Bağımsız Denetçinin Üçüncü Kişilere Karşı Hukuki Sorumluluğu Yrd. Doç. Dr. Sami Kocabıyık - Kitap

Bağımsız Denetçinin Üçüncü Kişilere Karşı Hukuki Sorumluluğu

1. Baskı, 
Ocak 2018
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
319
Barkod:
9789750246333
Kapak Türü:
Ciltli
Yayınevi:
Seçkin Yayıncılık
Kitabın Fiyatı:
730,00₺
İndirimli (%77):
170,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Denetim hukukundaki gelişmeler sonucunda anonim şirketlerde denetim faaliyetinin bağımsız denetçiler aracılığı ile gerçekleştirilmesi yolu benimsenmiştir. Ancak bağımsız denetim yükümlülüğünün kabulüne rağmen, denetimin öngörülen objektif kıstaslara göre gerçekleştirilmemesi; finansal bilgi kullanıcıları açısından büyük zararlara sebep olmaktadır. Denetim sonucu ortaya çıkabilecek bu türden zararların önlenmesi veya zarar ortaya çıktığı takdirde zararların tazmini gereklidir. Bu amaçla denetim faaliyetinden kaynaklanan zararlardan dolayı bağımsız denetçiye hukuki sorumluluk öngörülmüştür.
Türk hukukunda da bağımsız denetçinin hukuki sorumluluğu ile ilgili AB normlarına uygun kanuni düzenlemeler yapılmıştır. Değişik ülke mevzuatları ile karşılaştırıldığında küçük farklılıklar bulunmakla birlikte, kabul edilen normlar üst seviyede kullanılmaya elverişli hukuk normlarıdır. Fakat uygulamada meydana gelen zararların tazmininde denetçinin sorumluluğuna başvurulmamaktadır.
Ülkemizde gerekli hukuki altyapının bulunmasına rağmen bağımsız denetçinin sorumluluğuna dayanan davalarının neredeyse hiç görülmemesinin nedenlerinin belirlenmesi önemlidir. Denetlenen şirket, denetim sonuçlarına esas teşkil edecek finansal bilgileri gerektiği gibi sunmadığından gerçeği yansıtmayan denetim sonuçlarının da gerçek sebebi kendisidir. Dolayısıyla bağımsız denetçinin hukuki sorumluluğuna başvurmada hukuki yararı da bulunmamaktadır. Ancak üçüncü kişinin bağımsız denetimden kaynaklanan zararının tazmini yoluna başvurmamasının nedeni uygulamada bu hukuki kuruma gerekli önemin verilmemesidir.
Kanun koyucunun birçok şirketi zorunlu bağımsız denetim yaptırma yükümlülüğüne tabi tutması ve günümüzde finansal bilgi kullanıcılarının denetim sonuçlarına dayanarak işlem yapma konusunda daha istekli davranmaları, bağımsız denetçinin sorumluluğu ile ilgili uyuşmazlıkların artacağına işaret etmektedir. Bu konuda özellikle bağımsız denetim sonuçlarına güvenerek karar alan üçüncü kişilerin bağımsız denetçinin sorumluluğuna başvurabileceği hukuki yolların çeşitlenmesi önemli bir kolaylık sağlayacaktır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Bağımsız Denetim Kavramı ve Üçüncü Kişiye Etkileri
.
Bağımsız Denetimde Üçüncü Kişiye Karşı Sorumluluğun Hukuki Dayanakları
.
Bağımsız Denetimde Üçüncü Kişinin Zararlarının Tazmini
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Özet 
7
Kısaltmalar 
17
Giriş 
23
Terminoloji 
25
Birinci Bölüm
BAĞIMSIZ DENETİM KAVRAMI VE ÜÇÜNCÜ KİŞİYE ETKİLERİ
§1. BAĞIMSIZ DENETİM KAVRAMI 
27
I. Genel Olarak 
27
II. Bağımsız Denetimin Tanımı 
30
III. Denetimin Tarihsel Gelişimi 
32
A. Denetimin Dünyadaki Tarihsel Gelişimi 
32
B. Denetimin Türkiye’deki Tarihsel Gelişimi 
35
1. Cumhuriyet Öncesi Dönem 
35
2. Cumhuriyet Sonrası Dönem 
36
§2. BAĞIMSIZ DENETİMİN GEREKLİLİĞİ 
39
I. Kamuyu Aydınlatmada Bağımsız Denetimin Yeri 
39
II. Bağımsız Denetimin İşlevleri 
43
A. Kontrol İşlevi 
44
B. Caydırıcılık İşlevi 
45
C. Bilgilendirme İşlevi 
45
D. Güvence İşlevi 
46
E. Ekonomik İşlevi 
47
F. Önleme İşlevi 
47
G. Zararın Tazmini İşlevi 
49
H. Tazminat Talebinde İhlal Edilen Hakkın Devamı İşlevi 
50
§3. BAĞIMSIZ DENETİM SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI 
50
I. Genel Olarak 
50
II. Bağımsız Denetçi 
51
A. Bağımsız Denetçi Sıfatını Haiz Kişiler 
51
1. Gerçek Kişi Bağımsız Denetçiler 
51
2. Bağımsız Denetim Kuruluşları 
52
3.Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın Gözetimine Tabi Denetçiler 
55
B. Bağımsız Denetçinin Nitelikleri 
56
1. Bağımsızlık 
57
2. Tarafsızlık 
59
3. Dürüstlük 
61
4. Uzmanlık 
62
5. Mesleğe Uygun Davranışlarda Bulunma 
64
6. Mesleki Özen 
64
7. Sır Saklama 
65
III. Bağımsız Denetime Tabi Şirketler 
66
A. Zorunlu Bağımsız Denetime Tabi Şirketler 
67
1. Kanunen Belirlenen Ölçütleri Aşan Şirketler 
69
a. Tüm Sermaye Şirketleri İçin Geçerli Olan Genel Ölçütler 
69
b. Belli Sektörlerde Faaliyet Gösteren Şirketler İçin Getirilen Özel Ölçütler 
70
c. Belirlenen Ölçütlerin Değerlendirilmesinde Dikkate Alınması Gereken Hususlar 
72
2. Doğrudan Bağımsız Denetime Tabi Şirketler 
73
3. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gözetiminde Denetime Tabi Şirketler 
74
4. TMS Uygulamasında KGK Kararları Sonucu Ortaya Çıkan Özel Durum 
75
B. İsteğe Bağlı Olarak Bağımsız Denetim Yaptıran Şirketler 
76
§4. BAĞIMSIZ DENETİMDE MENFAAT SAHİBİ ÜÇÜNCÜ KİŞİLER 
78
I. Genel Olarak 
78
II. Pay Sahipleri 
81
III. Pay Üzerinde İntifa ve Rehin Hakkı Sahipleri 
82
IV. Alacaklılar 
83
V. Bağlı Şirketler 
85
VI. Yatırımcılar 
86
VII. Kredi Kurumları 
88
VIII. Müşteriler, Tedarikçiler ve Taşeronlar 
89
IX. İşçiler 
90
X. Devlet 
90
XI. Diğer Menfaat Sahipleri 
91
§5. BAĞIMSIZ DENETİM SONUÇLARININ AÇIKLANMASI 
91
I. Genel Olarak 
91
II. Bağımsız Denetim Raporları 
93
A. Denetim Raporunun Özellikleri 
95
1. TMS, Kanun ve Esas Sözleşmeye Uygunluğun Belirtilmesi 
96
2. Gerçeğe Uygunluğun Belirtilmesi 
96
3. Uyarı Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi 
99
4. Geçmiş Yılla Karşılaştırmalı Olma 
99
5. Açıklık 
99
B. Denetim Raporu Türleri 
100
1. Finansal Tablolara İlişkin Denetim Raporları 
101
a. Yılsonu Finansal Tablolar Denetim Raporu 
101
b. Ara Dönem Finansal Tablolar Denetim Raporu 
101
c. Özel Amaçlı Finansal Tablolar Denetim Raporu 
102
2. Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporuna İlişkin Denetim Raporu 
103
3. Riskin Erken Teşhisi ve Yönetimine İlişkin Denetim Raporu 
104
4. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gözetiminde Hazırlanacak Denetim Raporları 
106
III. Bağımsız Denetim Görüş Yazıları 
107
A. Genel Olarak 
107
B. Görüş Yazısı Türleri 
110
1. Olumlu Görüş Yazısı 
110
2. Sınırlı Olumlu Görüş Yazısı 
111
3. Olumsuz Görüş Yazısı 
114
4. Görüş Vermekten Kaçınma 
115
IV. Genel Kurul Toplantısında Yapılan Bilgilendirme 
117
V. Finansal Tablolar ve Yıllık Faaliyet Raporunda Denetçi Görüşünün Bildirilmesi 
119
VI. Bağımsız Denetime Dair Başkaca Görüş Bildirme Halleri 
120
§6. BAĞIMSIZ DENETİM SONUÇLARININ ÜÇÜNCÜ KİŞİYE ULAŞMASI 
121
I. Genel Olarak 
121
II. Kanuni Yükümlülük Sebebiyle Denetim Sonuçlarının Açıklanması 
122
A. Denetim Sonuçlarının Kamuya Açıklanması 
122
B. Denetim Sonuçlarının Finansal Tablolar, Finansal Raporlar, İzahname ve Benzeri Belgelerin İçinde Kamuya Açıklanması 
125
III. Kanuni Yükümlülük Olmaksızın Denetim Sonuçlarının Açıklanması 
125
A. Denetlenen Şirket Tarafından Denetim Sonuçlarının Üçüncü Kişiye Açıklanması 
125
B. Bağımsız Denetçinin Denetim Sonuçlarını Üçüncü Kişiye Açıklaması 
127
C. Üçüncü Kişinin Denetim Sonucuna İlişkin Açıklamaları Başkalarına İletmesi 
127
İkinci Bölüm
BAĞIMSIZ DENETİMDE ÜÇÜNCÜ KİŞİYE KARŞI SORUMLULUĞUN HUKUKİ DAYANAKLARI
§7. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE KARŞI DenKHK’DAN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUMLULUĞU 
131
I. Denetçinin KGK Tarafından Yetkilendirilmesi 
132
II. Denetimin Finansal Tablolar ile Bilgi ve Raporlara İlişkin Olması 
132
III. Bağımsız Denetim Raporuna Dayanması 
133
IV. Sorumluluk Sebebinin Varlığı 
134
A. Denetim Raporunun TDS’ye Aykırılığı 
134
1. Genel Olarak 
134
2. Denetlenen Şirketin TMS Uygulamasında Yaptığı Hata ve Hilelerin Tespit Edilememesi Nedeniyle TDS’ye Aykırılık 
137
a. Önemli Yanlışlıkların Tespit Edilememesi 
139
b. Mesleki Şüphecilik Gösterilmemesi 
140
c. Makul Güvence Sağlanmaması 
141
d. Mevzuatın Dikkate Alınmaması 
142
3. Denetlenen Şirketin TMS Uygulamasında Yaptığı Hata ve Hilelerin Tespit Edilmesine Rağmen Denetim Raporunda Bilerek Yansıtılmaması Nedeniyle TDS’ye Aykırılık 
142
4. Denetlenen Şirketin TMS Uygulamasında Hata ve Hile Bulunmamasına Rağmen Gerçeği Yansıtmayan Raporun Verilmesi Nedeniyle TDS’ye Aykırılık 
142
B. Denetim Raporunun Üçüncü Kişilerde Yanlış, Eksik ve Yanıltıcı Bilgi ve Kanaatler Oluşmasına Neden Olması 
143
1. Genel Olarak 
143
2. Denetim Raporunun Yanlış Bilgi ve Kanaatler İçermesi 
144
3. Denetim Raporunun Eksik Bilgi ve Kanaatler İçermesi 
144
4. Denetim Raporunun Yanıltıcı Bilgi ve Kanaatler İçermesi 
145
§8. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE KARŞI TÜRK TİCARET KANUNU’NUNDAN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUMLULUĞU 
145
I. Genel Olarak 
145
II. Pay Sahipleri ve Alacaklılara Karşı Kanuni Görevlerin Yerine Getirilmesinde Kusurlu Hareketten Kaynaklanan Sorumluluk 
147
A. Genel Olarak 
147
B. Kanuni Görevlerin Yerine Getirilmesinde Kusurlu Hareket 
151
1. Denetim Görevinin Kanuna Uygun Şekilde Yerine Getirilmemesi 
151
a. Denetimin Kapsamının TMS’ye, Kanuna ve Esas Sözleşme Hükümlerine, Dürüst Resim İlkesine Uygunluk Denetimi Olması 
153
b. TDS’na Göre, KGK Belirlediği Esaslara, Mesleki Gereklilik ve Etiğe Uygun, Özenli Denetim Gerçekleştirme Yükümlülüğüne Aykırı Hareket Edilmesi 
155
2. Şirketle Görüş Ayrılıklarında Mahkemeye Başvurulmaması 
157
3. Genel Kurul Toplantılarına Katılmaması ve Görüş Bildirmemesi 
157
4. Çalışma Kâğıtlarının Saklanmaması 
158
5. Denetim Sözleşmesinin Feshinde Genel Kurula Rapor Sunulmaması 
158
6. TTK Dışında Sayılan Kanuni Görevlerin Yerine Getirilmemesi 
158
III. Bağlı Şirkete Karşı Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlalinden Kaynaklanan Sorumluluk 
160
A. Genel Olarak 
160
B. Denetçinin Dürüst, Tarafsız Denetim Yapma ve Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali 
161
1. Davranış Yükümlülüklerinin İhlali 
161
4. Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali 
164
3. Dürüst ve Tarafsız Denetim Yükümlülüğünün İhlali 
165
§9. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE KARŞI SERMAYE PİYASASI KANUNU’NDAN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUMLULUĞU 
165
I. Genel Olarak 
165
II. Yatırımcılara Karşı Denetim Raporundan Kaynaklanan Sorumluluk 
166
A. Genel Olarak 
166
B. Sorumluluk Halleri 
167
1. Finansal Tablo ve Raporların Mevzuata Uygun Olarak Denetlenmemesi 
167
2. Denetim Raporlarının Yanlış, Yanıltıcı ve Eksik Bilgiler İçermesi 
167
a. İzahnamede Yer Almak Üzere Hazırlanan Raporlar 
167
b. Kamuyu Aydınlatma Belgelerinde Yer Almak Üzere Hazırlanan Raporlar 
168
III. Alacaklı ve Pay Sahiplerine Karşı Haksız Kar Payı Avansı Dağıtılmasından Kaynaklanan Sorumluluk 
170
A. Ara Dönem Finansal Tablolarının Gerçeği Dürüst Bir Şekilde Yansıtmadığının Denetim Raporunda Tespit Edilememesi 
170
B. Ara Dönem Finansal Tablolarının Mevzuat ile Muhasebe İlke ve Kurallarına Uygun Düzenlenmemesi 
171
§10. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI BANKACILIK KANUNU’NDAN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUMLULUĞU 
171
§11. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE KARŞI HAKSIZ FİİL HÜKÜMLERİNDEN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUMLULUĞU 
174
I. Hukuka Aykırılıktan Kaynaklanan Sorumluluk 
175
A. Genel Olarak 
175
B. Özel Koruma Normunun İhlali 
177
1. Genel Olarak 
177
2. Bağımsız Denetimde Üçüncü Kişiyi Koruyan Özel Normlar 
179
c. Cezai Nitelikteki Özel Koruma Normları 
181
3. Özel Koruma Normu Olarak Kabul Edilmeyen Bazı Düzenlemeler 
183
II. Ahlaka Aykırılıktan Kaynaklanan Sorumluluk 
184
§12. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE KARŞI SÖZLEŞME BENZERİ SORUMLULUĞU 
187
I. Genel Olarak 
187
II. Sorumluluğu Temellendiren Görüşler 
190
A. Bilgi Verme Sözleşmesi Görüşü 
190
1. Genel Olarak 
190
2. Görüşün Uygulanacağı Üçüncü Kişinin Sınırlandırılması 
191
a. Farazi Sözleşme Koşulu 
191
b. Doğrudan Doğruya Temas Koşulu 
192
B. Üçüncü Kişiyi Koruyucu Etkili Sözleşme Görüşü 
194
1. Genel Olarak 
194
2. Görüşün Uygulanacağı Üçüncü Kişinin Sınırlandırılması 
197
a. Üçüncü Kişinin Edime Yakın Olması 
197
b. Üçüncü Kişinin Sözleşmenin Koruma Alanı İçinde Olması 
197
c. Üçüncü Kişinin Öngörülebilir Olması 
198
d. Üçüncü Kişinin Korunma İhtiyacında Bulunması 
199
3. Görüşün Değerlendirilmesi 
200
C. Üçüncü Kişinin Zararını Tazmin Görüşü 
201
D. Sözleşme Görüşmelerinden Doğan Sorumluluk Görüşü 
203
1. Genel Olarak 
203
2. Görüşün Değerlendirilmesi 
205
E. Sözleşmeye Dayanan Sorumluluğun Haksız Fiil Sorumluluğuna Göre Avantajları 
206
1. Saf Malvarlığı Zararının Tazmin Edilebilmesi 
206
2. İspat Yükünün Zarar Verende Olması 
207
3. Yardımcı Kişilerin Fiilinden Sorumlulukta Kurtuluş Kanıtı Getirebilme İmkânının Olmaması 
207
4. Daha Uzun Zamanaşımı Süresi 
208
§13. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE KARŞI GÜVEN SORUMLULUĞU 
209
I. Genel Olarak 
209
II. Sorumluluğun Genel Koşulları 
210
A. Özel Bağlantı 
212
B. Hukuki İşlem Alanına Katılma 
214
C. Öngörülebilirlik 
214
III. Görüşün Değerlendirilmesi 
215
Üçüncü Bölüm
ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN ZARARLARININ TAZMİNİ
§14. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN ZARARINI TAZMİN ŞARTLARI 
219
I. Yükümlülüklerin ihlali 
219
II. Zarar 
221
A. Zararın Niteliği 
221
1. Doğrudan Zarar 
223
2. Dolayısıyla Zarar – Yansıma Zarar 
225
B. Zararın Ortaya Çıktığı Durumlar 
227
III. Kusur 
231
A. Kusur Sorumluluğunun Bulunduğu Durumlar 
233
B. Kusursuz Sorumluluğun Bulunduğu Durumlar 
235
IV. İlliyet Bağı 
242
§15. TAZMİNAT DAVASI 
244
I. Davacı Olarak Zarar Gören Üçüncü Kişiler 
244
A. Genel Olarak 
244
B. Gerçeği Yansıtmayan Denetim Sonuçlarından Kaynaklanan Zararlarda Davacı Sıfatı 
245
1. Alacaklılar ve Pay Sahiplerinin Dava Hakkı 
252
2. Yatırımcıların Dava Hakkı 
257
3. Bankacılık Kanunu Kapsamındaki Denetim Faaliyetinden Zarar Gören Mudilerin ve Diğer Üçüncü Kişinin Dava Hakkı 
258
C. Kanuni Görevlerin İhlalinden Kaynaklanan Zararlarda Davacı Sıfatına Sahip Pay Sahipleri ve Alacaklılar 
259
D. Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlalinden Kaynaklanan Zararlarda Davacı Sıfatına Sahip Bağlı Şirketler 
262
E. Hukuka veya Kasten Ahlaka Aykırı Davranıştan Kaynaklanan Zararlarda Davacı Sıfatı 
266
F. Sözleşme Benzeri ve Güven Sorumluluklarının İhlalinden Kaynaklanan Zararlarda Davacı Sıfatı 
267
II. Davalılar 
269
A. Bağımsız Denetçi 
269
1. Genel Olarak 
269
2. Bağımsız Denetçinin Denetlenen Şirketin Organı Olmaması 
270
3. Bağımsız Denetçinin Denetlenen Şirketin Çalışanı Olmaması 
272
B. Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Yasal Temsilcileri 
273
C. Bağımsız Denetçi Yardımcıları 
273
D. Mesleki Sorumluluk Sigortacısı 
276
III. Tazminat Miktarının Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Faktörler 
278
A. Bağımsız Denetçinin Kusurunun Ağırlığı 
279
B. Zarar Gören Üçüncü Kişinin Kusuru 
279
C. Bağımsız Denetçiye Hiçbir Yarar Sağlamaması 
281
IV. Görevli ve Yetkili Mahkeme 
281
V. Yargılama Usulü 
283
VI. Deliller 
283
VII. Zamanaşımı 
285
Sonuç 
287
Ek–1 
295
Ek–2 
297
Ekli Tablo – 1 Bağımsız Denetim Standartları 
299
Kaynakça 
301
Kavramlar Dizini 
317
HakkımızdaUluslararası Yayınevi Belgesi2023 Kaynakça Dokümanı Kişisel Verilerin Korunması ÜyelikSiparişlerimİade Politikasıİletişim
 
Ana Sayfa
Kategori
Sipariş
Sepetim
Profil