ULUSLARARASI YATIRIM HUKUKUNDA
C. Doğrudan Yabancı Yatırım
41
D. Yabancı Yatırımcı ve Yabancı Yatırımda Önemli Aktörler
44
1. Çok Uluslu Şirketler
47
4. Uluslararası Kuruluşlar
51
5. Sivil Toplum Kuruluşları
53
6. Kredi Derecelendirme Kuruluşları
54
II. YABANCI YATIRIM HUKUKUNUN KAYNAKLARI
55
III. ULUSLARARASI YABANCI YATIRIM HUKUKUNUN TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ
58
A. Batı Sömürgeciliği Dönemi
59
B. Latin Amerika Devletlerinin Bağımsızlık Kazanması ve Calvo Doktrini
62
C. II. Dünya Savaşı Öncesi Dönem
65
D. II. Dünya Savaşı Sonrası Dönem
66
E. Liberalleşme ve Sovyetlerin Çöküşü Dönemi
69
F. 2000’li Yıllar ve 2008 Küresel Finansal Kriz Sonrası Dönem
70
IV. ULUSLARARASI TİCARET VE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM TEORİLERİ
72
A. Klasik Ticaret Teorisi (Mutlak Üstünlük Teorisi)
72
B. Faktör Oranı Teorisi
73
C. Teknolojik Fark Teorisi
73
D. Ürün Döngüsü Teorisi
73
E. Pazar Kusurları Teorisi
74
F. Uluslararası Üretim Teorisi
75
G. İçselleştirme Teorisi
75
V. YABANCI YATIRIMIN EKONOMİK ETKİLERİ HAKKINDA TEORİLER
75
ULUSLARARASI YATIRIM HUKUKUNDA
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMIN ÜLKEYE GİRİŞİ
I. YABANCI YATIRIMIN ÜLKEYE GİRİŞİ
81
A. Ülkeye Kabul, İş Kurma ve Pazara Erişim
83
B. Yatırımın Ülkeye Girişi
83
C. Ev Sahibi Devletin Yatırım Mevzuatına Uygunluk
86
II. YABANCI YATIRIMCIYA UYGULANACAK MUAMELE STANDARTLARI VE YATIRIM ORTAMI
87
A. Yabancı Yatırımcıya Uygulanacak Muamele Standartları
87
1. Adil ve Hakkaniyete Uygun Muamele (Fair and Equitable Treatment – FET)
88
2. En Çok Gözetilen Millet Muamelesi (Most Favored Nation Treatment – MFN)
93
3. Milli Muamele (National Treatment)
98
4. Asgari Muamele Standardı (Minimum Standard of Treatment)
101
5. Yabancı Yatırımın Keyfi veya Ayrımcı Tedbirlere Karşı Korunması
105
6. Hukuki Usullere Uygun Muamele
108
1. Hukuki İstikrar Unsuru
111
b. Yapı Ruhsatlarının Alınması
115
d. Taşınmazların Kaydının Yapılması
116
f. Azınlık Paylarının Korunması
117
g. Vergilerin Ödenmesi
117
h. Sınır–Aşan Ticaret Yapılması
118
i. Sözleşmelerin İcrası
118
j. Ödeme Aczinin Çözümlenmesi
120
k. İşçi İstihdam Etme
121
2. Ekonomik İstikrar Unsuru
121
3. Siyasi İstikrar Unsuru
125
III. EV SAHİBİ DEVLETLERİN YABANCI YATIRIMLARI TEŞVİKİ VE DENETİMİ
129
A. Ev Sahibi Devletin Yabancı Yatırımlara Sağladığı Avantajlar
133
1. Kamulaştırmaya Karşı Güvence
133
2. Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü
138
a. Tahkim Kaydı (Arbitration Clause)
143
b. Hukuk Seçimi Kaydı (Choice of Law Clause)
144
c. İstikrar Kaydı (Stabilisation Clause)
147
3. Vergi ve Vergi Dışı Teşvikler
149
B. Ev Sahibi Devletin Yabancı Yatırımların Girişini Denetimi
150
1. Yabancı Yatırımın Girişinin Kontrolü
150
2. Yerel Ortaklık (Joint Venture) Şartları
152
3. Sermayeye İlişkin Şartlar
153
4. Çevrenin Korunmasına İlişkin Şartlar
155
5. Ekonomiye Katkı Sağlanmasına İlişkin Şartlar
156
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMIN
TÜRKİYE’YE GİRİŞİNİN TÂBİ OLDUĞU ESASLAR
I. TÜRKİYE’NİN YABANCI SERMAYE İLE TANIŞMASI VE TARİHSEL SÜREÇ
159
A. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi
160
B. Türkiye Cumhuriyeti Dönemi
163
II. YABANCI YATIRIMIN TÜRKİYE İÇİN ÖNEMİ
173
III. YABANCI YATIRIM HUKUKUNUN KAYNAKLARI
175
A. Doğrudan Yabancı Yatırımın Türkiye’ye Girişine İlişkin Düzenlemeler
176
1. Türkiye’de Yabancıların Hak ve Özgürlükleri
176
2. Türk Hukukunda Yabancıların Hak ve Özgürlüklerinin Belirlenmesinde Kabul Edilen Standartlar
179
3. Doğrudan Yabancı Yatırımlar Mevzuatı Kapsamında Görevli ve Yetkili Kurum
182
B. Türk Yabancı Yatırım Hukukuna Kaynaklık Eden Uluslararası Anlaşmalar
183
IV. YABANCI YATIRIMIN TÜRKİYE’YE GİRİŞİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER
189
A. Ulusal Düzenlemeler
189
1. Yabancıların Türkiye’ye Girişi
189
2. Yabancıların Türkiye’de İkameti
194
3. Yabancıların Türkiye’de Çalışması
199
a. Uluslararası İşgücü Kanunu’nda Yabancı Personelin Çalışma İzni Düzenlemesi
200
c. Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’nda Yabancı Personelin Çalışma İzni Düzenlemesi
214
d. Serbest Bölgeler Kanunu’nda Yabancı Personelin Çalışma İzni Düzenlemesi
217
e. Yatırım Anlaşmalarında Yabancı Personelin İstihdamına İlişkin Düzenlemeler
219
4. Yabancıların Çalışmasının Belirli Koşula Bağlanması veya Yasak Olması
222
5. Türkiye’nin Yabancı Yatırımları Teşvik İçin Yaptığı Diğer Çalışmalar
225
a. Yabancı Yatırıma Verilen Teşvikler
225
b. Türk Vatandaşlığının Kazanılmasında Yabancı Yatırım
232
c. Türkiye’de Kamu Özel İşbirliği Modelleri
239
B. Uluslararası Düzenlemeler: Türkiye’nin Taraf Olduğu İkili Yatırım Anlaşmaları ve Model Yatırım Anlaşması Çalışmaları
245
1. Uluslararası Yatırım Anlaşmaları ve Unsurları
245
2. İkili Yatırım Antlaşmalarının Amacı
247
4. Tanımlar ve Kapsam
251
5. Muamele Standartları
252
6. Devletin Yasal Düzenleme Yapma Yetkisine Dair İstisnalar
255
8. Kamulaştırma ve Tazminat
258
9. Sermayenin Ülkeden Çıkarılması
259
11. Uyuşmazlık Çözümü
262
12. Anlaşmanın Yürürlüğe Girmesi
266
13. İYA’larda Yer Alan Diğer Başlıklar
267
V. DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARIN TÜRKİYE’YE GİRİŞİ
270
A. Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’nda Yer Alan Yatırım Giriş Yöntemleri
272
B. Doğrudan Yabancı Yatırımcının Türkiye’de Şirket Kurması
274
2. Türkiye’de Kuruluşu İzne Tâbi Olan Şirketler
284
C. Doğrudan Yabancı Yatırımcının Türkiye’de Şube Açması
284
D. Doğrudan Yabancı Yatırımcının Türkiye’de İrtibat Ofisi Açması
287
E. Doğrudan Yabancı Yatırımcının Türkiye’de Mevcut Bir Şirkete Ortak Olması
289
F. Doğrudan Yabancı Yatırım Amacıyla Türkiye’ye Yabancı Sermayenin Girişi
290
G. Sektörel Düzenlemeler
293
1. Madencilik, Petrol ve Doğalgaz Sektörleri
295
2. Tarım ve Ormancılık Sektörleri
296
4. Telekomünikasyon Sektörü
297
6. Bankacılık Sektörü
300
7. Sigortacılık Sektörü
301
8. Taşımacılık Sektörü
302
10. İnşaat, Turizm ve Perakende Sektörleri
306
11. Sağlık ve Atık Yönetimi Sektörleri
308
12. Özel Güvenlik Sektörü
309
YATIRIM İZLEME SİSTEMİ VE
TÜRKİYE YATIRIM İZLEME SİSTEMİNİN OLUŞTURULMASI
I. TÜRKİYE’NİN YABANCI YATIRIM KONUSUNDAKİ AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI
311
2. Hukuki Altyapı ve İktisadi İmkanlar
316
1. DYYK ve Yatırım İzleme Sistemi
319
2. Bürokratik ve Yargısal Prosedürler
320
3. Küresel Rekabet Edebilirlik
321
II. YATIRIM İZLEME SİSTEMİ
323
A. ABD Yatırım İzleme Sistemi
324
1. CFIUS’un Tarihçesi
324
4. CFIUS’un İzleme Yetkisinde Olan İşlemler
330
5. Milli Güvenlik Risk Değerlendirmesinde Dikkate Alınan Hususlar
331
6. İşlem Taraflarının Gönüllü Bildirimi, İzleme Sürecinin Başlatılması ve Soruşturma Açılması
333
7. Milli Güvenlik Riski Olması Durumunda Alınabilecek Kararlar
334
B. Avrupa Birliği Yatırım İzleme Sistemi
336
1. AB Doğrudan Yabancı Yatırımların İzlenmesi Tüzüğü
340
2. Tanımlar ve Tüzüğün Kapsamı
341
3. İzleme Sisteminin Yapısı
342
4. Risk Değerlendirmesinde Dikkate Alınacak Hususlar
343
5. Tüzüğe İlişkin Raporlamalar
344
6. Doğrudan Yabancı Yatırımlara İlişkin Üye Devletler Arasındaki İşbirliği Mekanizması
344
C. Çin Yatırım İzleme Sistemi
347
1. Çin Yabancı Yatırım Kanunu Genel Hükümleri
350
3. Yabancı Yatırımcının Hukuki Sorumlulukları
354
4. Yabancı Yatırımın Teşvikine Dair Hükümler
355
5. Yabancı Yatırımın Korunmasına Dair Hükümler
357
6. Çin’e Yönelik Tedbirlere Karşı Atılacak Adımlar
359
D. Yatırım İzleme Sistemlerinde Güncel Gelişmeler
359
III. TÜRKİYE’DE YABANCI YATIRIMLARIN İZLENMESİ
364
A. Türkiye’de Yabancı Yatırımların Denetimi
364
B. Türkiye Yatırımları İzleme Sistemi
367
EK – 1: TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN TARAF OLDUĞU YATIRIM ANLAŞMALARI
389
EK – 2: DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR KANUNU
394
EK – 3: DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
398
EK – 4: DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ E–TUYS YATIRIMCI BİLGİLERİ
408
EK – 5: DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ E–TUYS ORTAKLIK LİSTESİ
409
EK – 6: DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ E–TUYS EK–1 DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR İÇİN FAALİYET BİLGİ FORMU
410
EK – 7: DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ E–TUYS EK–2 DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR İÇİN SERMAYE BİLGİ FORMU
411
EK – 8: DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ E–TUYS BAĞLI İŞTİRAKLERİ
412
EK – 9: DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ EK 4
413
EK – 10: DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ EK 6
414
EK – 11: DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ EK 7
415
EK – 12: 2644 SAYILI TAPU KANUNUNUN 36 NCI MADDESİ KAPSAMINDAKİ ŞİRKETLERİN VEYA İŞTİRAKLERİN TAŞINMAZ MÜLKİYETİ VE SINIRLI AYNİ HAK EDİNİMİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK EK 1
416