YABANCILAR HUKUKU VE YABANCILARIN
I. YABANCILAR HUKUKUNA GENEL BAKIŞ
25
A. Vatandaş ve Yabancı Ayrımı
25
B. Hukukî Statülerine Göre Yabancılar Arasındaki Ayrımlar
28
1. Vatansızlar ve Göçmenler
29
2. Uluslararası Koruma Statüsü ve Diğer Koruma Statülerinden
a. Mültecîler, Şartlı Mültecîler ve İkincil Koruma Statüsü
b. Geçici Koruma Statüsü Sahipleri
32
D. Türk Hukukunda Yabancıların Hak ve Özgürlüklerinin Sınıflandırılması
35
1. Siyasî Haklar ve Yükümlülükler
35
II. YABANCILARIN ÇALIŞMA HAKKI VE ÖZGÜRLÜĞÜ
39
A. Yabancıların Çalışma Hakkı ve Özgürlüğüne Genel Bakış
39
1. Çalışma Hakkı ve Özgürlüğü
40
2. Çalışma Hakkının Hukukî Niteliği
41
B. Yabancıların Çalışma Özgürlüğü
42
2. Yabancıların Çalışma Hakkına İlişkin Bazı Milletlerarası Belgelerde
3. Türk Hukukunda Yabancılara Çalışma Hakkı Tanınmasında Kabul
III. YABANCILARIN TÜRKİYE’DE ÇALIŞMASI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER
51
B. Türk Hukukunda Yabancıların Çalışması
53
2. Çalışma İzni veya Çalışma İzni Muafiyeti
54
4. Çalışma İzni Türleri
57
a. Süreli Çalışma İzni
58
b. Süresiz Çalışma İzni
59
c. Bağımsız Çalışma İzni
60
5. Çalışma İzninin İstisnaî Olarak Verilebileceği Yabancılar
61
6. Çalışma İzni Başvurusu ve Başvurunun Değerlendirilmesi
62
7. Çalışma İzni Başvurusunun Reddi Sebepleri
65
8. Çalışma İzni veya Çalışma İzni Muafiyetinin İkamet İzni ve Vize ile
9. Çalışma İzni Sahibi Yabancının İşveren Değişikliği
66
10. Çalışma İzninin Askıya Alınması ve İptali
67
C. Türkiye’de Çalışma İzni ile Bulunan Yabancıların Aile Birleşimi
67
IV. YABANCILARIN TÜRKİYE’DEKİ MESLEKÎ FAALİYETLERİNE GETİRİLMİŞ
B. UİK Kapsamında Sınırlamaya İlişkin Hükümler
70
C. Diğer Kanunlarla Getirilen Sınırlamalar
71
1. Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Bakımından
72
2. Sağlık Hizmetleri Bakımından
77
3. Avukatlık, Arabuluculuk, Noterlik ve Bazı Vekillik Hizmetleri
4. Denizcilik ve Havayolu Hizmetleri Bakımından
80
5. Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri Bakımından
82
6. Ekonomik ve Finansal Hizmetler Bakımından
84
7. Turistik Hizmetler Bakımından
89
8. Basın Yayın Hizmetleri Bakımından
90
9. Madencilik ve Enerji Piyasası Hizmetleri Bakımından
91
D. Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Personel Çalıştırma
94
E. Serbest Bölgelerin Durumu
97
1. Serbest Bölgeler Kanunu ve İlgili Yönetmeliklerde Yer Alan
2. UİK’de Yer Alan Hükümler
99
NİTELİKLİ YABANCILARIN SINIRAŞIRI ÇALIŞMASI VE
TURKUAZ KART UYGULAMASININ DOĞUŞU
I. NİTELİKLİ YABANCILARIN SINIRAŞIRI ÇALIŞMASI
101
A. İşgücünün Niteliğine Göre Tasnifi
101
B. Nitelikli İşgücünün Artan Önemi
102
C. Nitelikli Yabancılara Yönelik Düzenleme Yapma İhtiyacı
103
D. Nitelikli Kişilerin Göçmenler Arasındaki İstisnaî Konumu
104
E. Nitelikli Yabancıların Hareketliliğine İki Farklı Yaklaşım: Beyin Göçü ve
II. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA NİTELİKLİ YABANCILARA ÖZGÜLENMİŞ
1. Genel Olarak Mavi Kart Uygulaması
111
a. Uygulamanın Temelinde Yatan İhtiyaç
112
b. Türkiye Bakımından Mavi Kart Direktiflerinin Önemi
114
2. 2009/50 sayılı Direktife Göre Mavi Kart Uygulaması
115
a. Direktifin Temel Unsurları
116
(2) Yüksek Nitelikli İstihdam
117
b. Mavi Kart Kabul Kriterleri ve Başvuru Usûlü
118
(3) Asgarî Ücret Eşiği
123
3. 2021/1883 Sayılı Direktife Göre Mavi Kart Uygulaması
126
a. Direktifin Yenilenme Gerekçesi
126
b. Yeni Direktifle Öngörülen Hedefler
127
c. 2021/1883 sayılı Direktifle Getirilen Önemli Yenilikler
128
(1) Uygulanacak Kişiler Bakımından
128
(2) Kabul Kriterleri Bakımından
131
(3) Asgarî Ücret Eşiği Bakımından
133
B. Amerika Birleşik Devletleri
133
2. H–1B Çalışma Vizesi
135
b. Elektronik Kayıt Sistemi
138
c. Çalışma Koşulları Tatbik Sertifikası
139
d. Uygulamada Yaşanan Problemler
140
3. İstihdam Temelli Yeşil Kart
140
b. Başvurabilecek Kişiler
141
c. EB–1 Kapsamında Yeşil Kart Alabilecek Kişilerin
Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Kriterler
142
(1) Olağanüstü Yeteneklere Sahip Kimseler
143
(2) Seçkin Profesörler ve Araştırmacılar
143
(3) Çok Uluslu Bir ABD Şirketinde Yönetici ve İdareciler
144
d. EB–2 Kapsamında Yeşil Kart Alabilecek Kişilerin
Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Kriterler
145
(1) İleri Düzeyde Eğitim Gerektiren Bir Mesleğin Mensubu
(2) Bilim, Sanat veya Ticarette Olağanüstü Yeteneklere
e. EB–3 Kapsamında Yeşil Kart Alabilecek Kişilerin
Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Kriterler
146
(1) Nitelikli İşçiler
146
III. TURKUAZ KART UYGULAMASININ DOĞUŞU
147
B. Uygulamanın Temelinde Yatan Gereksinimler
148
C. Uygulamanın Oluşum Süreci
150
E. Uygulamanın Temelinde Yatan Esas: Uluslararası İşgücü Politikası
154
2. Politikanın Belirlenmesinde Yetkili Makamlar
156
3. Politikanın Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Kriterler
160
b. Uluslararası İşgücü Hareketliliği ve Bölgesel Gelişmeler
161
c. Göç Kurulu Kararları
164
d. İstihdam ve Çalışma Hayatına İlişkin Gelişmeler, Sektörel ve
Ekonomik Dönemsel Değişiklikler
166
e. Kalkınma Plan ve Programları
168
f. Yabancının Uyruğunda Bulunduğu Ülkeyle İlgili İkili
Ekonomik, Sosyal ve Kültürel İlişkiler
171
g. Türkiye’nin Taraf Olduğu İkili veya Çok Taraflı Anlaşmalar ve
Uluslararası Sözleşmeler
172
h. Kamu Düzeni, Kamu Güvenliği ve Kamu Sağlığı
175
i. Türkiye’ye Nitelikli İşgücü ve Yatırımcının Çekilmesine Yönelik
Eylem, Tedbir, Proje, Plan, Program ile Diğer Ülke
Uygulamalarına İlişkin Bilgiler
177
j. Yurt Dışından Türkiye’ye Gelen ve Türkiye’den Yurt Dışına
Giden İşgücüne İlişkin Politika Oluşturulmasına Katkı
Sağlayacak Veri ve Analizler
177
k. Türkiye ile Kaynak Ülkeler Arasında Mevcut veya Muhtemel
Siyasî, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel İlişkiler
178
l. Uluslararası İşgücü Politikasının Uygulanmasında Ortaya
4. Uluslararası İşgücü Politikasının Uygulanması
181
I. TURKUAZ KART VERİLEBİLECEK YABANCILAR
183
B. Yüksek Nitelikli İşgücü Olarak Değerlendirilen Yabancılar
184
3. Meslekî Bilgi ve Deneyim
190
4. Bilim ve Teknolojiye Katkı
194
C. Yüksek Nitelikli Yatırımcı Olarak Değerlendirilen Yabancılar
194
1. Yüksek Nitelikli Yatırımcı
197
2. Yatırımın Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeye Katkısı
199
3. Yatırım ve İhracat Düzeyi ile İstihdam Büyüklüğü
200
D. Bilim İnsanı veya Araştırmacı Yabancılar
201
1. Bilimsel, Sınaî ve Teknolojik Gelişmeye Katkı
202
2. Ülke Menfaatleri Açısından Stratejik Kabul Edilen Çalışmalar ve
E. Kültürel, Sanatsal ve Sportif Faaliyetler Açısından Uluslararası
Düzeyde Başarılı Olan Yabancılar
205
1. Kültürel ve Sanatsal Faaliyetler
206
2. Sportif Faaliyetler
207
F. Türkiye’nin Lehinde Uluslararası Düzeyde Faaliyet Gösteren
1. Türkiye’nin ve Türk Kültürünün Uluslararası Tanınırlığına ve
Tanıtımına Katkı Sayılabilecek Eylemler
209
2. Türkiye’nin Millî Menfaatlerine İlişkin Hususlarda Uluslararası
Düzeyde Sayılabilecek Faaliyetler
210
II. TURKUAZ KART BAŞVURUSU VE DEĞERLENDİRİLMESİ
212
B. Başvurunun Değerlendirilmesiyle İlgili Hususlar
215
3. İlgili Mercilerden Görüş Alınması
216
C. Başvurunun Reddi Sebepleri
217
1. Değerlendirme Kriterlerini Sağlamama
217
2. Uluslararası İşgücü Politikasına Uygun Olmama
217
3. Başvuruyu Sahte veya Yanıltıcı Belgelerle Yapmış Olma
218
4. Yabancı İstihdam Edilmesine İlişkin Gerekçenin Yeterli
5. Türk Vatandaşlarına Hasredilen İş ve Meslekler İçin Başvuru
6. Kamu Düzeni, Kamu Güvenliği veya Kamu Sağlığı Bakımından
Sakıncalı Görülen Yabancılara İlişkin Başvurular
221
III. TURKUAZ KART UYGULAMASININ İŞLEYİŞİYLE İLGİLİ HUSUSLAR
226
A. Geçiş Süresi Kaydı
226
B. Yetkili Aracı Kurum
227
C. Geçiş Süresi Kaydının Kaldırılması
229
D. Turkuaz Kart’ın Sınırlandırılması
230
E. Turkuaz Kart’ın İptali
231
F. Turkuaz Kart Uygulamasına İlişkin Kararlara Karşı İtiraz Usûlü ve Yargı
IV. TURKUAZ KART SAHİBİ YABANCILARIN TÜRK YABANCILAR HUKUKUNDA
A. Türkiye’de Çalışma Hakkı ve Tâbi Oldukları Usûller Bakımından
237
B. Yabancıların Çalışma Özgürlüğünün Sınırlandığı Meslekler Bakımından
239
C. İkamet Hakkı Bakımından
240
D. Aile Birleşimi Bakımından: Turkuaz Kart Sahibi Yakını Kartı
244
E. Diğer Kamu Hakları ile İlgili Hükümler Bakımından
248
F. Özel Haklar ile İlgili Hükümler Bakımından
248
G. Siyasî Haklar ve Ödevler ile İlgili Hükümler Bakımından
248
H. Türk Vatandaşlığının Kazanılmasına İlişkin Hükümler Bakımından
249