1. GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLERİN KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVESİ
5
1.1. Gelir Vergisinin Kavramsal Çerçevesi
5
1.1.2. Gelirin Tanımına Yönelik Teorik Yaklaşımlar
6
1.1.2.1. Kaynak Teorisi
7
1.1.2.2. Safi Artış Teorisi
8
1.1.2.3. Haig–Simons Teorisi
10
1.1.2.4. Kleinwatcher Teorisi
11
1.2. Gelirin Özellikleri, Unsurları, Mükellefleri
14
1.2.1. Gelir Vergisi Türleri
15
1.2.1.1. Sedüler Gelir Vergisi
15
1.2.1.2. Üniter Gelir Vergisi
16
1.2.2. Gelir Vergisi Sistemleri
17
1.2.2.1. Kapsamlı Gelir Vergisi Sistemi
17
1.2.2.2. İkili Gelir Vergisi Sistemi
18
1.2.2.3. Yarı İkili Gelir Vergisi Sistemi
20
1.2.2.4. Düz Oranlı Gelir Vergisi Sistemi
21
1.2.3. Gelirin Özellikleri
32
1.2.3.1. Gelirin Şahsiliği Özelliği
32
1.2.3.2. Gelirin Yıllık Olma Özelliği
33
1.2.3.3. Gelirin Elde Edilmiş Olma Özelliği
33
1.2.3.4. Gelirin Gerçek ve Safi Olma Özelliği
33
1.2.4. Gelir Vergisinin İlkeleri
34
1.2.4.1. Kanunilik İlkesi
34
1.2.4.2. Ödeme Gücü İlkesi
35
1.2.4.3. Genellik İlkesi
36
1.2.4.4. Belirlilik İlkesi
37
1.2.4.5. Uygunluk İlkesi
37
1.2.4.6. Esneklik İlkesi
38
1.2.4.7. Verimlilik İlkesi
38
1.2.4.8. İstikrar İlkesi
39
1.2.4.9. Yeterlik İlkesi
39
1.2.5. Gelir Vergisi Kanununun Avantajları ve Dezavantajları
39
1.2.5.1. Gelir Vergisi Kanununun Avantajları
40
1.2.5.2. Gelir Vergisi Kanununun Dezavantajları
40
1.2.6. Gelir Vergisi Vergi Yükü
42
1.3. Kurumlar Vergisinin Teorik Çerçevesi
45
1.4. Kurumlar Vergisinin Konusu, Kurum Kazancının Unsurları ve Özellikleri
54
1.5. Vergi Reformu’nun Kapsamı ve Teorik Çerçevesi
63 İçindekiler
1.6. Gelir Üzerinden Alınan Vergilere Yönelik Vergi Reformu
67
2. TÜRK POZİTİF HUKUNDA GELİR VE KURUMLAR VERGİSİNİN GENEL GÖRÜNÜMÜ
69
2.1. Gelir Vergisinin Genel Görünümü
71
2.1.1. Gelirin Tanımı, Unsurları ve Mükellefiyete İlişkin Bilgiler
77
2.1.2.1. Ticari Kazancın Tespit Edilme Yöntemleri ve Beyanı
82
2.1.2.2. Ticari Kazancın Tespitinde İndirim Konusu Yapılacak Giderler
84
2.1.2.3. Ticari Kazancın Tespitinde İndirim Konusu Yapılamayacak Giderler
85
2.1.2.4. Ticari Kazanca İlişkin İstisnalar
85
2.1.3.1. Zirai Kazancın Tespit Edilmesi ve Beyanı . 88
2.1.3.2. Zirai kKazanca İlişkin İstisnalar
91
2.1.4.1. Ücret Gelirinin Tespit Edilmesi ve Beyanı . 94
2.1.4.2. Ücret Gelirine İlişkin İstisna ve Muafiyetler
97
2.1.5. Serbest Meslek Kazancı
98
2.1.6. Gayrimenkul Sermaye İradı
101
2.1.7. Menkul Sermaye İradı
105
2.1.8. Diğer Kazanç ve İratlar
111
2.1.9. Diğer İndirimler ve Gelir Vergisinin Beyanı
116
2.2. Kurumlar Vergisinin Genel Görünümü
122
2.2.1. Kurum Kazancının Tanımı ve Mükellefiyete İlişkin Bilgiler
124
2.2.2. Kurumlar Vergisi Kanunu’nda Yer Alan Muafiyetler
126
2.2.3. Kurumlar Vergisi Kanunu’nda Yer Alan İstisnalar
128
2.2.4. Kurumlar Vergisi Kanunu’nda Yer Alan İndirimler
130
2.2.5. Kurumlar Vergisi Kanunu’nda Yer Alan Vergi Güvenlik Müesseseleri
131
2.2.5.1. Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı
131
2.2.5.2. Örtülü Sermaye
132
2.2.5.3. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı
133
2.2.6. Tasfiye, Birleşme, Devir, Hisse Değişimi
134
2.2.7. Kurumlar Vergisinin Beyanı, Oranı, Tarhı ve Ödenmesi
135
2.2.8. Kurumlar Vergisinde Tevkifat Sistemi
136
2.2.9. İndirimli Kurumlar Vergisi Sistemi ve Uygulaması
137
3. TÜRKİYE’DE VE DÜNYA’DA GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLERİN KARŞILAŞTIRILMASI VE REFORM ÖNERİSİ
139
3.1. Gelir ve Kurumlar Vergisi Reformu
144
3.1.1. Türkiye’de Gelir Üzerinden Alınan Vergilere İlişkin Sorunlar ve Gelir ve Kurumlar Vergisi Reformu Gereksinimi
146 İçindekiler
3.1.1.1. Mevzuat Hükümlerinin Eski, Karmaşık Yapıda Olması ve Sıklıkla Değiştirilmesi
151
3.1.1.2. Vergi Harcamalarının Elde Edilen Vergi Gelirlerine Oranla Çok Fazla Olması
163
3.1.1.3. Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunları Arasındaki Farklar Sebebiyle Hazine Gelirlerinin Azalması, Tarife Farklılıklarının Vergiden Kaçınmaya Sebebiyet Vermesi
186
3.2. Gelir ve Kurumlar Vergisi Reformunun Etkileri
192
3.3. Türkiye’de ve Dünya’da Gelir Üzerinden Alınan Vergilerin Karşılaştırılması
201
3.3.1.Türkiye’de Gelir Üzerinden Alınan Vergilerin Değerlendirilmesi
201
3.3.2. Dünya’da Gelir Üzerinden Alınan Vergilerin Değerlendirilmesi
205
3.3.2.1. Estonya’da Gelir Üzerinden Alınan Vergilerin Değerlendirilmesi
206
3.3.2.2. Letonya’da Gelir Üzerinden Alınan Vergilerin Değerlendirilmesi
209
3.3.2.3. Litvanya’da Gelir Üzerinden Alınan Vergilerin Değerlendirilmesi
212
3.3.2.4. Macaristan’da Gelir Üzerinden Alınan Vergilerin Değerlendirilmesi
216
3.3.2.5. Slovakya’da Gelir Üzerinden Alınan Vergilerin Değerlendirilmesi
218
3.3.2.6. Rusya’da Gelir Üzerinden Alınan Vergilerin Değerlendirilmesi
221
3.3.2.7. Romanya’da Gelir Üzerinden Alınan Vergilerin Değerlendirilmesi
224
3.3.2.8. Bulgaristan’da Gelir Üzerinden Alınan Vergilerin Değerlendirilmesi
227
3.4. Gelir Üzerinden Alınan Vergilere İlişkin Reform Önerisi
236
3.4.1. Gelir Üzerinden Alınan Vergilerin Tek Bir Kanunda Toplanması
236
3.4.2. Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Vergi Harcamalarının Azaltılması
238
3.4.3. Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Kanun Dilinin Sadeleştirilmesi, Anlaşılır, Açık ve Yalın Bir Kanunun Oluşturulması
239
3.4.4. Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Düz Oranlı Tarifenin Kullanılması
240
3.4.5. Vergi Uyumu Bakımından Değerlendirilmesi
243
3.4.6. Vergileme İlkeleri Bakımından Değerlendirilmesi
249
3.4.6.1. Adalet İlkesi Bakımından Değerlendirilmesi
249
3.4.6.2. Basitlik İlkesi Bakımından Değerlendirilmesi
251
3.4.6.3. Etkinlik İlkesi Bakımından Değerlendirilmesi
253
3.4.6.4. Tarafsızlık İlkesi Bakımından Değerlendirilmesi
254
3.5. Literatür Taraması
255
4. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
262