SAĞLIK, SAĞLIK HİZMETİ VE TEMEL KAVRAMLAR
2. Sağlık Hizmetlerinin Tanımı
32
3. Sağlık Hizmetlerinin Özellikleri ve Sağlık Ekonomisi
33
4. Sağlık Hizmetlerinin Sınıflandırılması
34
a. Koruyucu Sağlık Hizmetleri
34
b. Tedavi Edici Sağlık Hizmetleri
35
c. Rehabilitasyon Hizmetleri
36
ç. Sağlığın Geliştirilmesi Hizmetleri
37
5. Temel ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Ayrımı
38
a. Temel Sağlık Hizmetleri
38
b. Yardımcı Sağlık Hizmetleri
39
C. SAĞLIK POLİTİKASI, PAYDAŞLARI ve PLANLAMASI
40
Ç. SAĞLIK SEKTÖRÜ VE SAĞLIK SİSTEMİ
42
D. SAĞLIK HİZMET SUNUCULARI
44
E. SAĞLIK SEKTÖRÜ ÇALIŞANI (PERSONEL)
46
1. Sağlık Meslek Mensupları
50
ç. Hemşire ve Hemşire Yardımcısı
52
d. Ebe ve Ebe Yardımcısı
53
ı. Dil ve Konuşma Terapisti
58
l. Ergoterapist (İş ve Uğraşı Terapisti)
60
m. Sağlık Bakım Teknisyeni
61
n. Anestezi Teknisyeni/Teknikeri
61
o. Tıbbi ve Patoloji Teknikeri/Teknisyeni
62
ö. Tıbbi Görüntüleme Teknisyeni
62
r. Ağız ve Diş Sağlığı Teknikeri, Diş Protez Teknikeri, Tıbbi Protez ve Ortez Teknisyeni
62
s. Ameliyathane Teknikeri
63
t. Odyometri Teknikeri
63
ü. Fizyoterapi Teknikeri
64
v. Radyoterapi Teknikeri
64
z. Ergoterapist Teknikeri (İş ve Uğraşı Teknikeri)
65
α. Elektronörofizyoloji Teknikeri
65
β. Mamagrofi Teknikeri
65
2. Sağlık Hizmetinde Çalışan Diğer Meslek Mensupları
66
aa. Biyomühendis – Biyomedikal Mühendis – Klinik Mühendis
67
bbb. Biyomedikal Mühendis
68
bb. Molekül ve Genetik Mühendisi
69
ç. Sosyal Çalışmacı/Sosyal Hizmet Uzmanı
70
d. Sağlık Eğitimcisi/Tıbbi Teknolog
70
f. Çevre Sağlığı Teknikeri/Teknisyeni
73
g. Yaşlı Bakım Teknikeri/Teknisyeni
73
h. Biyomedikal Cihaz Teknikeri
75
HEKİM DIŞINDAKİ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HUKUKİ SORUMLULUĞUNA DAİR TEMEL KAVRAMLAR
3. Kişilik Hakkının Korunması
84
b. Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Sebepler
85
aa. Kişilik Hakkı Zedelenen Kimsenin Rızası (Mağdur Rızası):
85
bb. Üstün Nitelikte Özel Yarar:
86
cc. Üstün Nitelikte Kamu Yararı
89
çç. Kanunun Verdiği Yetki
91
1. Sağlık Hakkını Açıklayan Görüşler
91
2. Tarihsel Gelişim ve Kaynaklar
92
3. Bir İnsan Hakkı Olarak Sağlık Hakkı
94
2. Hukuka Uygunluk Şartları
101
a. Yetkili Kişiler Tarafından İcra Edilmesi
101
b. Hukuken Öngörülmüş Amaçlara Yönelik Olması
101
c. Tıp Bilimince Genel Kabul Edilmiş İlke ve Esaslara Uygun Olması
102
ç. Aydınlatılmış Onam
102
aa. Aydınlatma (Bilgilendirme) Kavramı
103
cc. Aydınlatmanın Yapılmayabileceği İstisnai Haller
107
çç. Rıza Gerektirmeyen İstisnai Haller
108
dd. Kamu Sağlığının Korunmasına İlişkin Düzenlemeler:
109
d. Tıbbi Gereklik ve Bunlara Uygun Tıbbi Müdahale
109
F. HATALI TIBBİ UYGULAMA (TIBBİ MALPRAKTİS)
115
G. KOMPLİKASYON (İSTENMEYEN SONUÇ)
117
Ğ. DEFANSİF (ÇEKİNİK) TIP
118
1. Defansif Tıp Kavramı
118
2. Pozitif Defansif Tıp
119
3. Negatif Defansif Tıp
120
H. TIP ETİĞİ – BİYO–TIP ETİĞİ – BİYOMEDİKAL ETİK
121
c. Tıp Etiği Kökeni ve Kavramı
123
ç. BiyoTıp Etiği ve Biyomedikal Etik
125
2. Tıp Etiği – Hukuk İlişkisi, Sağlık Etiği ve Tıbbi Etiğin İlkeleri
125
a. Tıbbi Etik, Ahlak, Tıbbi Deontoloji ve Hukuk İlişkisi
125
c. Tıbbi Etiğin (Biyo–Tıp Etiğin) İlkeleri
129
aa. Özerkliğe Saygı İlkesi (Otonomi)
130
bb. Zarar Vermeme İlkesi (Nonmaleficence)
131
cc. Yarar Sağlama İlkesi – Yararlılık (Beneficence)
132
I. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIP UYGULAMALARI (GETAT)
135
2. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği
136
İ. HASTA HAKLARI VE SORUMLULUKLARI
139
2. Uluslararası Bildirgelere Göre Hasta Hakları
140
3. Hasta Hakları Yönetmeliği Kapsamında Hasta Hakları – Yükümlülükleri
140
aa. Sağlık Hizmetinden Faydalanma Hakkı
142
bb. Sağlık Durumu İle İlgili Bilgi Alma Hakkı
142
cc. Hasta Haklarının Korunması Hakkı (Şikayet Hakkı)
143
çç. Tıbbi Müdahalede Hastanın Rızası
143
dd. Tıbbi Araştırmalar
143
c. Hasta Yükümlülükleri
144
J. SAĞLIKTA İNSAN GÜCÜ, İŞ BİRLİĞİ VE EKİP ÇALIŞMASI
145
1. Sağlık İnsan Gücü (İşgücü)
145
a. Ekip Çalışmasının Önemi
149
b. Ekip Çalışmasının Özellikleri
150
b. Konsültasyon (Görüş Alışverişi)
152
HEKİM DIŞINDAKİ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN KAYNAKLARI
A. HAKSIZ FİİLDEN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUMLULUK
157
B. SÖZLEŞMEDEN DOĞAN SORUMLULUK
158
a. Vekalet Sözleşmesi
162
bb. Vekâlet Sözleşmesi Görüşü
163
bb. Eser Sözleşmesi Görüşü
164
c. Sui Generis (Kendine Özgü Yapısı Olan) Sözleşme
166
d. Sağlık Çalışanının İşi Dolayısıyla Yapabileceği Diğer Sözleşmeler
168
3. Sözleşmeye Taraf Olabilecek Sağlık Çalışanları
169
d. Dil ve Konuşma Terapisti
173
e. İş ve Uğraşı Terapisti (Ergoterapist)
173
ı. Sağlık Hizmetinde Çalışan Diğer Meslek Mensupları
177
C. HUKUKİ SORUMLULUĞUN ŞARTLARI
178
1. Hukuka Aykırı Fiil – Sözleşmenin İhlali (Borca Aykırılık)
178
a. Hukuka Aykırı Fiil
178
b. Sözleşmenin İhlali (Borca Aykırılık)
180
bb. Sözleşmeden Doğan Borçlar ve Haklar
182
aaa. Sözleşmeden Doğan Borçlar
182
i. Sağlık Çalışanının İş Görme Borcu
183
ii. Özen Gösterme Borcu
183
iii. Aydınlatılmış Onam Alma Borcu
184
iv. Sadakat ve Sır Saklama Borcu
187
i2. Sır Saklama Borcu
188
bbb. Sözleşmeden Doğan Haklar (Hasta – Sağlıklı Bireyin Yükümlülükleri)
191
i. Ücret İsteme Hakkı (Ücret Ödeme Yükümlülüğü)
191
ii. İşbirliği Yükümlülüğü
191
iii. Tavsiyelere Uyma Yükümlülüğü
192
iv. Katlanma Yükümlülüğü
192
v. Bildirim Yükümlülüğü
192
vi. Diğer Haklar – Yükümlülükler
192
3. Uygun İlliyet Bağı
199
b. İlliyet Bağını Kesen Sebepler
202
bb. Müterafik Kusur (Zarar Görenin Kusuru)
202
cc. Üçüncü Kişinin Kusuru
204
b. Meslek Eğitimi, Tıbbi Standart ve Kusur İlişkisi
210
c. Kusurun Aranmadığı Hukuki Sorumluluk Halleri
211
bb. Sağlık Çalışanının Adam Çalıştıran Olarak Sorumluluğu (TBK m. 66)
211
i. Çalıştıran ile Çalışan Arasında Bağımlılık İlişkisi Mevcut Olmalıdır
213
ii. Zarar Çalışanın İşi Gördüğü Sırada Hukuka Aykırı Davranışı ile Meydana Gelmelidir
214
iii. Adam Çalıştıran Kurtuluş Kanıtı Getirmemiş Olmalıdır
215
cc. Sağlık Çalışanının Yardımcılarının Fiilinden Sorumluluğu (TBK m. 116)
217
i. Borç İlişkisi Mevcut Olmalı
217
ii. Borcun İfasının veya Bir Hakkın Kullanılmasının Yardımcıya Bırakılması
218
(α). Yardımcı Kişiye İzin Verilmesi
218
(ɣ). Hakkın Kullanılmasında
220
iii. Borcun İfasının veya Bir Hakkın Kullanılmasının Yardımcıya Bırakılması Caiz Olmalı
220
iv. Yardımcı Zararı Kendisine Verilen İşi Yürüttüğü Sırada Gerçekleştirmiş Olmalı
221
v. Yardımcı Kişinin Davranışı Borçluya/Alacaklıya Farazi Bir Kusur Olarak Yüklenmeli
221
vi. Yardımcıların Fiilinden Sorumluluğu Kaldıran veya Daraltan Anlaşma Bulunmamalı
223
vii. Zarar ve Uygun İlliyet Bağı Olmalı
224
(β). Uygun İlliyet Bağı
224
ccc. Sorumsuzluk Anlaşması
225
çç. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu (TBK 66) ile Yardımcı Kişinin Davranışından Sorumluluk (TBK 116) İlişkisi
226
dd. Adam Çalıştıranın Çalışana Rücu ve Sağlık Çalışanının Rücu Sorumluluğu
227
aaa. Adam Çalıştıranın Çalışana Rücu (Sağlık Çalışanının Adam Çalıştırması Halinde)
227
bbb. Sağlık Çalışanının Rücu Sorumluluğu
228
Ç. VEKÂLETSİZ İŞ GÖRMEDEN DOĞAN SORUMLULUK
229
c. Tıp Hukukundaki Yeri
231
2. Sağlık Çalışanının Vekâletsiz İş Gördüğü Durumlar
232
b. Tıbbi Müdahalenin Genişletilmesi
233
3. Vekâletsiz İş Görmeden Doğan Sorumluluk Halleri
234
b. Gerçek Vekâletsiz İş Görmeden Doğan Sorumluluk
234
c. Gerçek (Caiz) Olmayan Vekâletsiz İş Görmeden Doğan Sorumluluk
236
D. KİŞİSEL SAĞLIK VERİLERİNİN KORUNMAMASINDAN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUK
238
1. Kişisel Verilerin Korunması
238
bb. Kişisel Verilerin Korunması İhtiyacı
240
cc. Özel Nitelikli Kişisel Veri
244
bbb. Kişisel Sağlık Verisi
246
iii. Saklanan Kişisel Sağlık Verisi (Arşiv Kişisel Sağlı Verisi)
249
2. Kişisel ve Hassas Verilerin İşlenmesi
250
b. Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi
250
c. Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi Şartları
251
bb. Hukuka Uygunluk Nedenleri
252
bbb. Açık Rızanın Aranmayacağı Haller
253
ii KVKK m. 6/3’te Yer Alan Amaç ve Kişi Yönünden Sınırlanan İstisnai Haller
253
iii. Kanunda Yer Alan Diğer İstisnalar
256
3. Tarafları ve Hukuki Dayanakları
257
a. Tarafları (Hak ve Sorumluluk Özneleri)
257
aa. Veri Sahibi (İlgili Kişi – Veri Öznesi)
257
bb. Sorumluluk Özneleri
257
b. Hukuki Dayanakları
260
bb. Kişisel Sağlık Verilerinin Korunmasının Yasal Dayanakları
261
HEKİM DIŞINDAKİ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN SONUÇLARI
B. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
272
C. DAVA ŞARTI ARABULUCULUK
278
2. İspat Yüküne İlişkin Özel Durumlar
284
3. Loss Of Chance (Şans Kaybı) Doktrini
285
b. Esaslı Neden Yaklaşımı (The Substantial Factor)
287
c. Oransal Yaklaşım (The Proportional Approach)
288
ç. Normatif Yaklaşım (The Legislative Approach)
289
d. Türk/İsviçre Hukukunda Loss Of Chance (İyileşme Şansının Yitirilmesi) Doktrini
289
aa. İsviçre Doktrininde Loss of Chance
291
bb. Türk Hukukunda Fark Teorisine Göre Loss of Chance
292
E. ZORUNLU MALİ MESULİYET SİGORTASI
296