KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE SORUNUN SOMUTLAŞTIRILMASI
B. Çalışmaya Esas Alınan Suç Teorisinin Belirlenmesi
27
2. Neoklasik Suç Teorisi
31
3. Finalist Suç Teorisi
34
b. TCK’de Baz Alınan Suç Teorisi
39
c. Çalışmaya Esas Suç Teorisi
43
II. SUÇ TEORİSİNDE ORTAYA ÇIKAN GENEL İSNADİYET PROBLEMLERİ
44
A. Ceza Hukukunda İsnadiyet Kavramı: Cezalandırılabilirliğin Esası Olarak İsnadiyet
44
B. İsnadiyetin Esası Olarak Adalet Duygusu
47
C. Suç Teorisine göre İsnadiyet Türleri ve Genel İsnadiyet Problemleri
52
1. Haksızlık İsnadiyeti (Objektif ve Subjektif İsnadiyet)
52
a. Objektif İsnadiyet Koşulları ve Bu Bağlamda Ortaya Çıkan Genel İsnadiyet Problemleri
54
aa. İlk Koşul: İcrai ya da İhmali Bir Davranışın Bulunması
54
bb. İkinci Koşul: Neticeli Suçlarda Bir Neticenin Bulunması
56
cc. Üçüncü Koşul: Herhangi Bir Hukuka Uygunluk Nedeninin Bulunmaması
58
b. Subjektif İsnadiyet Koşulları ve Bu Bağlamda Ortaya Çıkan Genel İsnadiyet Problemleri
59
aa. Birinci Koşul: Manevi Unsurun Bulunması
60
bb. İkinci Koşul: Herhangi Bir Hukuka Uygunluk Nedeninin Bulunmaması (Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Subjektif Unsur Meselesi)
63
2. Kusur İsnadiyeti (Bireysel İsnadiyet)
72
a. Kusur Yeteneğinin Bulunması
73
bb. Yönlendirme (İrade) Yeteneği
76
b. Kusur Yeteneğini (Kusurluluğu) Etkileyen Hâllerin Bulunmaması
77
D. İsnadiyetin Bulunması Gereken Zaman: Çakışma (Koinzidenzprinzip) ya da Eş Zamanlılık Prensibi (Simultanitätsprinzip)
78
III. BİR ÖZEL İSNADİYET PROBLEMİ OLARAK ÖN KUSURLULUK
89
A. Özel İsnadiyet Problemleri
89
B. Kavram Olarak “Ön Kusurluluk”
89
IV. BİRİNCİ BÖLÜMÜN SONUÇLARI
92
SUÇ TEORİSİNDE ÖN KUSURLULUK TÜR VE HÂLLERİ
I. ÖN KUSURLULUK TÜRLERİ
96
A. Maksatlı Ön Kusurluluk
97
B. Kasıtlı Ön Kusurluluk
100
C. Taksirli Ön Kusurluluk
101
II. ÖN KUSURLULUK BENZERİ OLAYLAR
103
III. ÖN KUSURLULUK HÂLLERİ
110
A. Tipikliğin Maddi Unsurları ve Ön Kusurluluk
110
1. Faillik Sıfatının Yokluğuna Neden Olmak
111
2. Mağdurluk Sıfatının Yokluğuna Neden Olmak
116
3. Suçun Konusunun Yokluğuna Neden Olmak
119
4. Fiilin Yokluğuna Neden Olmak
121
5. Neticenin Yokluğuna Neden Olmak
125
6. Nedensellik Bağı ile Objektif İsnadiyetin Yokluğuna Neden Olmak
127
B. Tipikliğin Manevi Unsurları ve Ön Kusurluluk
128
1. Kastın Yokluğuna Neden Olmak
128
2. Diğer Manevi Unsurların Yokluğuna Neden Olmak
129
3. Kastı Engelleyen Hataya Neden Olmak
130
C. Hukuka Aykırılık ve Ön Kusurluluk
132
1. Meşru Savunmada Saldırıya Neden Olmak (Provokatif Meşru Savunma)
133
2. Kanun Hükmünün Yerine Getirilmesi Hukuka Uygunluk Sebebine Neden Olmak
135
3. Yükümlülüklerin Çatışmasına Neden Olmak
136
4. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Şartlarının Varlığında Hataya Neden Olmak
138
D. Kusurluluk ve Ön Kusurluluk
139
1. Kusur Yeteneğinin Yokluğuna veya Azalmasına Neden Olmak
139
2. Zorunluluk Hâlinde Tehlikeye Neden Olmak
140
3. Haksızlık Bilincinin Yokluğuna Neden Olmak (Haksızlık Yanılgısı–Yasak Hatası)
142
E. Taksirli Suçlar ve Ön Kusurluluk
143
1. Subjektif Öngörülebilirliğin Yokluğuna Neden Olmak (Üstlenilmiş Taksir/Kusur)
143
2. Taksirli Suçlarda Kusur Yeteneğinin Yokluğuna Neden Olmak
149
3. Kast için Gerekli Olan Bilginin Yokluğuna (Taksirin Kendisine) Neden Olmak
150
F. İhmali Suçlar ve Ön Kusurluluk
153
1. Yükümlülüğün Yerine Getirilebilmesi için Gerekli Olan Hareket Kabiliyetinin Yokluğuna Neden Olmak (Omissio Libera in Causa)
153
2. Yükümlülüğün Yerine Getirilebilmesi için Gerekli Olan Kusur Yeteneğinin Yokluğuna Neden Olmak (Actio Libera in Causa)
153
3. Görünüşte İhmali Suçlarda Teminat Yükümlülüğünün Varlığına Neden Olmak
154
G. Nitelikli Hâller ve Ön Kusurluluk
157
H. Şahsi Cezasızlık Sebebi ya da Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebepler ve Ön Kusurluluk
159
J. Suçun Özel Görünüş Biçimleri ve Ön Kusurluluk
161
1. Teşebbüs ve Ön Kusurluluk
161
2. İştirak ve Ön Kusurluluk
163
a. İştirakte Esas Alınacak Davranış Sorunu
163
b. Dolaylı Faillik ve Ön Kusurluluk Arasındaki İlişki
166
c. Azmettirme ve Ön Kusurluluk Arasındaki İlişki
169
3. İçtima ve Ön Kusurluluk
171
K. Ceza Hukukunun Özel Hükümleri ve Ön Kusurluluk
172
IV. İKİNCİ BÖLÜMÜN SONUÇLARI
173
ÖN KUSURLULUK HÂLLERİNDE OLUŞAN
İSNADİYET PROBLEMLERİNİN ÇÖZÜMÜ BAĞLAMINDA
ORTAYA ATILAN GÖRÜŞLER VE ELEŞTİRİSİ
I. TÜM ÖN KUSURLULUK HÂLLERİ İÇİN GELİŞTİRİLEN GÖRÜŞLER
179
II. FİİL UNSURUNUN YOKLUĞUNA NEDEN OLUNMASI SORUNUNUN ÇÖZÜMÜ BAĞLAMINDA ORTAYA ATILAN GÖRÜŞLER
181
A. Actio Libera in Causa Görüşü
181
B. Omissio Libera in Causa Görüşü
183
III. KASTIN YOKLUĞUNA NEDEN OLUNMASI SORUNUNUN ÇÖZÜMÜ BAĞLAMINDA ORTAYA ATILAN GÖRÜŞ: ACTIO DOLOSA IN CAUSA (SEBEBİNDE KASITLI HAREKET)
185
IV. HUKUKA AYKIRILIK UNSURUNUN YOKLUĞUNA NEDEN OLUNMASI SORUNUNUN (PROVOKATİF MEŞRU SAVUNMA) ÇÖZÜMÜ BAĞLAMINDA ORTAYA ATILAN GÖRÜŞLER
187
A. Provokatör Failin Meşru Savunma Hakkını Reddeden Görüş
188
1. Meşru Savunmanın Şartlarının Oluşmaması Teorisi
189
2. Sebebinde Hukuka Aykırı Hareket (Actio Illicita in Causa) Teorisi
190
3. Meşru Savunmanın Teorik Temeli Teorisi
192
4. Hakkın Kötüye Kullanılması Teorisi
192
6. Dolaylı Failliğe Dayalı Zorunluluk Hâli Teorisi
194
B. Provokatör Failin Meşru Savunma Hakkını Kabul Eden Görüş
195
1. Normatif Temelin Bulunmaması Teorisi
195
2. Hukukun Korunması Teorisi
196
3. Kendini Koruma Teorisi
196
V. ZORUNLULUK HÂLİNDE TEHLİKEYE BİLEREK NEDEN OLUNMASI SORUNUNUN ÇÖZÜMÜ BAĞLAMINDA ORTAYA ATILAN GÖRÜŞLER
204
A. Psikolojik Baskı Teorisi
206
B. Çifte Kusur Azalması Teorisi
208
C. Sebebinde Serbest Hareket (Actio Libera in Causa) Figürüne Dayanan Teori
209
D. Suç Politikası Teorileri
210
VI. KUSUR YETENEĞİNİN YOKLUĞUNA NEDEN OLUNMASI SORUNUNUN ÇÖZÜMÜ BAĞLAMINDA ORTAYA ATILAN GÖRÜŞLER
213
A. Failin Cezalandırılmasını Kabul Eden Görüşler
218
1. Tipiklik Modeli (Tatbestandsmodell)
219
a. Fiilin Öne Çekilmesi Argümanı (Vorverlagerungs– oder Vorverlegungstheorie)
219
b. Şart Teorisi Argümanı (Begründung über die Äquivalenztheorie)
220
2. Dolaylı Faillik Modeli (Begründung über mittelbare Täterschaft)
221
a. Failin Kendisini Araç Olarak Kullanması Argümanı (Werkzeugsmodell)
221
b. Dolaylı Faillik Kurumuna Esas Teşkil Eden Hukuki Düşüncenin Uygulanması Argümanı
222
c. Dolaylı Sorumluluk Argümanı
223
3. Genişletme Modeli (Ausdehnungsmodell)
224
4. İstisna Modeli (Ausnahmemodell)
225
a. Telafi Argümanı (Kompensationsmodell)
226
b. Teamül ve İçtihat Hukuku Argümanı
227
c. İkame Argümanı (Surrogationsmodell)
228
5. Diğer Münferit Modeller
229
a. Teşebbüs Modeli (Versuchsmodell)
229
b. Haksızlık Modeli (Unrechtsmodell)
230
c. Normatif İsnadiyet Modeli
231
B. Failin Cezalandırılmasını Reddeden Görüş – Bağdaşmazlık Teorisi (Unvereinbarkeitstheorie)
231
VII. TAKSİRİN YOKLUĞUNA NEDEN OLMA SORUNUNUN ÇÖZÜMÜ BAĞLAMINDA ORTAYA ATILAN GÖRÜŞ: ÜSTLENİLMİŞ TAKSİR YA DA ÜSTLENİLMİŞ KUSUR TEORİSİ
244
VIII. ÜÇÜNCÜ BÖLÜMÜN SONUÇLARI
250
KARAKTERİSTİK ÖZELLİĞİ VE
ÇÖZÜM ÖNERİSİ OLARAK KANUNİ İSTİSNA MODELİ
I. ÖN KUSURLULUK HÂLLERİNİN KARAKTERİSTİK ÖZELLİĞİ
253
A. İsnadiyetin Belirlenmesinde Metot: Kural–İstisna İlişkisi
253
2. Kastın Kural–Taksirin İstisna Oluşu
255
3. Doğrudan Failliğin Kural–Dolaylı Faillik ve Şerikliğin İstisna Oluşu
256
4. Zorunluluk Hâlinden Yararlanmanın Kural–Tehlikeye Bilerek Neden Olmanın İstisna Oluşu
257
5. Yasak Hatasının Kural–Kaçınılabilir Yasak Hatasının İstisna Oluşu
258
6. Kusur Yeteneğinin Bulunmasının Kural–Bulunmadığı Hâlde Cezalandırılmanın Kabul Edilmesinin İstisna Oluşu
258
B. Ön Kusurluluk Hâllerinin İstisnai Özelliği
259
C. Değerlendirme ve Çözüm Önerisi
260
2. Çözüm Önerisi: Kanuni İstisnai Modeli
264
II. KANUNİ İSTİSNA MODELİNE GÖRE ÖN KUSURLULUK HÂLLERİNDE SUÇUN FAİLE İSNAT EDİLEBİLİRLİĞİ
267
A. Tipikliğin Yokluğuna Neden Olma Hâllerinde
267
1. Suçun Maddi Unsurlarının Yokluğuna Neden Olmak
267
2. Suçun Manevi Unsurunun Yokluğuna Neden Olmak
270
B. Hukuka Aykırılığın Yokluğuna Neden Olma Hâllerinde
272
C. Kusurluluğun Yokluğuna Neden Olma Hâllerinde
273
D. Taksirin Yokluğuna Neden Olma Hâllerinde
274
F. Suçun Özel Görünüş Biçimlerinde Ortaya Çıkan Sorunların Kanuni İstisna Modeline göre Çözümü
275
III. DÖRDÜNCÜ BÖLÜMÜN SONUÇLARI
276