Onbirinci Baskıya Önsöz
7
I. İMAR HUKUKU KAVRAMI
33
B. İmar Hukukunun Konusu
33
C. İmar Hukukunun Nitelikleri
34
Ç. İmar Hukukunun Kaynakları
36
3. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
38
6. Diğer Düzenleyici İşlemler
41
D. İmar Hukukunun Diğer Hukuk Dalları Arasındaki Yeri
41
II. İMAR PLANLAMASININ TÜRK HUKUKUNDAKİ GELİŞİMİ
42
2. Zorunlu Plan Dönemi (1928–1956)
46
ÜLKE KALKINMA PLANI, BÖLGE PLANI VE MEKÂNSAL PLANLAR
I. ÜLKE KALKINMA PLANI
53
III. METROPOLİTEN İMAR PLANI
56
A. Mekânsal Planlama Kademeleri ve İlişkileri
58
1. Mekânsal Planlama Kademeleri
58
2. Mekânsal Planlararası İlişkiler
59
B. Genel Planlama Esasları
61
1. Mekânsal Planların Planlama İlke ve Esasları
61
2. Mekânsal Planların Hazırlanması ile İlgili Standartlar
61
C. Mekânsal Planların Yapımına Dair Esaslar
62
1. Araştırma ve Analiz
62
3. Gösterim (Lejand) Teknikleri
64
Ç. Mekânsal Strateji Planı
66
2. Planlama Alanına Göre Türleri
67
3. Planlama İlke ve Esasları
67
5. Planın Hazırlanması
69
6. Planın Uygulanması ve İzleme
69
2. Planlama Alanı ve Planlama Yetkisi
70
a. İl Düzeyinde Çevre Düzeni Planı
71
b. Bölge ve Havza Düzeyinde Çevre Düzeni Planı
72
3. Çevre Düzeni Planlarının Yapım Usulü
73
4. Çevre Düzeni Planlarında Revizyon ve Değişikliklerin Yapılması
74
1. İmar Planı İlkeleri
75
2. Planlamanın Aşamaları
76
a. Halihazır Harita Alımı
76
b. İlgili Kurum ve Kuruluşlardan Rapor ve Görüşlerin Alınması
78
ç. Planın Elde Etme Şeklinin Belirlenmesi ve Plan Yaptırma Yolları
79
ça. İmar Planlarının Elde Edilme Usulleri
80
çb. İmar Planlarının Yapımında Yeterlilik
83
b. İlgili Kurum ve Kuruluşlardan Verilerin Elde Edilmesi, Analiz, Etüt ve Araştırmalar
85
c. Gerekli İzinlerin Alınması
86
ç. Bilgileri Birleştirme (Sentez), Yorum, Sonuçların Değerlendirilmesi
90
d. Nazım Plan Açıklama Raporu
90
e. Nazım Plan Kararlarına Geçiş
91
4. Uygulama İmar Planı
93
5. İmar Planlarında Mekânsal Kullanım Alanlarının Gösterilmesi
96
I. İMAR PLANLAMASINDA GENEL YETKİ
107
2. Mücavir Alan Kavramı, Tespiti, Onaylanması ve Sonuçları
108
3. İmar Planlarında Karar Organı: Belediye Meclisleri
109
II. İMAR PLANLAMASINDA MERKEZÎ İDARENİN YETKİSİ
111
A. İmar Kanunu’nun 9’uncu Maddesi ile Verilen Yetkiler
111
B. 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Verilen Yetkiler
112
C. 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8/g Bendi ile Verilen Yetkiler
113
III. İMAR PLANLAMASINDA ÖZEL YETKİ
114
A. Büyükşehir Belediyelerinde
114
1. Çevre Düzeni Planı Yapma Yetkisi
114
2. Nazım İmar Planı Yapma Yetkisi
114
3. Uygulama İmar ve Parselasyon Planı Yapma Yetkisi
114
4. Kanunlarla Büyükşehir Belediyelerine Verilen Görevlerle İlgili Yetkiler
115
5. İlçe Belediyelerine Ait Planlama Yetkilerinin Büyükşehir Belediyesine Devredilmesi
115
6. Büyükşehir Sınırı İl Sınırı Olması Nedeniyle Mahalleye Dönüşen Yerleşim Yerlerinde
115
B. Kıyılarda, Sahil Şeritlerinde ve Doldurma ve Kurutma Suretiyle Kazanılacak Arazilerde
116
1. Kıyılarda Planlama
116
2. Sahil Şeritlerinde Planlama
117
3. Doldurma ve Kurutma Suretiyle Kazanılacak Arazilerde
118
Ç. Özel Çevre Koruma Bölgelerinde
119
D. Özelleştirme Programına Alınan Kuruluşlara Ait Arsa ve Arazilerde
120
1. Belediye ve Mücavir Alanlarda Bulunan ve Özelleştirme Kapsamına Alınmış Kuruluşlara Ait Arazi ve Arsalarda
120
3. Özelleştirme Programındaki Kuruluşlara Ait veya Kuruluş Lehine İrtifak/kullanım Hakkı Alınmış Arsa ve Araziler ile Özel Kanunları Uyarınca Özelleştirme Programına Alınan arsa ve Arazilerde
120
E. Organize Sanayi, Endüstri ve Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde
121
1. Organize Sanayi Bölgelerinde
121
2. Endüstri Bölgelerinde
123
3. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde
123
F. Köy Yerleşme Alanlarında
124
1. Köy Yerleşme Planları
124
2. Planların Yapılması, Onaylanması ve Tapuya Tescili
128
3. Köy Yerleşme Planlarının Uygulanması
128
2. Planların Revize Edilmesi ve Değiştirilmesi
131
Ğ. Karayolu Güzergahlarında
131
H. Diğer Özel Planlama Yetkileri
133
IV. İMAR PLANLARININ YAPILMASINDA SÜRE
138
İMAR PLANLARINDA DEĞİŞİKLİK, REVİZYON VE İLAVE YAPILMASI
I. İMAR PLANLARINDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI VE SONUÇLARI
141
A. İmar Planlarının Değiştirilmezliği İlkesi
141
B. İmar Planlarında Değişiklik Usulü
142
1. Bakanlıkça Değişiklik İstenmesi
142
2. Mahalli İdarelerce Re’sen Değişiklik Yapılması
142
3. Özel Hukuk Gerçek ve Tüzel Kişilerince Planlarda Değişiklik Yapılmasının İstenmesi
143
4. Değişiklik Sırasında Göz önünde Bulundurulması Gereken Hususlar
143
5. Plan Değişikliğine İlişkin Esaslar
147
a. Sosyal ve Teknik Alt Yapıya İlişkin Değişiklikler
147
b. Kat Adedi ve Bina Yüksekliğini Artıran Değişiklikler
149
c. Yolların Genişletilmesi, Daraltılması ya da Güzergâhlarının Değiştirilmesiyle İlgili Değişiklikler
150
ç. Yoğunluk Artıran veya Kentsel Ulaşım Sistemini Etkileyen Değişiklikler
150
d. Nazım İmar Planları Üzerinde Gösterilen Sosyal ve Teknik Altyapı Alanlarının Konum ile Büyüklüklerinde Değişiklikler
150
e. Taşınmaz Maliklerinin Talebi Üzerine Ada Bazında Yapılacak İmar Planı Değişikliği Sonucunda Değerinde Artış Olan Arsadan Değer Artış Payı Alınması
151
II. İMAR PLANLARINDA REVİZYON YAPILMASI
156
A. Tanım ve Hukuki Niteliği
156
B. Revizyon Yetkisi ve Usulü
157
III. İLAVE İMAR PLANI
157
IV. İMAR PLANLARININ DEĞİŞTİRİLMESİNİN/REVİZYONUNUN HUKUKİ SONUÇLARI: KAZANILMIŞ HAKLAR SORUNU
158
A. Kazanılmış Hak Kavramı
158
B. İmar Mevzuatında Durum
160
1. İnşasına 2 yıl İçinde Başlanmayan Yapılar
160
2. Ruhsat Süresi içinde Tamamlanmayan Yapılar
161
3. Ruhsat ve Eklerine Uygun Olarak Tamamlanmasına Rağmen Ruhsat Süresi içinde Yapı Kullanma İzni Düzenlenmeyen Yapılar
161
4. Plansız Alanlarda Mevzuata Uygun Yapılmış Yapıların Tamir, Tadil ve İlavelerinde veya Yeniden Yapılması Mümkün Olan Yapılarda
162
6. Uygulama İmar Planı Değişikliği ile Yolda veya Teknik Altyapı Alanlarında Kalan ve Kamulaştırma Kararı Alınan Yapılar
163
7. Uygulama İmar Planı Değişikliği Nedeniyle, Plana Ait Kararlara Aykırı Düşen Yapılar
164
MEKÂNSAL PLANLARIN ONAYLANMASI, İLANI VE HUKUKİ SONUÇLARI
I. PLANLARIN ONAYLANMASI VE YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ
167
B. Planların Sunulması ve Değerlendirilmesi
168
C. Planların Onaylanması ve Yürürlüğe Girmesi
169
2. İmar Planlarının Onaylanması ve Yürürlüğe girmesi
170
a. Normal Belediyelerde
170
b. Büyükşehir Belediyelerinde
171
c. Belediye Sınırları Dışında
172
Ç. Planların İlanı, İtirazlar ve Kesinleşmesi
173
1. Plan, Değişiklik ve Revizyonların İlanı
173
2. Planlar, Plan Değişiklik ve Revizyonlarına İtirazlar ve Karara Bağlanması
174
II. İMAR PLANLARININ HUKUKİ SONUÇLARI
175
B. Özel Hukuk Gerçek ve Tüzel Kişileri Açısından
178
1. İmar Çapını (İmar Durumu) İsteme Hakkı
178
3. Dava Hakkı: İmar Planlarına Karşı İptal Davasının Açılması
180
İMAR PLANLARININ HUKUKİ NİTELİĞİ VE
İMAR PLANLARINA HAKİM OLAN İLKELER
I. İMAR PLANLARININ HUKUKİ NİTELİĞİ VE NORMLAR HİYERARŞİSİNDEKİ YERİ
183
A. İmar Planlarının Hukuki Niteliği
183
II. İMAR PLANLARINA HÂKİM OLAN TEMEL İLKELER
184
A. Hukuk Devleti İlkesi
184
Ç. Üst Derecedeki Planlara Bağlılık (Hiyerarşi) İlkesi
186
D. Kamu Yararı İlkesi
188
G. Uzun Süreli Olma İlkesi
191
H. Bilimsellik İlkesi
192
İMAR PLANLARININ UYGULANMASI
I. TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ
199
II. PROGRAM YAPMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
200
B. Yürürlükteki Durum
201
III. İMAR PROGRAMININ HAZIRLANMASI VE ONAYLANMASI
201
IV. İMAR PROGRAMLARINDA SÜRE
202
V. İMAR PROGRAMLARININ HUKUKÎ SONUÇLARI
203
B. Kısıtlamaların Süreye Bağlılığı
203
C. Programa Alınmayan Alanlarda Mevcut Kullanımın Devamının Mümkün Olması
204
Ç. İmar Programına Alınan Yerlerin Vergilerinin İdarece Ödenmesi
205
İMAR HUKUKUNDA KAMULAŞTIRMA USULÜ
I. İMAR HUKUKUNDA KAMULAŞTIRMA USULÜNÜN UYGULANMASI
207
A. Düzenleme Ortaklık Payını Aşan Umumi ve Kamu Hizmet Alanlarının Kamulaştırılması
207
1. Kamulaştırma ile Elde Edilebilecek Alanlar
207
2. Kamulaştırmayı Yapacak İdarenin Belirlenmesi
208
3. Kamulaştırma Süresi
209
B. Cephe Hattının Gerisinde Kalan Yerlerde Kamulaştırma
209
C. İmar Programına Alınmayan Yerlerde
210
II. İMAR KAMULAŞTIRMALARININ İLKE VE ÖZELLİKLERİ
211
A. İmar Planlarına Uygunluk
211
B. Kamu Yararı Kararından İstisna Tutulma
212
C. Kamulaştırmada Trampa İmkanı
213
Ç. Kamulaştırma Bedelinin Takdirinde İmar Faktörünün Nazara Alınmaması
214
D. Kamulaştırma İşlemine Karşı Açılacak Davalarda İmar Planlarının İptalinin İstenebilmesi
215
E. Kamulaştırmanın İmar Planında Öngörülen Amaçla Sınırlı Olması
215
F. İdarenin Kamulaştırma Yapmakla Yükümlü Olması
216
G. Trampa Yoluyla Kamulaştırılan ya da Hibe veya Bedelsiz Devredilen Yerlerde Özel Kişilerden Herhangi Bir Ücret Alınmaması
217
III. KAMULAŞTIRMA – KISITLILIK İLİŞKİSİ VE KISITLANAN TAŞINMAZLARIN EMLAK VERGİSİ
217
B. Kısıtlılığın Başlangıcı ve Sonu, Kapsamı ve Emlak Vergisi
218
C. Umumi Hizmetlere veya Kamu Hizmetlerine Ayrılan Yerlerdeki Kısıtlılığın Kaldırılması
220
1. İlgili İdarenin Kamulaştırmadan Vazgeçmesi
220
2. Kamulaştırma Yapılması Amacıyla İdareye Başvuru
220
3. İmar Planında Değişiklik Yapılması Talebinde Bulunulması
221
4. Kamulaştırmasız El Atma Davası
222
a. Kamulaştırmasız El Atma Kavramı
222
b. Kamulaştırmasız El Atma Türleri
222
c. Kamulaştırmasız El Atma Halinde Açılabilecek Davalar
226
ç. Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Görevli Mahkeme
231
5. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru
232
6. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Başvuru
233
İMAR PLANLARININ UYGULANMASI SONUCUNDA OLUŞAN VE
MÜSTAKİL İNŞAATA ELVERİŞLİ OLMAYAN/OLAN PARÇALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
II. BAĞIMSIZ İNŞAATA ELVERİŞLİ OLMAYAN YERLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
235
A. Satılabilecek Taşınmazlar
235
C. Satış Yapılabilecek Kişiler
236
III. BAĞIMSIZ İNŞAATA ELVERİŞLİ OLAN YERLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
236
IV. BELEDİYE VE VALİLİKLERE AİT PARSELLERLE ŞÜYULU TAŞINMAZLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
237
V. DEĞERLENDİRME ŞARTLARI
237
VI. İMAR KANUNU’NUN 17’NCİ MADDESİNİN UYGULAMALARINA KARŞI YARGI YOLU
238
A. Bedele İlişkin Yargı Yolu
238
C. Tapu İptali ve Tescil Davaları
240
A. Tanım, Amaç ve Önemi
241
II. BELLİ BAŞLI BÖLGELEME TÜRLERİ
243
A. Kullanım Bölgelemesi (Use Zoning, Character Zoning)
243
5. Diğer Kullanım Bölgelemeleri
253
B. Yoğunluk Bölgelemesi
254
2. Yoğunluk Bölgelemesi Araçları
256
a. En Küçük Parsel Yüzölçümünün Tespit Edilmesi
256
b. Parsel Boyutlarının Sınırlandırılması
257
c. Yapının Parselle Bağlantısının Denetlenmesi
260
C. Yükseklik Bölgelemesi
264
2. İmar Mevzuatında Yükseklik Bölgelemeleri
265
Ç. Başka Bölgeleme Sınırlamaları
267
a. Mezarlıkların İnşası, Tesis, Tanzim ve Tezyini
268
b. Mezarlıkların Korunması
270
c. Mezarlıklarla İlgili Bölgeleme Kuralları
272
D. Bölgeleme Kurallarına Aykırılık ve Sonuçları
273
İMAR HUKUKUNDA İFRAZ VE TEVHİD
I. TANIM, İFRAZ VE TEVHİT ÇEŞİTLERİ, HUKUKİ NİTELİĞİ VE PARSELASYONDAN FARKI
277
A. İfraz (Ayırma) ve Tevhit (Birleştirme)
277
1. İfraz İstemine Göre
278
2. Yeni Adalar Oluşup Oluşmamasına Göre
279
C. İfraz ve Tevhit İşlemlerinin Hukuki Niteliği
279
Ç. İfraz ve Tevhidin Arazi ve Arsa Düzenlemesinden Farkı
280
II. İMAR PLANI BULUNAN ALANLARDA İFRAZ VE TEVHİT
280
A. Uygulama İmar Planının Yürürlüğe Girmiş Olması
281
B. Uygulama İmar Planına Uygun Olarak Parselasyon Planının Yapılması
281
C. İfraz ve Tevhit İşlemleri Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
282
Ç. Parselasyon Planı Oluşturulmamışsa
288
D. Gelecekteki Gelişmeye Açık Alanlarda İfraz ve Tevhit
288
E. İmar Planlarında Parsel Cepheleri Tayin Edilmeyen/Edilen Yerlerde Yapılacak İfrazlar
289
III. İMAR PLANI DIŞINDA KALAN ALANLARDA İFRAZ VE TEVHİT
289
A. Belediye ve Mücavir Alanlar İçerisinde ve Fakat İmar Planı Bulunmayan Yerleşik Alanlarda
289
B. Köy ve Mezraların Yerleşik Alanı ve Civarı ile Kırsal Yerleşik Alanlar ve Civarının Tespiti
290
C. Belediye ve Mücavir Alanlar Dışında ve Fakat İmar Planı Bulunmayan Yerleşik Alanlarda İfraz ve Tevhit
292
Ç. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları İçinde ve Dışındaki Yerleşme Alanı dışında Kalan (İskân Dışı) Alanlarda İfraz ve Tevhit
292
IV. İMAR MEVZUATINDA İFRAZLA VE TEVHİTLE İLGİLİ SINIRLAMALARA UYULMAMASI GEREKEN DURUMLAR
292
V. TEVHİDİN YAPILABİLECEĞİ DURUMLAR
294
VI. İFRAZ VE TEVHİT USULÜ
295
B. Re’sen İfraz ve Tevhit
295
C. Harcın Yatırılması
296
Ç. İfraz ve Tevhit Kararı
297
VII. İFRAZ VE TEVHİT İŞLEMLERİNİN ONAYI VE ŞUYUUN İZALESİ DAVASI
297
A. İfraz ve Tevhit İşlemlerinin Onayında Yetki, Onay Süresi ve Tapu Dairesinde Yapılacak İşlemler ve Süreleri
297
ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ (PARSELASYON)
I. TANIM, TARİHİ GELİŞİMİ, AMACI, ÖNEMİ VE FAYDALARI
301
A. Terim Meselesi ve Tanım
301
C. Parselasyonun Amacı
306
Ç. Parselasyonun Denetim Niteliği ve Faydaları
307
E. 3194 Sayılı Kanuna Göre AAD ile 2981/3290 Sayılı Kanunun 10/c Maddesine Göre AAD Uygulaması Arasındaki Farklar ve Benzerlikler
309
II. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ YETKİSİ
311
A. Belediye ve Mücavir Alanlar İçinde ve Dışında ve Büyükşehir Belediyelerinde
311
B. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Parselasyon Yetkileri
312
C. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın Parselasyon Yetkileri
314
Ç. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Parselasyon Yetkileri
315
D. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın Parselasyon Yetkileri
315
III. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ (PARSELASYON) İŞLEMİNİN AŞAMALARI
316
A. Düzenleme Alanının Belirlenmesi
316
1. Düzenleme Alanını Tespit Yetkisi
316
2. Düzenleme Alanının Tespiti Esasları
316
3. Düzenleme Sınırı Geçirilirken Dikkat Edilecek Hususlar
318
B. Parselasyon Yapabilecek Görevlilerin Görevlendirilmesi
321
C. Hazırlık Çalışmaları
322
1. Halihazır Harita, Onaylanmış İmar Planı, Tapu Kayıtları ve Parsel Sınırlarının Elde Edilmesi
322
2. Halihazır Haritaların Revize Edilmesi
323
3. Kadastral Parsellerin Halihazır Haritaya Aktarılması
323
4. Uygulamaya Giren Parsellerin Yüzölçümlerinin Kontrolü
324
5. Tapu Kayıtları Üzerinde Belirtme Yapılması
324
6. Parselasyon Planı Paftalarının Hazırlanması ve İmar Adalarının Numaralandırılması
325
Ç. Düzenleme Alanında Uygulama İşlemleri
326
1. İmar Adalarının Parsellenmesi ve Parselasyon Planlarının Düzenlenmesi
326
b. Parselasyon Planının Tanımı
326
c. Parselasyon Planlarının Hazırlanması ve Kontrolü
327
ç. Parselasyon Planlarının Onaylanması ve İlanı
330
d. Parselasyon Planlarının Tebliği
331
e. Parselasyon Planlarının Yapılması ve Onaylanmasında Süre
331
f. Parselasyon Planlarının Kontrol ve Tescili
332
2. Yola Cephesi Olmayan Parsel Oluşturulmaması
334
3. Asgari Parsel Büyüklüğünün Altında Parsel Oluşturulmaması
335
4. Düzenleme Alanında Bulunan Yapıların/Ağaçların Durumu
335
a. Kamu Hizmetlerine/Umumi Hizmetlere Ayrılan Yerlere Rastlayan Alanlardaki Yapıların/Ağaçların Durumu
335
b. Düzenleme Alanındaki Yapıların Durumu
336
5. Düzenlenmiş Arsalarda Bulunan Yapılarda İlave Değişiklik ve Tamiratlar
337
6. Hisseli Arazi ve Arsaların Müstakil Hale Getirilebilmesi
340
7. Plan İçinde Kapanan Yollar ve Yol Fazlaları
341
b. İhdas Edilen Kadastral Yolların Kullanımı
342
c. İmar Kanunu’nun 15 ve 16’ncı Maddeleri Gereğince İhdas
343
ç. Mücavir ve Plansız Alanlarda İhdas
343
d. İmar Yollarının İhdası
344
IV. DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI
345
B. Düzenleme Ortaklık Payının Şartları
346
C. Düzenleme Ortaklık Payı Oranı ve Hesaplanması
349
1. Düzenleme Ortaklık Payı Oranı
349
2. Düzenleme Ortaklık Payının Hesaplanması
349
3. Düzenleme Ortaklık Payı Hesabında Hata
350
Ç. DOP Olarak Ayrılan Alanların Umumi Hizmetlere Ayrılan Alanlara Yetmemesi
351
D. Düzenleme Ortaklık Payının Alınamadığı Durumlar
355
1. Parselasyon Planı Yapımı Sırasında Mevcut Yapılar Nedeniyle Parsellerden Düzenleme Ortaklık Payı Alınamaması
355
2. Parselasyon Planının Oluşturulabildiği Hallerde DOP’un Bedele Dönüştürülebilmesi
356
3. Kamulaştırılan Taşınmazlar İle Kamu Hizmetlerine Tahsis Edilip İmar Planında Da Aynı Kullanım Amacına Ayrılan Kamuya Ait Taşınmazlardan DOP Alınamaması
357
4. Evvelce Yapılan Düzenlemeler Dolayısıyla DOP Alınmış Olan Arsa veya Arazilerin DOP Hesabına Katılmaması
357
5. Bedel Takdiri ve Ödenmesinde Uyulması Gereken Esaslar ve Sorumluluklar
358
E. Düzenleme Ortaklık Payının Kullanılması
358
1. Umumi ve Kamu Hizmet Alanları Kavramı
358
2. Düzenleme Ortaklık Payının Ayrılmasında Öncelik Sırası
359
3. Düzenleme Ortaklık Payının Kullanılması
360
F. Düzenleme Ortaklık Payının Anayasaya Aykırılığı Sorunu
361
A. İmar Parselinin, Kadastro Parselinin Bulunduğu Yerden Verilmesi
362
B. Kadastro Parselinin Bulunduğu Yerden İmar Parseli Verilememesi ve Nedenleri
363
C. Kadastro Parselinin Bulunduğu Yerden İmar Parseli Verilememesinin Sonuçları
365
VI. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİNDE DÜZENLENEN CETVELLER
368
VII. İMAR PLANI OLMAYAN YERLERDE YAPILAŞMA AMACIYLA ÖZEL PARSELASYON PLANLARI VE SATIŞ VAADİ SÖZLEŞMELERİNİN YAPILAMAMASI
370
VIII. ARSA VE ARAZİ DÜZENLEMESİNİN KESİNLEŞMESİ VE İTİRAZ
370
A. Arsa ve Arazi Düzenlemesinin Onayı ve İlanı
370
1. Normal Belediyelerde
370
2. Büyükşehir Belediyelerinde
371
3. Belediye ve Mücavir Alanları Dışında
371
B. Arsa ve Arazi Düzenlemesine İtiraz ve Giderilmesi
372
IX. ARSA VE ARAZİ DÜZENLEMESİ İŞLEMLERİNİN YARGI KARARIYLA İPTAL EDİLMESİ VE SONUÇLARI
372
A. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Yargısal Denetimi
372
B. Mahkeme Kararıyla Parselasyon Planlarının İptal Edilmesi
374
1. Parsel Bazlı İptal Kararlarının Uygulanması
374
2. Parselasyon Planının, Planı Onaylayan Encümen Kararının Ya da İlgili Kurum Onayının İptal Edilmesi
374
3. Tescilli İmar Parselleri Üzerinden Yeni Bir Parselasyon Planının Yapılabilmesi
374
4. Mahkeme Kararı İle İptal Edilen İmar Uygulamalarında Bedele Dönüştürme İşleminin Bulunması
375
5. Hukuki ve Fiili İmkansızlıklar Nedeniyle Geri Dönüşüm Yapılamaması
375
C. Parselasyon Planlarının Hatalı Yapılması
376
Ç. Mahkemece İptal Edilen Parselasyon Planlarının Geri Dönüşümü Yapılarak Kök Parsele Dönülemeyeceğinin Tespiti Halinde
377
İMAR UYGULAMASI NEDENİYLE HAZİNEYE VE İL ÖZEL İDARELERE AİT TAŞINMAZLARIN BELEDİYE VE İL ÖZEL İDARELERİNE TERKİ
III. TERK İŞLEMİNİN AŞAMALARI
382
IV. TAŞINMAZIN TERK EDEN KAMU İDARESİNE İADESİNİN ŞARTLARI
383
A. Özel Mülkiyete Konu Olma
383
B. Amaç Dışı Kullanım
384
A. İmar Hukukunda Yapı
385
B. Resmî Bina – Özel Bina Ayrımı
387
II. PLANLI ALANLARDA YAPI RUHSATI
388
A. Yapı Ruhsatı Alınmasını Gerektiren Yapılar veya Mevcut Yapıdaki Değişiklikler
388
B. Özel Kişilere Ait Yapılarda Yapı (İnşaat) Ruhsatı
389
b. İdareden Alınması Gereken Belgeler
393
c. Projelerin Hazırlanması
396
ç. Yapı Ruhsatı Talebinde Bulunulması
396
d. Yapı Ruhsatının Düzenlenmesi
406
e. Avan Proje Zorunluluğu Getirilmemesi ve İstisnaları
408
f. Gerektiğinde İlgili Makamlardan Görüş Alınması
408
g. Gerektiğinde Parsel Malik veya Maliklerinden Görüş Alınması
408
ğ. Fenni Mes’ullerin ve Fen Adamlarının Belirlenmesi ve Sorumlulukları
409
2. Ek Yapım ve Değişiklikler
412
a. Özgün Fikir İfade Eden Yapılarda ve Onaylı Mimari Projelerde Ruhsata Tabi İlave, Esaslı Tamir ve Tadillerde Proje Müelliflerinin Görüşünün Alınması
412
b. İzin Alınması Gerekmeyen Durumlar
414
C. Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Ait Yapılar
416
1. Ruhsat Ön Şartları
416
2. Yapı Ruhsatının Düzenlenmesi
417
3. Devletin Güvenlik ve Emniyeti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin Harekât ve Savunması Bakımından Gizlilik Arzeden Yapı ve Tesisler
418
4. Elektronik Haberleşme İstasyonları
419
a. Ruhsata Tabi Olan Kule ve Direkler İle Bunlara Ait Zorunlu Altyapı Unsurları
419
b. Ruhsata Tabi Olmayan Kule ve Direkler İle Bunlara Ait Zorunlu Altyapı Unsurları
420
c. İzin veya Ruhsata Tabi Olmayan Elektronik Haberleşme Cihazları ile Bu Cihazların Teknik Donanım ve Bileşenleri
421
ç. Elektronik Haberleşme Araçları İle İlgili Diğer Hususlar
421
Ç. Gelişme Alanlarında Yapı Ruhsatı
422
D. Özel İmar Düzenine Tabi Yerlerde Yapı Ruhsatı
424
2. Organize Sanayi, Endüstri ve Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde
424
3. Kıyılarda, Sahil Şeritlerinde ve Doldurtma ve Kurutma Yoluyla Kazanılan Arazilerde
426
b. Kıyıda Doldurma ve Kurutma Yoluyla Kazanılan Arazilerde
427
c. Sahil Şeritlerinde
428
4. Diğer Bölgelerde ve Alanlarda
428
III. İMAR PLANI OLMAYAN KÖY YERLEŞİK ALAN SINIRLARI İÇİNDE YAPI RUHSATI ALINMASI GEREKEN KAMU YAPILARI
430
A. Köyün İhtiyacına Yönelik Olarak İlk ve Orta Öğretim Tesisi, İbadet Yeri, Sağlık Tesisi, Güvenlik Tesisi Gibi Yapılar
430
B. Köyün İhtiyacına Yönelik Olarak İlk ve Orta Öğretim Tesisi, İbadet Yeri, Sağlık Tesisi, Güvenlik Tesisi Gibi Yapıların Dışında Kalan Kamusal Yapılar
430
C. Devletin Güvenlik ve Emniyeti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin Harekat ve Savunması Bakımından Gizlilik Arzeden Yapılar
430
IV. PLANSIZ ALANLARDA YAPI RUHSATI
431
A. Belediye ve Mücavir Alan Sınırı İçinde Planı Bulunmayan Alanlarda
431
1. Özel Kişilere Ait Yapılar
431
2. Kamu Kurum ve Kuruluşların Ait Yapılar
432
B. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları İçinde ve Dışında Kalan (İskan Dışı) Alanlarda
433
C. Köy Yerleşik Alanları Dışında Kalan ve Entegre Tesis Niteliğinde Olmayan Tarım ve Hayvancılık Amaçlı Yapılar
434
V. BAŞVURULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YAPI RUHSATININ VERİLMESİ
435
A. Yapı Ruhsatı Verme Yetkisi
435
1. Belediye Sınırları İçinde ve Dışında
435
2. Köylerde ve Diğer Bölge ve Alanlarda
436
B. Başvurunun Değerlendirilmesi ve Ruhsatın Düzenlenmesi
437
C. Yapı Ruhsatının Geçerlilik Süresi
438
Ç. Süresi Biten Ruhsatın Yenilenmesi
438
D. Ruhsat ve Eklerine Uygun Olarak Tamamlanmasına Rağmen Ruhsat Süresi İçinde Yapı Kullanma İzni Düzenlenmemesi Nedeniyle Ruhsatı Hükümsüz Hale Gelen Yapılar
439
E. Uygulama İmar Planı Değişikliği ile Yolda veya Teknik altyapı Alanlarında Kalan Yapılar
440
F. Uygulama İmar Planı Değişikliği Nedeniyle Plana Ait Kararlara Aykırı Hale Gelen Yapılar
440
G. Plan Değişikliğinin İptali, İnşaat Ruhsatının Kendiliğinden İptali Sonucunu Doğurmaz
440
VI. GEÇİCİ YAPI RUHSATI
441
A. Yol, Meydan, İbadet Yerleri, Park ve Çocuk Bahçelerinde ve İlgili Mevzuat Uyarınca Hiçbir Şekilde Yapı Yapılamayacak Alanlarda
442
B. Özel Tesis veya Geçici Yapı Yapılabilen Alanlarda
442
1. Yol, Meydan, İbadet Yerleri, Park ve Çocuk Bahçeleri Dışında Kalan DOP’a Konu Alanlarda Özel Tesis Yapılabilmesi
442
2. Umumi Hizmetlere Ayrılan Yerlerde Muvakkat Yapı İzni
443
3. Kamulaştırılması Gerektiği Halde Kamulaştırma Kararı Alınmayan ve Uygulama İmar Planına Göre Yapı Yapılması Mümkün Olan Taşınmazlarda
445
VII. YAPI RUHSATINA TABİ OLMAYAN YAPILAR
446
1. Yapı Ruhsatı Alınmasını Gerektirmeyen Özel Kişilere Ait Yapılar veya Mevcut Yapılardaki Değişiklikler
446
2. Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Ait Ruhsata Tabi Olmayan Yapılar
449
C. Belediye ve Mücavir Alanlar Dışında Köy Yerleşik Alanlarında, Civarında ve Mezralarda Yapı Ruhsatı Aranmayan Yapılar
450
1. Belediye ve Mücavir Alanlar Dışında Köy Yerleşik Alanlarında, Civarında ve Mezralarda Yapılacak Özel Kişilere Ait Yeni Yapılar, Ek Yapım ve Değişiklikler
450
2. Kırsal Yerleşik Alan ve Civarı Sınırlarının Tanımı ve Belirlenmesi
451
3. Afet Riski Olan, Sıhhi ve Jeolojik Açıdan Üzerinde Yapı Yapılmasında Mahzur Bulunan Alanlar İle Köyün Ana Yolları ve Genişlikleri
453
4. Belediye ve Mücavir Alanlar İçinde veya Dışındaki İskan Dışı Alanlarda Yapılacak Tarımsal Amaçlı Seralar
453
VIII. RUHSATLI SAYILAN YAPILAR
454
A. 2981 Sayılı Kanundan (İmar Affından) Yararlanmış Yapılar
454
B. 2981 Sayılı Kanunun Geçici 2. Maddesi Kapsamında Ruhsatlı Sayılan Yapılar
455
C. 6785 sayılı İmar Kanunu Ek Madde 8 Gereğince Çıkarılan Yönetmeliğin 1.03. Maddesi Kapsamı Dışında Kalan Köy ve Mezralar ve Dağınık Yerleşik Alanlarda Sanayi, Depolama, Turistik ve Tarımsal Yapılar Dışında Kalan İmar Mevzuatına Aykırı Yapılar
457
II. PLANI BULUNAN ALANLARDA YAPI KULLANMA İZNİ
459
B. Yapı Kullanma İzni Verilebilmesinin Şartları
459
1. Tamamlanmış Bir Yapının Bulunması
459
2. Mal Sahibinin Başvurusu ve Başvuruya Eklenmesi Gereken Belgeler
460
3. Projelerin Enerji Ekonomisi Şartlarına Uygunluğu
461
4. Enerji Kimlik Belgesinin Düzenlenmiş Olması
461
5. Projelerin Binaların Gürültüye Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik’te Öngörülen Şartlara Uygunluğu
464
6. Yapı Kullanma İzni Harcının Yatırılması
464
C. Yapı Kullanma İzninin Verilmesinde Yetki
465
Ç. Yapı Kullanma İzni Başvurusu Üzerine İdarenin Görevleri
465
1. Yapının İmar Mevzuatına Uygunluğun ve Kullanılmasında Fen Bakımından Mazur Görülmediğinin Tespiti
465
2. Yapı Kullanma İzninin Düzenlenmesi
466
3. Cins Değişikliğinin Yapılması
468
D. 30 Gün İçinde Yapı Kullanma İzninin Verilmesi Zorunluluğu
468
III. PLANSIZ ALANLARDA YAPI KULLANMA İZNİ
469
V. YAPI KULLANMA İZNİNİN SONUÇLARI
470
VI. GEÇİCİ YAPI KULLANMA İZNİ
471
VII. KAT MÜLKİYETİNE GEÇİŞ
471
VIII. YAPI RUHSATI VE YAPI KULLANMA İZNİ VERME YETKİSİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ
472
YAPILAŞMA ESASLARI VE YAPILARA İLİŞKİN HÜKÜMLER
I. YAPILAŞMA ESASLARI
473
A. Binalara Kot Verilmesi
473
1. Uygulama İmar Planı Bulunan Alanlarda
473
a. Yoldan Kotlandırma
473
b. Tabii Zeminden Kotlandırma
474
c. Köşe Başı Parsellerde Kotlandırma
475
ç. İki Yola Bakan Ara Parsellerde Kotlandırma
475
1. Bahçe Tesviyelerine İlişkin Esaslar
476
2. Ön Bahçelerin Tesviyesi
477
3. Yan Bahçelerin Tesviyesi
477
4. Arka Bahçelerin Tesviyesi
477
C. Parsel Kullanım Fonksiyonlarına Göre Yapılaşma Şartları
478
Ç. Taban Alanı ve Katlar Alanı
482
D. Bir Parselde Birden Fazla Bina Yapılması
486
E. Eksik Katlı Bina Yapılması
487
II. YAPILARA İLİŞKİN HÜKÜMLER
487
A. Yapıda Bulunması Zorunlu Olan Kullanımlar
487
C. Yapı Piyesleri ve Ölçüleri
489
Ç. Bina Girişleri ve Rampaları
490
E. Işıklıklar ve Hava Bacaları
493
İ. Kapı ve Pencereler
499
K. Çıkmalar ve Saçaklar
503
L. Kapıcı Dairesi, Bekçi Odası ve Kontrol Kulübeleri
505
O. Pasajlar ve Alışveriş Merkezleri
507
S. Müştemilatlar ve Paratonerler
511
İMAR VE YAPI DENETİMİ VE ÖRGÜTLENMESİ
I. YAPI DENETİMİ KAVRAMI VE TARİHİ GELİŞİMİ
513
II. 4708 SAYILI YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUNA GÖRE YAPI DENETİMİ
515
A. Yapı Denetiminin Amacı, Kapsamı ve İstisnaları
515
1. Yapı Denetiminin Amacı
515
2. Yapı Denetiminin Kapsamı
516
2. Yapı Denetiminin İstisnaları
516
B. Yapı Denetiminde İlgili İdareler ve Sorumlulukları
517
C. Merkez Yapı Denetim Komisyonları
518
2. Görev ve Yetkileri, Çalışma Usul ve Esasları
518
Ç. Yapı Denetim Kuruluşları
520
1. Oluşumu ve Özellikleri
520
2. Yapı Denetim Kuruluşlarına İzin Belgesi Verilmesi
521
3. Görev ve Sorumlulukları
522
4. Çalışma Usul ve Esasları
523
D. Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmeleri
527
1. Kapsamı, Hukuki Niteliği ve Tarafların Yükümlülüklerine Uymaması
527
2. Sözleşmenin Sona Ermesi
528
3. Sözleşmenin Şekli ve Süresi
529
4. Tarafların Hak ve Borçları
529
E. Yapı Denetim Kuruluşlarının Sorumlulukları
533
a. Yapı Denetim Kuruluşları Hakkında
536
b. Mimar ve Mühendisler ile Teknik Elemanlar Hakkında
539
c. Laboratuvar Kuruluşları Hakkında İdari Yaptırımlar
539
F. Yapı Denetim Kuruluşlarının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tarafından Denetimi
543
G. Bitmiş Yapıların Periyodik Olarak Denetimi ve Hizmet Bedeli
543
Ğ. 4708 Sayılı Kanunun Eleştirisi
544
III. DİĞER KANUNLARA GÖRE YAPI DENETİMİ
545
A. 3194 Sayılı İmar Kanununa Göre Yapı Denetimi
545
3. Fenni Mesullerin ve Fen Adamlarının Yetki, Görev ve Sorumlulukları
547
a. Fenni Mes’ullerin Yetki, Görev ve Sorumlulukları
547
b. Fen Adamlarının Yetki, Görev ve Sorumlulukları
547
4. Yapı Müteahhidi, Şantiye Şefi ve Yapı Sahibinin Sorumlulukları
549
B. Mahalli İdare Kanunlarında İmar ve Yapı Denetimi
550
C. 1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nda Yapı Denetimi
551
Ç. Devlet veya Kamu Tüzel Kişiliklerine Ait İnşaatlarda Çevre ve Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Denetim Yetkisi
552
D. Toplu Konut Projelerinde Yapı Denetimi
554
IV. YAPILARDA SİGORTA YAPTIRMA ZORUNLULUĞU: ZORUNLU DEPREM SİGORTASI
556
B. Doğal Afet Sigortaları Kurumu
556
C. Sigorta Yapma ve Yaptırma Zorunluluğu
558
Ç. Sigortalının Sorumluluğu
559
D. Tarife ve Talimatlar ile Uygulama Esasları ve Genel Şartlar
559
İMAR HUKUKUNA AYKIRI (KAÇAK) YAPILAR VE
BUNLARA UYGULANAN YAPTIRIMLAR
I. İMAR HUKUKUNA AYKIRI YAPI KAVRAMI
561
II. İMAR HUKUKUNA AYKIRI YAPILAR
562
A. Ruhsatsız veya Ruhsat ve Eklerine Aykırı Yapılar
562
B. Ruhsat Alınmadan Yapılabilecek Yapıların Projelerine ve İlgili Mevzuatına Aykırı Yapılar
562
C. Fen, Sağlık , Estetik ve Trafik Kurallarına Aykırı Yapılar
563
Ç. Şehircilik İlkelerine, Planlama Esasları ve Kamu Yararına Aykırı Yapılar
564
D. Yıkılacak Derecede Tehlikeli Yada Başkasının Taşınmazına Tecavüz Edilerek Yapılan Yapılar
565
III. İMAR HUKUKUNA AYKIRI YAPILARA YAPILACAK İŞLEMLER VE UYGULANACAK YAPTIRIMLAR
567
A. İmar Hukukuna Aykırı Yapılar Hakkında Yapılacak İşlemler
567
B. İmar Hukukuna Aykırı Yapılara Uygulanacak Yaptırımlar
571
1. Yapının Yıktırılması
571
2. Yapı Ruhsatının Verilmemesi
577
3. Yapı Kullanma İzninin Verilmemesi
577
4. Kamu Hizmet ve Tesislerinden Yararlandırılmaması
578
5. Yapı Ruhsatının İptali
580
6. Yapı Kullanma ve İşyeri Açma İzinlerinin İptali
581
7. Faaliyetin Durdurulması
581
8. İnşaata Devam Edilememesi, İskan Edilen Diğer Bağımsız Bölümlerde Esaslı Tadil veya İlave İnşaat Yapılamaması
582
9. Ruhsatsız Yapı Ruhsata Bağlanmadan Yeni Yapı Ruhsatının Düzenlenememesi
582
10. Yapılan Giderlerin Cezalı Olarak Alınması
582
11. Uygulanan Yaptırımlara Karşı Yargısal Yollar
585
IV. İMAR MEVZUATINA AYKIRI YAPILARA YAPI KAYIT BELGESİ VERİLMESİ
586
İMAR (YAPILANMA) HAKLARININ AKTARIMI
I. İMAR (YAPILANMA) HAKKI VE AKTARIMI
589
A. İmar (Yapılanma) Hakkı Kavramı
589
B. Yapılanma (İmar) Hakkının Aktarımı
590
1. Tanım ve Fonksiyonları
590
2. Çeşitli Ülkelerde İmar Haklarının Aktarımı Programları
592
3. Aktarım Sisteminin İşleyişi
593
a. Gönderen Alanın Tespiti
594
b. Alıcı Alanın Hazırlanması
595
c. İmar Hakkının Aktarımı İçin Pazarlanabilir Bir Değerin Belirlenmesi
595
ç. Kapsamlı Bir İmar Planı Değişikliğinin Gerektirdiği Mevzuattaki Değişikliklerin Yapılması
596
d. İHA Programlarının Yararlarının Görülmesi
597
C. İmar (Yapılanma) Hakkı Aktarımı Modelinin Türk Hukukundaki Durumu
597
1. Kültür ve Tabiat Varlıkları Hukukunda
597
2. Kentsel Dönüşüm Hukukunda
604
I. İMAR İRTİFAKLARI YOLUYLA MÜLKİYET HAKKININ SINIRLANMASI
606
A. İrtifak Hakkı Kavramı ve İdari irtifaklar
606
B. İdari İrtifakların Kurulması
606
1. Kamulaştırma Yöntemi ile
606
2. İmar İrtifakları Yolu ile
607
C. İdarî İrtifak Nedeniyle Taşınmaz Malikine Tazminat Verilip Verilmeyeceği Sorunu
608
Ç. Medeni İrtifaklarla İdari İrtifaklar Arasındaki Farklar
612
D. İmar Planlarının Uygulanması Amacıyla İrtifak Hakkı Tesisi
612
2. Tesise Yetkili İdareler
612
II. YAPI YAPMAYA ZORLAMA VE YAPI YASAKLARI
614
A. Yapı Yapmaya Zorlama
614
1. Yapı Yapmaya Zorlamanın Sebepleri
614
2. Yapı Yapmaya Zorlayıcı Usuller
616
1. Geçici Yapı Yasağı
618
2. İmar Planı Uygulaması Nedeniyle Yapı Yasağı
619
a. Yerleşme Alanı Sınırları İçinde
620
b. Yerleşme Alanı Sınırları Dışında
623
3. Diğer Yapı Yasakları
623
a. Karayolları ve Demiryolları Boyunca Yapı Yasağı
624
b. Orman Kanunu’nda Yer Alan Yasaklar
625
c. Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanundaki Yasaklar
626
ç. Mera Kanunu ile Getirilen Yapı Yasağı
626
İDARİ VE CEZAİ MÜEYYİDELER
A. Ruhsat Alınmadan veya Ruhsat ve Eklerine Aykırı Yapı Yapılmasının İdari Müeyyideleri
629
1. Mevzuata Aykırılığı Yapı İnşaat Alanı Üzerinden Hesaplanması Mümkün Olan Yapılarda
630
2. Mevzuata Aykırılığı Yapı İnşaat Alanı Üzerinden Hesaplanması Mümkün Olmayan Yapılarda
631
3. Mevzuata Aykırı Yapıların Özelliğine Göre Artırımlı Ceza Uygulaması
631
B. İK m. 42/3’te Belirtilen Mükellefiyetler ve Bu Mükellefiyetleri Yerine Getirmeyen veya Bu Maddelere Aykırı Davrananlara Verilecek İdari Müeyyideler
631
1. 18, 28, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 40 ve 41’inci Maddelerde Belirtilen Mükellefiyetleri Yerine Getirmeyen veya Bu Maddelere Aykırı Davrananlara Verilecek İdari Müeyyideler
631
2. İK m. 42/3’e Göre Uygulanan İdari Müeyyidelerin Ağırlaştırıcı Nedenleri
635
C. Bir Kısmı veya Tamamının Yıkılacak Derecede Tehlikeli Olduğu İlgili İdare Tarafından Tespit Edilen Yapıların Tamir Edilmemesi veya Yakılmaması
636
Ç. İK m. 27’ye Muhalefet
636
D. Para Cezalarını Verirken Dikkat Edilecek Hususlar
638
E. Para Cezalarının Güncellenmesi, Faizsiz İadesi, Tekerrür
638
F. Para Cezalarının Verileceği Kişiler ve Verecek Merciler
639
G. Ruhsatsız Yapılarda Ruhsat İsteminde Bulunulmasının İmar Cezalarına Etkisi
641
II. İMAR DÜZENİNE KARSI SUÇLAR (İMAR KİRLİLİĞİNE NEDEN OLMA)
642
Ç. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
645