Anayasa Mahkemesi'nin Bireysel Başvuru Kararları Çerçevesinde  Mülkiyet Hakkının Unsurları ve Uygulanma Koşulları Dr. Öğr. Üyesi Fatmagül Kale Özçelik  - Kitap
Anayasa Mahkemesi'nin Bireysel Başvuru Kararları Çerçevesinde

Mülkiyet Hakkının Unsurları ve Uygulanma Koşulları

1. Baskı, 
Ağustos 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
599
Barkod:
9786052649343
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
760,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Çalışmanın temel amacı, mülkiyet hakkının içeriğini, koruma ve uygulama alanını ortaya koymaktadır. Pek tabi hakkın normatif çerçevesini belirleyen metinler kısadır ve detaylı değildir. Esasen bir hakkın çerçevesini belirleyen mahkeme kararlarıdır. Dolayısıyla belirtilen amacı gerçekleştirirken, öncelikle AYM'nin sonrasında da AİHM'in bireysel başvuru kararlarından faydalanılmıştır. Yüksek mahkemelerin mülkiyet hakkının içeriğini tespit ederken benimsediği usul takip edilerek hakkın koruma alanı belirlenmiştir. Örneğin, her iki mahkemede öncelikle mülk kavramını tespit ederek, hangi hal ve durumların mülkiyet olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğini belirlemektedir.
Çalışmada da bu çerçevede, öncelikle mülkiyet hakkının uygulanma koşulları belirlenerek hangi hal ve şartlarda mülkiyetin doğduğu ve mahkemelerce neyin mülkiyet olarak kabul edildiği tespit edilmiştir. Daha sonrasında ise kararlar çerçevesinde mülkiyet hakkının tanıdığı güvenceler belirlenerek, bu güvencelerin içeriği ve sınırlarına yer verilmiştir. Belirtmek gerekir ki, mülkiyet hakkı kişilere haklar tanır ama aynı zamanda diğer haklara kıyasen devletlerin tasarruf yetkisinin görece daha da geniş olduğu bir haktır. Bu nedenle devletlerin hak üzerindeki yetkileri ve bu yetkilerin sınırlarının belirlenmesi önem arz etmektedir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Mülkiyetin İnsan Hakkı Olarak Tanınma ve Düzenlenme Süreci
.
Mülkiyet Hakkının Uygulanma Koşulları
.
Mülkiyet Hakkının Tanıdığı Hak ve Yetkiler
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
5
İÇİNDEKİLER 
11
KISALTMALAR 
19
GİRİŞ 
21
BİRİNCİ BÖLÜM
MÜLKİYETİN İNSAN HAKKI OLARAK TANINMA VE DÜZENLENME SÜRECİ
I. MÜLKİYET HAKKINA İLİŞKİN HUKUKİ VE FELSEFİ
TARTIŞMALARIN TARİHİ 
25
A. Antik Çağ’dan Modern Döneme Mülkiyet Üzerine “Doğal”lık
Tartışmaları 
25
1. Platon 
26
2. Aristoteles 
27
B. Doğal Hak Bağlamında Mülkiyet Hakkı Teorileri 
31
1. Hugo Grotius ve Pufendorf 
31
2. Thomas Hobbes 
33
3. John Locke 
34
4. Jean Jacques Rousseau 
36
II. MÜLKİYET HAKKININ İNSAN HAKKI OLARAK POZİTİF
HUKUKTA DÜZENLENMESİ 
37
A. Erken Dönem Düzenlemelerde Mülkiyet Hakkı 
37
1. İngiltere 
37
2. Amerika 
38
3. Fransa 
38
4. Türkiye 
39
B. İnsan Hakları Sözleşmelerinde Mülkiyet Hakkı 
41
1. Evrensel İnsan Hakları Bildirisi 
41
2. Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi 
42
3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 
43
İKİNCİ BÖLÜM
MÜLKİYET HAKKININ UYGULANMA KOŞULLARI
I. MÜLKİYET HAKKININ İLK KOŞULU: MÜLKİYETİN VARLIĞI 
45
A. Koşulun Nedeni: Şahsa Mündemiç Olmama Hali 
45
B. Mülkiyet Kavramı 
46
1. Özel Hukuk Boyutuyla Mülkiyet 
46
2. Özerk/Otonom Kavram Olarak Mülkiyet 
48
B. Mülkiyetin Kurucu Unsurları 
49
C. “Mülk” Teşkil Eden Menfaatlere İlişkin Örnekler 
53
1. Tapuda Adına Kayıtlı Taşınmaz 
54
a. Müdevvere Defterine Kayıtlı Taşınmaz 
56
b. Zabıt Defterine Kayıtlı Taşınmaz 
57
2. Tapu Tahsis Belgesine Bağlı ya da Ruhsatsız Binalar 
58
3. İyiniyetle Edinilen Yasadışı Eşya 
65
4. Mahkeme Kararına Bağlı Alacak Hakkı 
67
5. Para 
69
a. Para Cezaları 
70
b. Vergi ve Diğer Kamu Alacakları 
72
6. Önalım Hakkı 
74
7. Mesleğe Bağlı Unvan/Müşteri Çevresi 
76
a. Çalışma Ruhsatları 
78
8. Taşınır Kültür Varlıkları 
80
9. Sermaye Şirketlerinin Ortaklık Payı 
83
10. Ödeme Emri 
84
11. Fikri ve Sınai Haklar 
84
D. “Mülk” Olarak Değerlendirilmeyen Hallere İlişkin Örnekler 
86
1. Tapu Tahsis Belgesine Bağlı Taşınmaz 
87
a. İstisnai Hal: İmar Planında Sonradan Yapılan
Değişiklikler 
88
2. Kamu Malları 
91
a. Kıyı 
92
b. Orman 
94
(1) Orman Üzerine Dikilen Bitkiler 
97
II. İSTİSNAİ HAL: MEŞRU BEKLENTİNİN VARLIĞI 
99
A. Meşru Beklenti Kavramı 
99
B. Meşru Beklentiye İlişkin Örnekler 
102
1. Sosyal Güvenlik Ödemeleri 
102
a. Sosyal Yardımlara Hak Kazanma 
105
2. Deprem Sonrası Konut Tahsisi 
108
3. Kamulaştırılan Taşınmazın Amacı Dışında Kullanılması 
111
4. Satış Vaadi Sözleşmesi 
115
B. Meşru Beklenti Olarak Sayılamayacak Hallere Örnekler 
117
1. Anayasa Mahkemesi’nin İptal Kararının Geçmişe
Yürümezliği 
117
2. Gelecekteki Olası Gelir Kaybı 
120
a. Erken Emeklilik 
120
b. Meslekte Kadroya Atanamama 
121
c. Devlet Memurluğundan Çıkarılma 
122
3. Zilyetlik 
123
4. Belediye Başkanı Seçimine Bağlı İstifa 
126
III. MÜLKİYET HAKKININ KİŞİ KOŞULU 
127
A. Kamuyla Bağlantılı Tüzel Kişiler 
131
B. Tüzel Kişiliğin Hukuki Varlığının Sonlanması 
136
C. Şirket Yöneticisi ve Ortağının Taraf Olma Ehliyeti 
137
IV. MÜLKİYET HAKKININ SÜRE KOŞULU 
141
A. Anlık ve Devam Eden Eylemler Bakımından Süre Koşulu 
145
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MÜLKİYET HAKKININ TANIDIĞI HAK VE YETKİLER
I. MÜLKİYET HAKKI 
153
A. Bireyin Mülkiyetinden Barışçıl Yararlanma Hakkı 
155
1. Bireyin Mülkiyetinden Barışçıl Yararlanma Hakkının
Uygulandığı Hallere İlişkin Örnekler 
162
a. Alacak Hakkını Gösteren Yargı Kararlarının
Uygulanmaması veya İcrasının Gecikmesi 
163
(1) Alacağın Ödenmemesi 
164
(a) Kamu Mallarının Haczedilemezliği Kuralı ve
Alacağın Ödenmemesi 
166
(2) Geç Yerine Getirilmesi Nedeniyle Enflasyon
Karşısında Alacağın Değer Kaybı 
168
(a) Alacağın Değer Kaybına Uğratılmadan
Ödenmesi Prensibi 
168
(b) İşe İade Halinde Yoksun Kalınan Maaşın Değer
Kaybı 
177
(c) İşin Karşılığı Olan Ücretlerin Değer Kaybı 
180
(d) Sıra Cetvelinin Kesinleşmesi Sürecinde
Alacağın Değer Kaybı (Nemalandırılmaması) 
181
(e) Ortaklığın Giderilmesi Davasındaki Satış
Bedelinin Nemalandırılmaması 
187
(f) Önalım Bedelinin Değer Kaybı 
188
(g) İhtiyati Tedbir Nedeniyle Alacağın Değer Kaybı 
189
b. Yargılama Giderlerinin Orantısızlığı 
191
c. Ruhsatsız Yapıların Tazminat Ödenmeksizin Yıkımı 
195
d. İmar Planında Kamu Hizmetine Ayırmaya Bağlı
Kamulaştırmaların Yapılmaması 
202
e. İdarenin Yol Açtığı Çeşitli Zararların Giderilmemesi 
209
f. Sosyal Güvenlik Ödemeleri 
217
(1) Sosyal Güvenlik Ödemelerinin Doğru
Hesaplanmaması 
220
(2) Sosyal Güvenlik Ödemelerinde Süre Öngörülmesi
ve İspat Meselesi 
222
(3) Sosyal Güvenlik Ödemelerinin Azaltılması 
225
(4) Sosyal Güvenlik Ödemelerinin Geri İstenilmesi 
228
(a) Usulsüz İşlem Nedeniyle Sosyal Güvenlik
Ödemelerinin Geri İstenmesi 
233
(5) Yeniden Çalışma Nedeniyle Sosyal Güvenlik
Ödemelerinin Kesilmesi 
235
(6) Sosyal Güvenlik Alacağının Değer Kaybına
Uğratılması 
241
g. Miras Uyuşmazlıkları 
245
B. Usuli Güvenceler: Hukuk Yollarının Varlığı, Etkin Yargılama
ve İddiaların Cevaplanması 
248
1. Pozitif Yükümlülükler Bağlamında Usuli Güvenceler 
251
a. Pozitif Yükümlülükler ve Etkili Başvuru Hakkı 
255
(1) Etkili Başvuru Hakkında Öngörülen Şartların Dar
Yorumlanması Yasağı 
259
2. Usuli Güvencelerin Uygulandığı Hallere İlişkin Örnekler 
262
a. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesinden
Doğan Uyuşmazlıklar 
262
b. Muvaazalı Satış 
267
c. Kat Mülkiyetine Dayalı Uyuşmazlıklar 
270
d. İhtiyati Haciz Tedbiri ve Uygulanma Süresi 
273
e. Vasi İşlemlerinin Reddi 
280
f. Fikri Haklar ve Patent Başvurusu 
284
g. Malvarlığına Karşı Üçüncü Kişilerce İşlenen Suçlar ve
Koruma Yükümlülüğü 
290
C. Ayrımcılık Yasağı 
298
II. DEVLETİN HAK ÜZERİNDEKİ SINIRLANDIRMA YETKİLERİ 
306
A. Mülkiyet Hakkından Yoksun Bırakma Yetkisi 
307
1. Mülkiyet Hakkından Yoksun Bırakma Yetkisinin
Somutlaştığı Örnekler 
308
a. Kamulaştırma 
308
(1) Kamu Yararının Belirlenmesi ve Takdir Hatası 
309
(a) Kamulaştırılan Taşınmazın Başka Amaçla
Kullanılması 
311
(b) Kamulaştırılan Taşınmazın Hiç Kullanılmaması 
317
Yönünden Kanunilik İlkesi 
322
(3) Kamulaştırma Bedelinin Tespiti 
327
(a) Bedel Tespitinde Mahkemelerin Açık ve Bariz
Takdir Hatalarının Olmaması 
327
(b) Kamulaştırma Bedelinde “Gerçek Değer”in
Tespiti 
328
(c) Objektif Değer Artırıcı Unsurlar 
335
(4) Makul Sürede Kamulaştırmanın Yapılması 
338
(5) Kamulaştırma Bedelinin Geç Ödenmesi ve Faiz
İşletilmemesi 
345
(6) Kamulaştırma Davalarında Aleyhe Vekâlet Ücreti
Ödenmesi 
353
b. Kamulaştırmasız El Atma 
355
(1) Kamulaştırmasız El Atmanın Yapısal Bir Sorun
Teşkil Etmesi 
362
(a) Yapısal Sorunun Tanımı 
362
(b) Kamulaştırmasız El Atma ve Yapısal Sorun 
364
(2) Bedel Tespiti, Faiz İşletimi, Aleyhe Vekalet Ücreti,
Makul Sürede Yargılama 
367
c. Acele Kamulaştırma 
372
(1) “Cumhurbaşkanı Kararı“ Şartının Kanunilik
Bakımından Yerindeliği 
378
d. Tapu Sicilinde ve Kadastroda Yapılan Hatalı İşlemler 
380
(1) Tapu Sicilinde Yapılan Maddi Hatalar 
380
(2) Orman ve Kıyı Alanlar Nedeniyle Tazminat
Ödenmeksizin Tapu İptali 
382
(a) Orman Kadastrosunda Hatalı İşlemlere Bağlı
Olarak Tapu İptali 
382
(b) Kıyı Kenar Çizgisine İlişkin Hatalı İşleme Bağlı
Tapu İptali 
389
(3) Kadastroda Yapılan Maddi Hatalar ve Tazminat 
394
(4) Tazminat Talebinde Başvuru Yollarının
Tüketilmesi Gereği 
399
(5) İçtihat Değişikliğine Rağmen Tazminatsız Tapu
İptali 
407
(6) Tazminat Miktarının Orantılılığı 
414
(7) Hak Düşürücü Süreler 
416
(a) Hak Düşürücü Sürenin Katı Yorumu 
417
(8) Eski Vakıf Taşınmazlarına İlişkin Tapu
Uyuşmazlıkları 
421
B. Mülkiyet Hakkını Kontrol ve Düzenleme Yetkisi 
426
1. Mülkiyet Hakkını Kontrol ve Düzenleme Yetkisinin
Somutlaştığı Örnekler 
429
a. Sit Alanı Olarak Tescil Edilen Taşınmazlar 
429
b. Çalışma Ruhsatı ve Mesleki Faaliyet İzni 
433
c. Müsadere 
440
d. El Koyma Tedbiri 
450
(1) Olağanüstü Hal Rejimi ve El Koyma Tedbiri 
460
e. Kayyım Atama 
462
f. Para Cezaları 
468
g. Konuta Dair Uyuşmazlıklar 
474
(1) Konut Kirasının Sınırlandırılması 
474
(3) Konutun İşyeri Olarak Kullanılamaması 
484
(3) Deprem ve Konut Tahsisi 
485
h. Vergi 
491
(1) Kanunilik İlkesi 
495
(a) Verginin Kanuniliği İlkesi ve Kanunla Getirilen
Sınırlama Paralelliği 
495
(b) Kanunun Varlığı ve Kalitesi 
498
(c) İkincil Düzenlemelerle Yapılan
Vergilendirmeler 
503
(d) İçtihat Farklılıkları 
504
(2) Vergi Borçları Nedeniyle Mal Haczi 
512
(3) Vergi ve Vergi Cezası Miktarının Oranı 
514
(4) Vergi Alacağında Gecikme Faizi 
521
(5) Haksız Verginin İadesinde Faiz İşletimi 
524
(6) Vergilendirmeye İlişkin Usuli Güvenceler 
530
(7) Vergilendirme Yönünden Ayrımcılık Yasağı 
533
ı. Sosyal Güvenlik Prim Borçlarının Ödenmesi 
537
(1) Kamu Alacaklarında Tüzel Kişilik Perdesinin
Aralanması 
540
III. HAK İHLALİNİ GİDERİM YÖNTEMİ 
540
IV. HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI 
553
SONUÇ 
557
KAYNAKÇA 
563