağanüstü Feshi
179
§4. KİRA SÖZLEŞMESİNİN UYARLANMASINDA ARABULUCULUK YÖNTEMİ
181
I. Dava Şartı Olmayan Arabuluculuk Yöntemi
182
II. Dava Şartı Olarak Arabuluculuk Yöntemi
184
§5. KİRA SÖZLEŞMESİNİN UYARLANMASI İÇİN AÇILACAK DAVALAR
186
I. Kira Tespit Davası
186
§6. ZAMANAŞIMI SÜRESİ
189
I. Kira Tespit Davası Açısından
189
A. Belirli Süreli Sözleşmelerde
189
1. Kira Sözleşmesinde Artış Hükmünün Olmaması Durumu
189
2. Kira Sözleşmesinde Artış Hükmünün Olması Durumu
190
B. Belirsiz Süreli Sözleşmelerde
191
II. Kira Sözleşmesinin Uyarlanması Açısından
191
§7. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
192