Dördüncü Baskıya Ön Söz ve Teşekkür
7
VERGİ HUKUKUNA GİRİŞ VE ANAYASAL İLKELER
2. HUKUKUN SINIFLANDIRILMASI
34
2.1. Kamu Hukuku–Özel Hukuk Ayrımı
34
2.2. İdeal Hukuk–Pozitif Hukuk Ayrımı
36
2.3. Ulusal Hukuk–Uluslararası Hukuk Ayrımı
36
2.4. Maddi Hukuk–Şekli Hukuk Ayrımı
36
2.5. Objektif–Subjektif Hukuk Ayrımı
37
3. VERGİ HUKUKUNUN KAPSAMI
38
3.1. Kamu Gelir Türleri
39
3.1.4. Harcamalara Katılma Payları
43
3.1.6. Parafiskal Gelir
44
3.1.7. Mamelek Gelirler
44
3.1.8. Ek Mali Yükümlülükler
44
3.1.9. Benzeri Mali Yükümlülükler
45
3.2. Vergi Usul Kanunu’nun Kapsamı
45
3.3. Kamu İcra Kanunu’nun Kapsamı
47
4. VERGİ HUKUKUNUN BÖLÜMLERİ
48
4.1. Genel Vergi Hukuku
48
4.1.1. Vergi Usul Hukuku
48
4.1.2. Vergi Ceza Hukuku
49
4.1.3. Kamu İcra Hukuku
49
4.1.4. Vergi Yargılama Hukuku
50
4.1.5. Uluslararası Vergi Hukuku
50
4.2. Özel Vergi Hukuku
52
5. VERGİLENDİRMEYE İLİŞKİN ANAYASAL İLKELER
52
5.1. Hukuk Devleti İlkesi
52
5.1.1. Belirlilik İlkesi
53
5.1.3. Vergi Yasalarının Geçmişe Yürümemesi
54
VERGİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI
2. BAĞLAYICILIĞINA GÖRE KAYNAKLAR
72
2.1.1.1. Benzeri Mali Yükümlülükler
74
2.1.1.2. Kamu Gideri Kavramı
75
2.1.3. Uluslararası Vergi An(d)laşmaları
79
2.1.5. Anayasa Mahkemesi Kararları
83
2.1.6. İçtihatları Birleştirme Kurulu Kararları
85
2.1.7. Genel Tebliğler
86
2.1.9. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
87
2.1.10. Cumhurbaşkanı Kararları
88
2.1.10.1. Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı Kararı ile Maktu Vergileri Değiştirebilir mi?
90
2.1.11. Bir Daha Düzenlenmeyecek Kaynaklar
92
2.1.11.1. Kanun Hükmünde Kararnameler
92
2.1.11.3. Bakanlar Kurulu Kararları
93
2.2.3. Diğer Yargı Kararları
97
3. KAYNAĞI ÇIKARAN MERCİYE GÖRE KAYNAKLAR
98
4. ÖRF VE ÂDETTEN DOĞAN KAYNAKLAR
98
VERGİ KANUNLARININ UYGULANMASI, YORUM VE İSPAT
1. VERGİ KANUNLARININ UYGULANMASI
101
1.1. Vergi Kanunlarının Zaman Bakımından Uygulanması
101
1.2. Vergi Kanunlarının Yer Bakımından Uygulanması
102
1.3. Vergi Kanunlarının Anlam Bakımından Uygulanması
103
2. VERGİ HUKUKUNDA YORUM
103
2.3. Vergi Hukukunda Yorum Yöntemleri
105
2.3.1. Lafzi (Deyimsel) Yorum Yöntemi
105
2.3.2. Amaçsal (Gai) Yorum Yöntemi
106
2.3.3. Sistematik Yorum Yöntemi
106
2.3.4. Tarihi Yorum Yöntemi
106
2.4. Yorumu Yapan Makama Göre Yorum Çeşitleri
106
3. VERGİ HUKUKUNDA KIYAS YASAĞI
107
3.1.1. Kamu İdarelerince Yapılan Fonksiyon Gaspları
110
3.1.2. Yargı Organlarınca Yapılan Fonksiyon Gaspları
112
3.1.3. Fonksiyon Gaspına İlişkin Genel Değerlendirme
113
3.2. Tipleştirme–Tipiklik
114
4. VERGİ HUKUKUNDA İSPAT
115
4.1. Delil Serbestisi
116
4.1.1. Hukuka Aykırı Delil
120
4.4. İspata İhtiyaç Duyulmayan Hususlar
128
5. EKONOMİK YAKLAŞIM İLKESİ
129
5.1. Vergi Hukukunda Peçeleme
130
5.2. Vergiden Kaçınma
131
5.4. Peçeleme ile Muvazaa İlişkisi
132
2.1. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Görevleri
136
2.2. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Hizmet Birimleri
137
2.3. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Taşra Teşkilatı
137
2.3.1. Defterdarlığın Amacı
138
2.3.3. Takdir Komisyonları
139
3. HAK VE EHLİYET KAVRAMI
141
3.2.3. Vergi Ehliyeti
144
5. VERGİNİN YÜKÜMLÜSÜ
146
5.2.1. Vergi Kesen Durumunda Olanların Vergi Sorumluluğu
151
5.2.2. Temsilcilerin Sorumluluğu
153
5.2.2.1. Kanuni Temsil
154
5.2.2.1.1. VUK Uyarınca Kanuni Temsil
155
5.2.2.1.1.1. Küçük ve Kısıtlıların Kanuni Temsilcilerinin Vergi Sorumluluğu
156
5.2.2.1.1.2. Tüzel Kişilerin ve Tüzel Kişiliği Olmayan Teşekküllerin Kanuni Temsilcilerinin Vergi Sorumluluğu
157
5.2.2.1.1.3. Türkiye’de Bulunmayan Mükelleflerin Türkiye’deki Kanuni Temsilcilerinin Vergi Sorumluluğu
162
5.2.2.1.1.4. Tasfiye Dönemine İlişkin Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu
163
5.2.2.1.2. 6183 sayılı sK. mük. m.35 Uyarınca Kanuni Temsil
163
5.2.2.1.3. VUK m.10 ile 6183 sayılı Yasa mük. m.35’teki Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğunun Karşılaştırılması
167
5.2.2.1.4. 6183 sayılı Yasa m.35 Uyarınca Limited Şirket Ortaklarının Vergi Borçlarından Dolayı Sorumluluğu
169
5.2.2.2. İradi Temsil
172
5.2.3. Mirasçıların Sorumluluğu
173
5.2.4. Emlak Vergisi Kanunu’nda Sorumluluk
175
5.2.5. Vergi Hukukunda Müteselsil Sorumluluk
175
5.2.5.1. Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nda Müteselsil Sorumluluk
177
5.2.5.2. Tasfiye Memurlarının Müteselsil Sorumluluğu
177
5.2.5.3. ÖTV Kanunu’nda Müteselsil Sorumluluk
178
5.2.5.4. KDV Kanunu’nda Müteselsil Sorumluluk
179
5.2.5.5. Damga Vergisi Kanunu’nda Müteselsil Sorumluluk
180
5.2.5.6. Harçlar Kanunu’nda Müteselsil Sorumluluk
181
5.2.5.7. Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nda Müteselsil Sorumluluk
181
5.2.5.8. Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Müteselsil Sorumluluğu
181
2. VERGİYİ DOĞURAN OLAY
183
2.1. Türk Ceza Kanunu Kapsamında Müsadere
185
2.3. Müsadere Sonucunda Vergilendirme
191
3.1. Beyana Dayalı Tarh
195
3.2. İdare Tarafından Matrahın Belirlenmesi
196
3.2.2.1. Re’sen Tarh Nedenleri
198
3.2.2.2. Re’sen Tarhın İkmalen Tarhtan Farkı
201
3.2.4. Düzeltme Sonucunda Tarh
202
4.1. Tebligatın Hangi Kanuna Göre Yapılacağı Hususu
203
4.1.1. Tebligatın VUK ya da Tebligat Kanunu Uyarınca Yapılması
204
4.1.2. 6183 sayılı Kanun’a Tabi İşlemlerin Tebliği
204
4.1.3. Yargı Kararlarının Tebliği
205
4.2. Tebligatın Hukuki Mahiyeti
206
4.3. Tebliğ Yapılacak Kişiler
207
4.3.1. Kanuni Temsilciye Tebliğ
208
4.3.2. Genel (Umumi) Vekile Tebliğ
208
4.3.3. Tüzel Kişilere Tebliğ
209
4.3.3.1. Kamu Hukuku Tüzel Kişilerine Tebligat
209
4.3.3.2. Özel Hukuk Tüzel Kişilerine Tebligat
210
4.3.3.2.1. Dernek ve Vakıflarda Tebligat
210
4.3.3.2.2. Şirketlerde Tebligat
210
4.3.3.2.3. Kooperatiflerde Tebligat
212
4.3.4. Tebligat Yapılacakların Bulunmaması Durumunda Tebliğ
212
4.3.4.1. Tebligat Yapılacak Kişinin Adreste Geçici Bulunmama Koşulu
212
4.3.4.2. Tebligat Yapılacak Kişinin 18 Yaşından Aşağı Olmaması Koşulu
215
4.3.4.3. İş Yerinde Bulunan Memur ya da Müstahdeme Yapılan Tebligat
216
4.3.5. Veli, Vasi ve Kayyıma Tebliğ
218
4.3.6. Vasıtalı Tebliğ
219
4.3.7. Yabancı Memlekette Bulunanlara Tebliğ
219
4.3.8. Kamu İdare ve Müesseselerine Yapılan Tebliğ
221
4.3.9. Tutuklulara Yapılan Tebliğ
221
4.4. Tebliğ Edilecek Belgeler
221
4.5.2. Vergi/Ceza İhbarnamesi
224
4.6. İhbarname Ekine Raporların Eklenmemesi Hususu
225
4.7.1. Muhtara Tebligat Yapılması
230
4.7.2. Tebliğ Evrakında Dava Açma Süresinin Yazılmamış Olması
231
4.8. Tebliğin Koşulları
231
4.9.1. Posta Yoluyla Tebliğ
232
4.9.1.1. Bilinen Adrese Tebliğ
233
4.9.1.2. Kapıya Pusula Yapıştırma Yoluyla Tebliğ
235
4.9.2. İlan Yoluyla Tebliğ
237
4.9.3. Memur Vasıtasıyla Tebliğ
238
4.9.4. Elektronik Ortamda Tebliğ
239
4.9.4.1. Tahakkuk Fişinin Elektronik Ortamda Gönderilmesi
240
4.9.4.2. Elektronik Ortamda Tebliğ ile Birlikte SMS gönderme Zorunluluğu
242
4.10. Tebliğde Sıralama
244
5.1. Kendiliğinden Tahakkuk
246
5.2. Tahakkuku Tahsile Bağlı Vergilerde Tahakkuk
247
6.4. Özel Ödeme Zamanları
251
7. VERGİLENDİRME SÜRECİNİN UNSURLARI
255
VERGİ USUL KANUNU’NDA YER ALAN
2. VERGİ USUL KANUNU’NDA YER ALAN GÜVENLİK MÜESSESELERİ
257
2.2. Vergi İncelemesi
260
2.2.1. Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı
261
2.2.2. Vergi İncelemesine Yetkili Olanlar
262
2.2.3. Vergi İncelemesinin Türleri
263
2.2.4. Vergi İncelemesine Alınacaklar
265
2.2.5. Vergi İncelemesinde “Defter” Kavramı
266
2.2.6. Vergi İncelemesine Tabi Olanların Uyması Gerekenler
267
2.2.7. Vergi İncelemesi Yapanların Uyması Gerekenler
267
2.2.8. Vergi İncelemesi Esnasında İnceleme Elemanlarının Yetkileri
272
2.2.9. Vergi İncelemesinde Süre
273
2.2.10. Vergi İncelemesi Sonucunda Düzenlenen Raporlar
275
2.2.11. Defter ve Belgelerin İadesi
278
2.5. Diğer Güvenlik Müesseseleri
282
2.5.2. Matrahın Takdir Komisyonu Tarafından Saptanması
283
1. GENEL OLARAK SÜRELER
285
1.1. Kanuni–İdari Süre Ayrımı
285
1.2. Hukuki Niteliklerine Göre Süreler
285
1.3. VUK Uyarınca Sürelerin Hesaplanması
286
1.4. İYUK Uyarınca Sürelerin Hesaplanması
287
1.5. Süre ile Vade Farkı
287
2. VERGİ HUKUKUNDA SÜRELERİN UZAMASINI GEREKTİREN HALLER
288
2.2.1. Mali Tatil Nedeniyle Uzayan Süreler
290
2.2.2. Vadesi Mali Tatile Rastlayan Vergi, Resim ve Harçlar ile Vergi Cezaları ve Gecikme Faizlerinin Ödenme Süresi
291
2.2.3. Mali Tatil Nedeniyle İşlemeyen Süreler
293
2.2.4. Mali Tatil Uygulanmayan Amme Alacakları
295
2.2.5. Mali Tatil Süresince Vergi İncelemesi
295
2.2.6. Mali Tatilin Sona Erdiği Günü İzleyen Beş Gün İçinde Biten Süreler
296
2.2.7. Beyanname Verme Süresi Mali Tatil Nedeniyle Uzamış Olan Vergilerde Ödenme Süresi
296
2.4.1. Mücbir Sebebin Kapsamı
301
2.4.2. Mücbir Sebebin 6183 sayılı Yasa’daki Sürelere Etkisi
304
2.4.3. Mücbir Sebebin Yargı Yoluna Başvuru Süresine Etkisi
305
2.4.4. Mücbir Sebep İçin Zayi Belgesi Aranması Hususu
308
2.4.5. Mücbir Sebebin Sonuçları
309
2.6. Ölüm Halinde Sürelerin Uzaması
311
2.7. Süreleri Uzatan Diğer Sebepler
312
1. MÜKELLEFİN ÖDEVLERİ
315
1.1. Bildirim Ödevleri
316
1.1.1. İşe Başlamayı Bildirme Ödevi
317
1.1.1.1. İşe Başlamada Teminat Uygulaması
320
1.1.2. Adres, İş Değişikliğini ve İşletmede Değişikliği Bildirme Ödevi
322
1.1.3. İşi Bırakmayı Bildirme Ödevi
323
1.1.4. Mükellefiyet Kaydının Analiz ve Değerlendirme Sonuçlarına Bağlı Olarak Terkini
326
1.2. Defter Tutma Ödevi
327
1.2.1. Tasdike Tabi Defterler
333
1.2.2. Defterlerin Tasdik Zamanı
333
1.2.3. Elektronik Ortamda Tutulabilecek Defterler
334
2. VUK’A GÖRE DÜZENLENMESİ MECBURİ BELGELER
335
2.1.1. Elektronik Fatura
338
2.1.2. E–Arşiv Fatura
339
2.2. Serbest Meslek Makbuzu
340
2.4. Müstahsil Makbuzu
342
2.6. İrsaliyeli Fatura
343
2.8. Taşıma İrsaliyesi
344
1.2. Değerleme Ölçüleri
348
1.2.1. Maliyet Bedeli (Cost Value)
348
1.2.2. Borsa Rayici (Stock Exchange Price)
350
1.2.3. Tasarruf Değeri (Store of Value)
351
1.2.4. Mukayyet Değer (Book Value)
352
1.2.5. İtibari Değer (Face Value)
353
1.2.6. Rayiç Bedel (Fair Value)
353
1.2.7. Vergi Değeri (Tax Value)
353
1.2.8. Emsal Bedeli ve Emsal Ücreti (Equivalent Value– Equivalent Wage)
354
1.2.10. Alış Emsal Bedeli
356
1.2.11. Ortalama Perakende Satış Fiyatı
357
1.2.12. Tapu Siciline Kayıtlı Bedel
357
1.2.13. Kira Ödemelerinin Bugünkü Değeri
357
2.1. Amortisman Türleri
359
2.1.1. Normal Amortisman
359
2.1.2. Azalan Bakiyeler Usulüyle Amortisman
359
2.1.3. Madenlerde Amortisman
359
2.1.4. Olağanüstü (Fevkalade) Amortisman
360
2.2. Amortisman Uygulaması
360
2.2.1. Amortisman Oranının Geçerlilik Süresi
360
2.2.2. Amortisman Uygulanma Süresi
361
2.2.3. Amortisman Usulünün Seçimi
362
2.3. Alacaklarda Amortisman Uygulaması
362
2.3.1. Değersiz Alacaklar
362
2.3.2. Şüpheli Alacaklar
363
2.3.3. Vazgeçilen Alacaklar
364
2.4. Sermayede Amortisman Uygulaması
365
2.5. Girişim Sermayesi Fonu
365
2.6. Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri ile Peştemallıklarda Amortisman
365
2.7. Özel Maliyet Bedellerinde Amortisman
365
2.8. Amortismana Konu Varlıkların Satılması
366
2.9. Amortismana Konu Varlıkların Sigorta Tazminatı
366
2. GENEL OLARAK SUÇ VE KABAHAT AYRIMI
370
2.1.1. Suçun Unsurları
373
2.1.2. Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesi
375
2.2.1. Kabahatin Unsurları
379
2.2.2. Kabahat ve Cezalarında Kanunilik İlkesi
380
2.3. Suç ve Kabahatin Farkları
382
3.1. Vergi Ziyaı Kabahati
384
3.1.1. Vergi Ziyaı Cezası
385
3.1.2. Beyannamenin Kanuni Süresi Geçtikten Sonra Kendiliğinden Verilmesi Durumunda Vergi Ziyaı Cezası
388
3.1.3. Vergi Ziyaına Uğratılan Vergiler İçin Özel Kanunlarına Göre Kesilecek Cezalar
388
3.1.3.1. Emlak Vergisi Kanunu Uyarınca
388
3.1.3.2. Geçici Vergiye İlişkin Vergi Ziyaı Cezası
390
3.1.3.3. Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Uyarınca
391
3.1.3.4. Harçlar Kanunu Uyarınca
391
3.1.3.5. Katma Değer Vergisi Kanunu Uyarınca
391
3.1.3.6. Kurumlar Vergisi Kanunu Uyarınca
392
3.2. Usulsüzlük Kabahati
392
3.2.1. Usulsüzlük Cezası
393
3.2.1.1. VUK m.352 Uyarınca Usulsüzlük Kabahatleri
393
3.2.1.1.1. Birinci Derece Usulsüzlükler
394
3.2.1.1.1.1. Vergi ve Harç Beyannamelerinin Süresinde Verilmemiş Olması
395
3.2.1.1.1.2. Vergi Usul Kanunu’na Göre Tutulması Mecburi Olan Defterlerden Herhangi Birinin Tutulmamış Olması
396
3.2.1.1.1.3. Defter Kayıtlarının ve Bunlarla İlgili Vesikaların Doğru Bir Vergi İncelemesi Yapılmasına İmkân Vermeyecek Derecede Noksan, Usulsüz veya Karışık Olması
396
3.2.1.1.1.4. Çiftçiler Tarafından Muhtar ve İhtiyar Heyetlerince Yapılan Davete Müddetinde İcabet Edilmemesi
396
3.2.1.1.1.5. Vergi Usul Kanunu’nun Kayıt Nizamına Ait Hükümlerine Uyulmamış Olması
397
3.2.1.1.1.6. İşe Başlamanın Zamanında Bildirilmemesi
397
3.2.1.1.1.7. Tasdiki Mecburi Olan Defterlerden Herhangi Birinin Tasdik Muamelesinin Yaptırılmamış Olması
397
3.2.1.1.1.8. Diğer Ücretler Üzerinden Salınan Gelir Vergisinde, Tarh Zamanı Geçtiği Halde Verginin Tarh Ettirilmemiş Olması
398
3.2.1.1.1.9. Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesinin, 15 Gün Beklendikten Sonra Tebliğ Edilmek Koşuluyla Verilecek Ek 15 Günlük Süre İçinde Verilmemesi
398
3.2.1.1.2. İkinci Derece Usulsüzlükler
399
3.2.1.1.2.1. Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamelerinin Verilmesi Gereken Sürenin Sonundan Başlayarak İlk 15 Günlük Süre İçinde Verilmesi
400
3.2.1.1.2.2. Ekim ve Sayım Beyanlarının Süresi İçinde veya Kanunda İstenilen Bilgileri İhtiva Edecek Şekilde Doğru Yapılmaması
401
3.2.1.1.2.3. Vergi Kanunlarında Yazılı Bildirmelerin Zamanında Yapılmamış Olması
401
3.2.1.1.2.4. Vergi Karnesinin Süresinin Sonundan Başlayarak 15 Gün Geçtiği Halde Alınmamış Olması
401
3.2.1.1.2.5. Tasdiki Zorunlu Olan Defterlerden Herhangi Birinin Tasdik İşleminin, Süresinin Sonundan Başlayarak Bir Ay İçinde Yaptırılmış Olması
402
3.2.1.1.2.6. Vergi Beyannameleri, Bildirimler, Evrak ve Vesikaların Kanunen Belli Şekil ve Muhteviyatı ve Ekleri ile Bunlarla İlgili Olarak Yapılan Diğer Düzenlemelere İlişkin Hükümlere Uyulmamış Olması
402
3.2.1.1.2.7. Hesap veya Muamelelerin Doğruluk veya Açıklığını Bozmamak Şartıyla Bazı Evrak ve Vesikaların Bulunmaması veya İbraz Edilmemesi
402
3.2.1.1.3. Genel Usulsüzlük Ceza Tutarları
403
3.2.1.2. Özel Usulsüzlük Kabahatleri
404
3.2.1.2.1. VUK m.353 Uyarınca Özel Usulsüzlük Kabahatleri ve Cezaları
404
3.2.1.2.2. Damga Vergisinde Özel Usulsüzlük Cezası
415
3.2.1.2.3. Elektronik Ortamda Bildirim veya Form Verilmesi Mecburiyetine Uyulmaması Hâlinde Özel Usulsüzlük Cezaları
416
3.2.1.2.4. Tahsilat ve Ödemeleri Banka ya da Benzeri Finans Kuruluşlar Aracılığıyla Yapmayanlarla Alakalı Özel Usulsüzlük Cezaları
417
3.2.1.2.5. Başkasının Hesabını Kullananlarla Alakalı Özel Usulsüzlük Cezaları
418
3.2.1.2.6. Ödeme Kaydedici Cihazlarla Alakalı Özel Usulsüzlük Cezaları
419
3.2.1.2.7. Elektronik Ortamda Beyanname Verilmemesi Durumunda Özel Usulsüzlük Cezaları
420
3.2.1.2.8. Gerçek Faydalanıcı Bildirimine İlişkin Özel Usulsüzlük Cezaları
421
3.2.1.2.9. VUK mük. m.355’teki Diğer Özel Usulsüzlük Cezaları
423
3.3. Fiil Ayrılığı–Birleşme
425
3.3.1. Kabahatler ile Suçlarda Birleşme
425
3.3.2. Tek Fiil ile Birden Çok Verginin Ziyaa Uğratılmış Olması Durumunda Birleşme
426
3.3.3. Tek Fiilin Birden Çok Vergi Cezasını Gerektirmesi Durumunda Birleşme
427
3.3.3.1. VUK m.336’da Yer Alan “Usulsüzlük” Kavramından Anlaşılması Gereken
428
3.3.4. Ayrı Fiillerle Başka Türden Vergi Kabahatlerinin Yapılması
431
3.3.5. Ödeme Kaydedici Cihazla Alakalı Birleşme
431
3.3.6. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin Verilmemesi Durumunda Birleşme
432
4. VERGİ SUÇLARI VE CEZALARI
437
4.1. Genel Olarak Vergi Kaçakçılığı Suçu
437
4.1.1. VUK m.359 Uyarınca Suç Teşkil Eden Fiiller
443
4.1.1.1. Muhasebe Hilesi Yapmak
444
4.1.1.1.1. Hesap Hatası ile Hesap Hilesi
446
4.1.1.2. Gerçek Olmayan ya da Kayda Konu İşlemlerle İlgisi Olmayan Kişiler Adına Hesap Açmak
449
4.1.1.3. Başka Defter Tutmak
449
4.1.1.4. Defter, Kayıt ve Belgeleri Tahrif Etmek
451
4.1.1.5. Defter, Kayıt ve Belgeleri Gizlemek
452
4.1.1.6. Yanıltıcı Belge Düzenlemek ve Kullanmak
458
4.1.1.7. Sahte Belge Düzenlemek
461
4.1.1.8. Sahte Belge Kullanmak
462
4.1.1.8.1. Sahte ya da Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kullanımı Suçunun İlzamında Kastın Rolü
463
4.1.1.8.2. 306 sıra no.lu VUK Genel Tebliği’nin Rolü
465
4.1.1.9. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Anlaşması Olmayanların Belge Basması ve Bunların Kullanılması
466
4.1.1.10. Ödeme Kaydedici Cihazla Üretilen Belgelere İlişkin Suçlar
468
4.1.1.11. 4733 sayılı Kanun’a İlişkin Suçlar
469
4.1.2. 7394 sayılı Kanunla VUK m.359’da Yapılan Değişikliklere İlişkin
470
4.1.2.1. VUK m.359’daki Fiillere İlişkin Dava Zamanaşımı
470
4.1.2.2. VUK m.359’daki Fiillere İlişkin Zincirleme Suç Düzenlemesi
472
4.1.2.3. VUK m.359’daki Suçlara İlişkin Etkin Pişmanlık Hükümleri
473
4.1.3. İştirak–Cezadan İndirim
476
4.1.4. Dava Şartı Olarak Rapor Değerlendirme Komisyonu Mütalaası
480
4.1.5. Ceza Mahkemesi Kararının Vergi Cezalarına Etkisi
483
4.2. Vergi Mahremiyetinin İhlali Suçu ve Cezası
485
4.3. Mükellefin Özel İşini Takip Suçu ve Cezası
490
4.4. Vergi Kimlik Numarası Kullanımı ile İlgili Düzenlemelere Uymayanlar
491
5. NE BİS İN İDEM KURALI
491
VERGİ BORÇLARINI SONA ERDİREN HALLER
4. KARŞILIKLI ANLAŞMA USULÜ
502
5.1.1. Tarh Zamanaşımının Kapsamı
505
5.1.2. Tarh Zamanaşımının Durması
505
5.1.3. Tarh Zamanaşımı Hesabında Vergiyi Doğuran Olaya Bağlı Olmayan Durumlar
508
5.1.3.1. Özel Hesap Döneminde
508
5.1.3.2. Tasfiye Sürecinde
509
5.1.3.3. Gelir Vergisi Tevkifatında
509
5.1.3.4. Damga Vergisinde
510
5.1.3.5. Yıllara Sâri İnşaat ve Onarım İşlerinde
510
5.1.3.6. Motorlu Taşıtlar Vergisinde
511
5.1.3.7. Emlak Vergisinde
511
5.1.3.8. Veraset ve İntikal Vergisinde
511
5.1.3.9. Gümrük Vergilerinde
512
5.1.3.10. Ecrimisillerde
512
5.1.3.11. Diğer Durumlarda
513
5.2. Vergi Kabahatlerine İlişkin Ceza Kesme Zamanaşımı
513
5.3. Tahsil Zamanaşımı
514
5.3.1. Tahsil Zamanaşımının Durması
515
5.3.1.1. Hileli İflas
515
5.3.1.2. Terekenin Tasfiyesi Dolayısıyla Borçlu Hakkında Takibat Yapılamaması
515
5.3.1.3. Borçlunun Yurt Dışına Çıkması
516
5.3.2. Tahsil Zamanaşımının Kesilmesi
516
5.3.2.1. Tahsil Zamanaşımını Kesen Nedenler
516
5.3.2.1.2. Haciz Tatbiki
517
5.3.2.1.3. Cebren Tahsil ve Takip Muameleleri Sonucunda Yapılan Her Çeşit Tahsilat
518
5.3.2.1.4. Ödeme Emri Tebliği
518
5.3.2.1.5. Mal Bildirimi, Mal Edinme ve Mal Artmalarının Bildirilmesi
518
5.3.2.1.6. Kefile Tatbik
518
5.3.2.1.7. İhtilaflı Amme Alacaklarında Yargı Mercilerince Bozma Kararı Verilmesi
518
5.3.2.1.8. Amme Alacağının Teminata Bağlanması
519
5.3.2.1.9. Kaza Mercilerince İcranın Tehirine Karar Verilmesi
519
5.3.2.1.10. İki Amme İdaresi Arasında Mevcut Bir Borç için Alacaklı Amme İdaresi Tarafından Borçlu Amme İdaresine Borcun Ödenmesi için Yazı ile Müracaat Edilmesi
519
5.3.2.1.11. Amme Alacağının Özel Kanunlara Göre Ödenmek Üzere Müracaatta Bulunulması ve/veya Ödeme Planına Bağlanması
519
5.3.3. Mücbir Sebebin Tahsil Zamanaşımına Etkisi
520
5.3.4. Para Cezalarında Tahsil Zamanaşımı
520
5.3.4.1. Adli Para Cezaları Açısından
521
5.3.4.2. İdari Para Cezaları Açısından
522
6.1. VUK’a Göre Terkin
523
6.2. 6183 sayılı Yasa’ya Göre Terkin
526
6.3. Tahsil İmkânsızlığı Sebebiyle Terkin
527
7. TAHAKKUKTAN VAZGEÇME
528
8.1.1. Matrah Hataları
533
8.1.2. Vergi Miktarında Hatalar
534
8.1.3. Verginin Mükerrer Olması
535
8.2. Vergilendirme Hataları
536
8.2.1. Mükellefin Şahsında Hata
536
8.2.2. Mükellefiyette Hata
537
8.2.4. Vergilendirme veya Muafiyet Döneminde Hata
539
8.3. “Açık olma” Durumu
540
8.4. Vergi Hatalarının Ortaya Çıkarılması
540
8.5. Vergi Hatalarının Düzeltilmesi
541
8.6. Vergi Hatalarını Düzeltme Yolları
543
8.6.1. Re’sen Düzeltme
543
8.6.2. Şikâyet Yoluyla Düzeltme
543
8.6.2.1. Şikâyet Merci
544
8.7. Kesinleşmiş Yargı Kararına Konu İşleme Karşı Düzeltme Başvurusu
545
8.8. Ödeme Emri Aşamasında Düzeltme İşlemleri
545
8.9. Düzeltme Zamanaşımı
547
8.10. Birden Fazla Düzeltme Başvurusu Yapılabilir mi?
549
8.11. Vergi Hatalarının Düzeltilmesinde Kanunilik Engeli
550
8.11.1. Vergi Hatası ile Hukuki İhtilaf İçeren Uyuşmazlık Ayrımı
550
8.11.2. Kanunilik İlkesinde Aranan Meşruiyet Eleştirisi ve Çözüm Önerileri
554
11. KANUN YOLUNDAN VAZGEÇME
559
SADECE VERGİ CEZALARINI SONA ERDİREN HALLER
2.1. Ölüm Durumunda Vergiyle Alakalı Özellikli Hususlar
563
4. PİŞMANLIK VE ISLAH
567
4.1. Pişmanlıktan Yararlanmak İçin Gerekli Şartlar
569
4.1.1. Dilekçe Verilmesi
569
4.1.2. Hakkında İhbarda Bulunulmamış Olmak
570
4.1.3. Hakkında Vergi İncelemesine Başlanılmamış Olmak
571
4.1.4. Takdir Komisyonuna Sevk Edilmemiş Olmak
571
4.1.5. Beyanname Verilmesi
572
4.1.6. Onbeş (15) Gün İçinde Ödemenin Yapılması
573
4.2. Pişmanlık Sonucunda
575
4.3. Pişmanlık Koşullarına Uyulmamasının Sonuçları
576
4.4. Pişmanlık Uygulamasında Özellikli Durumlar
576
4.5. Pişmanlık ve Islah Uygulaması Kapsamına Giren Vergiler
577
4.5.1. Emlak Vergisi Açısından
577
4.5.2. Değerli Konut Vergisi Açısından
577
5.1. İzaha Davet Yazısı
582
5.2. İzaha Davetin Sonuçları
583
6. YANILMA VE GÖRÜŞ DEĞİŞTİRME
584
7.1. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma
587
7.1.1. Tarhiyat Öncesi Uzlaşmanın Kapsamı
587
7.1.2. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Talebi
588
7.1.3. Uzlaşma Talep Süresi
589
7.1.4. Uzlaşma Gününün Tespiti
589
7.1.5. Uzlaşmaya Davet
589
7.1.6. Uzlaşma Talebinden Vazgeçilmesi
589
7.1.7. Tarh Edilecek Verginin Uzlaşma Komisyonuna ve Mükellefe Bildirilmesi
590
7.1.8. Uzlaşma Komisyonunun Toplanması
590
7.1.9. Uzlaşılan Tutarın Öden(me)mesi
590
7.1.10. Uzlaşılan Tutara Dava Aç(ama)ma
591
7.1.11. Uzlaşma Sonucunda
591
7.2. Tarhiyat Sonrası Uzlaşma (Genel Uzlaşma)
591
7.2.1. Tarhiyat Sonrası Uzlaşmanın Kapsamı
592
7.2.2. Tarhiyat Sonrası Uzlaşma Kapsamı Dışında Olan Amme Borçları
592
7.2.3. Tarhiyat Sonrası Uzlaşmanın Talebi ve Süresi
593
7.2.4. Tarhiyat Sonrası Uzlaşma Talebi Sonrası Süreç
593
7.2.5. Tarhiyat Sonrası Uzlaşmanın Gerçekleşmemesi
594
7.2.6. Tarhiyat Sonrası Uzlaşma Sonucunda
594
7.2.7. Mücbir Sebebin Tarhiyat Sonrası Uzlaşmaya Etkisi
595
7.2.8. Mali Tatilin Tarhiyat Sonrası Uzlaşmaya Etkisi
595
7.2.9. Uzlaşılan Tutarların Dava Konusu Yapılması
595
7.2.10. Uzlaşılan Tutarla Alakalı Daha Sonra Bir Vergi Hatasının Tespit Edilmesi
596
2. 6183 SAYILI KANUN’UN KAPSAMI
600
2.1. Tahsili, Tahsili Emval Kanunu’na Atfedilen Alacaklar
601
2.2. 6183 Sayılı Kanun’a Yapılan Atıf ile “Alacağın” “Amme Alacağına” Dönüşme(me)si
606
3. 6183 SAYILI KANUN’DAKİ TERİMLER
609
3.3. Alacaklı Amme İdaresi
609
3.7. “Tahsil Edilemeyen” ve “Tahsil Edilemeyeceği Anlaşılan” Amme Alacağı Terimi
612
3.8. Takibat Giderleri
612
3.9. Takibata Salahiyetli Tahsil Dairesi
613
4. AMME ALACAĞININ KORUNMASI
615
4.1.1. “İle”nin İşlevi
617
4.1.2. İlk Hesaplara Göre Teminat İstenmesi
619
4.1.3. İkametgâh Koşulu
620
4.1.4. Teminat Tutarı
621
4.1.5. Teminatın Muhatabı
621
4.1.6. Teminat Olarak Kabul Edilecek Varlıklar
621
4.1.8. Teminat Hükmünde Olan Eşya
624
4.2.1. İhtiyati Haciz–Kesin Haciz Farkı
625
4.2.2. İhtiyati Hacze Konu Amme Borçları
625
4.2.3. İhtiyati Haciz Kararının Alınmasında Yetkili Makam
626
4.2.4. İhtiyati Haczin Sebepleri
627
4.2.4.1. 6183 Sayılı Yasa m.9’da Yer Alan Teminat İstenmesi Gerektiren Bir Durumun Varlığı Halinde
628
4.2.4.2. Kamu Borçlusunun Belli Bir İkametgahı Yoksa
629
4.2.4.3. Borçlunun Kaçmış Olması veya Kaçması, Mallarını Kaçırması ve Hileli Yollara Sapma İhtimallerinin Olması Halinde
630
4.2.4.4. Teminat ya da Kefil Gösterilmemiş Olması Halinde
632
4.2.4.5. Mal Bildirimine Çağrılan Borçlunun Belli Bir Müddet İçinde Mal Bildiriminde Bulunmaması veya Noksan Bildirimde Bulunmuş Olması Halinde
632
4.2.4.6. Hüküm Verilmiş Olsun Olmasın Para Cezasını Gerektiren Bir Fiil Dolayısıyla Kamu Davası Açılması Halinde
632
4.2.4.7. Tasarrufun İptali Davasının Açılmasını Gerektiren Hallerin Olması Halinde
633
4.2.5. İhtiyati Haciz Tutarı
633
4.2.6. İhtiyati Haczin Dava Konusu Yapılması
633
4.2.7. İhtiyati Haczin Kaldırılması
635
4.3. İhtiyati Tahakkuk
636
4.3.1. İhtiyati Tahakkukun Sebepleri
637
4.3.2. İhtiyati Tahakkukun Dava Konusu Yapılması
639
4.3.3. İhtiyati Tahakkukun Tutarı
641
4.3.4. İhtiyati Tahakkukun Düzeltilmesi
642
4.4. Diğer Koruma Hükümleri
643
4.4.1. Amme Alacaklarında Rüçhan Hakkı
643
4.4.2. Amme Alacağını Kesip Ödeme Zorunluluğu
646
4.4.3. Amme Alacağı Ödenmeden Yapılmayacak İşlemler
647
4.4.5. Hükümsüz Sayılan Tasarruflar
650
4.4.6. Yurt Dışı Çıkış Yasağı
654
5.3. Tecilden Yararlanacaklar
657
5.6. Tecil İçin Ödenecek Teminata İlişkin Hükümler
658
5.7. Vergiye Uyumlu Mükelleflerin Borçlarının Tecili
659
5.8. Tecil Edilmiş Amme Alacağı ile İlgili Olarak Yürütmenin Durdurulma Kararının Verilmesi
662
6.1. Gecikme Zammı Oranının Değişmesi
666
6.2. Gecikme Zammının Uygulanmama Durumu
666
6.3. Gecikme Zammının Tebliği
667
6.4. Gecikme Zammı Hesabına İlişkin Örnekler
667
6.5. Köylerde Gecikme Zammı
668
7.1. Gecikme Faizinin Kapsamı
670
7.2. Gecikme Faizinin Oranı
670
7.3. Uzlaşma Durumunda Gecikme Faizi
671
7.4. Tarhiyatın Dava Konusu Yapılmaması Durumunda Gecikme Faizi
672
7.5. Tarhiyatın Dava Konusu Yapılması Durumunda Gecikme Faizi
672
7.6. Kanun Yolundan Vazgeçme Durumunda Gecikme Faizi
672
7.7. Gecikme Faizinin İşle(me)mesi
673
7.8. Mükellefe İade Edilen Alacaklara Faiz Ödenmesi
673
7.9. Yargı Kararları Uyarınca İade Edilip Ama Yine Yargı Kararı Uyarınca Tahsili Gereken Vergilere Gecikme Faizi Uygulaması
673
7.10. Gecikme Faizi ile Gecikme Zammının Farkları ve Benzer Yönleri
674
8.1. Teminatlı Alacaklarda Takip Yolu
675
8.2.1. Ödeme Emri Gönderilecek Amme Alacakları
677
8.2.2. Ödeme Emri Düzenlenmesi İçin Ön Şartlar
678
8.2.3. Ödeme Emrinin Tebliği
679
8.2.5. Ödeme Emri Tebliğinin Zamanaşımını Kesmesi
682
8.2.6. Teminata Bağlanmış Amme Alacakları İçin Ödeme Emri
682
8.2.7. Ödeme Emrine Karşı Dava Açma Süresi
683
8.2.8. Ödeme Emri Aşamasında Düzeltme İşlemleri
685
8.4.1. Haciz İşleminde Görevli Mahkeme
688
8.4.2. Haciz İşlemine İlişkin Dava Açma Süresi
689
8.4.3. Haczedilemeyecek Olanlar
689
8.4.4. Kısmen Haczedilebilen Gelirler
691
8.4.5. Haczin Neticeleri
692
8.5. İflas Yoluyla Takip
695
11. YASAKLAR VE CEZALAR
700
VERGİ UYUŞMAZLIKLARI İLE İLGİLİ YARGILAMA SÜRECİ
2. VERGİ YARGILAMA USULÜNE HAKİM OLAN İLKELER
703
2.1. Yazılı Yargılama Esası
703
2.2. Re’sen Araştırma İlkesi
704
2.3. Delil Serbestisi İlkesi
706
2.5. Ekonomik Yaklaşım
706
2.6. İddia ve Savunmanın Genişletilmesi veya Değiştirilmesi Yasağı
707
3. VERGİ YARGISINDA GÖREVLİ YERLER
708
3.1. Vergi Mahkemeleri
708
3.2. Bölge İdare Mahkemeleri
710
3.3.1. Danıştay Üçüncü Daire
711
3.3.2. Danıştay Yedinci Daire
711
3.3.3. Danıştay Dokuzuncu Daire
711
3.3.4. Danıştay İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurulu
711
3.3.5. Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu
713
4. VERGİ YARGISINDA DAVA AÇMA SÜRELERİ
714
4.1. Özel Kanunlarda Dava Açma Süreleri
715
4.1.1. VUK mük. m.49/a Uyarınca
715
4.1.2. Teminat İşlemine İlişkin
715
4.1.3. İhtiyati Hacze İlişkin
716
4.1.4. İhtiyati Tahakkuka İlişkin
716
4.1.5. Ödeme Emrine İlişkin
716
4.1.7. Motorlu Taşıtlar Vergisine İlişkin
717
4.1.8. Tevkifat İşlemine İlişkin
717
4.1.9. Benzeri Mali Yükümlülüklere İlişkin
717
4.1.10. Uzlaşmaya İlişkin
717
4.1.11. Karşılıklı Anlaşma Usulüne İlişkin
718
4.1.12. Düzeltme–Şikâyet Yoluna İlişkin
718
4.1.13. Arsa–Arazi Birim Değerinin Tespitine İlişkin
718
4.2. Mali Tatilin Dava Açma Süresine Etkisi
718
4.3. Adli Tatilin Dava Açma Süresine Etkisi
719
4.4. Mücbir Sebebin Dava Açma Süresine Etkisi
719
4.5. Tebliğ Evrakında Dava Açma Süresi ve Yeri Belirtilmemişse
719
5. VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDA KANUN YOLU
724
5.1. Anayasa Mahkemesinde Kanun Yolu
725
5.1.1. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Yolu
727
5.2. Danıştay’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Görevli Olduğu Davalar
730
5.3. Vergi Uyuşmazlıklarının Vergi Mahkemelerinde Çözümlenmesi
732
5.3.1. Vergi Davalarının Hukuki Niteliği
734
5.3.1.1. İlk İnceleme
736
5.3.1.2. Vergi Mahkemesinde Dava Açmaya Yetkili Olanlar
739
5.3.1.3. Aynı (Müşterek) Dilekçe ile Dava Açma
743
5.3.1.3.1. Birden Fazla İşleme Karşı Tek Dilekçe ile Dava Açma
744
5.3.1.3.1.1. Maddi Yönden Bağlı Olma
745
5.3.1.3.1.2. Hukuki Yönden Bağlı Olma
745
5.3.1.3.1.3. Neden–Sonuç İlişkisi
746
5.3.1.3.1.4. Diğer Koşullar
746
5.3.1.3.1.4.1. Aynı Yargı Kolunun Görevli Olması
747
5.3.1.3.1.4.2. Aynı İdari Yargının Yetkili Olması
747
5.3.1.3.1.4.3. İnceleme Merciinin Aynı Olması
747
5.3.1.3.1.4.4. Dava Süresinin Geçmemiş Olması
747
5.3.1.3.2. Birden Fazla Davacının Aynı İşleme Karşı Tek Dilekçeyle (Müşterek) Dava Açması
748
5.3.1.4. Vergi Mahkemesinde Dava Açmanın Verginin Tahsiline Etkisi ve Yürütmenin Durdurulması
748
5.3.1.5. Uzlaşma Yolu ile Dava Açma Süresinin Uzaması
752
5.3.1.6. Vergi Hatalarının Yargısal Yoldan Düzeltilmesi
753
5.3.1.6.1. Dava Açma Süresinde Hata Düzeltme Dilekçesi Verilirse
753
5.3.1.6.2. Dava Açma Süresinden Sonra Hata Düzeltme Dilekçesi Verilirse
754
5.3.1.6.2.1. Yargı ve Vergi İdaresinin VUK m.124’ü Yanlış Okuma Sorunsalı
755
5.3.1.7. Ödeme Emrinin Dava Konusu Yapılması
756
5.3.1.7.1. Ödeme Emrine Karşı Dava Açma Süresi
757
5.3.1.7.2. Görevli Mahkeme
758
5.3.1.7.3. Ödeme Emrine Karşı Dava açma Nedenleri
759
5.3.1.7.3.1. “Böyle Bir Borcum Yoktur” İddiası
759
5.3.1.7.3.2. “Kısmen Ödedim” İddiası
761
5.3.1.7.3.3. “Zamanaşımına Uğradı” İddiası
762
5.3.1.7.3.4. Ödeme Emri Tebliğine ve Tahakkuk İşlemine İlişkin İddia
763
5.3.1.7.4. Ödeme Emrine Karşı Dava Açma Süresini Uzatan Nedenler
765
5.3.1.7.5. Ödeme Emri ve Haksız Çıkma Zammı
765
5.3.1.7.6. Ödeme Emrine Karşı Açılan Davanın Davaya Konu Borcun Tahsilatına Etkisi
767
5.3.2. Vergi Yargılamasında Duruşma
767
5.4. Vergi Yargısında İstinaf Kanun Yolu
769
5.5. Vergi Yargısında Temyiz Kanun Yolu
774
5.6. 7524 sayılı Kanunla Yapılan Yeni Düzenlemeler
779
6. KANUN YOLUNDAN VAZGEÇME
780
7. OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI
785
7.1. Kanun Yararına Temyiz
785
7.2. Yargılamanın Yenilenmesi
786