AMİRİN EMRİNİN YERİNE GETİRİLMESİ KAVRAMI VE
I. AMİRİN EMRİNİN YERİNE GETİRİLMESİ
19
B. Türk Hukukundaki Düzenlenme Şekli
20
II. AMİRİN EMRİNİN YERİNE GETİRİLMESİNİN HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ İÇİNDEKİ YERİ
21
A. Hukuka Aykırılık Kavramı
21
2. Hukuka Aykırılığın Tespiti ve Suçun Unsuru Olarak Hukuka Aykırılık
22
3. Hukuka Aykırılığın Kapsamı
24
4. Şekli Hukuka Aykırılık–Maddi Hukuka Aykırılık Ayrımı
26
B. Hukuka Uygunluk Nedenleri
30
2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Varlığı
32
3. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Etkisi
34
4. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Kusurluluğu Kaldıran Nedenlerden Farkları
36
a. Kusurluluğu Kaldıran Nedenlerin Suça Etkisi
36
b. Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Aralarındaki Farklar
38
aa. Ceza Hukuku Bakımından Farkları
38
cc. Ceza Muhakemesi Hukuku Bakımından Farkları
42
C. Amirin Emrinin Yerine Getirilmesinin Suça Etkisi
45
2. Hukuka Uygun Emrin Yerine Getirilmesinin Suça Etkisi
45
3. Hukuka Aykırı Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesinin Suça Etkisi
47
a. Hukuka Aykırı Ancak Suç Teşkil Etmeyen Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi
47
aa. Hukuka Aykırı Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesinin Kusurluluğu Kaldırdığını İleri Süren Görüş
48
bb. Hukuka Aykırı Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesinin Mazeret Nedeni Olduğunu İleri Süren Görüş
50
cc. Hukuka Aykırı Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesinin Hukuka Uygunluk Nedeni Olduğunu İleri Süren Görüş
51
dd. Değerlendirme ve Görüşümüz
54
b. Suç Teşkil Eden Emrin Yerine Getirilmesi
58
aa. Suç Teşkil Eden Emrin Yerine Getirilmesinin Kusurluluğu Kaldırdığını İleri Süren Görüş
58
bb. Suç Teşkil Eden Emrin Yerine Getirilmesinin Hukuka Uygunluk Nedeni Olduğunu İleri Süren Görüş
60
cc. Suç Teşkil Eden Emrin Yerine Getirilmesinin Cezalandırılabilirliğe Etki Ettiğini İleri Süren Görüş
61
dd. Değerlendirme ve Görüşümüz
61
AMİRİN EMRİNİN YERİNE GETİRİLMESİNİN KOŞULLARI
I. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİNİN ŞARTLARI
65
A. Bir Emrin Bulunması
65
a. Kamu Hukukunda Hiyerarşik İlişki
75
b. Özel Kişiler Bakımından Hiyerarşik İlişki
78
c. Asker Kişiler Bakımından Hiyerarşik İlişki
82
d. Hiyerarşi Yetkisine Tabi Olmayanlar
85
5. Emir Uyuşmazlıkları
88
a. Ceza Muhakemesi Kanununa Göre Çıkabilecek Emir Uyuşmazlıkları
89
aa. Kolluk Personeli Bakımından
89
bb. Kamu Görevlisi Tanık Bakımından
91
b. TSK İç Hizmet Kanununa Göre Çıkabilecek Emir Uyuşmazlıkları
93
c. İl İdaresi Kanununa Göre Çıkabilecek Emir Uyuşmazlıkları
94
aa. Askeri Birliklerin Olaya Müdahalesi
94
bb. Askeri Birlikler ile Kolluk Kuvvetlerinin Olaya Ayrı Müdahalesi Halinde
95
cc. Askeri Birlikler ile Kolluk Kuvvetlerinin Olaya Birlikte Müdahalesi Halinde
96
dd. İlçe Çevresinde Çıkabilecek Olaylara Müdahale Halinde
98
B. Emrin Bağlayıcı Bir Emir Olması
100
1. Emri Verenin Yetkili Olması
101
a. Kişi Bakımından Yetki
102
b. Konu Bakımından Yetki
105
c. Yer Bakımından Yetki
107
d. Zaman Bakımından Yetki
107
2. Emrin Yasalara Uygun Olması
108
a. Emrin Şekil Yönünden Hukuka Uygunluğu
108
b. Emrin İçerik Yönünden Hukuka Uygunluğu
110
3. Emrin Yerine Getirilmesinin Görev Gereği Zorunlu Olması
111
II. EMRİ YERİNE GETİRENİN EMRİN HUKUKA UYGUNLUĞUNU ARAŞTIRMA YETKİSİ
115
A. Emri Uygulayanın Hukukilik Denetimi Yapabilmesine İlişkin Teoriler
115
1. Mutlak İtaat Teorisi
115
2. Şekli Denetim Teorisi
116
3. Maddi Denetim Teorisi
116
5. Emrin Denetimi Bakımından Memurlar Arasında Ayrım Yapan Teori
117
6. Hâkime Takdir Hakkı Tanıyan Teori
117
7. Hukuka Açıkça Aykırı Olan Emre İtaat Edilmemesini İleri Süren Teori
118
8. Değerlendirme ve Görüşümüz
118
B. Türk Hukukunda Denetim Yetkisi
119
1. Memurun Emrin Hukuka Uygunluğu Araştırma Yetkisi
119
a. Anayasa Bakımından
120
b. Türk Ceza Kanunu Bakımından
122
c. Devlet Memurları Kanunu Bakımından
124
d. İl İdaresi Kanunu Bakımından
125
2. Hukuka Uygunluğu Denetleme Yetkisinin İstisnaları
127
a. Asker Kişiler Açısından
127
b. Kolluk Güçleri Açısından
133
III. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİNDE SORUMLULUK DURUMU
138
A. Emrin Hukuka Uygunluğu ve Sorumlu Olmama
138
B. Emrin Hukuka Aykırılığı ve Sorumluluk
141
1. Hukuka Aykırı Ancak Konusu Suç Teşkil Etmeyen Emir Bakımından Sorumluluk
142
2. Konusu Suç Teşkil Eden Emir Bakımından Sorumluluk
145
a. Emri Verenin Sorumluluğu
149
b. Emri Uygulayanın Sorumluluğu
151
3. Mutlak İtaat Yükümlülüğü Bulunanların Sorumluluğu
153
a. Asker Kişilerin Sorumluluğu
153
b. Kolluk Güçlerinin Sorumluluğu
156
SINIRIN AŞILMASI, ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN DURUMU,
HATA HALİ VE DİĞER HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİYLE KARŞILAŞTIRILMASI
A. Emrin Yerine Getirilmesinde Sınırın Aşılması
159
a. Sınırın Mücbir Sebep Dolayısıyla Aşılması
162
b. Sınırın Kasten Aşılması
164
c. Sınırın Taksirle Aşılması
166
II. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİNDE ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARIN DURUMU
171
1. Hukuka Uygun Emirler Bakımından
172
2. Hukuka Aykırı Ancak Konusu Suç Teşkil Etmeyen Emirler Bakımından
174
3. Konusu Suç Teşkil Eden Emirler Bakımından
175
4. Sınırın Kasten Aşılması Karşısında Direnme
176
III. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİNDE HATA
178
A. Emrin Yerine Getirilmesine İlişkin Hukuki Hata
178
B. Emrin Yerine Getirilmesi Hukuka Uygunluk Nedeninin Şartlarına İlişkin Hata
181
IV. AMİRİN EMRİNİN YERİNE GETİRİLMESİ İLE DİĞER HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
184
A. Kanunun Hükmünün Yerine Getirilmesi ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi
184
B. Meşru Savunma ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi
186
C. Zorunluluk Hali ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi
187
D. Hakkın Kullanılması ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi
188
E. İlgilinin Rızası ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi
188
ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNDA AMİRİN EMRİNİN
I. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİNİN ULUSLARARASI CEZA HUKUKU BAKIMINDAN İNCELENMESİ
191
B. Uluslararası Ceza Hukukunda Emrin Yerine Getirilmesinin Hukuki Niteliği
194
C. Emrin Yerine Getirilmesinin Tarihsel Gelişimi
200
A. I. Dünya Savaşı Öncesi
200
B. I. Dünya Savaşı Sonrası
201
A. Leipzig Yargılamaları
201
C. II. Dünya Savaşı Sonrası
203
A. Nürnberg Yargılamaları
203
B. Tokyo Yargılamaları
208
C. Takip Eden Davalar
209
D. Londra Anlaşması Sonrası Gelişmeler
214
E. Ad Hoc Uluslararası Ceza Mahkemeleri Bakımından Emrin Yerine Getirilmesi
217
D. Uluslararası Ceza Divanı Bakımından Emrin Yerine Getirilmesi
220
A. Roma Statüsü’nde Emrin Yerine Getirilmesi
220
II. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNDA KOMUTAN/ÜST SORUMLULUĞU
229
A. Roma Statüsü’nden Önceki Düzenlemeler
230
1. Cenevre Sözleşmelerine Ek I Numaralı Protokolde Yer Alan Düzenlemeler
231