Avrupa Birliği Anayasa Hukuku
1. Baskı,
Ocak 2019
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa Sayısı:
536
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Eser, AB hukuk düzeninin bütün AB unsurlarının Divan öncülüğünde fiili sinerjik katılımı sayesinde metamorfoz geçirmesiyle birlikte uluslararası hukuk sisteminin bir alt ünitesi olmaktan, kendine özgü nitelikleri haiz özerk bir hukuk düzenine evrilmesi paradigması çerçevesinde, bu hukuk düzeninin anayasal özelliklerini analiz etmekte ve anayasa hukuku disiplini çerçevesinde AB'nin anayasallaşma serüvenini sergilemektedir.
Bu bağlamda, AB'nin kurumsal yapısı, AB hukukunun kaynakları ile bu kaynaklar arasındaki hiyerarşik ilişki, AB'de yatay ve dikey yetki bölüşümü, özerk AB hukukunun ulusal ve uluslararası hukukla ilişkisi, AB hukukunun adem-i merkezi nitelikteki özel icrailik temin mekanizması ve bu mekanizmanın AB'yi AB yapan vasıfları, AB'de insan hakları ve Divan'ın tam bir hukuki çareler ve yargı yollarını kurduğu iddiasındaki AB hukuk düzeninde yargısal denetim mekanizması eserde teorik arka planıyla birlikte ele alınmaktadır.
Kitabın Konu Başlıkları
AB Hukukunun Kaynakları ve AB Hukukunda Normlar Hiyerarşisi
Avrupa Birliği'nin Kurumsal Yapısı
AB Hukuk Düzeninde AB İle Üye Devletler Arasında Yetki Paylaşımı
AB Hukukunun Ulusal ve Uluslararası Hukukla İlişkisi
AB Hukukunun Özel İcrailiğinin Temini
Avrupa Birliği'n de İnsan Hakları
AB Hukukunda Yargısal Denetim
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz
7
Kısaltmalar
17
1. GİRİŞ
19
1.1. Anayasacılık Düşüncesi
20
1.2. Anayasallaşma Kavramı
22
1.3. Avrupa Anayasallaşması Üzerine Mülahazalar
27
1.4. Başkalaşım/Dönüşüm/Metamorfoz/Mutasyon Paradigması Çerçevesinde AB Anayasallaşması
32
1.5. AB Evrensel Nitelikteki Anayasal Temel Özellikleri Taşımakta mıdır?
41
2. AB HUKUKUNUN KAYNAKLARI VE AB HUKUKUNDA NORMLAR HİYERARŞİSİ
45
2.1. AB Hukukunun Kaynakları
45
2.1.1. Birincil AB Hukuku
45
2.1.1.1. Andlaşmalar
45
2.1.1.1.1. Olağan Tadil Usulü
46
2.1.1.1.2. Basitleştirilmiş Tadil Usulü
48
2.1.1.1.3. Katılım Andlaşmaları Yoluyla Andlaşma Tadili
50
2.1.1.2. AB Temel Haklar Şartı
51
2.1.1.3. AB Hukukunun Genel İlkeleri
54
2.1.2. İkincil AB Hukuku
58
2.1.2.1. Uluslararası Hukuk
59
2.1.2.2. Uluslararası Anlaşmalar Dışındaki Tasarruflar veya Tek Taraflı AB Tasarrufları
60
2.1.2.2.1. ABİDA 289–291. Maddeler Bağlamında AB Tasarruflarının Tasnifi
61
2.1.2.2.1.1. Yasama Tasarrufları
61
2.1.2.2.1.1.1. Olağan Yasama Usulü
62
2.1.2.2.1.1.2. Özel Yasama Usulü
64
2.1.2.2.1.2. Yetki Devrine Dayanan Tasarruflar
65
2.1.2.2.1.3. Uygulama Tasarrufları
65
2.1.2.2.2. ABİDA 288. Madde Bağlamında AB Tasarruflarının Tasnifi
69
2.1.2.2.2.1. Tüzükler
69
2.1.2.2.2.2. Yönergeler
70
2.1.2.2.2.3. Kararlar
72
2.1.2.2.2.4. Tavsiyeler ve Görüşler ile Diğer Soft Law Tasarruflar
73
2.1.2.2.2.5. Organlar Arası Anlaşmalar
74
2.1.2.2.3. AB Tasarruflarının Eksik Tasnifi
74
2.1.3. ABAD İçtihadı
76
2.2. AB Hukuku Kaynakları Arasında Normlar Hiyerarşisi
78
2.2.1. Birincil AB Hukuku
79
2.2.2. Uluslararası Hukuk, Uluslararası Anlaşmalar ve Örgüt Kararları
82
2.2.3. AB Tasarrufları Arasında Normlar Hiyerarşisi
83
3. AVRUPA BİRLİĞİ’NİN KURUMSAL YAPISI
85
3.1. AB Organları
85
3.1.1. Avrupa Parlamentosu (ABA 14. Madde; ABİDA 223–234. Maddeler)
85
3.1.1.1. Terkibi
85
3.1.1.2. Yetki, Görev ve İşlevleri
86
3.1.2. Avrupa Zirve Konseyi (ABA 15. Madde; ABİDA 235–236. Maddeler)
89
3.1.3. Avrupa Birliği Konseyi (ABA 16. Madde; ABİDA 237–243. Maddeler)
91
3.1.3.1. Terkibi, Toplantı ve Karar Usulü
91
3.1.3.2. Yetki, Görev ve İşlevleri
93
3.1.4. Avrupa Komisyonu (ABA 17. Madde; ABİDA 244–250. Maddeler)
94
3.1.4.1. Terkibi, Atanması, Görev Süresi
94
3.1.4.2. Yetki, Görev ve İşlevleri
97
3.1.5. Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABA 19. Madde; ABİDA 251–281. Maddeler)
100
3.1.6. Avrupa Sayıştayı (ABİDA 285–287. Maddeler)
103
3.1.7. Avrupa Merkez Bankası (ABİDA 282–284. Maddeler)
105
3.2. AB Kurum ve Ajansları
106
3.3. AB Siyasal Sistemi
109
4. AB HUKUK DÜZENİNDE AB İLE ÜYE DEVLETLER ARASINDA
YETKİ PAYLAŞIMI
115
4.1. AB Yetkilerinin Kapsamı ve Niteliğine Dair Genel Özellikler
115
4.2. Yetki Çeşitleri
121
4.2.1. Kaynağı İtibariyle Yetki Çeşitleri
122
4.2.1.1. Sarih Yetkiler
122
4.2.1.2. Zımni Yetkiler
122
4.2.1.3. Esneklik Hükmü
126
4.2.1.4. İç Pazar Çerçevesinde Uyumlaştırma Hükmü
130
4.2.2. Doğası İtibariyle Yetki Çeşitleri
134
4.2.2.1. Münhasır Yetkiler
135
4.2.2.2. Paylaşılan Yetkiler
136
4.2.2.3. Destekleyici, Koordine veya Takviye Edici Yetkiler
141
4.2.2.4. AB’nin Ekonomik, İstihdam ve Sosyal Politika Alanında Koordinasyon Yetkisi
142
4.2.2.5. Ortak Dış ve Güvenlik Politikası Çerçevesinde Yetkiler
144
4.3. Yetkiyi Düzenleyen İlkeler
146
4.3.1. Yetkilendirilme İlkesi
147
4.3.2. Subsidiarite İlkesi
149
4.3.3. Orantılılık İlkesi
157
4.3.4. Preemption İlkesi
162
4.3.4.1. Preemption Çeşitleri
165
4.3.4.1.1. Sarih Preemption
165
4.3.4.1.2. Zımni Preemption
166
4.3.4.1.2.1. Alan Doldurma Preemption
166
4.3.4.1.2.2. Engel Preemption
167
4.3.4.1.2.3. Çatışma Preemption
168
4.3.5. Hukuki İşbirliği İlkesi
169
5. AB HUKUKUNUN ULUSAL VE ULUSLARARASI HUKUKLA İLİŞKİSİ
175
5.1. AB Hukukunun Ulusal Hukukla İlişkisi
175
5.1.1. AB Hukukunun Üstünlüğü İlkesi
175
5.1.1.1. Üstünlük İlkesinin Hukuki Dayanakları
180
5.1.1.2. AB Hukukunun Üstünlüğünün Hukuki Sonuçları
183
5.1.1.3. AB Hukukunun Üstünlüğünün Kapsamı ve Sınırlılıkları
188
5.1.1.4. Üstünlük İlkesini Uygulamakla Mükellef Ulusal Otoriteler
192
5.1.2. Ulusal Mahkemelerin AB Hukukunun Üstünlüğüne Dair ABAD İçtihadına Yönelik Tavrı
194
5.2. AB Hukukunun Uluslararası Hukukla İlişkisi
204
5.2.1. Birincil AB Hukukunun Üstünlüğüne Getirilen İstisnalar
208
5.2.2. Uluslararası Hukuk Çerçevesinde AB Tasarruflarının Hukukilik/Geçerlilik Denetimi
212
5.2.2.1. Uluslararası Anlaşmalar Çerçevesinde AB Tasarruflarının Hukukilik/Geçerlilik Denetimi
212
5.2.2.2. Uluslararası Teamül Hukuku Çerçevesinde AB Tasarruflarının Hukukilik/Geçerlilik Denetimi
218
5.2.3. Uluslararası Anlaşmaların ve Uluslararası Teamül Hukukunun AB Hukuk Düzeninde Dolaylı Etkisi
220
5.2.4. Birincil AB Hukuku Çerçevesinde Uluslararası Anlaşmaların Anayasal Denetimi
221
5.2.4.1. Ex ante/A Priori Denetim
221
5.2.4.2. Ex–post/A Posteriori Denetim
225
5.3. AB Hukukunun/Hukuk Düzeninin Uluslararası ve Ulusal Hukuka/Hukuk Sistemine Karşı Özerkliği İlkesi
227
5.3.1. AB Hukukunun/Hukuk Düzeninin Dış Özerkliği
230
5.3.2. AB Hukukunun/Hukuk Düzeninin İç Özerkliği
238
6. AB HUKUKUNUN ÖZEL İCRAİLİĞİNİN TEMİNİ
241
6.1. Doğrudan Etki İlkesi
241
6.1.1. Doğrudan Uygulanabilirlik Kavramı
242
6.1.2. Doğrudan Etki Kavramı
245
6.1.2.1. Yargının Konusu Olabilme
245
6.1.2.2. Sübjektif/Kişisel Haklar ve Çıkarlar Yaratma
248
6.1.2.3. Talep Edilebilme
251
6.1.2.4. Veçheleriyle Doğrudan Etki Kavramının Tanımlanması
253
6.1.3. AB Hukukunun Doğrudan Etkisi
255
6.1.3.1. Andlaşma Hükümlerinin Doğrudan Etkisi
255
6.1.3.2. Tüzüklerin Doğrudan Etkisi
258
6.1.3.3. Kararların Doğrudan Etkisi
261
6.1.3.4. Yönergelerin Doğrudan Etkisi
261
6.1.3.4.1. Yönergelerin Doğrudan Etkisinin Hukuki Dayanakları
262
6.1.3.4.2. Yönergelerin Doğrudan Etkisi Çerçevesinde Devlet Kavramı
267
6.1.3.4.3. Zaman İtibariyle (Ratione Temporis) Yönergelerin Doğrudan Etkisi
269
6.1.3.4.4. Yönergelerin Doğrudan Etkisinin Sınırlılıkları
269
6.1.3.4.5. Üçlü veya Daha Fazla Boyutlu İlişkiler Ekseninde Yönergelerin Etkisi
271
6.1.3.4.6. Üye Devletlerin Takdir Yetkisinin Denetimi Çerçevesinde Yatay Hukuki İlişkilerde Yönergelerin Etkisi
272
6.1.3.4.7. Yönergelerin Arızi Yatay Doğrudan Etkisi
273
6.1.3.4.8. Yatay Hukuki İlişkilerde Doğrudan Etkili Hukukun Genel İlkeleri ile Yönergelerin İlişkisi
273
6.1.3.4.9. Yönergelerin Yatay Doğrudan Etkisi Meselesi
276
6.1.4. Doğrudan Etkinin Şartları/Kriterleri
282
6.1.5. Acaba Doğrudan Etki Bir Uluslararası Hukuk Kalıntısı veya Bir Çocukluk Çağı Hastalığı mıdır?
284
6.2. Dolaylı Etki (Uyumlu Yorum) İlkesi
287
6.2.1. Dolaylı Etki Kavramı
287
6.2.2. Dolaylı Etki İlkesinin Hukuki Dayanakları
289
6.2.3. Dolaylı Etki İlkesi Yönergelerin Yatay Doğrudan Etkisinin Olmamasının Bir Telafisi ve İkamesi Olarak mı Değerlendirilmelidir?
290
6.2.4. Uyumlu Yorum İlkesi Çerçevesinde Ulusal Otoritelerin Mükellefiyetleri
292
6.2.5. Zaman İtibariyle (Ratione Temporis) Yönergelerin Dolaylı Etkisi
295
6.2.6. Dolaylı Etkinin Kapsamı ve Sınırlılıkları
298
6.2.7. Hangi İlke Önce Uygulanmalıdır: Doğrudan Etki mi, Yoksa Dolaylı Etki mi?
304
6.3. Üye Devlet Sorumluluğu İlkesi (Üye Devletin Sözleşme Dışı Sorumluluğu)
306
6.3.1. Bir Hukuki Çare Olarak Tazminat Hakkı
306
6.3.2. Üye Devlet Sorumluluğunun Hukuki Dayanakları
307
6.3.4. Üye Devlet Sorumluluğu İlkesi Çerçevesinde Devlet Kavramı
309
6.3.5. Üye Devlet Sorumluluğunun Şartları
311
6.3.5.1. Hukuk Kuralının Kişilere Hak Bahşetme Amacında/Niyetinde Olması
315
6.3.5.2. Yeterince Ciddi İhlal
316
6.3.5.3. Doğrudan İlliyet Bağı
318
6.3.6. Üye Devlet Sorumluluğu İlkesi Yeni Bir Hukuki Çare midir?
318
6.3.7. Üye Devlet Sorumluluğu İlkesi Bir Hukuki Çareden Ziyade Bir Yaptırım mı Teşkil Etmektedir?
320
6.3.8. Üye Devlet Sorumluluğu Çerçevesinde Tazminat Hakkı Doğrudan Etkili Bir Hak mıdır?
322
6.3.9. Üye Devlet Sorumluluğu Son Başvurulacak Bir Hukuki Çare midir?
323
7. AVRUPA BİRLİĞİ’NDE İNSAN HAKLARI
329
7.1. AB’de İnsan Haklarının Gelişimi
329
7.1.1. ABAD İçtihadında Temel Haklar Gelişimi
331
7.1.1.1. AB Tasarruflarına İlişkin Temel Haklar Denetimi
331
7.1.1.2. Ulusal Hukukun AB Temel Haklar Eksenli Denetimi
337
7.1.1.3. ABAD İçtihadına Dair Bazı Eksiklikler
338
7.1.1.4. ABAD’ın Temel Haklar İçtihadının Boyutları
339
7.1.2. Andlaşma Hükümlerinde ve AB Tasarruflarında Temel Haklar Düzenlemeleri
341
7.1.3. AB Temel Haklar Şartı
345
7.1.3.1. Şartın Uygulanma Alanı
349
7.1.3.2. Hak ve İlkelerin Kapsamı ve Yorumlanması
353
7.1.3.3. Koruma Düzeyi
357
7.1.3.4. Hakların Suiistimalinin Yasaklanması
360
7.1.3.5. 30 No.lu Protokol ve 53 No.lu Bildiri
360
7.2. AB Temel Haklar Hukukunun Kaynağı Olarak AİHS ve AİHM İçtihadı
363
7.2.1. AB’nin AİHS’e Katılımı
368
7.2.1.1. Katılım Yetkisi
368
7.2.1.2. Katılımın Gerekliliği
369
7.2.1.3. 2/13 Sayılı Mütalaa
371
7.2.2. Mevcut Yapıda AB Tasarruflarının AİHM’de Denetimi Meselesi
376
7.3. Temel Serbestiler ve Temel Haklar Arası Denge
379
8. AB HUKUKUNDA YARGISAL DENETİM
383
8.1. Divan İle Genel Mahkeme Arasındaki Yetki ve Görev Dağılımı
383
8.2. ABAD’ın Yargı Yetkisinin Kapsamı
385
8.2.2. ABAD’ın Ortak Dış ve Güvenlik Politikası Çerçevesinde Yargı Yetkisinin Sınırlılıkları
386
8.2.3. ABAD’ın Özgürlük, Güvenlik ve Adalet Alanı Çerçevesinde Yargı Yetkisinin Sınırlılıkları
389
8.3. AB Hukuk Düzeninde Yargı Yolları
389
8.3.1. İptal Davası
389
8.3.1.1. İptal Davasının Konusunu Oluşturabilecek Tasarruflar
390
8.3.1.2. Gerçek ve Tüzel Kişiler Bağlamında İptal Davasına Tabi Tasarruflar
394
8.3.1.3. Dava Sebepleri ve Zamanaşımı Süresi
395
8.3.1.4. Davacılar
396
8.3.1.5. İmtiyazsız Davacıların Dava Ehliyeti
397
8.3.1.6. İptal Davasının Hukuki Sonuçları
406
8.3.2. İhmal Davası
407
8.3.3. Önkarar Usulü
413
8.3.3.1. Önkarar Usulü Çerçevesinde Divan’a Havale Edilebilecek Meseleler
415
8.3.3.2. Önkarar Usulü Çerçevesinde Soru Havale Edebilecek Mahkeme Kavramı
416
8.3.3.3. Havale Şartları
419
8.3.3.4. Ulusal Mahkemenin Hak, Yetki veya Yükümlülüğü
422
8.3.3.5. Divan ile Ulusal Mahkemeler Arasındaki Yetki ve Görev Bölüşümü
428
8.3.3.6. Usuli Meseleler
433
8.3.3.7. Seri Yargılama Usulleri
435
8.3.3.8. Önkararın Hukuki Sonuçları
436
8.3.4. Hukuka Aykırılık Def’i
440
8.3.5. Tazminat Davası
447
8.3.5.1. Davalı ve Davacılar
449
8.3.5.2. Tazminat Davasının Şartları
450
8.3.5.3. Zamanaşımı Süresi
456
8.3.5.4. Hukuki Sonuçları
456
8.3.6. İhlal Davası
457
8.3.6.1. İhlal Davası Çerçevesinde Devlet Kavramı
461
8.3.6.2. Yargı–Öncesi Süreç
462
8.3.6.3. Yargısal Süreç
466
8.3.6.4. Hukuki Sonuçlar
470
Karar Listesi
475
Kaynakça
511
Baskısı tükenmiştir.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Uluslararası Hukuk ''Usul ve Esasları'' Fasıl – A
Emete Gözügüzelli
Türk Vatandaşlığının Kaybettirilmesi
Talha Oğuz Orhan
Çevresel Zararlardan Dolayı Devletin Sorumluluğu
Esra Ata Dağıstanlı
Uluslararası Hukuk Pratik Çalışma Kitabı
İbrahim Kaya, Cüneyt Yüksel, Galip Engin Şimşek
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
2023 Kaynakça Dokümanı|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim