Şirketler Hukuku

İÇİNDEKİLER 

ÖNSÖZ VII 

İKİNCİ BASIYA ÖNSÖZ V 

İÇİNDEKİLER . XI 

KISALTMA CETVELİ XXIII 

GİRİŞ . 1 

BİRİNCİ BÖLÜM 

TEMEL KAVRAM VE İLKELER 

I. ŞİRKET. 3 

1. Kavram . 3 

1.1. Unsurlar 5 

1.1.1. Ortak amaç 5 

1.1.2. Münferit katkı 7 

1.1.3. Sonucun tüm sözleşenlere ait olması . 8 

1.2. Diğer sözleşmelerden farkları . 10 

2. Şirket Kavramı Etrafında Şekillenen Meseleler . 12 

2.1. Tek kişilik şirket meselesi. 12 

2.2. Şirket sözleşmesinin geçersizliği meselesi . 15 

2.3. Hususi şirket meselesi . 15 

II. SORUMLULUK KAVRAMI 16 

III. SERMAYE KAVRAMI . 17 

1. Genel Olarak 17 

2. Sermaye Kavramının Benzer Kavramlarla İlişkisi . 19 

2.1. Öz sermaye/Yabancı sermaye (Eigenkapital/Fremdkapital) . 19 

2.2. Brüt malvarlığı/Net malvarlığı 19 

2.3. Sabit sermaye/Değişir sermaye (Festes Kapital/Variables Kapital) . 20 

IV. TÜZEL KİŞİLİK KAVRAMI 21 

V. ORGAN KAVRAMI . 25 

VI. SINIRLI SAYI VE TİPE BAĞLILIK İLKESİ 27 

İKİNCİ BÖLÜM 

ŞİRKET TÜRLERİ 

BİRİNCİ KISIM 

ADİ ŞİRKET 

1. Genel Olarak 29 

2. Uygulamadaki Önemi 30 

3. Kuruluşu . 31 

4. Katılım Payı . 33 

4.1. Genel olarak 33 

4.2. Katılım payının taahhüdü, cinsi ve miktarı . 35 

4.3. Taahhüdün yerine getirilmesi meselesi ve actio pro socio 38 

4.4. Taahhüdün artırılması ya da azaltılması . 39 

5. Kâr ve Zarar . 40 

5.1. Kavram . 40 

5.2. Kâr ve zararın paylaşılması usulü . 42 

6. Yönetim ve Temsil . 45 

6.1. Kavram . 45 

7. Hak ve Borçlar . 47 

8. Ortaklık Yapısındaki Değişiklikler 48 

9. Sona Erme ve Tasfiye 51 

İKİNCİ KISIM 

KOLLEKTİF ŞİRKET 

1. Genel Olarak 54 

1.1.Ticari işletme işletme zorunluluğu meselesi 55 

2. Uygulamadaki Önemi 57 

3. Kuruluşu . 58 

4. Katılım Payı . 60 

5. Kâr ve Zarar . 61 

5.1. Genel olarak 61 

5.2. Kâr ve zararın dağıtılması, kârın çekilmesi usulü . 62 

5.3. Çekilmeyen kâr paylarının sermayeye inkılabı meselesi 63 

6. Yönetim ve Temsil . 64 

7. Hak ve Borçlar . 65 

8. Ortaklık Yapısındaki Değişiklikler 66 

8.1. Çıkma . 66 

8.2. Çıkarılma 67 

8.2.1. Çıkarılma sebepleri 67 

8.2.1.1. Ortağın iflası 67 

8.2.1.2. Bir ortağın feshi ihbar etmesi . 67 

8.2.1.3. Şahsi alacaklının feshi ihbar etmesi . 67 

8.2.1.4. Şahsi alacaklının şirket süresinin uzatılmasına itiraz etmesi 68 

8.2.1.5. Haklı sebepler 68 

8.2.1.5.1. Genel olarak 68 

8.2.1.5.2. Haklı sebep kavramı . 69 

8.2.1.5.3. Haklı sebeplerin varlığı halinde çıkarma usulü. 72 

8.3. İki kişilik ortaklıkta çıkma ve çıkarılma . 73 

8.4. Ayrılma akçesinin hesabı 73 

9. Sona Erme ve Tasfiye 75 

9.1. Adi şirkete has sona erme sebepleri 75 

9.2. Kollektif şirkete has sona erme sebepleri . 75 

9.2.1. Kollektif şirket ortağının ölümü 75 

9.2.1.1. Hükmün içeriği 75 

9.2.1.2. Hükmün eleştirisi . 78 

9.2.2. Şirketin iflası . 78 

9.2.3. Sermayenin kaybı 79 

9.2.4. Birleşme 79 

9.2.5. Şahsi alacaklının müdahalesi . 80 

9.3. Tasfiye 80 

9.3.1. Süreç 80 

9.3.2. Tasfiyeden dönme . 81 

ÜÇÜNCÜ KISIM 

KOMANDİT ŞİRKET 

1. Genel olarak . 82 

2. Uygulamadaki Önemi 83 

3. Kuruluşu . 84 

4. Katılım Payı . 86 

5. Kâr ve Zarar . 86 

6. Yönetim ve Temsil . 87 

7. Hak ve Borçlar . 88 

8. Komanditer Ortağın Sorumluluğu 88 

9. Ortaklık Yapısındaki Değişiklikler 89 

10. Sona Erme ve Tasfiye 89 

DÖRDÜNCÜ KISIM 

SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKET 

1. Genel Olarak 91 

2. Uygulamadaki Önemi 93 

3. Kuruluşu . 94 

4. Katılım Payı . 95 

5. Kâr ve Zarar . 95 

6. Organları 95 

6.1. Komanditeler (yönetim ve temsil) 96 

6.2. Genel kurul . 96 

7. Hak ve Borçlar ile Sorumluluk 97 

7.1. Komanditer ortaklar 97 

7.2. Komandite ortaklar . 98 

8. Ortaklık Yapısındaki Değişiklikler 99 

9. Sona Erme ve Tasfiye 99 

BEŞİNCİ KISIM 

KOOPERATİF 

1. Genel olarak . 100 

2. Uygulamadaki Önemi 103 

3. Kuruluşu . 103 

3.1. Genel olarak 103 

3.2. Ana sözleşmenin ve kooperatifin esaslı unsurları . 104 

4. Katılım Payı . 108 

5. Kâr ve Zarar . 109 

6. Kooperatifin Organları . 110 

6.1. Genel kurul . 110 

6.2. Yönetim kurulu . 112 

6.3. Denetçi 113 

7. Hak ve Borçlar ile Sorumluluk 113 

8. Ortaklık Yapısındaki Değişiklikler 114 

9. Sona Erme ve Tasfiye 116 

ALTINCI KISIM 

ANONİM ŞİRKET 

1. Tarihçe . 117 

1.1. Dünyada 117 

1.2. Türkiye‘de 122 

2. Genel Hatları ve Ekonomik İşlevi 125 

3. Temel İlkeler 127 

3.1. Eşit işlem ilkesi (Gleichbehandlungsprinzip) . 127 

3.1.1. Genel olarak 127 

3.1.2. İlkenin içeriği 129 

3.1.3. İlkenin muhatapları 130 

3.1.4. İlkeye aykırılığın sonuçları 132 

3.2. Emredici hükümler ilkesi (Satzungsstrenge) 133 

3.2.1. Genel olarak 133 

3.2.2. İlkenin içeriği 136 

3.2.3. İlkeye aykırılığın sonuçları 138 

3.3. Pay sahiplerinin şirkete borçlanma yasağı 140 

3.3.1. Yasağın amacı . 140 

3.3.2. Yasağın kapsamı . 141 

3.3.2.1. Sermaye taahhüdünün ifası 142 

3.3.2.2. Bilanço dengesinin korunması . 142 

3.3.2.3. Sözleşmenin emsalleriyle aynı veya benzer şartları havi olması . 143 

Ara Sonuç 144 

3.3.3. Yasağın muhatapları 145 

3.3.4. Yasağa aykırılığın sonuçları 146 

3.3.4.1. İşleme etkisi . 147 

3.3.4.2. Pay sahibine etkileri . 147 

3.3.4.3. Şirkete ve şirket yönetimine etkisi . 147 

3.3.4.4. Alacaklılara etkisi 148 

4. Kuruluş . 149 

4.1. Genel olarak 149 

4.2. Kuruluşun unsurları 149 

4.2.1. Kurucular . 150 

4.2.2. Esas sözleşme 151 

4.2.2.1. Nitelik, işlev ve yorum . 151 

4.2.2.2. İçerik 153 

4.2.2.2.1. Ticaret unvanı ve merkez 154 

4.2.2.2.2. İşletme konusu 154 

4.2.2.2.3. Sermaye ve payın itibari değeri, sermayenin taahhüdü ve ödenme şekli 155 

4.2.2.2.4. Pay senetlerinin özellikleri 155 

4.2.2.2.5. Vasıflı kuruluş halleri . 155 

4.2.2.2.6. Yönetim ve temsil . 155 

4.2.2.2.7. Genel kurulların işleyişi 155 

4.2.2.2.8. Süre . 156 

4.2.2.2.9. İlanlar 156 

4.2.2.2.10. Hesap dönemi . 156 

4.2.3. Sermayenin taahhüdü (Zeichnung) 156 

4.2.4. Sermaye borcunun ifası (Liberierung) . 158 

4.2.5. Organların oluşturulması . 160 

4.2.6. Tescil . 161 

4.3. Tescile kadar yapılan işlemler: Ön anonim şirket meselesi 161 

5. Organlar . 163 

5.1. Organlar arası ilişki. 163 

5.2. Yönetim kurulu . 164 

5.2.1. Seçim . 165 

5.2.1.1. Kooptasyon 166 

5.2.1.2. Yönetim kurulunda temsil edilme hakkı 166 

5.2.2. İşleyiş 170 

5.2.3. Görevler . 172 

5.2.4. Yükümlülükler 177 

5.2.5. Haklar 179 

5.3. Genel kurul . 180 

5.3.1. Toplanma usulü . 180 

5.3.2. Görev ve yetkiler . 184 

5.3.2.1. Genel olarak . 184 

5.3.2.2. Finansal tabloların onaylanması . 185 

5.3.2.3. Önemli miktarda şirket varlığının toptan satışı 186 

6. Esas Sermaye . 190 

6.1. Tanım 191 

6.2. İşlevleri . 193 

6.2.1. Eşik işlevi 193 

6.2.2. Finansman işlevi 193 

6.2.3. Ortak edindirme işlevi . 194 

6.2.4. Hakların belirlenmesi işlevi . 194 

6.3. Esas sermayenin oluşturulması ve korunması zorunluluğu 194 

6.3.1. Zorunluluğun öngörülme gerekçesi . 195 

6.3.2. Esas sermayenin oluşturulması ve korunmasına yönelik hükümler . 198 

6.3.2.1. Pay taahhüdü ve ödeme yükümlülüğü . 198 

6.3.2.2. Geri ödeme yasağı 199 

6.3.2.3. Kendi paylarını taahhüt yasağı . 199 

6.3.2.4. Kendi paylarını edinme yasağı . 199 

6.4. Esas sermaye değişiklikleri . 206 

6.4.1. Genel olarak 206 

6.4.2. Sermayenin artırılması 207 

6.4.2.1. Genel olarak . 207 

6.4.2.2. Olağan sermaye artırımı (Ordentliche Kapitalerhöhung) . 212 

6.4.2.3. Kayıtlı sermaye artırımı (Genehmigte Kapitalerhöhung) 218 

6.4.2.4. Şarta bağlı sermaye artırımı (Bedingte Kapitalerhöhung) . 221 

6.4.2.4.1. Genel olarak 221 

6.4.2.4.2. Şarta bağlı sermaye artırımının unsurları 223 

6.4.2.4.2.1. Yeni pay edinmek hakkı 223 

6.4.2.4.2.1.1. Değiştirme hakkı 223 

6.4.2.4.2.1.2. Alım hakkı . 224 

6.4.2.4.2.2. Yeni pay edinmek hakkının borçlanma araçları vesilesi ile öngörülmüş olması 225 

6.4.2.4.2.2.1. Tahvil . 225 

6.4.2.4.2.2.2. Benzeri borçlanma araçları 226 

6.4.2.4.2.3. Alacaklı ve çalışanlar 228 

6.4.2.4.2.3.1. Alacaklılar 228 

6.4.2.4.2.3.2. Çalışanlar . 228 

6.4.2.4.3. Süreç . 229 

6.4.2.4.3.1. Dayanak Hükmü: Hazırlanışı ve Kabulü . 230 

6.4.2.4.3.2. Hakların Bahşedilmesi 231 

6.4.2.4.3.3. Hakların Kullanılması . 232 

6.4.2.4.4. Koruma Hükümleri . 233 

6.4.2.4.4.1. Pay sahiplerinin korunması . 234 

6.4.2.4.4.2. Hak sahiplerinin korunması . 237 

6.4.3. Esas sermayenin azaltılması 238 

6.4.3.1. Kavram . 238 

6.4.3.2. Sermayenin azaltılması sebepleri . 238 

6.4.3.3. Sermayenin azaltılması türleri 239 

6.4.3.4. Azaltım yöntemleri 240 

6.4.3.5. Sermayenin azaltılmasının sınırları 241 

6.4.3.6. Süreç 243 

6.4.3.7. Son hususlar . 246 

7. PAY . 249 

7.1. Genel Olarak . 249 

7.2. Payın Türleri . 255 

7.3. Pay Devrinin Sınırlandırılması (Bağlam) . 259 

7.4. İmtiyazlı Paylar . 266 

8. PAY SAHİBİ . 269 

8.1. Pay Sahibinin Hakları . 270 

8.2. Pay Sahibinin Yükümlülüğü . 271 

9. MUHASEBE DÜZENİ VE DENETİM . 275 

9.1. Kaynak 276 

9.2. Muhasebe Düzeni . 276 

9.2.1. İşlev . 276 

9.2.2. Yılsonu finansal tabloları 277 

9.2.2.1. Bilanço . 277 

9.2.2.1.1. Kavram . 277 

9.2.2.1.2. Bilanço türleri . 279 

9.2.2.1.2.1. Açılış bilançosu . 279 

9.2.2.1.2.2. Yıllık bilanço . 280 

9.2.2.1.2.3. Ara bilanço 282 

9.2.2.1.2.4. İlk bilanço 282 

9.2.2.1.2.5. Kesin bilanço . 282 

9.2.2.2. Kâr–Zarar tablosu . 282 

9.2.2.3. Faaliyet raporu . 283 

9.3. Muhasebe Düzenine Hâkim Temel İlkeler . 283 

9.4. Alenileştirme . 287 

9.5. Denetim 288 

10. HUKUKİ KORUMA . 289 

10.1. Kalkan . 291 

10.1.1. Yokluk ve butlan . 292 

10.1.2. İptal davası 295 

10.2. Mızrak . 298 

10.2.1. Yöneticilerin sorumluluğu . 298 

11. SONA ERME VE TASFİYE . 307 

11.1. Genel Olarak . 307 

11.2. Sona Erme Sebepleri . 309 

11.3. Tasfiye 317 

YEDİNCİ KISIM 

LİMİTED ŞİRKET 

1. Genel Olarak 320 

2. Kuruluş . 322 

3. Esas Sermaye . 324 

4. Organlar . 325 

4.1. Genel kurul . 325 

4.2. Müdürler . 329 

4.3. Denetçi? 331 

5. Ortaklar 331 

5.1. Ortak sıfatının kazanılması . 331 

5.2. Ortak sıfatının kaybı . 333 

5.3. Ortakların hak ve borçları . 335 

6. Sona Erme 337 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

ŞİRKETLER TOPLULUĞU 

I. GENEL OLARAK 339 

II. ŞİRKETLER TOPLULUĞU KAVRAMI . 345 

1. Hâkimiyet Kavramı 346 

2. Teşebbüs Kavramı . 351 

3. Bir Topluluktan Bahsedebilmek İçin En Az Kaç Kişi Gerekir? 352 

Ara Sonuç 354 

III. YÜKÜMLÜLÜKLER 355 

1. Bildirim, Tescil ve İlan Yükümlülükleri 355 

2. Raporlama Yükümlülükleri 357 

2.1. Topluluk içi işlem raporu 357 

2.2. Diğer raporlar . 358 

3. Bilgi Verme Yükümlülüğü . 359 

IV. SORUMLULUK HALLERİ 360 

1. Hâkimiyetin Hukuka Aykırı Kullanılması . 360 

1.1. Kısmi hâkimiyet . 360 

1.2. Tam hâkimiyet 362 

Ara Sonuç 364 

1.3. Denkleştirme müessesesi 366 

2. Güvenden Doğan Sorumluluk 368 

2.1. İsviçre Hukuku’nda güvenden doğan sorumluluk 369 

2.2. TK düzenlemesi 372 

V. HAKLAR 373 

1. Özel Denetçi. 373 

2. Satın Alma Hakkı . 373 

VI. SON HUSUS: Karşılıklı İştirak . 374 

KAYNAKÇA–FAYDALANILAN ESERLER 375 

KAVRAM ENDEKSİ 383