MÜLKİYETİN İNSAN HAKKI OLARAK TANINMA VE DÜZENLENME SÜRECİ
I. MÜLKİYET HAKKINA İLİŞKİN HUKUKİ VE FELSEFİ
A. Antik Çağ’dan Modern Döneme Mülkiyet Üzerine “Doğal”lık
B. Doğal Hak Bağlamında Mülkiyet Hakkı Teorileri
31
1. Hugo Grotius ve Pufendorf
31
4. Jean Jacques Rousseau
36
II. MÜLKİYET HAKKININ İNSAN HAKKI OLARAK POZİTİF
A. Erken Dönem Düzenlemelerde Mülkiyet Hakkı
37
B. İnsan Hakları Sözleşmelerinde Mülkiyet Hakkı
41
1. Evrensel İnsan Hakları Bildirisi
41
2. Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi
42
3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
43
MÜLKİYET HAKKININ UYGULANMA KOŞULLARI
I. MÜLKİYET HAKKININ İLK KOŞULU: MÜLKİYETİN VARLIĞI
45
A. Koşulun Nedeni: Şahsa Mündemiç Olmama Hali
45
1. Özel Hukuk Boyutuyla Mülkiyet
46
2. Özerk/Otonom Kavram Olarak Mülkiyet
48
B. Mülkiyetin Kurucu Unsurları
49
C. “Mülk” Teşkil Eden Menfaatlere İlişkin Örnekler
53
1. Tapuda Adına Kayıtlı Taşınmaz
54
a. Müdevvere Defterine Kayıtlı Taşınmaz
56
b. Zabıt Defterine Kayıtlı Taşınmaz
57
2. Tapu Tahsis Belgesine Bağlı ya da Ruhsatsız Binalar
58
3. İyiniyetle Edinilen Yasadışı Eşya
65
4. Mahkeme Kararına Bağlı Alacak Hakkı
67
b. Vergi ve Diğer Kamu Alacakları
72
7. Mesleğe Bağlı Unvan/Müşteri Çevresi
76
8. Taşınır Kültür Varlıkları
80
9. Sermaye Şirketlerinin Ortaklık Payı
83
11. Fikri ve Sınai Haklar
84
D. “Mülk” Olarak Değerlendirilmeyen Hallere İlişkin Örnekler
86
1. Tapu Tahsis Belgesine Bağlı Taşınmaz
87
a. İstisnai Hal: İmar Planında Sonradan Yapılan
(1) Orman Üzerine Dikilen Bitkiler
97
II. İSTİSNAİ HAL: MEŞRU BEKLENTİNİN VARLIĞI
99
A. Meşru Beklenti Kavramı
99
B. Meşru Beklentiye İlişkin Örnekler
102
1. Sosyal Güvenlik Ödemeleri
102
a. Sosyal Yardımlara Hak Kazanma
105
2. Deprem Sonrası Konut Tahsisi
108
3. Kamulaştırılan Taşınmazın Amacı Dışında Kullanılması
111
4. Satış Vaadi Sözleşmesi
115
B. Meşru Beklenti Olarak Sayılamayacak Hallere Örnekler
117
1. Anayasa Mahkemesi’nin İptal Kararının Geçmişe
2. Gelecekteki Olası Gelir Kaybı
120
b. Meslekte Kadroya Atanamama
121
c. Devlet Memurluğundan Çıkarılma
122
4. Belediye Başkanı Seçimine Bağlı İstifa
126
III. MÜLKİYET HAKKININ KİŞİ KOŞULU
127
A. Kamuyla Bağlantılı Tüzel Kişiler
131
B. Tüzel Kişiliğin Hukuki Varlığının Sonlanması
136
C. Şirket Yöneticisi ve Ortağının Taraf Olma Ehliyeti
137
IV. MÜLKİYET HAKKININ SÜRE KOŞULU
141
A. Anlık ve Devam Eden Eylemler Bakımından Süre Koşulu
145
MÜLKİYET HAKKININ TANIDIĞI HAK VE YETKİLER
A. Bireyin Mülkiyetinden Barışçıl Yararlanma Hakkı
155
1. Bireyin Mülkiyetinden Barışçıl Yararlanma Hakkının
Uygulandığı Hallere İlişkin Örnekler
162
a. Alacak Hakkını Gösteren Yargı Kararlarının
Uygulanmaması veya İcrasının Gecikmesi
163
(1) Alacağın Ödenmemesi
164
(a) Kamu Mallarının Haczedilemezliği Kuralı ve
(2) Geç Yerine Getirilmesi Nedeniyle Enflasyon
Karşısında Alacağın Değer Kaybı
168
(a) Alacağın Değer Kaybına Uğratılmadan
(b) İşe İade Halinde Yoksun Kalınan Maaşın Değer
(c) İşin Karşılığı Olan Ücretlerin Değer Kaybı
180
(d) Sıra Cetvelinin Kesinleşmesi Sürecinde
Alacağın Değer Kaybı (Nemalandırılmaması)
181
(e) Ortaklığın Giderilmesi Davasındaki Satış
Bedelinin Nemalandırılmaması
187
(f) Önalım Bedelinin Değer Kaybı
188
(g) İhtiyati Tedbir Nedeniyle Alacağın Değer Kaybı
189
b. Yargılama Giderlerinin Orantısızlığı
191
c. Ruhsatsız Yapıların Tazminat Ödenmeksizin Yıkımı
195
d. İmar Planında Kamu Hizmetine Ayırmaya Bağlı
Kamulaştırmaların Yapılmaması
202
e. İdarenin Yol Açtığı Çeşitli Zararların Giderilmemesi
209
f. Sosyal Güvenlik Ödemeleri
217
(1) Sosyal Güvenlik Ödemelerinin Doğru
(2) Sosyal Güvenlik Ödemelerinde Süre Öngörülmesi
(3) Sosyal Güvenlik Ödemelerinin Azaltılması
225
(4) Sosyal Güvenlik Ödemelerinin Geri İstenilmesi
228
(a) Usulsüz İşlem Nedeniyle Sosyal Güvenlik
Ödemelerinin Geri İstenmesi
233
(5) Yeniden Çalışma Nedeniyle Sosyal Güvenlik
Ödemelerinin Kesilmesi
235
(6) Sosyal Güvenlik Alacağının Değer Kaybına
g. Miras Uyuşmazlıkları
245
B. Usuli Güvenceler: Hukuk Yollarının Varlığı, Etkin Yargılama
ve İddiaların Cevaplanması
248
1. Pozitif Yükümlülükler Bağlamında Usuli Güvenceler
251
a. Pozitif Yükümlülükler ve Etkili Başvuru Hakkı
255
(1) Etkili Başvuru Hakkında Öngörülen Şartların Dar
2. Usuli Güvencelerin Uygulandığı Hallere İlişkin Örnekler
262
a. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesinden
c. Kat Mülkiyetine Dayalı Uyuşmazlıklar
270
d. İhtiyati Haciz Tedbiri ve Uygulanma Süresi
273
e. Vasi İşlemlerinin Reddi
280
f. Fikri Haklar ve Patent Başvurusu
284
g. Malvarlığına Karşı Üçüncü Kişilerce İşlenen Suçlar ve
II. DEVLETİN HAK ÜZERİNDEKİ SINIRLANDIRMA YETKİLERİ
306
A. Mülkiyet Hakkından Yoksun Bırakma Yetkisi
307
1. Mülkiyet Hakkından Yoksun Bırakma Yetkisinin
Somutlaştığı Örnekler
308
(1) Kamu Yararının Belirlenmesi ve Takdir Hatası
309
(a) Kamulaştırılan Taşınmazın Başka Amaçla
(b) Kamulaştırılan Taşınmazın Hiç Kullanılmaması
317
Yönünden Kanunilik İlkesi
322
(3) Kamulaştırma Bedelinin Tespiti
327
(a) Bedel Tespitinde Mahkemelerin Açık ve Bariz
Takdir Hatalarının Olmaması
327
(b) Kamulaştırma Bedelinde “Gerçek Değer”in
(c) Objektif Değer Artırıcı Unsurlar
335
(4) Makul Sürede Kamulaştırmanın Yapılması
338
(5) Kamulaştırma Bedelinin Geç Ödenmesi ve Faiz
(6) Kamulaştırma Davalarında Aleyhe Vekâlet Ücreti
b. Kamulaştırmasız El Atma
355
(1) Kamulaştırmasız El Atmanın Yapısal Bir Sorun
(a) Yapısal Sorunun Tanımı
362
(b) Kamulaştırmasız El Atma ve Yapısal Sorun
364
(2) Bedel Tespiti, Faiz İşletimi, Aleyhe Vekalet Ücreti,
Makul Sürede Yargılama
367
c. Acele Kamulaştırma
372
(1) “Cumhurbaşkanı Kararı“ Şartının Kanunilik
Bakımından Yerindeliği
378
d. Tapu Sicilinde ve Kadastroda Yapılan Hatalı İşlemler
380
(1) Tapu Sicilinde Yapılan Maddi Hatalar
380
(2) Orman ve Kıyı Alanlar Nedeniyle Tazminat
Ödenmeksizin Tapu İptali
382
(a) Orman Kadastrosunda Hatalı İşlemlere Bağlı
(b) Kıyı Kenar Çizgisine İlişkin Hatalı İşleme Bağlı
(3) Kadastroda Yapılan Maddi Hatalar ve Tazminat
394
(4) Tazminat Talebinde Başvuru Yollarının
(5) İçtihat Değişikliğine Rağmen Tazminatsız Tapu
(6) Tazminat Miktarının Orantılılığı
414
(7) Hak Düşürücü Süreler
416
(a) Hak Düşürücü Sürenin Katı Yorumu
417
(8) Eski Vakıf Taşınmazlarına İlişkin Tapu
B. Mülkiyet Hakkını Kontrol ve Düzenleme Yetkisi
426
1. Mülkiyet Hakkını Kontrol ve Düzenleme Yetkisinin
Somutlaştığı Örnekler
429
a. Sit Alanı Olarak Tescil Edilen Taşınmazlar
429
b. Çalışma Ruhsatı ve Mesleki Faaliyet İzni
433
(1) Olağanüstü Hal Rejimi ve El Koyma Tedbiri
460
g. Konuta Dair Uyuşmazlıklar
474
(1) Konut Kirasının Sınırlandırılması
474
(3) Konutun İşyeri Olarak Kullanılamaması
484
(3) Deprem ve Konut Tahsisi
485
(a) Verginin Kanuniliği İlkesi ve Kanunla Getirilen
Sınırlama Paralelliği
495
(b) Kanunun Varlığı ve Kalitesi
498
(c) İkincil Düzenlemelerle Yapılan
(d) İçtihat Farklılıkları
504
(2) Vergi Borçları Nedeniyle Mal Haczi
512
(3) Vergi ve Vergi Cezası Miktarının Oranı
514
(4) Vergi Alacağında Gecikme Faizi
521
(5) Haksız Verginin İadesinde Faiz İşletimi
524
(6) Vergilendirmeye İlişkin Usuli Güvenceler
530
(7) Vergilendirme Yönünden Ayrımcılık Yasağı
533
ı. Sosyal Güvenlik Prim Borçlarının Ödenmesi
537
(1) Kamu Alacaklarında Tüzel Kişilik Perdesinin
III. HAK İHLALİNİ GİDERİM YÖNTEMİ
540
IV. HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI
553