Muhasebe Hileleri ve Vergiden Kaçınma
 Türk Vergi Mevzuatındaki Yasallığı / Hile – Kaçınma – Peçeleme Prof. Dr. Murat Batı  - Kitap

Muhasebe Hileleri ve Vergiden Kaçınma

Türk Vergi Mevzuatındaki Yasallığı / Hile – Kaçınma – Peçeleme

8. Baskı, 
Nisan 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
384
Barkod:
9786253810214
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
510,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Diğer Baskılar
7. baskı
Şubat 2024
505,00
505,00 (%0)
Kitabın Açıklaması
Kitap, gördüğü yoğun ilgi sonucunda güncel mevzuata göre güncellenmiş ve genişletilmiş 8. baskısını yapmıştır.
Eser, birçok mükellefin, başını ağrıtan konuların başında gelen "Vergiden Kaçınma" ve "Peçeleme" konusunu ele almaktadır.
Kitap özellikle muhasebe hilelerinin vergi mevzuatı kapsamında nasıl ele alındığını irdelemekle birlikte, özellikle vergiden kaçınmanın vergi mevzuatı kapsamında bir boşluk olduğu, bu nedenle kaçınma mekanizmasının işleyişinin mükellef adına bir hak olup olmadığı tartışılmıştır. Kaçınma ile peçeleme arasındaki farkların detaylıca ele alındığı bu kitap aynı zamanda gerek idari, gerekse teorik, yargısal ve doktrinel örnekler vererek karşılaştırma yapmıştır.
Kitap; Denetim firmaları, YMM Ofisleri, SMMM ofisleri, vergi ile ilgilenen üniversite öğrencileri, akademisyenler ve uygulamadaki profesyonellere de hitap etmektedir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Genel Olarak Hile Kavramı
.
Muhasebe Açısından Hata
.
Muvazaa
.
Türk Vergi Mevzuatında Hile–Hata– Muvazaa Kavramı
.
Vergiye Karşı Tepkiler
.
Vergi Kanunlarında Hile ve Muhasebe Hilesi
.
Vergi Hukukunda Peçeleme
.
Türk Vergi Sistemi Uygulamasında Bazı Muhasebe Hileleri ve Peçeleme Yöntemleri
.
Finansal İşlemlerde Genel Olarak Kaçınma Mevzuu
.
Konunun Türk Vergi Mevzuatındaki Yeri ve Önemi ile İlgili Doktrinel, İdari ve Yargısal Görüşler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Sekizinci Baskıya Ön Söz 
7
Kısaltmalar Listesi 
15
Giriş 
17
Bölüm I
HİLE VE HATA KAVRAMLARININ TEORİK ESASLARI
1. GENEL OLARAK HİLE KAVRAMI 
19
1.1. Hilenin Özellikleri 
21
1.2. Hilenin Türleri 
22
1.3. Hilenin Sınıflandırılması 
23
1.3.1. Çalışan Hileleri 
23
1.3.2. Satıcı Hileleri 
24
1.3.3. Yönetim Hileleri 
25
1.3.4. Yatırım Hileleri 
27
1.3.5. Müşteri Hileleri 
27
1.4. Muhasebede Hile Kavramı 
28
1.4.1. Muhasebe Hilelerinin Nedenleri 
30
1.4.2. İşletme Sahiplerinin Hileye Başvurma Nedenleri 
31
1.4.2.1. Vergi Kaçırmak 
31
1.4.2.2. Yolsuzlukları Gidermek 
32
1.4.2.3. İşletmeyi Gerçek Durumundan Farklı Göstermek 
33
1.4.2.4. Alış 
33
1.4.2.5. Satış 
33
1.4.2.6. Özel Giderleri İşletmeye Aktarma 
34
1.4.2.7. Arızi Giderler 
34
1.4.2.8. İşletme Giderlerini Yükseltmek 
35
1.4.3. İşletme Çalışanlarının Hileye Başvurma Nedenleri 
35
1.4.3.1. Özenti ve Baskı Grupları 
37
1.4.3.2. Fırsatlar 
38
1.4.3.3. Haklı Gösterme 
38
1.4.4. Muhasebe Hilelerinin Türleri 
39
1.4.4.1. Kasti Hatalar 
39
1.4.4.2. Kayıt Dışı İşlemler 
39
1.4.4.3. İşlemden Önce ya da Sonra Kayıt Yapılması 
40
1.4.4.4. Gerçek Olmayan Hesaplar 
40
1.4.4.5. Belge Sahtekârlığı 
41
1.4.4.6. Bilanço Oyunları 
43
1.4.4.7. Bilgisayar Hileleri 
43
1.4.4.8. Varlıkların Kötüye Kullanılması 
44
1.4.5. Yolsuzluk ve Ahlaki Olmayan Davranışlar 
44
1.4.5.1. Rüşvet Almak veya Vermek 
45
1.4.5.2. Çıkar Çatışması 
45
1.4.6. Muhasebe Hilesi ve Yaratıcı Muhasebe 
46
2. MUHASEBE AÇISINDAN HATA 
48
2.1. Muhasebe Hatalarının Türleri 
48
2.1.1. Matematik Hataları 
48
2.1.2. Kayıt Hataları 
49
2.1.3. Devir Hataları (Aktarma Hataları) 
49
2.1.4. Unutma ve Tekrarlama Hataları 
49
2.1.5. Finansal Tablolar Üzerinde Yaptıkları Etki Bakımından Hatalar 
50
2.1.5.1. Bilançoyu Etkileyen Muhasebe Hataları 
50
2.1.5.1.1. Değerleme Hataları 
51
2.1.5.1.2. Hesapların Birleştirilmesi 
51
2.1.5.2. Gelir Tablosunu Etkileyen Muhasebe Hataları 
52
2.1.5.3. Bilanço ve Gelir Tablosunu Etkileyen Muhasebe Hataları 
52
2.1.5.4. Telafi Edici Hatalar 
52
2.1.5.5. Amortisman ve Yeniden Değerleme Uygulamalarındaki Hatalar 
52
2.1.5.6. Gider ve Maliyet Arttırıcı Harcamalarda Yapılan Hatalar 
53
2.1.5.7. Muafiyet ve İstisna Uygulamalarındaki Hatalar 
54
2.1.5.8. Stopaj (Tevkifat) Uygulamasında Karşılaşılan Hatalar 
55
2.1.5.9. Sabit Kıymet Yenileme Fonu Uygulamalarındaki Hatalar 
55
2.2. Muhasebe Hatalarının Yapılma Nedenleri 
55
2.2.1. Dikkatsizlik 
56
2.2.2. Bilgisizlik 
56
2.2.3. Yorgunluk 
56
2.2.4. Tecrübesizlik 
56
Bölüm II
HİLE, HATA VE MUVAZAA KAVRAMLARININ HUKUKTAKİ YERİ
GİRİŞ 
57
1. MUVAZAA 
57
1.1. Unsurları 
61
1.1.1. Tarafların İradeleri ile Beyanları Arasında Bilerek Yaratılan Uygunsuzluk 
61
1.1.2. Muvazaa Anlaşması 
61
1.1.3. Üçüncü Kişileri Aldatma Kastı 
62
1.1.4. Gizli İşlem 
62
1.2. Muvazaanın Türleri 
62
1.2.1. Mutlak Muvazaa 
63
1.2.2. Nispi Muvazaa 
63
1.3. Muvazaanın İlgili Bazı Benzer Kavramlarla Karşılaştırılması 
63
1.3.1. Muvazaa ve Kanuna Karşı Hile 
64
1.3.2. Muvazaa ve Aldatma (Hile) 
64
1.3.3. Muvazaa ve Yanılma (Hata) 
65
1.4. Muvazaanın Hüküm ve Sonuçları 
65
1.4.1. Görünürdeki İşlem Bakımından Muvazaanın Sonuçları 
65
1.4.2. Gizli İşlem Bakımından Muvazaanın Sonuçları 
66
2. HATA (YANILMA) 
66
2.1. Hata Halleri 
68
2.1.1. Beyan Yanılmaları 
68
2.1.1.1. Sözleşmenin Niteliğinde Yanılma 
68
2.1.1.2. Sözleşmenin Konusunda Yanılma 
69
2.1.1.3. Kişide Yanılma 
69
2.1.1.4. Kişinin Niteliklerinde Yanılma 
69
2.1.1.5. İvazda Yanılma 
70
2.1.1.6. Saikte Yanılma (Temel Hatası) 
70
2.1.1.7. Sözleşmenin Kurulmasında, Kişinin İradesinin Oluşması Aşamasında Bir Yanılgıya Düşmüş Olması 
70
2.1.1.8. Yanılanın Düştüğü Saik Yanılmasının Sözleşmenin Temeliyle İlgili Olması 
71
2.1.1.10. Saikte Yanılmanın Karşı Tarafça Bilinebilir Olması 
71
3. HİLE (ALDATMA) 
71
3.1. Aldatmanın Şartları 
75
3.1.1. Aldatma Kastı Bulunmalıdır 
75
3.1.2. Aldatma Kastı Sözleşmenin Yapılamamasına Yönelik Olmalıdır 
76
3.1.3. Aktif Aldatma veya Pasif Aldatma Mevcut Olmalıdır 
76
3.1.4. İlliyet Bağı Bulunmalıdır 
77
3.1.5. Üçüncü Kişinin Aldatması 
77
3.2. Aldatmanın Borçlar Hukukundaki Uygulama Alanları 
77
3.3. Aldatmanın Sözleşmenin Geçerliliğine Etkisi 
78
3.4. Tazminat 
80
Bölüm III
TÜRK VERGİ MEVZUATINDA HİLE–HATA–MUVAZAA KAVRAMI
1. GENEL OLARAK 
81
2. VERGİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI 
84
3. KAMU GELİRLERİNE ANAYASAL YAKLAŞIM 
88
4. VERGİYE KARŞI TEPKİLER 
97
4.1. Verginin İkame ve Gelir Etkisi 
97
4.2. Vergiden Kaçınma 
100
4.3. Vergi Kaçırmaya Yönelik Davranışlar 
101
4.4. Verginin Yansıması 
101
5. VERGİ KANUNLARINDA HİLE VE MUHASEBE HİLESİ 
102
5.1. Yargı Mercilerinin Muhasebe Hilesine Bakış Açısı 
118
5.1.1. Kanuni Boşluk, Hukuki Boşluk, Kanunilik İlkesi ve Kıyas Yasağı 
126
5.2. İdarenin Muhasebe Hilesine Bakış Açısı 
133
5.3. Muhasebe Hilesinin Varlığı İçin Vergi Ziyaı Doğmasına Gerek Yoktur 
136
5.4. Muhasebe Hilesi ve Hata 
136
5.5. Vergi Hataları 
142
5.5.1. Hesap Hataları 
146
5.5.1.1. Matrah Hataları 
146
5.5.1.2. Vergi Miktarında Hatalar 
147
5.5.1.3. Verginin Mükerrer Olması 
147
5.5.2. Vergilendirme Hataları 
149
5.5.2.1. Mükellefin Şahsında Hata 
149
5.5.2.2. Mükellefiyette Hata 
150
5.5.2.3. Mevzuda Hata 
150
5.5.2.4. Vergilendirme veya Muafiyet Döneminde Hata 
152
5.5.2.5. “Açık olma” Durumu 
152
5.5.3. Vergi Hatalarının Ortaya Çıkarılması 
153
5.5.4. Vergi Hatalarının Düzeltilmesi 
153
5.5.4.1. Resen Düzeltme 
153
5.5.4.2. Talep Üzerine Düzeltme 
154
5.5.4.3. Düzeltme İsteme Hakkı Olanlar 
154
5.5.4.4. Düzeltme İsteminin Yapılışı 
155
5.5.4.5. Düzeltme İsteminde Süre 
155
5.5.4.5.1. Dava Açma Süresinden Sonra “Hata” Fark Edilirse 
155
5.5.4.5.2. Dava Açma Süresinde “Hata” Olduğu Fark Edilirse 
156
5.5.4.5.3. Yargı ve Vergi İdaresinin VUK m.124’ü Farklı Anlamlandırmaları 
157
5.5.4.6. Düzeltme Talebinin İncelenmesi 
158
5.5.4.7. Düzeltme Yapılması Hali 
158
5.5.4.8. Düzeltmenin Kapsamı 
158
5.5.4.9. Düzeltmede Zamanaşımı 
159
5.5.4.10. Düzeltme Yetkisi 
160
6. VERGİ HUKUKUNDA PEÇELEME 
161
6.1. Vergi Hukukunda Muvazaa ve Peçeleme ile Karşılaştırılması 
166
6.2. Vergi Hukukunda İspat ve Peçeleme İlişkisi 
168
6.2.1. Delil Serbestisi 
170
6.2.2. Şahit/Tanık İfadesi 
171
6.3. Vergi Hukukunda Ekonomik Yaklaşım İlkesi ve Peçeleme 
174
6.4. İspat Külfeti 
178
7. TÜRK VERGİ SİSTEMİ UYGULAMASINDA BAZI MUHASEBE HİLELERİ VE PEÇELEME YÖNTEMLERİ 
179
7.1. Gelir Vergisi 
180
7.1.1. Gelir Vergisi’nin Mükellefi 
183
7.1.2. Ticari Kazanç 
185
7.1.2.1. Ticari Kazanç Kapsamında Vergiden Kaçınma 
192
7.1.3. Diğer Kazanç ve İratlar 
207
7.1.3.1. Değer Artışı Kazancı 
207
7.1.3.1.1. Gayrimenkullerin Elden Çıkarılmasında Kaçınma Durumu 
213
7.1.3.1.2. Finansal İşlemlerin Diğer Kazanç ve İratlar Yönünden Kaçınma Durumu 
222
7.1.3.2. Arızi Kazanç 
223
7.1.3.2.1. Arızi Kazançlarda Peçeleme 
225
7.2. Kurumlar Vergisi 
226
7.2.1. Kurumlar Vergisi’nin Mükellefleri 
226
7.2.1.1. Sermaye Şirketleri 
228
7.2.1.2. Kooperatifler 
231
7.2.1.3. İktisadi Kamu Kuruluşları 
233
7.2.1.4. Dernek ve Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler 
235
7.2.1.5. İş Ortaklıkları 
240
7.2.2. Kurumlar Vergisi Kanunu’nda Safi Kurum Kazancı 
242
7.2.3. Kurumlar Vergisi Kapsamında Güvenlik Müesseseleri 
243
7.2.3.1. Örtülü Sermaye ve Peçeleme İlişkisi 
243
7.2.3.1.1. Ortak 
245
7.2.3.1.2. Ortakla İlişkili Kişi 
245
7.2.3.1.3. Borcun Doğrudan veya Dolaylı Olarak Temin Edilmesi 
245
7.2.3.1.4. Borcun İşletmede Kullanılması Gereği 
246
7.2.3.1.5. Borcun Öz Sermayenin Üç Katını Aşması 
246
7.2.3.1.6. Örtülü Sermaye Tutarı 
247
7.2.3.2. Transfer Fiyatlaması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı ve Peçeleme İlişkisi 
252
7.2.3.3. Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı 
254
7.2.4. Kurumlar Vergisine Göre Muafiyet 
257
7.2.4.1. Yeni Bir Müessese “Türkiye Varlık Fonu Yönetimi A.Ş.” 
260
7.2.4.1.1. Türkiye Varlık Fonuna Devredilen Kurumlar 
261
7.2.4.1.2. Türkiye Varlık Fonunun Türk Vergi Mevzuatı Açısından Yapısı 
262
7.2.5. Kurumlar Vergisine göre İstisnalar 
263
7.2.5.1. İştirak Kazançları İstisnası: (KVK m.5/1–a) 
263
7.2.5.2. Yurt Dışı İştirak Kazancı İstisnası: KVK m.5/1–b 
265
7.2.5.3. Tam Mükellef Anonim Şirketlerin Yurt Dışı İştirak Hisselerini Elden Çıkarmalarına İlişkin İstisna (KVK m.5/1–c) 
269
7.2.5.4. Emisyon Primi İstisnası (KVK m.5/1–ç) 
270
7.2.5.5. Yatırım Fon ve Yatırım Ortaklıklarının İstisnası (KVK m.5/1–d) 
271
7.2.5.6. Taşınmazlar ve İştirak Hisseleri ile Kurucu Senetleri, İntifa Senetleri ve Rüçhan Hakları Satış Kazancı İstisnası (KVK m.5/1–e) 
272
7.2.5.7. Yurt Dışı Şube Kazancı İstisnası (KVK m.5/1–g) 
278
7.2.5.8. Yurt Dışında Yapılan İnşaat, Onarım, Montaj İşleri ile Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazançlarda İstisna (KVK m.5/1–h) 
279
7.2.5.9. Eğitim Tesisleri, Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Rehabilitasyon Merkezlerinin İşletilmesinden Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna (KVK m.5/1–ı) 
279
7.2.5.10. Risturn İstisnası (KVK m.5/1–j) 
280
7.2.5.11. Gayrimenkul Satış Kazancı İstisnasının İrdelenmesi 
281
7.2.5.12. Yenileme Fonu Açısından Değerlendirme 
282
7.2.6. Finansal İşlemlerin, Kurumlar Vergisi Kanunu Uyarınca Kaçınma Kapsamında Değerlendirilmesi 
285
7.2.7. Peçeleme İşlemlerinin Kurumlar Vergisi Kanunu Uyarınca Değerlendirilmesi 
287
7.2.8. Kurumlar Vergisi Kanunu’nda Sayılan İstisnaların Peçelemeye Alet Edilmesi ile İlgili Bazı Yargı Kararları 
290
7.3. Harcamalar Üzerinden Alınan Vergiler Yönünden Durumu 
292
7.3.1. Katma Değer Vergisi 
293
7.3.1.1. Katma Değer Vergisi’nin Konusu 
294
7.3.1.2. Katma Değer Vergisi’nin Mükellefi ve Vergi Sorumlusu 
298
7.3.1.3. Katma Değer Vergisi’nde Vergiyi Doğuran Olay 
298
7.3.1.4. Katma Değer Vergisi’nde Teslim 
299
7.3.1.5. Finansal İşlemlerde Katma Değer Vergisi Kanunu Uyarınca Kaçınma 
300
7.3.1.6. KDVK Uyarınca Peçeleme İşlemleri 
308
7.3.2. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) 
309
7.3.2.1. Finansal İşlemlerin Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Uyarınca Kaçınma 
314
7.3.3. Damga Vergisi 
319
7.3.3.1. Damga Vergisi’nin Konusu 
320
7.3.3.2. Damga Vergisi’nin Mükellefi 
322
7.3.3.3. Damga Vergisi’nin Matrahı ve Vergiyi Doğuran Olay 
323
7.3.3.4. Finansal İşlemlerin Damga Vergisi Kanunu Uyarınca Kaçınma Kapsamında Değerlendirilmesi 
324
7.4. Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu 
325
7.4.1. Veraset ve İntikal Vergisinin Konusu 
326
7.4.2. Veraset ve İntikal Vergisinin Mükellefi 
327
7.4.3. Veraset ve İntikal Vergisinin Matrahı, Oranı ve Ödenmesi 
329
7.4.4. Veraset ve İntikal Vergisinde Bazı Kaçınma İşlemleri 
331
Bölüm IV
GENEL DEĞERLENDİRME VE SAPTANAN BULGULAR
1. GENEL OLARAK 
333
2. FİNANSAL İŞLEMLERDE GENEL OLARAK KAÇINMA MEVZUU 
335
3. PEÇELEME İŞLEMLERİ İLE MUHASEBE HİLELERİNİN VERGİ HUKUKUNDAKİ YASALLIĞI İLE ALAKALI VE FARKLI GÖRÜŞLER 
342
4. GENEL DEĞERLENDİRME 
352
Sonuç 
357
Kaynakça 
359
Kavramlar Dizini 
382