Dernekler ve Ulusal ve Uluslararası Hukuki Dayanakları,
§1. DERNEKLER VE ULUSAL VE ULUSLARARASI HUKUKİ DAYANAKLARI, DERNEK VE DERNEKLERLE İLGİLİ BAZI KAVRAMLAR VE İLKELER
21
I. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
21
II. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
21
III. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası
22
IV. Dernekler ile İlgili Diğer Hukuki Düzenlemeler
23
A. Vakıf Nedir, Dernekle Vakıf Arasındaki Farklar Nelerdir
25
VI. Farklı Dernek Türleri
26
B. Gençlik Dernekleri, Spor Kulüpleri ve Değişiklik Geçiş Süreci
27
VII. Dernekler Mevzuatı ile İlgili Kuruluşlar
29
A. Siyasi Partiler, Sendikalar ve Spor Kulüpleri
29
VIII. Derneklerle İlgili Bazı Kavramlar
30
C. Derneğin Yerleşim Yeri
32
E. Mülki İdare Amiri/Amirliği
33
F. Sivil Toplumla İlişkiler Birimi
33
I. Kar Amacı Gütmeyen Kuruluş
33
IX. Dernek Merkez ve Tüzük Değişikliklerinin Bildirilmesi
34
X. Dernek Adları ve İzinle Kullanılacak Kelimeler
35
A. İzinle Kullanılacak Dernek Adları
35
XI. Bazı Ad ve İşaretleri Kullanma Yasağı
37
XII. Kurulması Yasak Olan Dernekler ve Yasak Faaliyetler
37
XIII. Derneklerin Genel Olarak Faaliyetleri
37
Derneklerin Kuruluşu, Tüzel Kişilik ve Kazanılması,
Dernekler Kütüğü ve Derneklerde Üyelik
§2. DERNEKLERİN KURULUŞU, TÜZEL KİŞİLİK VE KAZANILMASI, DERNEKLER KÜTÜĞÜ VE DERNEKLERDE ÜYELİK
39
II. Tüzel Kişilik, Koşulları ve Kazanılma Anı
40
A. Tüzel Kişilikte Hak Ehliyeti
40
B. Tüzel Kişilikte Fiil Ehliyeti ve Kullanılması
41
C. Tüzel Kişilerin Oy Kullanması
41
D. Derneklerde Tüzel Kişiliğin Kazanılma Anı
41
V. Dernek Tüzüğünün ve Kuruluş Bildiriminin İncelenmesi
45
A. Dernekler Kütüğü ve Kütük Defteri
46
1. Dernek Numaralandırma İlkeleri
47
2. Dernek Numaralandırması
47
3. Dernek Kütük Dosyası
48
VII. İlk Genel Kurul Toplantısı
49
A. İlk Genel Kurul Toplantısı Yapılmadan Fesih Davası Açılması
49
VIII. Derneklerde Üyelik
50
A. Üyeliğin Kazanılması
50
B. Üyeliğin Sona Ermesi
51
1. Kendiliğinden Sona Erme (Düşme)
51
2. Çıkma ile Sona Erme (İstifa)
51
3. Çıkarılma ile Sona Erme (İhraç)
51
C. Üyelik Hakkının Kapsamı ve Yükümlülükleri
52
a. Eşitlik Hakkı/İlkesi
52
2. Üyelerin Yükümlülükleri
53
b. Diğer Yükümlülükler
54
Derneklerin Organları, Genel Kurul, Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulunun Oluşumu ve Çalışma Esasları, Derneklerde İç ve Dış Denetim
§3. DERNEKLERİN ORGANLARI, GENEL KURUL, YÖNETİM KURULU VE DENETİM KURULUNUN OLUŞUMU VE ÇALIŞMA ESASLARI, DERNEKLERDE İÇ VE DIŞ DENETİM
55
I. Derneğin Zorunlu Organları
55
A. Niteliği ve Oluşumu
55
B. Genel Kurulun Görev ve Yetkileri
56
C. Genel Kurulun Toplanması
57
2. Olağanüstü Toplantı
58
3. Toplantısız/Çağrısız Alınan Kararlar
58
D. Genel Kurul Toplantısı ve Kararları
59
1. Toplantıya Çağrı Usulü
59
2. Toplantı Yeri ve Yeter Sayısı
60
a. Elektronik Ortamda Toplantı Usulü
63
5. Oy Hakkından Yoksunluk
65
6. Genel Kurul Kararlarının İptali
65
7. Genel Kurul Sonuç Bildirimi ve Organlara Seçilenlerin İlgili İdareye Bildirilmesi
66
a. Genel Kurul Toplantıları Dışında Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimleri
68
1. Beyanname Verme Yükümlülüğü
70
a. Beyannamelerin İncelenmesi
71
V. Derneklerde İç ve Dış Denetim
73
A. Derneklerde İç Denetim
73
B. Derneklerde Dış Denetim
74
VI. Derneğin İhtiyari Organları
75
VII. Dernek Organlarında Görev Alma
75
VIII. Dernek Yönetici ve Denetçilerine Ücret Verilmesi
75
§4. DERNEKLERİN ÖRGÜTLENMESİ
77
1. Şube Kuruluşunun İncelenmesi ve Kütüğe Kaydedilmesi
79
B. Şube Organları ve Uygulanacak Hükümler
79
C. Şube Genel Kurulları
79
II. Temsilcilik Görevlendirmesi
80
III. Platform Oluşturulması
80
IV. Üst Kuruluşlar Kurmaları
81
1. Federasyon Kurma Başvuruları ve İstenecek Belgeler
82
1. Konfederasyon Kurma Başvuruları ve İstenecek Belgeler
83
C. Federasyon ve Konfederasyon Kuruluşlarının İncelenmesi
84
D. Üst Kuruluşlarla İlgili Ortak Hükümler
84
Uluslararası Faaliyetler ve Yabancıların Dernek Kurma Hakkı,
Yabancı Dernekler, Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlar,
§5. ULUSLARARASI FAALİYETLER VE YABANCILARIN DERNEK KURMA HAKKI, YABANCI DERNEKLER, KAR AMACI GÜTMEYEN KURULUŞLAR, ULUSLARARASI NİTELİKTE TEŞEKKÜLLER
87
I. Faaliyet Serbestliği
87
II. Yabancıların Dernek Kurma Hakkı
87
III. Yabancı Dernekler
88
A. Yabancı Derneklerin İzin Alma Yükümlülüğü
89
B. Yabancı Derneklerin Başvurusu
89
C. Yabancı Derneklerin Başvurularının İncelenmesi ve İzin
90
D. Yabancı Derneklerin Yıllık Beyannameleri
90
IV. Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlar
91
A. Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlara Uygulanacak Hükümler
91
V. Uluslararası Nitelikte Teşekküller
91
Derneklerde Mali İşlemler, Defter ve Kayıtlar,
Bağış Alma ve Yardım Toplama, Taşınmaz Mal Edinme, Sandık Kurma
§6. DERNEKLERDE MALİ İŞLEMLER, GELİR VE GİDERLERDE USUL, DEFTER VE KAYITLAR, BAĞIŞ ALMA VE YARDIM TOPLAMA, YARDIM VE İŞBİRLİĞİ, YURT DIŞINDAN YARDIM ALMA, TAŞINMAZ MAL EDİNME, SANDIK KURMA
93
I. Derneklerde Mali İşlemler, Gelir ve Giderlerde Usul
93
1. İşletme Hesabı Tablosu
93
2. Bilanço Esasına Göre Raporlama
94
B. Gelir ve Giderlerde Usul
94
1. Gelir ve Gider Belgeleri
95
a. Alındı Belgelerinin Biçimi
95
b. Alındı Belgelerinin Bastırılması ve Kontrolü
96
c. Alındı Belgelerinin Deftere Kaydı
97
d. Alındı Belgelerinin Kullanımı
97
f. Gelirlerin Teslim Edilmesi
98
C. Dernek Görevlileri ve Ücretleri
99
II. Dernek Defter ve Kayıtları
100
A. Tutulacak Defterler
101
B. Kayıt Usulü ve Yazışma Dili
101
D. Defterlerin Tasdiki
103
III. Bağış Alma ve Yardım Toplama
103
1. İzin Almadan Yardım Toplama
118
IV. Yardım ve İşbirliği
120
V. Yurt Dışından Yardım Alma ve Yurt Dışına Yardım Yapma
121
A. Bildirim Yükümlülüğü
121
VI. Taşınmaz Mal Edinme
123
A. Taşınmazların Bildirilmesi
123
VII. Dernekler ile Kamu Kurum ve Kuruluşları Arasındaki İlişkiler
124
A. Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Yürütülen Ortak Projeler
125
B. Derneklere Kamu Bütçelerinden Yardım Yapılması
126
VIII. İşlemlerin Elektronik Ortamda Yapılması
127
A. Verilerin Elektronik Ortama Kaydedilmesi
130
B. Bakanlığa Gönderilecek Belgeler
130
IX. Derneklerde Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Korunması
131
Derneklerin Ticari Faaliyetleri ile Ortaklık ve İşletmeleri
§7. DERNEKLERİN TİCARİ FAALİYETLERİ İLE ORTAKLIK VE İŞLETMELERİ
133
I. Derneklerin Ticari Faaliyetleri
133
II. Derneklerin Ortaklıkları
135
III. Ticari İşletme ve İktisadi İşletme Kavramları
137
IV. Dernek İktisadi İşletmesi
138
A. Dernek İktisadi İşletmesinin Kuruluşu, Organları ve İşleyişi
142
A. Sandık Kurma Şartları
144
D. Sandığın Faaliyete Geçmesi
146
1. Sandık Genel Kurulu
147
F. Sandıkların Yasal Durumu
147
H. Sandıkların Denetimi
148
I. Sandıkların Geliri
148
J. Sandıklarca Tutulacak Defterler
149
VI. Derneklerde Süreli ve Süresiz Yayınlar
150
Derneklerin ve İktisadi İşletmelerinin Vergisel Konumları,
§8. DERNEKLERİN VE İKTİSADİ İŞLETMELERİNİN VERGİSEL KONUMLARI, KAMU YARARINA ÇALIŞMA
155
I. Derneklerin Vergisel Konumları
155
A. Derneklerin Vergi Mükellefiyeti
155
B. Derneklerin Yapacakları Ödemeler Üzerinden Gelir Vergisi Kesintisi
156
C. Derneklere Ait Gayrimenkul Sermaye İradının Vergilendirilmesi
156
1. Derneklere Ait Gayrimenkullerin Kiralanmasının KDV Karşısında Durumu
157
2. Diğer Mal ve Hakların Kiralanması İşlemlerinin KDV Karşısında Durumu
158
D. Derneklere Ait Gayrimenkullerin Kiralanmasının İlişkin Düzenlenen Kira Sözleşmelerinin Damga Vergisi Karşısında Durumu
158
E. Dernek Tasarruflarının Bankada Değerlendirilmesi Sonucunda Elde Ettiği Menkul Sermaye İratlarından Tevkifat Yapılması
159
F. Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Derneklere Yapılan Bağışların Gelir Vergisi Bakımından Durumu
160
1. Bağışa Konu Olacak Mallar ve Bağışın Niteliği
160
2. Bağışı Yapanlarca Düzenlenecek Belgenin Niteliği
160
3. Derneklerce Düzenlenecek Belge
160
4. Kayıt Düzeni ve Beyannamelerde Gösterim
161
a. Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Derneklere Yapılan Bağışların KDV Bakımından Durumu
161
II. Derneklere Ait İktisadi İşletmelerin Vergisel Konumları
161
A. Dernek İktisadi İşletmelerinin Vergi Mükellefiyeti
161
1. Tacir Sayılma ve Türk Ticaret Siciline Kayıt Yaptırma Zorunluluğu
162
2. Defter Tutma Zorunluluğu
162
4. Beyanname Verme ve Verginin Ödenmesi
163
C. Derneklere Ait İktisadi İşletmelerin Özellikleri
163
3. Faaliyetin Ticari, Sınai ve Zirai Nitelik Arz Etmesi
165
4. Ekonomik Faaliyetin Ticari Organizasyonu Gerektirmesi
165
D. İktisadi İşletmelerin Vergilendirilmesi Durumu
166
E. Yabancı Derneklere Ait İktisadi İşletmelerin Vergilendirilmesi
167
F. İktisadi İşletme Karlarının Derneğe Aktarımı
167
1. Dernek İktisadi İşletmesinin Kârının Derneğe Aktarımında Gelir Vergisi Tevkifatı (Stopaj) Konusunun Hukuken Değerlendirilmesi: (Karşı Görüş ve dava gerekçesi)
167
III. Kamu Yararına Çalışma
169
A. Kamu Yararına Çalışan Dernek Sayılma
171
B. Kamu Yararına Çalışan Dernek Sayılma İçin Aranacak Şartlar
172
C. Başvuru ve İstenen Belgeler
173
D. Başvurunun Değerlendirilmesi
173
E. Kamu Yararına Çalışan Derneklerin Yükümlülükleri ve Ayrıcalıkları
174
1. Kamu Yararına Çalışan Derneklerin Yükümlülükleri
174
2. Kamu Yararına Çalışan Derneklerin Ayrıcalıkları
175
F. Kamu Yararına Çalışan Derneklerin Vergisel Durumları
178
1. Katma Değer Vergisi İstisnası
178
2. Veraset ve İntikal Vergisi Muafiyeti
179
3. Emlak Vergisi Muafiyeti
179
4. Damga Vergisi Muafiyeti
179
6. Gümrük Vergisi Muafiyeti
180
7. Kurum Kazancı İstisnası
180
8. Eğlence Vergisi İstisnası
181
9. Kurumlar Vergisi İndirimi
181
G. Kamu Yararına Çalışan Dernek Statüsünün Kaybedilmesi
182
IV. Dernek Yönetim Kurullarının Vergi Borçları Karşısında Sorumluluğu
183
§9. DERNEKLERİN İZİNLE KURABİLECEĞİ TESİSLER
185
I. Derneklerin İzinle Kurabileceği Tesisler
185
2. Lokal Açılamayacak Yerler
186
6. Alkollü İçki Kullanılması ve Canlı Müzik Yayını
189
7. Lokallerde Çalışacak Kişiler
190
9. Lokalden Yararlanma
190
10. Lokallerin Denetimi
191
11. Faaliyetten Geçici Olarak Men Etme
191
12. Lokal Açma ve Çalışma İzninin İptali
191
13. Faaliyetten Men Kararının Uygulanması
192
14. Süresinden Önce Açılma
192
15. İzinsiz Açılan Lokaller
193
16. Uzaklığın Ölçülmesi
193
C. Eğitim Faaliyetleri
194
Derneklerde Sona Erme ve Tasfiye
§10. DERNEKLERDE SONA ERME VE TASFİYE
195
I. Derneklerde Sona Erme
195
A. Kendiliğinden Sona Erme
195
B. Genel Kurul Kararı ile Sona Erme
195
C. Mahkeme Kararı ile Sona Erme
196
Dernek İşlemlerinde Hata ve Noksanlıkların Giderilmesi,
Kolluk Kuvvetlerinin Yetkisi ve Derneklerle İlgili Bildirimler,
§11. DERNEK İŞLEMLERİNDE HATA VE NOKSANLIKLARIN GİDERİLMESİ,
KOLLUK KUVVETLERİNİN YETKİSİ VE DERNEKLERLE İLGİLİ BİLDİRİMLER, DERNEKLERİN ETKİNLİKLERİ
199
I. Dernek İşlemlerinde Hata ve Noksanlıkların Giderilmesi
199
II. Derneklerde Kolluk Kuvvetlerinin Yetkisi
199
III. Derneklerle İlgili Bildirimler
200
A. Derneğin Kuruluş Bildirimi
200
B. Genel Kurul Sonuç Bildirimleri
200
1. Genel Kurul Toplantıları Dışında Dernek Organlarında Değişiklik Bildirimleri
200
C. Yıl Sonu Beyannamesi
201
D. Derneğin Yerleşim Yeri Değişikliği Bildirimi
201
E. Tüzük Değişikliği Bildirimi
201
F. Taşınmaz Mal Edinim Bildirimi
201
G. Yurt Dışı Gelir (Bağış/Yardım) Bildirimi
201
H. Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Birlikte Yürütülen Ortak Projelerde, Yapılan Sözleşme/Protokol ve Proje ile İlgili Proje Bildirimi
201
I. Yardım Toplama Kanunu gereği Yürütülecek Faaliyetlerde İzin Başvurusu (Proje ve Bütçe) ile Sonunda Bitiş (Bilanço ve Kapanış Raporu) Bildirimleri
201
J. Dernek Çalışanları ile İlgili İş ve Sosyal Güvenlik Mevzuatı Gereği Yapılan Bildirimler
202
K. Vergi Mevzuatı Gereği Derneğin, İktisadi İşlemesinin ve Ortaklıklarının Beyanname ve Bildirimleri
202
L. Derneğin Yayınları ile İlgili C. Savcılıklarına Yayın Bildirimi ve Gönderimi
202
M. Mal Beyanı Bildirimi
202
IV. Derneklerin Etkinlikleri, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Mevzuatı Kaynaklı Düzenlemeler
202
Derneklerle İlgili Yargılama Usulü, Davalar ve Örnek Kararlar
§12. DERNEKLERLE İLGİLİ YARGILAMA USULÜ, DAVALAR VE ÖRNEK KARARLAR
205
I. Derneklerle İlgili Yargılama Usulü
205
II. Derneklerle İlgili Davalar ve Örnek Kararlar
206
1. Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti Davası
207
2. Derneğin Feshi (Kapatılması) Davası
211
3. Derneğin Tasfiyesi Davası
213
4. Derneğin İhyası (Ek Tasfiye) Davası
217
5. Genel Kurul Kararının İptali Davası
218
6. Dernek Üyeliğinden Çıkarılma (İhraç) Kararının İptali Davası
226
7. Üyeliğin/Üyeliğin Devam Ettiğinin Tespiti Davası
228
8. Genel Kurul Toplantısının İptali Davası
231
9. Derneğe Genel Kurul Toplantısı Yapılması İçin Üye (Kayyum Atanması) Görevlendirilmesi Davası
235
10. Zayi Belgesi Davası
238
1. Derneğe Verilen İdari Para Cezasına İtiraz Davası
243
1. Amaca Yönelik İptal Davalarında Dava Ehliyeti Yönünden Reddine İlişkin Davalar
244
HAKLAR, ÖRGÜTLENME, GÖNÜLLÜLÜK VE SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI, KAYNAK OLUŞTURMA HUKUKU,
Haklar, Örgütlenme Hakkı ve Gönüllülük Hukuku, Gönüllü Kuruluş,
Sivil Toplum Kuruluşu ve Gönüllü Sivil Toplum Kuruluşu
§1. HAKLAR, ÖRGÜTLENME HAKKI VE GÖNÜLLÜLÜK HUKUKU, GÖNÜLLÜ KURULUŞ, SİVİL TOPLUM KURULUŞU VE GÖNÜLLÜ SİVİL TOPLUM KURULUŞU
249
I. Haklar, Örgütlenme Hakkı ve Gönüllülük Hukuku
249
A. Haklar ve Bunları Kullanabilmek İçin Gerekli Öncül Haklar
249
2. Haklara Erişme ve Bunları Kullanma Hakları (Öncül Haklar)
251
1. Dernek Kurma Hakkı
252
a. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
252
b. Avrupa İnsan Hakları Evrensel Sözleşmesi
253
c. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası
253
d. Kanunlardaki Düzenlemeler
254
1. Türk Hukukunda Gönüllülük Kavramının Değerlendirmesi
256
II. Gönüllü Kuruluş, Sivil Toplum Kuruluşu ve Gönüllü Sivil Toplum Kuruluşu
260
A. Sivil Toplum Kuruluşları
260
B. Gönüllü Kuruluşlar
261
C. Gönüllü Sivil Toplum Kuruluşları
262
III. Gönüllülükle İlgili Öneriler
262
Gönüllü Kuruluşlarda Kaynak Oluşturma Hukuku
§2. GÖNÜLLÜ KURULUŞLARDA TİCARİ OLMAYAN VE TİCARİ FAALİYETLERLE KAYNAK OLUŞTURMA HUKUKU
265
I. Gönüllü Kuruluşlarda Kaynak Oluşturma ve Geliştirme Hukuku Hakkında Genel Bilgiler
265
II. Gönüllü Kuruluşlarda Ticari Olmayan Faaliyetlerle Kaynak Oluşturma Hukuku
266
B. Yardım Toplama ve Hukuku
267
C. Kira ve Sair Taşınmaz ve Taşınır Mal Varlığı Gelirleri
267
III. Gönüllü Kuruluşlarda Ticari Faaliyete Dayalı Kaynak Oluşturma Hukuku
269
A. İktisadi İşletme Gelirleri
269
B. Ticari Şirket ve Ticari Şirket Ortaklık Gelirleri
271
IV. Kaynak ve Geliştirilmesi ile İlgili Öneriler
271
Ticari Örgütlenme Hukukunda Son Gelişmeler;
İşletmeler/Şirketler ve Sosyal Amaç
§3. TİCARİ ÖRGÜTLENME HUKUKUNDA SON GELİŞMELER; İŞLETMELER/ŞİRKETLER VE SOSYAL AMAÇ
273
I. İşletmeler/Şirketler ve Sosyal Amaç
273
A. Sosyal Amaçlı İşletmeler/Şirketler ve Türk Hukuk Sistemi
273
B. Gelirleri Sosyal Amaca Tahsisli İşletmeler/Şirketler ve Türk Hukuk Sistemi
274