Birinci Bölüm HARCIRAH ÖDEMELERİNİN GENEL ESASLARI VE HARCIRAHIN UNSURLARI
2. Harcırah Kanununa Tabi Olan Kuruluşlar
19
3. Harcırah Kanununun Uygulanmasında Esas Alınan Bazı Kavramlar
20
4. Harcırah Verilecek Kimseler
22
5. Harcırah Hesabında Esas Tutulacak Yol
23
6. Harcırah Hesabında Esas Tutulacak Aylıklar
23
7. Memur veya Hizmetli Olmayanların Harcırahı
24
8. Harcırahın Unsurları
24
8.1. Yevmiye (Gündelikler)
24
8.1.1. Yurtiçinde Verilecek Gündeliklerin Miktarı
24
8.1.2. Memur ve Hizmetlilere Ödenecek Gündelikler
27
8.1.3. Denetim Elemanlarına Ödenecek Gündelikler
27
8.1.4. Konaklama Bedelinin Hesaplanmasında %50 Artırımlı Gündelik Uygulaması
28
8.1.5. Yurtdışında Verilecek Gündeliklerin Miktarı
30
8.1.6. Memuriyet Mahalli Dışına Gönderilenlerin Gündeliği
30
8.1.7. Geçici Görev Gündeliğinin Verilebileceği Azami Süre
31
8.1.8. Memleket İçi ve Dışında Seyahat Günlerinin Hesabı ve Yevmiye Hesabı
31
8.1.9. Yurtiçi ve Yurtdışında Kurslara Katılanlara Verilecek Gündelik
31
8.1.10. Geçici Görev Yerlerinde Hastalananlara Verilecek Yevmiye
32
8.1.11. Ehliyet Tespiti, İmtihan ve Hava Değişimi İçin Başka Yere Gönderilenlere Yol Masrafı ve Gündelik Ödenmesi
32
8.1.12. Tedavi Amacıyla Memuriyet Mahalli Dışına Gönderilenlere Yolluk ve Gündelik Ödenmesi
32
8.1.13. Hastalara Refakat Halinde Yolluk ve Gündelik Ödenmesi
34
8.1.14. İçmece ve Kaplıca Tedavisinde Yol Masrafı ve Gündelik Ödenmesi
35
8.1.15. Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlarda Harcırah Ödemeleri
36
8.1.16. Tedavi Amacıyla Yurt Dışına Gönderilenlerin Refakatçilerine, Yurt Dışında Tedavi Süresi ile Sınırlı Olmak Üzere ve Belgelendirmeleri Koşuluyla Ödemiş Oldukları Konaklama Bedelinin Ödenmesi
36
8.2.1. Yurtiçinde Yol Masrafı
37
8.2.2. Memuriyet Mahalli İçinde Bir Yere Görev ile Gönderilenlere Ödenen Yol Masrafı
39
8.2.3. Yurtdışında Yol Masrafı
39
8.2.4. Biletinin Yemeksiz Olarak Alınması Mümkün Olmayan Vasıtalarda Seyahat
40
8.2.5. Parasız ve Tenzilli Tarife ile Seyahat Yol Masrafları
40
8.2.6. Özel Görevli Emniyet Mensuplarının Yol Masrafı
40
8.2.7. Yolluk Bildirimlerine Taşıt Giderlerine Ait Belgelerin Eklenmesi
40
8.2.8. Memuriyet Mahalli Dahilinde Seyyar Olarak Vazife Gören Memur ve Hizmetlilerde Yol Masrafı
41
8.2.9. Seyyar Olarak Vazife Gören Memur ve Hizmetlilerde Yol Masrafı
41
8.4. Yer Değiştirme Masrafı
42
8.4.1. Yurtiçinden Yer Değiştirme Masrafı
42
8.4.2. Yurtdışı Yer Değiştirme Masrafı
43
9. Müfettiş ve Benzerlerinin Aile ve Yer Değiştirme Masrafı
44
10. Geçici Görev Yolluğu (Yol Masrafı ve Yevmiye) Ödenmesi
44
11. Sürekli Görev Harcırahı (Yol Masrafı, Yevmiye, Aile Masrafı ve Yer Değiştirme Masrafının Birlikte Verilmesi Gereken Durumlar) Ödenmesi
44
11.1. Sürekli Görev Amacıyla Memuriyet Yeri Değişenlerde Harcırah
45
11.2. Emekli Olanlara Ödenecek Tazminat
47
11.3. Kadrosu Kaldırılan veya Görevden Uzaklaştırılan Memurların Harcırahı
48
11.4. Vekalet Adı Altında Başka Yere Asaleten Gönderilen Komutan ve Memurların Harcırahı
49
12. Fiilen Arazi Üzerinde Çalışanlara Ödenecek Tazminatlar
49
13. Memuriyet Mahalli Dahilinde Seyyar Olarak Vazife Gören Memur ve Hizmetliler
50
14. Harcırah Alabilmek İçin Başvuru Süresi
51
15. Harcırahın Ödenmesi ve Mahsubu
51
16. Harcırah Ödemesinde Memurun Beyanı Esastır
52
17. Merkezi Yönetim Kapsamındaki Kamu Kurumları Tarafından Yapılacak Yolluk Ödemelerinde Aranacak Belgeler
52
17.1. Yurtiçi Geçici Görev Yolluğunun Ödenmesinde Aranacak Belgeler
53
17.2. Yurtiçi Sürekli Görev Yolluğunun Ödenmesinde Aranacak Belgeler
53
17.3. Yolluk Karşılığı Verilen Tazminatların Ödenmesinde Aranacak Belgeler
54
17.4. Yurtdışı Geçici Görev Yolluğu Ödenmesinde Aranacak Belgeler
54
17.5. Yurtdışı Sürekli Görev Yolluğu Ödenmesinde Aranacak Belgeler
55
17.6. Merkezî Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğinde Yer Alan Yolluklara İlişkin Diğer Hükümler
55
18. Gerçeğe Aykırı Beyanname Verilmesinin Sonuçları
56
19. Harcırah Ödemelerinin Haczedilemeyeceği
57
20. Yer Değiştirme Suretiyle Atamalarda Harcırahın Ödenmesinde Ödeme Emri Aranmaz
57
İkinci Bölüm HARCIRAH KANUNUNA TABİ KURUMLARIN YURTİÇİ HARCIRAH ÖDEMELERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ
2. Harcırah Ödemelerinin Ücret Kapsamında Değerlendirilmesi
59
3. Gelir Vergisi Kanununda Yer Alan Yasal Düzenleme
61
3.1. Avans Ödemelerinin Vergilendirilmesi
62
4. 2013 Yılında Yurtiçinde Verilecek Gündelik Tutarları
62
4.1. Memur ve Hizmetlilere Ödenecek Gündelikler
64
4.2. Devletçe Verilen Gündeliklerin En Yüksek Tutarı
64
4.3. Arazi Üzerinde Çalışanlara Verilecek Tazminat ve Aylık Ödeneğin Vergilendirilmesi
65
5. Teftiş, Denetim ve İnceleme Yetkisine Haiz Bulunanlara Ödenecek Gündeliklerin Hesaplanması
66
6. Gündelik Haricinde Artırımlı Konaklama Bedeli Ödenmesi
68
6.1. Teftiş, Denetim ve İnceleme Elemanlarına Ödenecek %50 Artırımlı Konaklama Bedelinin Tespiti
68
6.2. Denetim Elemanı Dışındaki Personele Ödenecek %50 Artırımlı Konaklama Bedelinin Tespiti
72
7. Yurtiçinde Geçici Görev Gündeliğinin Verilebileceği Azami Süre
75
9. Yurtiçinde Geçici Görev Yolluğunun (Yol Masrafı ve Yevmiye) Ödenmesine İlişkin Örnek Olay
76
10. Yurtiçinde Sürekli Görev Yolluğunun Ödenmesine İlişkin Örnek Olay
79
11. Yurtiçinde Kurslara Katılanlara Verilecek Gündelikler
81
12. Özel Otolarıyla Memuriyet Mahallinde Görevlendirilen Personele Ödenen Benzin Masrafları ve Diğer Ödemeler
81
13. Özel Otolarıyla Memuriyet Mahalli Dışında Görevlendirilen Personele Taşıt Ücreti Ödenmesi
81
13.1. Yurtiçinde Özel Otomobilleriyle Seyahat Eden Memurlara Yol Masrafı Olarak Uçak Bilet Ücreti Esas Alınarak Ödeme Yapılması
82
Üçüncü Bölüm HARCIRAH KANUNUNA TABİ OLMAYAN İŞVERENLERİN YURTİÇİ HARCIRAH ÖDEMELERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ
2. Gelir Vergisi Kanununda Yer Alan Yasal Düzenleme
86
3. Gerçek Yol Giderlerinin Tamamı Gelir Vergisinden İstisna Edilmiştir
87
3.1. İşverenler Tarafından Personele Mesaiye Gelip Gitmeleri İçin Ödenen Yol Parası
88
4. Aile Masrafı ve Yer Değiştirme Masrafı Gelir Vergisinden İstisna Edilmemiştir
88
5. Yemek ve Yatmak Giderlerine Karşılık Verilen Gündelikler
89
5.1. Konu Hakkında 128 ve 138 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde Yapılan Açıklamalar
89
5.2. Yemek ve Yatma Giderlerinin Belge Karşılığında Fiili Tutarları ile Ödenmesi
91
5.3. Yemek ve Yatma Giderlerinin Nakden Ödenmesi
93
5.3.1. Ödenen Gündeliklerin Vergiden İstisna Edilecek Tutarının Hesaplanması
93
5.3.3. Devletçe Verilen Gündeliklerin En Yüksek Tutarı
96
5.3.4. Nakden Ödenen Gündeliklerin Kıyaslamasında Esas Alınacak Üst Limit
97
5.3.5. Yemek ve Yatma Giderinin Kısmen Ayın Kısmen Nakden Ödenmesi
99
5.3.5.1. Belge Karşılığı Yemek ve Konaklama Bedeli ile Birlikte Ayrıca Gündelik Ödenmesi
100
5.3.5.2. Nakit Gündelik ile Birlikte Ayrıca Belge Karşılığı Konaklama Bedeli Ödenmesi
101
5.4. Misafirhanelerden Ücretsiz Yararlanılması Durumunda Gündelik Ödenmesi
108
6. Harcırah Kanununa Tabi Olmayan Kuruluşlarda Teftiş, Denetim ve İnceleme Yetkisine Haiz Bulunanlara Ödenecek Gündeliklerin Hesaplanması
109
6.1. Denetim Elemanlarına Nakit Gündelik Ödenmesi Yanında Belge Karşılığı Konaklama Bedelinin Ödenmesi Durumunda Vergilendirme
112
Dördüncü Bölüm YURTDIŞI HARCIRAH ÖDEMELERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ
2. Harcırah Kanununa Tabi Kuruluşlarca Yurtdışında Görevli Personele Ödenen Gündeliklerin Vergiden İstisna Edilmesi
120
2.1. Bakanlar Kurulunca Belirlenen Yurtdışı Gündelik Tutarları
120
2.2. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne Yapılacak Yolculuklarda Verilecek Gündelikler
121
2.2.1. KKTC’ye Geçici Görevle Gidenlere Yatacak Yer İçin Ödenen Ücreti Belgelendirmeleri Durumunda Ayrıca Ödeme Yapılması
123
2.3. Yurtdışı Gündelik Tutarları (KKTC Hariç)
125
2.4. Yurtdışı Gündeliklerinde Ekli Cetvelde Yer Almayan Ülkelerde Görevlendirilenlerde Gelir Vergisinden İstisna Edilecek Gündelikler
131
2.5. Yurtdışı İçin Ödenen Yol Masrafı
131
2.6. Kurumlar Belirlenen Yurtdışı Gündeliklerinden Daha Düşük Bir Gündelik Ödeyebilirler
132
2.7. Yurt Dışı Harcırahının Ödenmeyeceği Durumlar
132
2.8. Yurtdışında Kurslara Katılanlara Verilecek Gündelikler
133
2.9. Yurt Dışında Geçici Görevli Personele İlk 10 Gün İçin %50 Fazla Gündelik Ödenmektedir
133
2.10. Yurtdışında Geçici Görevli Personele Ayrıca Konaklama Bedelinin Ödenmesi
134
2.10.1. Konaklama Bedelinin Gündeliklerin %40'ını Aşan Kısmının Tamamının Ödenmesi
137
2.11. Yurtdışında Geçici Görev Gündeliğinin Verilebileceği Azami Süre
138
3. Harcırah Kanunu Kapsamı Dışında Kalan Müesseselerce Yapılan Ödemeler
138
3.1. Gelir Vergisi Kanununda Yer Alan Düzenleme
138
3.2. KKTC İçin Vergiden İstisna Edilecek En Yüksek Gündelik Tutarı
139
3.3. Yurt Dışında Geçici Görevli Personele İlk 10 Gün İçin %50 Fazla Gündelik Ödenmesinde Vergiden İstisna Edilecek Gündelik Tutarının Hesaplanması
142
3.4. Yurtdışı Gündeliklerinde Ekli Cetvelde Yer Almayan Ülkelerde Görevlendirilenlerde Gelir Vergisinden İstisna Edilecek Gündelikler
144
3.5. Yurtdışında Geçici Görevli Personele Ayrıca Konaklama Bedelinin Ödenmesi
145
3.6. Yemek ve Yatmak Giderlerine Karşılık Verilen Gündelikler
147
3.6.1. Yemek ve Yatmak Giderlerinin Belge Karşılığında Fiili Tutarları ile Ödenmesi Durumunda Tamamı Gelir Vergisinden İstisnadır
147
3.6.2. Yemek ve Yatmak Giderlerinin Nakden Ödenmesi
147
3.6.2.1. Ödenen Gündeliklerin Vergiden İstisna Edilecek Tutarının Hesaplanması
147
3.6.2.2. Yurt Dışı Gündeliklerinde Esas Alınacak En Yüksek Tutar
148
3.7. Yurtdışına Çıkan Tanker, Tır ve Kamyon Şoförlerine Yolluk Adı Altında Yapılan Ödemelerin Vergilendirilmesi
153
3.8. Yurtdışı Gündeliğin Türk Lirasına Çevrilmesinde Dikkate Alınacak Kur
155
4. Genel Değerlendirme ve Yurtdışı Harcırah Ödemelerinin Vergilendirilmesine İlişkin Bir Özelge
155
Beşinci Bölüm HARCIRAH ÖDEMELERİNİN GİDER YAZILMASI VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
1. Hizmet Erbabına Ödenen Seyahat Masraflarının Gider Yazılması
161
2. Avans Olarak Ödenen Harcırah Ödemeleri
162
3. Ödenen Harcırahların Gider Olarak İndirilmesi
162
4. İstisna Tutarını Aşan Harcırah Gündeliklerinin Net Olarak Ödenmesi Durumunda Ücret Olarak Vergilendirme
163
5. Harcırah Ödemelerinin Muhasebe Kaydı
164
5.1. Gerçek Gider Usulüne Göre Yapılan Ödemelerin Muhasebe Kaydı
164
5.2. Nakit Olarak Ödenen Harcırahın Muhasebe Kaydı
165
6. Yurt Dışında Belgelendirilmesi Mümkün Olmayan Harcamaların Gider Yazılması
167
7. Harcırah Ödemelerinden Damga Vergisi Uygulaması
168
8. Harcırah Ödemeleri Sigorta Primine Tabi Tutulmamaktadır
169
Altıncı Bölüm SONUÇ VE GENEL DEĞERLENDİRME
2. Genel Değerlendirme
172
EK-1: 2012 Yılı Yurtiçi Gündelik Tutarlarının Yer Aldığı (H) Cetveli
177
EK-2: 2013 Yılı Yurtiçi Gündelik Tutarlarının Yer Aldığı (H) Cetveli
178
EK-3: 2012 Yılında Yurtdışı Gündeliklerinin Hesaplanmasında Esas Alınacak Cetvel
179
EK-4: 38 Seri No.lu Harcırah Kanunu Genel Tebliği
181
EK-5: 128 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği
184
EK-6: 138 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği
185
EK-7: 186 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği
186
EK-8: Merkezi Yönetim Kapsamındaki Kamu İdareleri Tarafından Yapılacak Yolluk Ödemelerinde Aranacak Belgeler
187
EK-9: Yurtdışına Geçici Görevle Gönderilenlere Ödenecek Konaklama Giderlerine İlişkin Esas ve Usuller
191
EK-10: 6245 Sayılı Harcırah Kanununun Ek 2’nci Maddesi Kapsamında Düzenleyici ve Denetleyici Kurum Personeline Ödenecek Ulaşım Giderlerine Dair Usul ve Esaslar
194
EK-11: Harcırah Kanununun 27’nci Maddesine İlişkin (1) Sayılı Cetvel
196
EK-12: Yurtiçi / Yurtdışı Geçici Görev Yolluğu Bildirimi (M.Y.H.B.Y-Örnek No: 27)
197
EK-13: Yurtiçi / Yurtdışı Sürekli Görev Yolluğu Bildirimi (M.Y.H.B.Y-Örnek No: 28)
198
EK-14: Çeşitli Ödemeler Bordrosu (M.Y.H.B.Y-Örnek No: 13)
199
EK-15: Toplu Seyahatler Yolluk Bildirimi (M.Y.H.B.Y-Örnek No: 29)
200