KÜRESELLEŞME, DİJİTALLEŞEN EKONOMİ,
I. Küreselleşme ve Etkileri
39
II. Dijital Ekonomi ve E–Ticaret Bileşeni
41
III. Dijital Ekonominin Ölçümü, Dijital Para, Verimlilik ve Büyüme İlişkisi
45
C. Dijitalleşme, Dijital Para Birimleri ve E–Ticaret İlişkisi
49
D. Verimlilik–Dijitalleşme İlişkisi ve Fırsatlar
53
E. Büyüme–Dijitalleşme İlişkisi
57
IV. E–Ticaretin Tanımı ve Unsurları
58
A. E–Ticaretin Uluslararası Tanımları
59
1. OECD E–Ticaret Tanımı
59
2. DTÖ E–Ticaret Tanımı
59
3. BM Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu E–Ticaret Tanımı
60
4. BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı E–Ticaret Tanımı
60
B. E–Ticaretin Unsurları ve Kapsayıcılığı
60
1. Taraflarına Göre E–Ticaret
61
a. Firmalar Arasında E–Ticaret (B2B)
61
b. Firma– Tüketici Arasında E–Ticaret (B2C)
61
c. Firma–Devlet Arasında E–Ticaret (B2G)
62
d. Tüketici–Devlet Arasında E–Ticaret (C2G)
62
e. Tüketiciler Arasında E–Ticaret (C2C)
63
f. Makinalar Arasında E–Ticaret (M2M)
63
2. Ürün Niteliği ve Teslim Yöntemine Göre E–Ticaret
64
V. Türkiye’de E–Ticaret
65
B. Derinliği ve Gelişimi
66
VII. E– Ticaretin Vergi Yansımaları
74
GELİR VE SERVETİN ULUSLARARASI VE
ULUSAL VERGİLEME İLKELERİ, E–TİCARET İLİŞKİSİ VE
I. Gelir ve Servetin Uluslararası Vergileme İlkeleri
79
A. Kaynak ve İkametgâh Kavramları
80
2. İkametgâh İlkesi (Mukimlik) ve Çifte Mukimlik
81
a. Gerçek Kişilerde Mukimlik
81
b. Kurumlarda Mukimlik ve Getirilen Yenilik
82
B. Gelir/Servet Türleri İtibari ile Vergileme İlkeleri
84
2. Serbest Meslek Kazançları
85
a. OECD Modelinde Serbest Meslek Kazançları
86
5. Gayrimaddi Hak Bedelleri
87
6. Değer Artış/Elden Çıkarma Kazançları
88
7. Bağımlı Kişisel Faaliyetler
88
8. Uluslararası Taşımacılık Kazançları
88
10. Sanatçı ve Sporcuların Gelirleri
89
11. Kamu Görevi Dolayısıyla Elde Edilen Ücret ve Emekli Maaşları
89
12. Diplomatlar ve Konsolosluk Memurlarının Gelir ve Kazançları
90
II. E–Ticaretin Ekonomiye Etkisi
95
III. E–Ticaret–Vergi Sistemleri İlişkisi
97
A. E–Ticaretin Vergilemesine Dair Görüşler
99
IV. Vergi Türleri İtibari ile Analiz
103
A. Doğrudan Vergiler– Gelir ve Kurumlar Vergisi
104
1. Ticari Kazancın Tespiti
104
2. Ticari Kazanç Tespitinde İşyeri Sorunu ve Boyutları
110
3. Ulusal Vergilendirmede İşyeri
111
4. Uluslararası Vergilendirmede İşyeri
116
6. E–Ticarette İşyeri Kavramı ve Sorun Alanları
120
7. Ulusal Düzeyde İnternet Reklamcılığı için Vergileme Modeli
125
a. Reklam Hizmetlerinde Vergi Kesintisi
125
b. Vergi Kesintisine Yönelik Eleştiriler
127
8. Gayrimaddi Hak Bedelleri
130
a. E–Ticaretin KDV Boyutu
132
b. OECD KDV/MHV Rehberine Göre Temel İlkeler
135
c. OECD ve AB’nin yeni KDV/MHV Görüş ve Planları
137
d. Ulusal KDV Uygulaması Açısından E–Ticaret
141
da. KDV Mükellefiyeti, Sorumlu Sıfatı ile Beyan Gereken Hizmetler
141
db. KDV Mükellefi Olmayan Gerçek Kişilere E–Ortamda Sunulan Hizmetler
145
dbb. E–Hizmetlerin Kapsamı
147
dbc. E– Hizmet Sunucularının KDV Mükellefiyeti
149
dbd. Verginin Hesaplanması ve Defter Tutma
150
dbf. Yükümlülüklerin Yerine Getirilmemesi
152
dc. Elektronik Ortamda Başlayıp Fiziki Teslimle Sonuçlanan Ticarette KDV (Dolaylı Ticarette KDV)
152
dca. Hızlı Posta ve Kargo Taşımacılığı Yolu ile İthalat
152
dcb. Hızlı Posta ve Kargo Taşımacılığı Yolu ile İthalatta Tek ve Maktu Vergileme
153
dcc. Tek ve Maktu Vergilemede KDV
155
dcd. Verginin Ödenmesinde Sorumluluk
156
a. Ulusal ve Uluslararası Uygulamada Damga Vergisi ve Elektronik Sözleşmeler
158
aa. Elektronik Sözleşme Kavramı
158
ab. Ulusal Uygulamada Elektronik Sözleşmelerde Damga Vergisi
160
ac. Uluslararası Uygulamada Elektronik Sözleşmelerde Damga Vergisi
163
4. Gider Vergisi: BSMV
166
b. Elektronik Para ve Ödeme Sistemleri ve BSMV Mükellefiyeti
167
ba. Elektronik Para ve Ödeme Kuruluşlarının Mükellefiyeti
167
bb. Elektronik Ödeme Hizmetlerinde BSMV
169
bba. Sanal POS hizmetlerinde BSMV
169
bbb. Para Havalesi Hizmetlerinde BSMV
169
bbc. Mobil Ödeme Hizmetlerinde BSMV
170
bbd. Fatura Ödemelerine Aracılık Hizmetlerinde BSMV
170
TRANSFER FİYATLAMASI VE ZARARLI VERGİ REKABETİ UYGULAMALARI, E–TİCARET BAĞLANTISI VE BEPS PROJESİ
I. E–Ticaretin Transfer Fiyatlaması/ Zararlı Vergi Rekabeti İlişkisi
173
A. Transfer Fiyatlandırması ve E–Ticaret
174
B. Zararlı Vergi rekabeti
179
1. Zararlı Vergi Rekabeti Ayrımları
182
aa. Temel Özellikleri ve Ölçütleri
187
b. Zararlı Tercihli Vergi Rejimleri
193
ba. Temel Özellikleri ve Ölçütleri
193
II. E–Ticaret Açısından Transfer Fiyatlaması ve Vergi Cennetlerinin Analizi
197
III. OECD/G20 Yeni Projesi: BEPS
199
A. BEPS Süreci ve Eylem Planları
199
B. BEPS Projesinde Vergi Kayıplarına Karşı Önlemler
202
C. BEPS Projesinde E–Ticaret İçin Temel Kabuller
204
2. Zararlı Vergi Uygulamaları ve Tercihli Vergi Rejimleri
205
3. Uluslararası Vergi Uyuşmazlıklarında Çözüm Mekanizmaları
205
E– TİCARETİN TAKİP VE DENETİMİ, ELEKTRONİK/DİJİTAL UYGULAMALAR, ETKİLERİ VE SONUÇLARI
I. E–Ticaretin Takibi ve Denetimi
207
A. Sürekli Bilgi Yükümlülüğü Getirilen Aktörler
208
1. Aracı Hizmet Sağlayıcıları
210
3. İnternet Reklamcılığı Hizmet Aracıları
211
4. Kargo ve Lojistik İşletmeleri
211
6. Sorumluluk ve Cezai Sonuçlar
213
B. Tahsilat ve Ödemelerin Tevsik Edilmesi
213
1. Tevsik Zorunluluğunun Kapsamı ve Tutarı
215
2. Tevsik Kapsamında Olmayan Tahsilat ve Ödemeler
217
3. Konut ve İşyeri Kiralamalarında Tahsilat ve Ödemelerin Tevsiki
219
4. Tevsik Yükümlülüğüne Uyulmaması
220
II. Vergilemede Sunulan E–Hizmetlere Genel Bir Bakış, Geliştirilen Proje ve Uygulamalar
220
A. E–Hizmetlerin Genel Görünümü
220
B. Vergilemede Alanında Elektronik Proje ve Uygulamalar
225
1. Vergi İdaresinin Etkinliğini Artırmaya Yönelik Projeler
225
a. Vergi Dairesi Otomasyon Projeleri
226
c. Veri Ambarı Projesi
227
d. Risk Analizi Merkezi Projesi
227
2. Mükellef Hizmetlerinin Niteliğinin Artırılması ve Uyum Maliyetlerinin Azaltılması Uygulamaları
228
a. Kredi Kartı ve E–Tahsilât
229
c. E–Tebligat Sistemi
230
d. E–Defter–Beyan Sistemi
231
e. İnteraktif Vergi Dairesi
233
f. İnternet Vergi Dairesi
235
g. Gelir İdaresi Forum Uygulaması, Özelge Mukayesesi
238
3. Kayıtlı Ekonominin Güçlendirilmesi ve Belge Düzeninin Yerleştirilmesi Uygulamaları
240
c. E–Arşiv Fatura Uygulaması
251
ca. E–Arşiv Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu Getirilen Mükellefler ile E–Ticaret Kapsamında Düzenlenecek Faturalara İlişkin Usul ve Esaslar
252
caa. E–Defter ve E–Fatura Uygulamalarına Dâhil Olma Zorunluluğu Bulunan Mükelleflerin E–Arşiv Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu
252
cab. Aracı Hizmet Sağlayıcıları, İnternet Reklamcılığı Hizmet Aracıları ile İnternet Ortamında İlan Yayınlayanların E–Arşiv Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu
252
cac. E–Arşiv Fatura Olarak Düzenlenme Zorunluluğu Getirilen Diğer Faturalar
253
cad. Zorunluluk Getirilecek Diğer Mükellefler
253
d. Fatura Dışında Kalan Diğer Belgeler
254
IV. Kamu Hizmetlerinde Bütünleşik E–Devlet/A–Devlet Uygulamaları
258
A. E–Devlet Uygulaması
258
B. A–Devlet Uygulaması: KAYSİS
262
V. Elektronik Uygulamaların Kurumsal Koordinasyonu: Dijital Dönüşüm Ofisi ve İşlevi
264
A. Elektronik/Dijital Uygulamaların E–Ticaret ve Kayıtdışı Ekonominin Kontrolüne Etkileri
266
B. Elektronik/Dijital Uygulamaların Mükellef Davranışları Üzerine Etkileri
268
DİJİTALLEŞME VE E–TİCARETTE VERGİLEME, ULUSAL/ULUSLARARASI ALTERNATİFLER VE
YENİ GELİŞMELER, UÇTAN UCA E–VERGİLEME MİMARİSİ
I. Dijitalleşmenin Efektif Vergilemesi, Vergileme Zorlukları ve Çözüm Çabaları
273
A. Dijital Sektör Piyasa Değerliliği ve Efektif Vergileme
273
B. Vergileme Zorlukları ve Çözüm Çabaları
275
II. E–Ticarette Vergileme Alternatifleri
280
A. OECD Vergileme İlkeleri
280
B. Vergileme Yaklaşımları
281
1. Vergi Tabanının Erozyona Uğraması Yaklaşımı
282
2. Ekonomik Eşik Yaklaşımı
283
3. Formüle Dayalı Vergileme
283
a. İşyeri Tanımının Değiştirilmesi
284
b. Serverların (Sunucular) İşyeri Niteliği
284
c. İşyeri İstisnalarının Kaldırılması
285
C. Makro Vergileme Önerileri
286
III. Elektronik Vergilemede Uluslararası Yeni Girişimler ve Gelişmeler
287
A. OECD/G20 ve BEPS Komite Kararları ve Yansımaları
288
1. OECD/G20 BEPS Eylem Planının Gündem Maddeleri
289
2. BEPS Eylem Planının Sonuçları
290
3. BEPS Nihai Raporu ile Sunulan Vergileme Alternatifleri
291
a. Ekonomik Varlık Kavramına Dayalı Bağlama Noktası “Nexus” Yaklaşımı
291
aa. Gelire Dayanan Faktörler
291
ab. Dijital Faktörler
291
ac. Kullanıcı Bazlı Faktörler
292
b. Dijital İşlemler Üzerinden Kesinti Yoluyla Vergi Alınması
293
c. Dijital İşlemler Üzerinden Denkleştirme Vergisi Alınması
294
4. OECD Model Vergi Anlaşmasında 2017 Değişiklikleri ve Sonuçları
295
a. Anlaşma Başlığı ve Önsöz Değişiklikleri
295
b. Daimi İşyeri Tanımında Değişiklikler
297
5. BEPS 2018 Ara Raporu Vergileme Alternatifleri
300
a. Alternatifler ve Değerlendirilmesi
301
aa. Kullanıcı Katılımı (User participation)
301
ab. Gayrimaddi Pazarlama Varlıkları (Marketing intangibles)
301
ac. Önemli Derecede Ekonomik Varlık (Significant economic presence)
302
B. AB nin Dijital Vergilemeye Bakışı
304
1. AB nin Vergileme Önerileri
305
a. Dijital Faaliyetler için Kurumlar Vergisi Kurallarının Reformu
306
b. Geçici Dijital Hizmetler Vergisi İhdası
307
ba. Dijital Hizmetler Vergisinin Konusu
307
baa. Reklam Hizmetleri
308
bab. Aracılık Hizmetleri
308
bac. Veri İletimi Hizmetleri
308
bb. Dijital Hizmetler Vergisinin Mükellefi ve Oranı
308
bc. Dijital Hizmetler Vergisinin Yürürlük Dönemi
309
C. Dijital Hizmetlere Yönelik Tek Taraflı Vergi Önlemleri ve Ülke Uygulamaları
309
1. Tek Taraflı Vergi Önlemlerinin Gerekçesi
309
2. Dijital Hizmetlerin Vergilendirilmesine Yönelik Ülke Uygulamaları
312
g. Suudi Arabistan ve Kuveyt
316
D. OECD–AB Karşılaştırması
322
1. Önemli Derecede Ekonomik Varlık Yaklaşımı
322
2. Önemli Derecede Dijital İşyeri Yaklaşımı
324
3. AB–OECD Yaklaşımlarının Vergileme İzdüşümü ve Öneriler
325
IV. Ulusal Düzeyde Yeni Dijital Vergi Düzenlemesi: Dijital Hizmet Vergisi İhdası
327
A. Verginin Arka Planı
327
C. Verginin Mükellefi
330
D. Vergi Oranı, Matrahı ve Hesaplaması
331
E. Muafiyet ve İstisnalar
331
G. Vergi Alacağının Teminatı
337
İ. Vergiye Yönelik Değerlendirme ve Analiz
338
1. Matrah Olarak Kâr Yerine Hasılat Tercihi
338
2. Verginin Niteliği ve Değerlendirmeler
341
3. Verginin Uluslararası Kurallarla Uyumu
343
V. Uçtan Uca Elektronik Vergileme ve Temel Yapıtaşları
344
A. Elektronik Vergilemenin Yapıtaşları
344
B. E–Vergi ve Elektronik Vergileme
346
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
355
EK–1/A: YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI
365
EK–1/B: MEVCUT ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARINI TADİL EDEN EK PROTOKOLLER
370
EK–2: ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARINDA İNŞAAT FAALİYETLERİNDE İŞYERİ TESPİT SÜRELERİ
371
EK–3: İNTERAKTİF VERGİ DAİRESİ ÜZERİNDEN YAPILABİLEN İŞLEMLER
378
EK–4: İNTERNET VERGİ DAİRESİ ÜZERİNDEN ŞİFRELİ YAPILABİLEN İŞLEMLER
384
EK–5: MÜKELLEFLERİN E–BELGE VE E–DEFTER UYGULAMALARINA GEÇİŞ TAKVİMİ
388
EK–6/A: UÇTAN UCA ELEKTRONİK VERGİLEME MİMARİSİ TEMEL YAPITAŞLARI
395
EK–6/B: ELEKTRONİK VERGİLEMENİN ŞEMATİK GÖRÜNÜMÜ
397