Üçüncü Baskı İçin Önsöz
7
İkinci Baskı İçin Sunuş
9
ULUSLARARASI HAKSIZ FİİLDEN KAYNAKLANAN DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞU MÜESSESESİNİN TEORİSİNE VE MEKANİZMASINA GİRİŞ
II. DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞU
27
A. Uluslararası Sorumluluğa İlişkin Kuralların Kaynağı
28
C. Uluslararası Hukukun İhlâli
30
D. Devletin Uluslararası Sorumluluğunun Doğurduğu Yükümlülükler
31
III. ROMA HUKUKUNDA HAKSIZ FİİL KAVRAMI VE SORUMLULUK
33
IV. ÖZEL HUKUKTA HAKSIZ FİİL KAVRAMI VE SORUMLULUK
40
A. Sorumluluğun Tanımı
40
1. Sorumluluk Kavramının Tarihçesi
40
b. Hukukî Sorumluluğun Cezaî Sorumluluktan Ayrılması
41
c. Kusur Sorumluluğu İlkesinin Kabulü
42
d. Sebep (Objektif, Kusursuz) Sorumluluğunun Kabulü
42
2. Sorumluluk Kavramının Tanımı
43
3. Sorumluluk Hukukunun Amaçları
44
a. Zararı Denkleştirme (Giderme, Karşılama) Amacı
44
b. Zararı Önleme Amacı
44
c. Tazminat Talebinde İhlâl Edilen Hakkın Devamı Amacı
45
B. Özel Hukukta Sorumluluğun Kaynakları
45
1. Kusurdan Kaynaklanan Sorumluluk
46
2. Sözleşmeden Kaynaklanan Sorumluluk
46
3. Kanun Hükümlerinden Kaynaklanan Sorumluluk
46
C. Özel Hukukta Sorumluluk Türleri
47
1. Sözleşmeden Doğan Sorumluluk
47
d. Nedensellik (İlliyet) Bağı
49
3. Kusursuz Sorumluluk
49
i. Olağan Sebep Sorumluluğu
50
ii. Tehlike Sorumluluğu
51
b. Hakkaniyet Esasına Dayanan Sorumluluk
52
4. Hukuka Uygun Müdahaleden Doğan Sorumluluk (Fedakârlığın Denkleştirilmesi İlkesine Dayanan Sorumluluk)
52
D. Sorumluluğa Hâkim Olan İlkeler
53
1. Ferdi Sorumluluk İlkesi
53
2. Aynî Sorumluluk İlkesi
53
3. Tam Sorumluluk İlkesi
53
4. Kıymet İtibariyle Sorumluluk İlkesi
53
E. Haksız Fiil Sorumluluğu
53
2. Haksız Fiilin Unsurları
54
a. Davranış (Fiil, Hareket)
54
i. Maddi Zararın Tanımı ve Unsurları
55
i–b. Malvarlığının Azalması
56
i–c. Azalmanın Zarar Görenin İradesi Dışında Meydana Gelmesi
56
ii. Maddi Zarar Çeşitleri
56
ii–a. Fiili Zarar – Mahrum Kalınan Kâr – Normatif (Hükmi) Zarar
57
ii–b. Doğrudan Zarar – Dolayısıyla Zarar – Yansıma Zarar
57
ii–c. Mevcut Zarar – Müstakbel Zarar – Muhtemel Zarar
58
ii. Uygun İlliyet Bağı Teorisi
60
i. Kusur Hakkında Açıklamalar
62
ii. Kusur Açısından Fiil Ehliyeti
65
V. DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN TEORİLER
67
A. Genel Açıklama – Uluslararası Hukukun Niteliği
67
B. Sorumluluğa İlişkin Tanımlar
83
C. Dionisio Anzilotti’den Roberto Ago’ya Kadar Devletlerin Uluslararası Sorumluluğunun Teorik Gelişimi
86
1. Anzilotti’den Önceki Klasik Uluslararası Hukuk
88
2. Anzilotti’nin Teorisi ve Uluslararası Hukuka Katkıları
90
3. Birinci ve İkinci Dünya Savaşları Arasındaki Gelişmeler
91
b. Birinci Dünya Savaşının Ardından
92
D. İkinci Dünya Savaşı Sonrası Komisyon’un Kodifikasyon Çalışması
94
ULUSLARARASI HAKSIZ FİİLDEN KAYNAKLANAN DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞUNUN MEYDANA GELMESİ
I. DEVLETİN ULUSLARARASI NİTELİKTEKİ HAKSIZ FİİLİ
101
1. Uluslararası Haksız Bir Fiilden Ötürü Devletin Sorumluluğu
101
2. Devletin Uluslararası Haksız Fiilinin Unsurları
106
c. Zararın ve Kusurun Değerlendirilmesi
109
3. Devletin Fiilinin Uluslararası Nitelikteki Bir Haksız Fiil Olarak Nitelendirilmesi
114
II. BİR DAVRANIŞIN DEVLETE İSNAT EDİLMESİ
116
B. Devlet Organlarının Davranışlarının İsnat Edilmesi
119
C. Kamu Gücü Yetkilerini Kullanırken Bir Kişinin ya da Bir Birimin Davranışının İsnat Edilmesi
124
D. Bir Devlete Bir Başka Devlet Tarafından Emrine Verilmiş Bir Organın Davranışının İsnat Edilmesi
125
E. Yetki Aşımı ya da Talimatlara Aykırı Davranışın İsnat Edilmesi
126
F. Devletin Yönlendirmesi ya da Denetimi Altında İken ki Davranışın İsnat Edilmesi
128
H. Bir İsyan Hareketinin ya da Benzerinin Davranışının İsnat Edilmesi
136
I. Devlet Tarafından Kendisinin Olarak Tanınan ve Benimsenen Davranışın İsnat Edilmesi
137
III. BİR ULUSLARARASI YÜKÜMLÜLÜĞÜN İHLALİ
138
B. Bir Uluslararası Yükümlülüğün İhlâlinin Varlığı
142
C. Devlet Bakımından Yürürlükte Olan Yükümlülük
144
D. Bir Uluslararası Yükümlülüğün İhlalinin Zamana Yayılması
146
E. Bileşik Bir Davranışla Meydana Gelen İhlâl
148
IV. BİR BAŞKA DEVLETİN FİİLİNDEN ÖTÜRÜ DEVLETİN SORUMLULUĞU
149
B. Uluslararası Haksız Fiilin Yapılmasında Yardım
150
C. Uluslararası Haksız Fiilin Yapılmasında Talimatlar ve Denetim
151
D. Bir Başka Devleti Zorlama
152
V. HUKUKA AYKIRILIĞI ORTADAN KALDIRAN HALLER
153
D. Uluslararası Haksız Bir Fiil Nedeniyle Karşı–Önlemler
159
H. Emredici Kurallara Saygı
166
I. Hukuka Aykırılı ortadan Kaldıran Bir Hali İleri Sürmenin Neticeleri
167
DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞUNUN KAPSAMI
B. Uluslararası Haksız Fiilin Hukukî Neticeleri
171
C. İhlâl Edilen Yükümlülüğü Yerine Getirme Ödevinin Devam Etmesi
172
D. İhlale Son Verme ve İhlâli Tekrar Etmeme Yükümlülüğü
174
E. Onarım Yükümlülüğü
175
F. İç Hukuk ile Uluslararası Hukuk Arasındaki Ayrım
180
G. Sorumluluktan Doğan Uluslararası Yükümlülüklerin Değerlendirilmesi
181
III. GENEL ULUSLARARASI HUKUKUN EMREDİCİ KURALLARINDAN KAYNAKLANAN YÜKÜMLÜLÜKLERİN AĞIR İHLÂLLERİNE MAHSUS NETİCELER
198
B. Komisyon’un 40. maddesi: Uluslararası Hukukun Emredici Kurallarının Ağır İhlâli Kavramı
214
C. Uluslararası Hukukun Emredici Kurallarının Ağır İhlâllerinin Özel Neticeleri
217
1. Devletlerin İşbirliği Yapma Yükümlülüğü
218
2. Gayr–meşru Durumu Tanımama Yükümlülüğü
219
3. Yardım ve Destek Vermeme Yükümlülüğü
221
DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞUNUN UYGULANMASI
II. DEVLETİN SORUMLULUĞUNA BAŞVURULMASI
223
A. Mağdur Devlet Tarafından Sorumluluğa Başvurulması
223
B. Mağdur Devlet Tarafından Bildirim
228
C. Talebin Kabul Edilebilirliği
230
D. Sorumluluğa Başvurma Hakkından Vazgeçme
231
E. Mağdur Devletlerin Çokluğu
233
F. Sorumlu Devletlerin Çokluğu
234
G. Mağdur Devletten Başka Bir Devlet Tarafından Sorumluluğa Başvurulması
235
B. Karşı–Önlemlerin Konusu ve Sınırları
240
C. Karşı– Önlemler ile Etkilenemeyecek Yükümlülükler
242
D. Karşı–Önlemlerin Uygulanmasında Ölçülülük İlkesinin Yeri ve Değeri
248
E. Karşı–Önlemlere Başvurmanın Şartları
249
F. Karşı–Önlemlerin Sona Erdirilmesi
251
G. Mağdur Devletten Başka Devletlerce Alınan Önlemler
251
IV. DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER
254
C. Uluslararası Hukukun Genel Kurallarının Etkisi
255
D. Bir Uluslararası Örgütün Sorumluluğuna Uygulanacak Kurallar
255
E. Kişisel Sorumluluk
256
F. Birleşmiş Milletler Şartı
256
EK I: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER A/RES/56/83 BELGESİNİN TÜRKÇE TERCÜMESİ: ULUSLARARASI HAKSIZ FİİLDEN ÖTÜRÜ DEVLETİN ULUSLARARASI SORUMLULUĞU
265
EK II: UNİTED NATİONS A/RES/56/83. Resolution adopted by the General Assembly [on the report of the Sixth Committee (A/56/589 and Corr.1)] 56/83. Responsibility of States for internationally wrongful acts
279
EK III: NATIONS UNIES A/RES/56/83. Résolution adoptée par l’Assemblée générale [sur le rapport de la Sixième Commission (A/56/589)] 56/83. Responsabilité de l’État pour fait internationalement illicite
293
Devletin Haksız Fiilden Kaynaklanan Uluslararası Sorumluluğuna İlişkin Birleşmiş Milletler Uluslararası Hukuk Komisyonu ve Genel Kurul Belgeleri
327