I. VERGİNİN TANIMI, ÖZELLİKLERİ, AMAÇLARI VE TASNİFİ
23
A. Verginin Tanımı ve Özellikleri
23
B. Vergilerin Amaçları
24
II. VERGİ HUKUKUNUN TANIMI, HUKUK SİSTEMİ İÇERİSİNDEKİ YERİ VE SINIFLANDIRILMASI
28
A. Vergi Hukukunun Tanımı ve Kapsamı
28
C. Vergi Hukukunun Diğer Hukuk Dalları ile İlişkisi
32
D. Vergi Hukukunun Sınıflandırılması
33
1. Genellik– Özellik Açısından
33
1.1. Genel Vergi Hukuku
33
1.2. Özel Vergi Hukuku
33
2. Maddilik–Şeklilik Açısından
34
2.1. Maddi Vergi Hukuku
34
2.2. Şekli Vergi Hukuku
34
3. Alt Dalları Açısından
34
3.1. Vergi İcra Hukuku
35
3.2. Vergi Ceza Hukuku
35
3.3. Vergi Yargılama Hukuku
35
3.4. Uluslararası Vergi Hukuku
35
III. VERGİLENDİRME YETKİSİ
36
A. Vergilendirme Yetkisinin Tanımı
36
B. Vergilendirme Yetkisinin Kullanımı
37
1. Vergilendirme Yetkisinin Yasama Organı Tarafından Kullanımı
38
2. Vergilendirme Yetkisinin Yürütme Organı Tarafından Kullanımı
39
C. Vergilendirme Yetkisinin Sınırları
39
4. Hukuki Güvenlik İlkesi
43
6. Mali Güce Göre Vergilendirme İlkesi (Vergi Ödeme Gücü)
47
VERGİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI VE
VERGİ KANUNLARININ UYGULANMASI
I. VERGİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI
51
A. Yasama Organından Doğan Kaynaklar
52
3. Uluslararası Anlaşmalar
55
B. Yürütme Organından Doğan Kaynaklar
56
1. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
56
2. Cumhurbaşkanlığı Kararı
57
5. Genelge ve Genel Yazılar
59
6.3. Özelge ve Sirkülerlerin Hukuki Mahiyeti
61
7. Kanun Hükmünde Kararname, Bakanlar Kurulu Kararı ve Tüzükler
62
C. Yargı Organından Doğan Kaynaklar
63
1. Anayasa Mahkemesi Kararları
63
2. Danıştay İçtihadı Birleştirme Kararları
63
3. Vergi Mahkemeleri, Bölge İdare (İstinaf) Mahkemeleri ve Danıştay Dairelerinin Kararları
64
2. Bilimsel Çalışmalar ve Doktrin
66
II. VERGİ KANUNLARININ UYGULANMASI
66
A. Vergi Kanunlarının Yer Bakımından Uygulanması
66
1. Mülkilik (Yerellik, Kaynak) İlkesi
66
2. Şahsilik (Kişisellik) İlkesi
67
B. Vergi Kanunlarının Zaman Bakımından Uygulanması
67
1. Vergi Kanunlarının Yürürlüğe Girmesi ve Yürürlükten Kalkması
67
2. Vergi Kanunlarının Geriye ve İleriye Yürümesi
68
2.1. Lehe Olan Durumlarda Geriye Yürüme
69
2.2. Gerçek Geriye Yürüme–Gerçek Olmayan Geriye Yürüme
70
C. Vergi Kanunlarının Anlam Bakımından Uygulanması
73
3.1. Lafzi (Deyimsel) Yorum
74
3.3. Amaçsal (Gai) Yorum
75
5. Vergi Hukukunda İspat ve Delil
78
6. Peçeleme Sözleşmesi
81
7. Tipleştirme ve Tipiklik
82
VERGİ HUKUKUNDA TARAFLAR,
MÜKELLEFİN ÖDEVLERİ VE SÜRELER
I. VERGİ HUKUKUNDA TARAFLAR
83
3. Takdir Komisyonları
94
3.1. Genel Yetkili Takdir Komisyonları
94
3.2. Zirai Kazançlar İl Komisyonları
94
3.3. Arsa ve Arazi Takdir Komisyonları
95
1.1. Mükellefin Özellikleri
97
1.2. Kanuni Mükellef–Vergi Yüklenicisi Ayrımı
100
2. Vergi Sorumluluğu Müessesesi ve Vergi Sorumlusu
103
2.1. Sorumluluk Müessesesinin Tanımı ve Amacı
103
2.2. Vergi Sorumluluğu Müessesesine Yer Verilme Nedenleri
106
2.3. Vergi Sorumlusunun Yetkileri
108
2.4. Vergi Hukukunda Müşterek ve Müteselsil Sorumluluk
110
2.4.1. Müşterek Sorumluluk (İkincil Sorumluluk)
110
2.4.2. Müteselsil Sorumluluk
111
2.4.3. Müteselsil ve Müşterek Sorumluluğun İstisnaları
113
2.5. Vergi Sorumluluğu Türleri
114
2.5.1. Vergi Kesenlerin Sorumluluğu
114
2.5.2. Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu
115
2.5.3. Mirasçıların Sorumluluğu
116
2.5.4. Karnesiz Hizmet Erbabı Çalıştıranların Sorumluluğu
117
2.5.5. Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Sorumluluğu
117
2.5.6. Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu
118
3. Vergi Hukukunda Ehliyet ve Temsil
118
II. MÜKELLEFİN ÖDEVLERİ
121
1.1. İşe Başlama Bildirimi
122
1.2. İş Değişikliği Bildirimi
123
1.3. İşin Bırakılması Bildirimi
123
1.4. Bina ve Arazi Değer Değişikliği Bildirimi
125
1.5. Vergi Dairesince Mükellefiyet Kaydının Silinmesi (Terkini)
126
1.5.1. Belli Durumların Varlığı Halinde Mükellefiyet Kaydının Terkini (Silinmesi)
126
1.5.2. Mükellefiyet Kaydının Analiz ve Değerlendirme Sonuçlarına Bağlı Olarak Terkini
127
1.6. Sahte Belge Düzenleyenlerin Yeniden İşe Başlama Talebinde Teminat Uygulaması
128
2.1. Defter Tutmak Zorunda Olanlar ve Tutulması Zorunlu Defterler
131
2.2. Kayıt Zamanı ve Hesap Dönemi Esası
132
2.3. Muhasebe Usulünü Seçmede Serbestlik İlkesi
133
2.4. Defter Tutma Bakımından Tüccarlar
133
2.5. Defter Tutmak Zorunda Olmayanlar
135
3. Defterleri Tasdik Ettirme
135
4. Kayıt Nizamına Uyma
137
4.1. Türkçe Tutma ve Türk Parası Kullanma Zorunluluğu
137
4.2. Defterlerin Mürekkeple Yazılacağı
138
4.3. Yanlış Kayıtların Düzeltilmesi
138
4.4. Boş Satır Bırakılamayacağı, Sayfaların Yok Edilmeyeceği
139
5. Belge Düzenine Uyma
139
5.2. Perakende Satış Vesikaları
142
5.4. Müstahsil Makbuzu
144
5.5. Serbest Meslek Makbuzu
146
6. Defter ve Belgeleri Muhafaza ve İbraz
147
7. Elektronik Ortamdaki Kayıtlar ve Elektronik Cihazla Belge Düzenleme
148
8. Beyanname Verme ve YMM Tasdik Raporları Düzenleme
149
9. Bazı Tahsilat ve Ödemelerin Banka, Finans Kurumu ve PTT Aracılığıyla Yapılması Zorunluluğu
150
III. VERGİ HUKUKUNDA SÜRELER
152
A. Sürelerin Sınıflandırılması
152
B. Sürelerin Hesaplanması
153
1. Mücbir Sebep Halinde Süre Uzaması
155
2. Zor Durum ve Mühlet Verme
156
3. Ölüm Halinde Sürelerin Uzaması
156
4. Mali Tatilde Sürelerin Uzaması
157
VERGİLENDİRMENİN TEMEL UNSURLARI VE VERGİLENDİRME SÜRECİ
I. VERGİLENDİRMENİN TEMEL UNSURLARI
159
B. Vergiyi Doğuran Olay
161
C. Vergi Muafiyeti, İstisnası ve İndirimi
164
II. VERGİLENDİRME SÜRECİ
171
1. Beyana Dayanan Tarh
176
1. Tebliğe Konusu Olan İşlemler
187
2. Tebligat Yapılabilecek Kişiler
187
3. Tebligat Şekilleri
188
3.1. Yurt İçinde Tebliğ Şekilleri
188
3.1.1. Vergi Dairesinde veya Komisyonda Tebliğ
188
3.1.2. Posta ile Tebliğ
188
3.1.3. İlan Yoluyla Tebliğ
189
3.1.4. Memur Eliyle Tebliğ
191
3.1.5. Vasıtalı Tebliğ
191
3.1.6. Kamu Kurumlarında Tebliğ
191
3.1.7. Kapıya Not Asmak Suretiyle Tebliğ
191
3.1.8. Elektronik Ortamda Tebliğ
192
3.2. Yurt Dışında Tebliğ
194
4. Tebliğin Hatalı Yapılmış Olması
195
5. Tebliğ Yerine Geçen İşlemler
195
1. Beyana Dayalı Tarhiyatlarda Verginin Tahakkuku ve Kesinleşmesi
197
1.1. Beyana Dayalı Tarhiyatta Özellik Arz Eden Durumlar
197
1.1.1. İhtirazi Kayıtla Beyan
197
1.1.2. Vergi Hataları
198
1.1.3. Pişmanlık ve Islah Hükümlerinden Yararlanılarak Beyan
198
1.2. İkmalen ve Re'sen Tarh Edilen Vergilerde Tahakkuk ve Kesinleşme
199
1.2.1. İkmalen ve Re’sen Tarhiyatta Dava Yolu
199
1.3. Mükellefin Cezada İndirim Müessesesine Başvurması
200
1.4. Mükellefin Uzlaşma Talebinde Bulunması
200
VERGİ ALACAĞININ SONA ERMESİ
I. VERGİ ASLINI VE CEZALARINI SONA ERDİREN HALLER
203
1.1. Mükellefin Vergi Dairesine Ödemesi
204
1.2. Kaynakta Kesinti Yöntemi
204
2. Ödeme Süresini Uzatan Durumlar
205
2.1. Mücbir Sebep ve Zor Durum Halinde Sürenin Uzaması
205
2.2. Özel Ödeme Zamanları
206
1. Tarh (Tahakkuk) Zamanaşımı
208
1.1. Tarh Zamanaşımının Durması
209
1.2. Tarh Zamanaşımının Kesilmesi
209
2.1. Tahsil Zamanaşımını Durduran Haller
210
2.2. Tahsil Zamanaşımını Kesen Haller
210
C. Terkin ve Tahakkuktan Vazgeçme
211
1.1. Doğal Afetler Nedeniyle Terkin
211
1.2. Tahsil İmkânsızlığı Nedeniyle Terkin
212
1.3. Mahkeme Kararı ile Terkin
213
2. Tahakkuktan Vazgeçme
213
D. Vergi Hatalarının Düzeltilmesi
213
1. Vergi Hatası Kavramı
213
1.2. Vergilendirme Hataları
214
2. Vergi Hatalarının Düzeltilme Süreci
215
2.2. Düzeltme Yetkisi
216
2.4. Vergi Hatalarının Düzeltilmesinde Şikâyet Yolu
216
3. Fazla Alınan Verginin İadesi
218
4. Düzeltme Talebi Üzerine İdarenin Sükûtu veya Talebin Reddi
219
4.1. Süresi İçerisinde Düzeltme Talebinde Bulunulduğunda, Düzeltme Talebine Cevap Verilmezse
219
4.2. Süresi İçerisinde Düzeltme Talebinde Bulunulduğunda, Düzeltme Talebi Ret Edilirse
219
5. Vergi Hatalarının Düzeltilmesinde Zamanaşımı
220
6. Düzeltme ile İlgili Özellikli Durumlar
220
6.1. Uzlaşma Sonucu Ortaya Çıkan Hatalar Var İse
220
6.2. Ödeme Emri Belgesinde Hata Var İse
221
6.3. Yargı Kararıyla Tarh Edilen Vergilerde Hata Var İse
222
1. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma
223
1.1. Uzlaşma Talebi ve Uzlaşma Görüşmeleri
224
1.2. Tarhiyat Öncesi Uzlaşmada Ödeme Zamanı
225
1.3. Tarhiyat Öncesi Uzlaşmada Uzlaşmanın Vaki Olmaması ve Temin Edilememesi
225
2. Tarhiyat Sonrası Uzlaşma
226
2.1. Tarhiyat Sonrası Uzlaşma Talebi
226
2.2. Tarhiyat Sonrası Uzlaşmada Ödeme Zamanı
227
2.3. Uzlaşmanın Gerçekleşmemesi veya Temin Edilememesi
227
3. Uzlaşmada Özellikli Durumlar
228
3.1. Uzlaşma ve Cezalarda İndirme
228
3.2. Vergi İncelemesine Bağlı Olmaksızın Kesilen Usulsüzlük Cezalarında Uzlaşma
229
3.3. Vergi ve Cezaya Karşı Hem Dava Açılmış Hem de Uzlaşma Talep Edilmişse
229
3.4. Kendiliğinden Verilen Beyannamelerden Dolayı Kesilecek Cezalarda Uzlaşma
229
II. SADECE CEZALARI SONA ERDİREN HALLER
233
A. Pişmanlık ve Islah Müessesesi
233
1. Genel Olarak Pişmanlık ve Islah
233
2. Pişmanlık ve Islahtan Yararlanma Şartları
234
2.1. Bir Muhbir Tarafından İhbar Edilmeden Pişman Olma
234
2.2. Mükellef Nezdinde Vergi İncelemesine Başlanmadan ve Takdire Sevkten Önce Pişman Olma
235
2.3. Hiç Verilmeyen veya Eksik Verilen Beyannamelerin Belli Bir Süre İçinde Verilmesi
236
2.4. Vergi Aslının ve Diğer Cezaların ve Pişmanlık Zammının Belli Bir Süre İçerisinde Ödenmesi
236
3. Pişmanlık ve Islahta Özellikli Durumlar
236
3.1. Pişmanlık ve Islah Yoluyla İhtirazı Kayıtla Beyanname Verilmesi
236
3.2. Tapu Harçları İçin Pişmanlık Islah
237
3.3. Beyana Çağrı Mektupları ve Pişmanlık ve Islah
237
3.4. Pişmanlık ve Islahta Zarar Beyan Edilmesi Durumu
238
E. Kanun Yolundan Vazgeçme
242
VERGİ KABAHATLERİ – VERGİ SUÇ VE CEZALARI
II. SUÇ, KABAHAT, CEZA VE YAPTIRIM KAVRAMLARI
246
III. VERGİ KABAHAT VE SUÇLARININ CEZALANDIRILMASINDA USUL
247
A. Vergi Kabahatlerinin Cezalandırılmasında Usul
247
B. Bazı Kaçakçılık Suçlarının Cezalandırılmasında Usul
248
IV. VERGİ SUÇ VE CEZALARINA İLİŞKİN TEMEL ESASLAR
249
1. Tek Fiile Birden Fazla Vergi Türünde Vergi Zıyaına Yol Açılması Durumu
249
2. Tek Bir Fiil İle Hem Vergi Zıyaı Hem De Usulsüzlük İşlenmesi Durumu
250
3. Ayrı Fillerle Vergi Zıyaı ve Usulsüzlük İşlenmesi Durumu
250
4. Vergi Zıyaı, Usulsüzlükler ve Vergi Kaçakçılığı Suçlarının İşlenmesi Durumu
251
1. Vergi Kaçakçılığı Suçuna İştirak
251
2. Vergi Kabahatlerine İştirak
254
D. Gerçek ve Tüzel Kişilerin Vergi Cezasına Muhatap Olması
256
1. Gerçek Kişilerin Ceza Muhatabı Olması
256
2. Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu
256
V. VERGİ KABAHATLERİ (MALİ NİTELİKLİ SUÇLAR)
257
A. Vergi Zıyaı ve Cezası
258
B. Usulsüzlükler ve Cezası
260
1. Genel Usulsüzlükler
260
2. Özel Usulsüzlükler ve Cezaları
262
2.1. Fatura ve Benzeri Evrak Verilmemesi ve Alınmaması İle Diğer Şekil ve Usul Hükümlerine Uyulmaması Hallerinde Özel Usulsüzlükler (VUK. m.353)
262
2.2. VUK m.353 Kapsamında Yer Alan Diğer Özel Usulsüzlükler
266
2.3. Damga Vergisinde Özel Usulsüzlük
268
2.4. Bilgi Vermeden Çekinme Halinde Özel Usulsüzlükler
268
2.5. Elektronik Ortamda Tebliğ İle İlgili Kurallara Uymama Durumunda Özel Usulsüzlük(VUK mük.m.355)
269
2.6. Tahsilat ve Ödemelerin Banka vb. Kurumlar Aracılığıyla Yapılmamasında Özel Usulsüzlük
270
2.7. Başkalarının Adını veya Hesabını Kullanarak Tahsilat Yapılması Halinde Özel Usulsüzlük
270
2.8. VUK 153/A Maddesi Kapsamında Teminat Verilmemesi Durumunda Özel Usulsüzlük
271
2.9. Elektronik Beyanname ve E–Bildirimlerin Yapılmaması Durumunda Özel Usulsüzlük
271
2.10. Ödeme Kaydedici Cihazlarla İlgili Kanuna Aykırı Fiillerde Özel Usulsüzlük
273
VI. HÜRRİYETİ BAĞLAYICI SUÇ VE CEZALAR
275
A. Vergi Kaçakçılığı Suçu ve Cezası
275
1. On sekiz (18) Aydan Beş (5) Yıla Kadar Hapis Gerektiren Fiiller
276
2. Üç (3) Yıldan Sekiz (8) Yıla Kadar Hapis Cezası Gerektiren Fiiller
276
3. İki (2) Yıldan Sekiz (8) Yıla Kadar Hapis Cezası Gerektiren Filler(m.359/c)
277
4. Kaçakçılık Suçunda Etkin Pişmanlık
278
5. Kaçakçılık Suçlarında Zincirleme Suç Uygulaması
279
B. Vergi Mahremiyetini İhlal Suçu ve Cezası
279
C. Mükellefin Özel İşlerini Yapma ve Bazı Yasakların İhlali Suçu ve Cezası
280
VII. VERGİ SUÇLULUĞUNU SONA ERDİREN HALLER
280
VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ
I. VERGİ UYUŞMAZLIĞININ TANIMI VE NEDENLERİ
283
B. Vergi Uyuşmazlığının Başlıca Nedenleri
284
II. VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ İDARİ AŞAMADA ÇÖZÜMÜ
286
III. VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ YARGI SÜRECİNDE ÇÖZÜMÜ
287
A. Vergi Yargılaması Usul ve İlkeleri İle Vergi Davasının Hukuki Mahiyeti
288
1. Vergi Yargılamasında Geçerli Olan Usul ve İlkeler
288
1.1. Yazılı Olma İlkesi
288
1.2. Kıyas Yapılmama İlkesi
289
1.3. Re’sen Araştırma İlkesi
289
1.4. İspat Külfeti ve Ekonomik Yaklaşım
290
2. Vergi Yargısının Hukuki Niteliği
290
B. Vergi Yargı Kuruluşları ve Görevleri
292
1. Vergi Mahkemelerinin Görevleri
293
2. Bölge İdare Mahkemesinin Görevleri
293
3. Danıştay’ın Görevleri
293
1. Vergi Mahkemesinde Dava Açmaya Yetkili Kişi ve Kurumlar
296
2. Vergi Davalarına Bakmaya Yetkili Olan Mahkeme
297
3. Vergi Davalarının Konusu
297
4. Vergi Davalarının Açılması ve Dilekçenin Verileceği Yerler
298
D. Vergi Davalarının Açılacağı Süreler
299
1. Dava Açma Süresinin Başlaması
299
2. Adresleri Belli Olmayan Mükelleflerde Dava Açma Süresinin Başlaması
299
3. İlanı Gereken Düzenleyici İşlemlerde Dava Açma Süresinin Başlaması
300
4. Özel Kanunlarda Yer Alan Dava Açma Süreleri
300
4.1. 6183 sayılı Kanunda Yer Alan Özel Dava Açma Süreleri
300
4.2. Uzlaşma Sağlanamaması Durumunda Dava Açma Süresi
300
4.3. Düzeltme Talepleri Reddedilen Mükelleflerin Dava Açma Süresi
300
4.4. Asgari Ölçüde Arsa Birim Değerlerine Karşı Dava Açma Süresi
301
5. Dava Açma Sürelerinin Hesaplanması
301
6. Mali Tatil ve Çalışmaya Ara Verme
301
E. Beyan Üzerine Tarh ve Tahakkuk Ettirilen Vergilere Karşı Dava Açılması
302
F. Açılan Vergi Davasının Tahsilâta Etkisi ve Yürütmenin Durdurulması
303
K. Temyiz İçin Başvurma ve Verilecek Kararlarla İlgili Yapılacak İşlemler
304
IV. VERGİ YARGISINDA OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI
305
A. Kanun Yararına Temyiz
305
B. Yargılamanın Yenilenmesi (İYUK. m.53)
306
VERGİ ALACAĞININ GÜVENCE ALTINA ALINMASI,
CEBREN TAHSİLİ VE VERGİ İŞLEMLERİNDE
UYGULANACAK ZAM VE FAİZLER
I. VERGİ ALACAĞININ GÜVENCE ALTINA ALINMASI
309
A. Teminat İstenmesi ve Şahsi Kefalet
309
1. İhtiyati Haciz Nedenleri
312
2. İhtiyaten Haczedilen Malların Durumu
312
3. İhtiyati Haczin Kaldırılması
313
D. Kamu Alacaklarında Rüçhan Hakkı
315
1. Haciz Durumunda Rüchaniyet
315
2. Rehinli Alacağın Varlığında Rüçhaniyet
317
3. Borçlunun İflası, Mirasın Reddi, Terekenin Resmi Tasfiyesi Hallerinde Rüchaniyet
319
E. Kamu Alacaklarında Sorumluluk
320
1. Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu
320
2. Limited Şirketlerin Amme Borçları
321
3. Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu
321
4. Birleşme, Devir, Bölünme ve Şekil Değiştirme Halleri
322
1. İptal Davası Açmayı Gerektiren Fiiller
323
a. Hükümsüz Sayılan Tasarrufların Varlığı
323
b. Amme Alacağının Tahsiline İmkân Bırakmamak Maksadıyla Yapılan Tasarruflar
324
2. Üçüncü Şahısların Hakları ve Mecburiyetleri
325
G. Borçlunun İflasının İstenmesi
325
I. Mal Bildiriminde Bulunma Talebi
327
İ. Kamu Alacağını Kesip Ödemek Zorunda Olanlar ve Amme Alacağı Ödenmeden Yapılmayacak İşlemler
327
A. Ödeme Emri Gönderilmesi
329
B. Teminatın Paraya Çevrilmesi ve Kefil Takibi
330
1. Haczedilemeyecek Mallar
331
2. Kısmen Haczedilebilir Gelirler
332
3. Üçüncü Şahıslara Ait Malların Haczine İtiraz; İstihkak İddiası
333
3.1. Borçlu Elinde Haczedilen Mallara Karşı İstihkak İddiaları
333
3.2. Üçüncü Şahıs Elinde Haczedilen Mallara Karşı İstihkak İddiaları(m.67)
334
D. Borçlunun İflasının İstenmesi
335
III. VERGİ ALACAKLARINA UYGULANACAK ZAM VE FAİZLER
335
1. Genel Olarak Tecil Uygulaması
338
2. Vergiye Uyumlu Mükelleflerin Borçlarının Tecili
341
3. Vergi İadelerinde Faiz Uygulaması (VUK m.112/4–5–6)
343
3.1. Fazla veya Yersiz Olarak Tahsil Edilen Vergilerde Faiz Ödenmesi
343
3.2. Vergi Kanunlarına Göre Yapılacak İadelerde Faiz Ödenmesi
343