BÖLÜM 2: EŞİTLİK KAVRAMI
19
BÖLÜM 3: EŞİTLİK KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ
21
BÖLÜM 4: HUKUKİ AÇIDAN EŞİTLİK (EŞİTLİĞİN NORMATİF DAYANAKLARI)
25
4.1. Ulusal Hukuk Yönünden
25
4.1.1. Anayasa Yönünden
25
4.1.2. 4857 Sayılı İş Kanunu Yönünden
26
4.1.3. 6356 Sayılı Sendikalar Kanunu Yönünden
27
4.1.4. 5378 Sayılı Engelliler Kanunu Yönünden
28
4.1.5. 6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu(TİHEK) Kanunu Yönünden
29
4.1.6. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Yönünden
31
4.2. Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Taraf Olduğu Uluslararası Hukuk Metinleri Yönünden
32
4.2.1. Birleşmiş Milletler Antlaşması
32
4.2.2. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
33
4.2.3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
34
4.2.3.1. Sözleşme Ana Metni
34
4.2.3.2. EK 12 No.lu Protokol
35
4.2.4. Avrupa Sosyal Şartı (Avrupa Sosyal Haklar Sözleşmesi) ve Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı
35
4.2.5. BM Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi
36
4.2.6. BM Her Türlü Irk Ayrımcılığının Tasfiye Edilmesine Dair Uluslararası Sözleşme
37
4.2.7. BM Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi
38
4.2.8. ILO Kapsamındaki Düzenlemeler
40
4.2.8.1. ILO Anayasası
40
4.2.8.2. ILO’nun 100 Sayılı Aynı İşiçin Erkek ve Kadın İşçiler Arasında Ücret Eşitliği Hakkındaki Sözleşmesi
40
4.2.8.3. ILO’nun 111 Sayılı İş ve Meslek Bakımından Ayrımcılığın Yasaklanması Hakkındaki Sözleşme
41
4.2.8.4. ILO’nun 158 Sayılı Hizmet İlişkisine İşveren Tarafından Son Verilmesi Hakkındaki Sözleşmesi
42
4.2.9. Avrupa Birliği Mevzuatı
43
4.2.9.1. Roma Antlaşması
43
4.2.9.2. Diğer Düzenlemeler
43
4.2.10. Engelli Hakları Sözleşmesi
45
BÖLÜM 5: İŞVERENİN İŞ HUKUKUNDA EŞİT DAVRANMA BORCU
47
5.1. Bir Hukuk Disiplini Olarak İş Hukuku
47
5.1.2. İşçi ve İşverenin Tanımı
49
5.1.3. İşçi ve İşverenin Borçları
50
5.2. İşverenin Eşit Davranma Borcunun Hukuki Niteliği ve Temeli
53
5.2.1. İşverenin Eşit Davranma Borcunun Hukuki Kaynağı
53
5.2.2. Eşit Davranma Borcunun İşlevi
57
5.2.3. İş Hukukunda Eşit Davranma İlkesinin Kapsamı ve Sınırları
58
5.2.4. Eşit Davranma Borcunun Doğumu
58
5.3. Ayrımcılık Kavramı ve Ayrımcılık Yasağı
59
5.3.1. Ayrımcılık Türleri
60
5.3.2. Tipik Ayrımcılık Nedenleri
62
5.3.2.1. Cinsiyet Temelli Ayrımcılık
62
5.3.2.3. Psikolojik Taciz (Mobbing)
66
5.3.2.4. Din, İnanç, Felsefi ve Siyasal Düşünce
68
5.3.2.4.1. Din ve İnanç
68
5.3.2.4.2. Felsefi ve Siyasi Düşünce
70
5.3.2.5. Engel (Disability)
72
5.3.2.6. Sendikal Faaliyetler
73
5.4. Eşit Davranma Borcunun Uygulanma Koşulları
77
5.4.1. İşyerinin Aynı Olması (İşyerinde Birlik)
77
5.4.2. İşyerinde Bir İşçi Topluluğunun Varlığı
80
5.4.3. Kolektif Bir Uygulama Olması
81
5.4.4. Aynı Zaman Dilimi İçinde Yer Alma
81
5.4.5. İş İlişkisinin Kurulmuş Olması
83
5.5. Eşit Davranma Borcunun Sınırları
83
5.5.1. Sözleşme Özgürlüğü İlkesi
83
5.5.2. Orantılılık İlkesi ve Eşit Davranma Borcu
86
5.5.3. 6698 sayılı KVKK Hükümleri Yönünden İşverenin Sınırları
87
5.6. Eşit Davranma Borcunun Uygulandığı Haller
90
5.6.1. İş İlişkisinin Kuruluşunda Eşit Davranma Borcu
90
5.6.1.2. Cinsiyet ve Gebelik Yönünden İş Akdinin Kuruluşunda Eşit Davranma
91
5.6.1.3. Sendikal Nedenler Yönünden İş Akdinin Kuruluşunda Eşit Davranma
92
5.6.1.4. TİHEK Kanunu Kapsamında İş Akdinin Kuruluşunda Eşit Davranma
92
5.6.1.5. Engellilik Nedeniyle İş Akdinin Kuruluşu Nedeniyle Eşit Davranma
93
5.6.1.6. Yaş Yönünden İş Akdinin Kuruluşunda Eşit Davranma
94
5.6.2. İş İlişkisinin Devamı Süresince Eşit Davranma Borcu
95
5.6.2.1. İşverenin Yönetim Hakkı ve Eşitlik İlkesi
96
5.6.2.1.1. İşverence Verilen Emir ve Talimatlar
96
5.6.2.1.2. İşçiler Arasında Çeşitli Grupların Oluşturulması
97
5.6.2.2. Ücret Yönünden Eşitlik Davranma Borcu
98
5.6.2.3. İş Sözleşmesinin Türü ve Eşit Davranma Borcu
100
5.6.2.3.1. Belirli ve Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri ile Çalışan İşçiler Arasında Eşit İşlem Yapma Borcu
101
5.6.2.3.2. Tam ve Kısmi Süreli İş Sözleşmesi ile Çalışan İşçiler Arasında Eşit Davranma Borcu
103
5.6.2.4. Sosyal Yardımlar ve İkramiyelerde Eşit Davranma Borcu
106
5.6.2.5. Çalışma ve Dinlenme Sürelerinin Düzenlenmesinde Eşit Davranma Borcu
109
5.6.3. İş İlişkisinin Sona Erdirilmesinde Eşit Davranma Borcu
110
5.6.3.1. Genel Olarak
110
5.6.3.2. Fesih Türlerine Göre Eşit Davranma Borcu
117
5.6.3.2.1. Süreli Fesih Hakkının Kullanılması Bakımından Eşit Davranma Borcu
117
5.6.3.2.1.1. İş Güvencesi Kapsamındaki İşçiler Bakımından Eşit Davranma Borcu
117
5.6.3.2.1.2. İş Güvencesi Kapsamında Olmayan İşçiler Bakımından Eşit Davranma Borcu
120
5.6.3.2.2. Haklı Nedenle Fesih Hakkının Kullanılması Bakımından Eşit Davranma Borcu
120
5.6.3.2.3. İş Güvencesi Sisteminde Sosyal Seçim Uygulaması
124
5.6.3.2.4. İş Sözleşmesinin Feshinde Sendikal Nedenlere Dayalı Ayrımcılık
126
5.6.3.2.5. İş Sözleşmesinin Feshinde Cinsiyet Nedenli Ayrımcılık
128
BÖLÜM 6: EŞİT DAVRANMA İLKESİNE AYKIRILIĞIN İSPATI VE YAPTIRIMLARI
129
6.1.1. Özel İspat Şekline Tabii Uyuşmazlık 1: Sendikal Neden
131
6.1.2. Özel İspat Şekline Tabii Uyuşmazlık 2: Cinsiyet Ayrımcılığı
133
6.1.3. İspat Yükü Konusunda Görüşümüz
134
6.2. EŞİT DAVRANMA İLKESİNE AYKIRILIĞIN YAPTIRIMLARI
136
6.2.1. Hukuki Yaptırımlar
136
6.2.1.1. Geçersizlik Yaptırımı
136
6.2.1.3. İş Görmekten Kaçınma
138
6.2.1.4. Maddi ve Manevi Tazminat
139
6.2.1.5. İşçinin Fesih Hakkı
139
6.2.1.6. Saldırının Önlenmesi Davası
140
6.2.1.7. Ayrımcılık Tazminatı
140
6.2.2. İdari Yaptırımlar
143
6.2.3. Cezai Yaptırım – Ayrımcılık Suçu
145