I. KONUNUN TAKDİMİ VE ÖNEMİ 1
II. İNCELEME PLANI VE KONUNUN
ANONİM ŞİRKETLERDE ÜST GÖZETİME İLİŞKİN
§ 1 ÜST GÖZETİM KAVRAMI VE TANIMI
10
II. KARŞILAŞTIRMALI HUKUK VE TÜRK
HUKUKUNDA ÜST GÖZETİM KAVRAMI 12
A. İsviçre ve Alman Hukukları Bakımından
1. İsviçre Hukukunda Üst Gözetim Kavramı
13
2. Alman Hukukunda Üst Gözetim Kavramı
17
B. Türk Hukukunda Üst Gözetim Kavramı ve Bu
Kavramın Gözetim Kavramıyla İlişkisi
25
1. Türk Hukukunda Üst Gözetim Kavramına İlişkin
2. Üst Gözetim ve Gözetim Kavramları Arasındaki
Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulunun Üst Gözetim Görevi ve Yetkisi
a. Gözetim Kavramı ve Tanımı
30
aa. Gözetim Kavramının Genel Tanımı
30
bb. Türk Hukukunda Gözetim Kavramı
33
cc. İsviçre Hukukunda Gözetim Kavramı
38
b. Üst Gözetim Kavramına İlişkin Türk
Doktrininde Yapılan Tanımlar
42
III.ÜST GÖZETİM VE GÖZETİM KAVRAMLARININ
HUKUKİ TANIMLARINA İLİŞKİN
§ 2 ANONİM ŞİRKETTE YÖNETİM VE ÜST YÖNETİM
I. KONUNUN ÜST GÖZETİM GÖREVİ AÇISINDAN
II. ANONİM ŞİRKETTE YÖNETİM KAVRAMI 53
A. Farklı Açılardan Yönetim Kavramı
55
1. Yönetim Kavramının Genel Tanımı
55
a. Tüzel kişilik Bağlamında Yönetim Kavramı
56
b. Ticaret Şirketleri Açısından Yönetim
2. Anonim Şirkette Yönetim Kavramı ve Boyutları
57
b. Dar ve Geniş Anlamda Yönetim
58
B. Anonim Şirketin Yönetiminde Yönetim Kurulu ile
III.ANONİM ŞİRKETTE ÜST DÜZEYDE YÖNETİM
§ 3 ANONİM ŞİRKETİN YÖNETİM ÖRGÜTLENMESİ
I. ANONİM ŞİRKETTE YÖNETİMİN
ÖRGÜTLENMESİNE İLİŞKİN ÇEŞİTLİ SİSTEMLER 64
A. Tekli ve İkili Yönetim Sistemleri
64
1. Tekli Yönetim Sistemi (Monistisches System)
64
2. İkili Yönetim Sistemi (Dualistisches System)
65
C. Sistemlerin Değerlendirilmesi
72
II. ANONİM ŞİRKETİN YÖNETİM ORGANINA İLİŞKİN
B. Anonim Şirketin Zorunlu (Şekli) Organları ile Bu
Organların Başlıca İşlevleri
77
a. Genel Kurulun Hukuki Niteliği
80
b. Genel Kurulun Anonim Şirketteki İşlevi
83
a. Yönetim Kurulunun Hukuki Niteliği
87
b. Yönetim Kurulu Üyeleri ile Anonim Şirket
Arasındaki Hukuki İlişkinin Niteliği
90
c. Yönetim Kurulunun Anonim Şirketteki
d. Yönetim Kurulunun Oluşumu ve Çalışma
aa. Konunun Üst Gözetim Görevi
bb. Yönetim Kurulunun Oluşumu
96
cc. Yönetim Kurulu Yapısının Üst Gözetim
Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulunun Üst Gözetim Görevi ve Yetkisi
Gösterebileceği Bazı Durumlar: Tek
Kişiden Oluşan Yönetim Kurulu, Kurul
Üyelerinin Hukuki Nitelikleri ve Tüzel
Kişinin Yönetim Kurulu Üyeliği
98
aaa. Tek Kişiden Oluşan Yönetim
Kurulu ve Kurul Üyelerinin
bbb. Tüzel Kişilerin Yönetim
Kurulunda Yer Alabilmesi
102
dd. Yönetim Kurulunun Çalışma Düzeni
104
III.YÖNETİM VE TEMSİL YETKİLERİNİN DEVRİNİN
ÜST GÖZETİM GÖREVİ AÇISINDAN ÖNEMİ 105
A. Yönetim Yetkisinin Devri
105
1. Yönetim Yetkisinin Devrinin Anlamı
107
aa. Esas Sözleşmede Hüküm Bulunması
109
bb. İç Yönerge Çıkarılması
115
cc. Yönetim Kurulu Kararı Alınması
122
B. Temsil Yetkisinin Devri
132
C. Üst Gözetim Görevi Açısından Yönetim Kurulunun
Yönetim ve Temsil Yetkilerini Devretmesinin Anlamı . 140
IV.KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNİN ANONİM
ŞİRKETLERİN YÖNETİMİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ 141
A. Kurumsal Yönetim Kavramı
141
1. Konuya Genel Yaklaşım
141
2. Kurumsal Yönetim Kavramı ve Tanımı
145
a. Doktrinde Yapılan Kurumsal Yönetim
b. Kurumsal Yönetime İlişkin Bazı Kurumsal
Raporlarda Yer Alan Tanımlar
148
B. Kurumsal Yönetimin Genel İlkeleri ve Anonim Şirket
Hukukundaki Temel İz Düşümleri
151
1. Kurumsal Yönetime İlişkin Genel İlkeler
151
2. Kurumsal Yönetim İlkelerinin Anonim Şirket
Hukukundaki Temel İz Düşümleri
157
a. Kurumsal Yönetim İlkelerinin TTK’daki
b. Kurumsal Yönetim İlkelerinin Sermaye
Piyasası Mevzuatındaki Temel İz Düşümleri
159
C. Kurumsal Yönetimin Üst Gözetimle İlişkisi
160
§ 4 TTK’DA DÜZENLENEN GENEL KURUL VE PAY
SAHİPLERİNE AİT BAZI HAK VE YETKİLERİN ÜST
GÖZETİMLE BENZER ETKİLERİ
163
I. KONUNUN ELE ALINMA NEDENİ 163
II. TTK’DA DÜZENLENEN GENEL KURULA AİT BAZI
YETKİLERİN ÜST GÖZETİM AÇISINDAN
III.PAY SAHİPLERİNE TTK’DA TANINAN BAZI HAK
VE YETKİLERİN ÜST GÖZETİM AÇISINDAN
A. Pay Sahiplerinin Bilgi Alma Hakkı ve Üst Gözetimle
B. Pay Sahiplerinin Özel Denetim İsteme Hakkı ve Üst
Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulunun Üst Gözetim Görevi ve Yetkisi
ANONİM ŞİRKET YÖNETİM KURULUNUN
ÜST GÖZETİM GÖREVİNİN KAPSAMI VE İCRASI
§ 5 ÜST GÖZETİM GÖREVİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ
I. ÜST GÖZETİM GÖREVİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 175
A. Üst Gözetimin Görev ve Yetki Yönünden İncelenmesi . 177
B. Üst Gözetim Görevinin Devredilmezlik Unsuru
C. Üst Gözetim Görevinin Vazgeçilmezlik Unsuru
D. Üst Gözetimin Yükümlülük Unsuru Yönünden
II. ÜST GÖZETİM GÖREVİNİN KAPSAMI 193
A. Üst Gözetim Görevinin Kişi Yönünden Kapsamı
195
1. İsviçre Hukukunda Konuyla İlgili Görüşler
199
2. Türk Hukukunda Konuyla İlgili Görüşler
203
a. Üst Gözetimi Yönetim Yetkisinin Devri ile
Bağlantılı Olarak Değerlendiren Görüşler
204
b. Üst Gözetime Tabi Olan Yönetimle Görevli
Kişileri “Yönetici” Kavramı Çerçevesinde
3. Değerlendirme ve Görüşümüz
214
B. Üst Gözetim Görevi Çerçevesinde Normatif ve
İşletmesel Gözetimin Kapsamı
222
1. Normatif Gözetimin Kapsamı
222
aa. Genel Kurulun İşleyişiyle İlgili İç
bb. Yönetimin Devriyle İlgili İç Yönerge
235
cc. Yönetim Kurulunun Ticari Vekil veya
Diğer Tacir Yardımcıları Ataması
İşlemi Çerçevesinde Çıkarılan İç
d. Yönetim Kurulunun Yazılı Talimatları
239
aa. Yönetim Kurulunun Talimatlarının
Hukuki Niteliği ve İçeriği
239
bb. Yönetim Kurulunun Talimat
Verebileceği Kişiler ve Özellikle Yetki
Devrinde Murahhaslara Talimat Verilip
Verilemeyeceği Meselesi
240
cc. Murahhasların Talimatlara Uyma
Yükümlülüğünün Bulunup Bulunmadığı
2. İşletmesel Gözetimin Kapsamı
250
§ 6 ÜST GÖZETİM GÖREVİNİN YERİNE GETİRİLMESİ
254
I. YÖNETİM KURULUNUN ETKİN BİR ÜST GÖZETİM
ORGANİZASYONU OLUŞTURMA GÖREVİ VE
ŞİRKETTE İÇ KONTROL İLE İÇ DENETİM
SİSTEMLERİNİN KURULMASI 256
A. Etkin Bir Üst Gözetim Organizasyonun Oluşturulması . 256
B. Üst Gözetim Organizasyonu Çerçevesinde Anonim
Şirkette İç Kontrol, İç Denetim ve Risk Yönetimi
Sistemlerinin Kurulması
261
Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulunun Üst Gözetim Görevi ve Yetkisi
1. İç Kontrol Sistemini Kurulması
262
a. Sistemin Özü, Amacı ve Türk Hukuku
Mevzuatına Yansımaları
262
b. Sistemin İçeriği ve Unsurları
265
2. İç Denetim Sisteminin Kurulması
268
3. Risk Yönetimi Sisteminin Kurulması
272
II. ÜST GÖZETİM GÖREVİNİN YERİNE GETİRİLMESİ
DOĞRULTUSUNDA YÖNETİM KURULUNUN
KURABİLECEĞİ KOMİTELER VE BU KOMİTELERİN
A. Komitelerin Üst Gözetim Göreviyle İlişkisi
276
B. Üst Gözetim Görevinin İcrasıyla İlişkili Başlıca
Komiteler ve Bu Komitelerin Temel İşlevleri
279
1. Riskin Erken Saptanması Komitesi
279
3. Aday Gösterme Komitesi
292
4. Kurumsal Yönetim Komitesi
297
5. Compliance Komitesi
298
III.ÜST GÖZETİM GÖREVİNİN YERİNE
GETİRİLMESİNDE YÖNETİM KURULU
ÜYELERİNİN BİLGİ ALMA VE İNCELEME
A. Konuya Genel Yaklaşım
300
B. Yönetim Kurulu Üyelerinin Bilgi Alma ve İnceleme
Hakkının Hukuki Niteliği ve Kapsamı
302
C. Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Kullanımı ve Üst
Gözetim Görevinin İcrasıyla Bağlantısı
305
1. Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Kullanımı
305
a. Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Toplantı
b. Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Toplantı
2. Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Üst Gözetim
Görevinin İcrasındaki Önemi
316
IV.YÖNETİMLE GÖREVLİ KİŞİLERE TALİMAT
VERİLMESİ VEYA BU KİŞİLERİN GÖREVDEN
ALINMASININ ÜST GÖZETİM GÖREVİNİN İCRASI
§ 7 ANONİM ŞİRKETTE COMPLIANCE KURUMU VE ÜST
GÖZETİM GÖREVİ BAKIMINDAN ÖNEMİ
323
I. COMPLIANCE KAVRAMI VE TANIMI 323
A. Compliance Kavramı
323
II. COMPLIANCE KURUMUNUN AMACI 329
III.ANONİM ŞİRKETTE COMPLIANCE
A. Anonim Şirkette Compliance Organizasyonu
Oluşturulmasının Bir Yükümlülük Teşkil Edip
B. Compliance Organizasyonu
339
1. Otonom Compliance Organizasyonu
342
2. Matrix Compliance Organizasyonu
344
3. Compliance Organizasyonunda Compliance
C. Compliance Organizasyonun Tesisinde Şirket İçi
Bilgi İletişim Sisteminin Etkinliği
347
Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulunun Üst Gözetim Görevi ve Yetkisi
IV.COMPLIANCE VE ÜST GÖZETİM GÖREVİ
V. COMPLIANCE VE RİSK YÖNETİMİ İLİŞKİSİ 353
§ 8 ÜST GÖZETİM GÖREVİNDEN DOĞAN HUKUKİ
I. KONUYA GENEL YAKLAŞIM 356
II. ÜST GÖZETİM GÖREVİNDEN DOĞAN HUKUKİ
SORUMLULUK BAKIMINDAN SORUMLULAR
ÇEVRESİNİN BELİRLENMESİ 359
A. Yönetim Kurulu Üyeleri
359
1. Yönetim Kurulu Üyelerinin Üst Gözetim Görevi
Bağlamında Özellik Arz Edebilecek Bazı
b. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeliği
361
c. İnançlı Yönetim Kurulu Üyeliği
363
d. Fiili veya Gizli Yönetim Kurulu Üyeliği ile
Faal Olmayan Yönetim Kurulu Üyeliği
366
e. Geçici ve Yedek Yönetim Kurulu Üyeliği
368
2. Yönetim Kurulu Üyelerinin Bazı Bireysel
Konumlarının Üst Gözetim Görevinden Doğan
Hukuki Sorumluğa Etkileri
369
a. Murahhas Üyeler Bakımından
b. Bağımsız ve İnançlı Yönetim Kurulu
Üyeleri Bakımından Değerlendirme
372
c. Diğer YK Üyeliği Konumları Açısından
d. Tek Kişiden Üyeden oluşan Yönetim Kurulu
Bakımından Değerlendirme
376
B. Devlet, İl Özel İdaresi, Belediye, Köy ile Diğer Kamu
Tüzel Kişileri Bakımından Değerlendirme
376
C. Tasfiye Memurluğu, İflas İdaresi ve Kayyımlık
Kurumları Bağlamında Değerlendirme
380
1. Tasfiye Memuru Bakımından Değerlendirme
380
2. İflas İdaresi ve Kayyım Bakımından
D. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) Bakımından
III.ÜST GÖZETİM GÖREVİNDEN DOĞAN
SORUMLULUK ALANININ SINIRLANDIRILMASI 392
A. Üst Gözetim Sisteminin Oluşturulmamasından Doğan
B. Yönetimle Görevli Kişilere Gerekli Talimatların
Verilmemesi veya Bu Kişilerin Gerektiğinde
Azledilmemesinden Doğan Sorumluluk
397
C. Yönetimle Görevli Kişilerin Kanuna, Esas
Sözleşmeye, İç Yönergelere ve Yönetim Kurulunun
Yazılı Talimatlarına Uygun Hareket Etmemelerinden
Kaynaklanan Şirket Zararından Ötürü Yönetim
Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu
399
IV.ÜST GÖZETİM GÖREVİNDEN DOĞAN HUKUKİ
SORUMLULUĞUN TTK M. 553/2 VE TTK M. 553/3
HÜKÜMLERİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ 402
A. Hukuki Sorunun Belirlenmesi
402
B. TTK m. 553 Hükmünün İkinci ve Üçüncü Fıkralarının
Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu Bağlamında
Uygulama Alanı ve İçeriği
404
Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulunun Üst Gözetim Görevi ve Yetkisi
C. TTK m. 553 Hükmünün Mehaz İsvBK m. 754
Hükmünden Temel Farklılıkları
406
D. Yönetim Kurulu Üyelerinin Gözetim Yükümlülüğüne
E. Değerlendirme ve Görüşümüz
413