"Önsöz" yazmak onurunu taşıdığım "Avrupa Birliği Kurumsal Hukuku" kitabı, Türkiye'nin AB alanındaki eğitim ve araştırma etkinliğine katılan herkese yarar sağlayacak değerde bir kitap olduğu için, bana göre çok değerli eserdir. Herkes Avrupa Birliğini daha iyi algılayabilmek için bu kitabı okumalıdır, hatta Avrupa Birliğinin yararsız, kötü ve Türkiye'ye uzak bir olgu olduğunu zannedenler için bile, görüşlerini gözden geçirmelerini sağlamak bakımından yararlıdır bu çalışma.

Prof. Dr. Tuğrul ARAT'ın Önsözü'nden

"Avrupa Birliği Kurumsal Hukuku" kitabı, "metinler, davalar ve materyaller" tarzında olup lisans ve lisansüstü öğrenciler esas alınarak hazırlanmış bir ders kitabı niteliğindedir. Öğrencilerin yanı sıra bu kitap, özellikle kamu kurumları çalışanları ve akademik çalışma yürütenler başta olmak üzere, AB veya AB hukuku ile ilgilenen herkes bakımından kapsamlı, tam ve güncel bilgiyi kolay anlaşılabilir bir dille sunma çabasının bir ürünüdür. Bu bakımdan, kitap içerisinde görülebileceği üzere, her bir bölümün başında "ana konular" ve sonunda "önemli noktalar" belirtilmiştir. Metin içerisindeki "şekiller" ve "tablolar" ile görsel anlatım kullanılmış ve "kutular" ile açıklayıcı, örnek oluşturucu, detay verici bilgiler verilmiştir. Kitapta ele alınan konularda bilgisini derinleştirmek isteyenler için de "okuma listesi" ve "web adresleri" sağlanmıştır. Böylece Türk hukuk kitapları ile kıyaslanınca bir ölçüde yeni tarzda olarak nitelenebilecek bu kitap ortaya çıkmıştır. İlgili herkese faydalı olması dileğiyle…

Kitabın Konu Başlıkları

Avrupa Bütünleşmesinin Gelişimi

Avrupa Birliği'nin Kurumsal Yapısı

Avrupa Birliği'nde Norm Koyma

Avrupa Birliği Hukukunun Kaynakları ve Normlar Hiyerarşisi

Avrupa Birliği'nde Yargısal Koruma

Avrupa Birliği Hukukunun Temel Özellikleri

Avrupa Birliği'nin Dış İlişkilerinin Hukuki Boyutu

Kitapla İlgili Kategoriler

Hukuk Kitapları>Uluslararası Hukuk>Avrupa Birliği Hukuku

Yorumlar

Kitabın İçindekileri

Sunuş

Önsöz

Şekiller, Tablolar ve Grafikler Listesi

Kutular Listesi

Kısaltmalar

Dava Listesi (Numara Sıralı)

Mevzuat Listesi

Bölüm I

AVRUPA BÜTÜNLEŞMESİNİN GELİŞİMİ

1. Derinleşme

1.1. Derinleşme Sürecinin Tarihsel Gelişimi

1.1.1. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Antlaşması (1952)

1.1.1.1. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Antlaşması’na Giden Yol

1.1.1.2. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Antlaşması

1.1.2. Avrupa Ekonomik Topluluğu Antlaşması ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu Antlaşması (1958)

1.1.2.1. Avrupa Ekonomik Topluluğu Antlaşması ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu Antlaşması’na Giden Yol

1.1.2.2. Avrupa Ekonomik Topluluğu Antlaşması ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu Antlaşması

101

1.1.3. Avrupa Tek Senedi (1987)

104

1.1.3.1. Avrupa Tek Senedi’ne Giden Yol

104

1.1.3.2. Avrupa Tek Senedi

107

1.1.4. Maastricht Antlaşması (Avrupa Birliği Antlaşması) (1993)

109

1.1.4.1. Maastricht Antlaşması’na (Avrupa Birliği Antlaşması’na) Giden Yol

109

1.1.4.2. Maastricht Antlaşması (Avrupa Birliği Antlaşması)

110

1.1.5. Amsterdam Antlaşması (1999)

116

1.1.5.1. Amsterdam Antlaşması’na Giden Yol

116

1.1.5.2. Amsterdam Antlaşması

117

1.1.6. Nice Antlaşması (2003)

121

1.1.6.1. Nice Antlaşması’na Giden Yol

121

1.1.6.2. Nice Antlaşması

122

1.1.7. Lizbon Antlaşması (2009)

123

1.1.7.1. Lizbon Antlaşması’na Giden Yol

123

1.1.7.2. Lizbon Antlaşması

126

1.2. Derinleşmenin Yöntemi

132

1.2.1. Lizbon Antlaşması’na Kadarki Dönem

132

1.2.2. Lizbon Antlaşması’nın Sonrasındaki Dönem

133

2. Genişleme

141

2.1. Genişleme Sürecinin Tarihsel Gelişimi

143

2.1.1. Birinci Genişleme Dalgası

144

2.1.2. İkinci Genişleme Dalgası

145

2.1.3. Üçüncü Genişleme Dalgası

146

2.1.4. Dördüncü Genişleme Dalgası

146

2.1.5. Beşinci Genişleme Dalgası

148

2.1.6. Altıncı Genişleme Dalgası

149

2.1.7. Yedinci Genişleme Dalgası

150

2.1.8. Aday ve Potansiyel Aday Devletler

151

2.2. Genişlemenin Yöntemi

152

2.2.1. Genişleme Kriterleri

152

2.2.2. Genişleme Usulü

155

Bölüm II

AVRUPA BİRLİĞİ’NİN KURUMSAL YAPISI

1. Avrupa Birliği’nin Kurumsal Yapısının Temel Özellikleri

165

2. Avrupa Birliği’nin Kurumları

172

2.1. Avrupa Parlamentosu

172

2.1.1. Oluşumu

173

2.1.2. İç Örgütlenişi

177

2.1.3. İşleyişi

179

2.1.4. Yetkileri

180

2.2. Avrupa Komisyonu / Komisyon

183

2.2.1. Oluşumu

183

2.2.2. İç Örgütlenişi

188

2.2.3. İşleyişi

190

2.2.4. Yetkileri

191

2.3. Konsey

194

2.3.1. Oluşumu

194

2.3.2. İç Örgütlenişi

195

2.3.3. İşleyişi

198

2.3.4. Yetkileri

204

2.4. Avrupa Birliği Zirvesi

205

2.4.1. Oluşumu

206

2.4.2. İç Örgütlenişi

206

2.4.3. İşleyişi

207

2.4.4. Yetkileri

209

2.5. Avrupa Birliği Adalet Divanı

210

2.5.1. Tarihçe

211

2.5.2. Oluşumu

213

2.5.2.1. Adalet Divanı

213

2.5.2.2. Genel Mahkeme

214

2.5.2.3. Personel Mahkemesi

215

2.5.3. İç Örgütlenişi

215

2.5.3.1. Adalet Divanı

215

2.5.3.2. Genel Mahkeme

216

2.5.3.3. Personel Mahkemesi

217

2.5.4. Yetkileri

218

2.6. Avrupa Merkez Bankası (ve Avrupa Merkez Bankaları Sistemi)

223

2.6.1. Oluşumu

223

2.6.2. İç Örgütlenişi

224

2.6.3. Görevleri ile Yetkileri

225

2.7. Avrupa Sayıştayı

227

2.7.1. Oluşumu

227

2.7.2. İç Örgütlenişi

227

2.7.3. İşleyişi

229

2.7.4. Görevleri ile Yetkileri

230

3. Avrupa Birliği’nin Organ, Ofis ve Ajansları

231

3.1. Ekonomik ve Sosyal Komite

231

3.2. Bölgeler Komitesi

233

3.3. Avrupa Yatırım Bankası

235

3.4. Avrupa Ombudsmanı

237

3.5. Avrupa Ajansları

239

Bölüm III

AVRUPA BİRLİĞİ’NDE NORM KOYMA

1. Avrupa Birliği’nde Yetki

249

1.1. Yetkinin Varlığı: Yetkilendirilme İlkesi

252

1.1.1. Yetkilendirilme İlkesi

252

1.1.2. Yetkinin Varlığının Görünümleri

254

1.1.2.1. Açık Yetki veya Zımni Yetki

254

1.1.2.2. Geniş Kapsamlı Maddeler: ABİHA md. 114 ve 352

257

1.1.2.2.1. ABİHA md. 114

258

1.1.2.2.2. ABİHA md. 352

260

1.2. Yetkinin Niteliği: Yetki Kataloğu

263

1.2.1. Münhasır Yetki (AB)

263

1.2.2. Paylaşılan Yetki

264

1.2.3. Destekleyici, Koordine Edici ve Tamamlayıcı Yetki

266

1.2.4. Ekonomi ve İstihdam Politikalarının Koordinasyonu

267

1.2.5. Ortak Dış Politika ve Güvenlik Politikası

268

1.3. Yetkinin Kullanımı: Katmanlı Yetki İlkesi ve Orantılılık İlkesi

269

1.3.1. Katmanlı Yetki İlkesi

269

1.3.1.1. Katmanlı Yetki İlkesinin Temelleri

270

1.3.1.2. Katmanlı Yetki İlkesinin Siyasi Denetimi

271

1.3.1.3. Katmanlı Yetki İlkesinin Hukuki Denetimi

274

1.3.2. Orantılılık İlkesi

276

1.3.2.1. Orantılılık İlkesinin Temelleri

277

1.3.2.2. Orantılılık İlkesinin Siyasi Denetimi

278

1.3.2.3. Orantılılık İlkesinin Hukuki Denetimi

279

2. Avrupa Birliği’nde Yasama ve Norm Koyma

283

2.1. Yasamanın Tanımı

286

2.2. Yasama Usulleri

288

2.2.1. Olağan Yasama Usulü

289

2.2.1.1. Kurucu Antlaşmanın Öngördüğü Hâliyle Olağan Yasama Usulü

290

2.2.1.2. Uygulamadaki Haliyle Olağan Yasama Usulü

297

2.2.2. Özel Yasama Usulleri

298

2.2.3. Yasama Usulleri ile ilgili Ortak Noktalar

300

2.2.3.1. Komisyonun “Öneri Tekeli”

300

2.2.3.2. Konsey Karşısında Komisyon

302

2.2.3.3. Yasama Usulleri Bakımından Komisyon, Avrupa Parlamentosu ve Konsey Dışında Kalanlar

303

2.3. Esnek Bütünleşmenin Yasamaya Yansımaları

306

2.3.1. Birincil Esneklik: Dışta Kalma (Opt–Out), Dâhil Olma (Opt–In) ve Derogasyonlar

306

2.3.2. İkincil Esneklik: Güçlendirilmiş İşbirliği

308

3. Avrupa Birliği’nde Yürütme ve Norm Koyma

315

3.1. Yetki Devrine Dayanan Tasarruflar

318

3.2. Uygulama Tasarrufları

324

3.2.1. Uygulama Tasarrufları ile ilgili Genel Tespitler

324

3.2.2. Komitoloji Prosedürü

325

Bölüm IV

AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI VE

NORMLAR HİYERARŞİSİ

1. Avrupa Birliği Hukukunun Kaynakları

336

1.1. Yazılı Kaynaklar

337

1.1.1. İç Kaynaklar

337

1.1.1.1. Üye Devlet Tasarrufları

337

1.1.1.1.1. Üye Devletlerin Kurucu Nitelikli Tasarrufları

337

1.1.1.1.2. Üye Devletlerin Bütünleyici Sözleşmeleri

340

1.1.1.1.3. Üye Devlet Temsilcilerinin Belirli Tasarrufları

341

1.1.1.2. AB Kurumlarının Tasarrufları

342

1.1.1.2.1. (Başlıca) Birlik Kurum Tasarrufları

342

1.1.1.2.1.1. Genel Olarak

343

1.1.1.2.1.2. Tüzük

347

1.1.1.2.1.3. Direktif

348

1.1.1.2.1.4. Karar

348

1.1.1.2.2. Esnek Hukuk

349

1.1.1.2.3. Kurumlar Arası Anlaşmalar

350

1.1.1.2.4. Avrupa Birliği Adalet Divanının Kararları

350

1.1.2. Dış Kaynaklar: AB’nin Uluslararası Anlaşmaları

352

1.2. Yazılı Olmayan Kaynaklar

354

1.2.1. AB Hukukunun Genel İlkeleri

354

1.2.2. Uluslararası Teamül Hukuku

357

2. Avrupa Birliği Hukukunun Kaynakları Bakımından Normlar Hiyerarşisi

358

2.1. Normlar Hiyerarşisi ve AB Hukuku

358

2.2. Hiyerarşik Düzen İçinde AB Hukukunun Kaynakları

360

2.2.1. Birincil Hukuk

360

2.2.2. Yazılı Olmayan Hukuk

364

2.2.2.1. AB Hukukunun Genel İlkeleri

364

2.2.2.2. Uluslararası Teamül Hukuku

366

2.2.3. AB’nin Uluslararası Anlaşmaları

367

2.2.4. İkincil Hukuk

369

2.2.4.1. Genel Olarak

369

2.2.4.2. Yasama Tasarrufları – Yasama Dışı Tasarruflar Ayrımı

369

2.2.5. Hiyerarşik Düzene Yerleştirilemeyen Kaynaklar

370

Bölüm V

AVRUPA BİRLİĞİ’NDE YARGISAL KORUMA

1. Usuli Tespitler

377

1.1. ABAD’ın Yargı Yetkisinin Mahkemeler Arasındaki Dağılımı

379

1.2. Adalet Divanının Usul Kuralları

383

1.2.1. Doğrudan Davalar

383

1.2.2. Dolaylı Dava

390

1.2.3. Özel Usul Biçimleri

391

1.2.3.1. Seri Muhakeme Usulü

391

1.2.3.2. İvedi Muhakeme Usulü

392

2. İhlal Davası

395

2.1. İhlal Davası ve/veya Prosedürü Yönünden Ön Tespit: “İhlal”in Anlamı

398

2.1.1.İhlal Edilen Ne Olabilir: İhlali Söz Konusu Olacak Kaynaklar

398

2.1.2.İhlali Kim Yapabilir: Sorumluluk Atfetmek Yönünden “Üye Devlet”

400

2.2. İhlal Davası Prosedürü

401

2.2.1. Komisyonun İhlal Davası Prosedürünü Başlatması: “İdari Aşama” veya “Yargılama Öncesi Prosedür”

401

2.2.1.1. Gayri Resmi Muameleler

403

2.2.1.2. Resmi Muameleler

403

2.2.1.2.1. Resmi Bildirim Mektubu

403

2.2.1.2.2. Gerekçeli Görüş

405

2.2.1.2.3. Komisyonun Takdir Yetkisi ve Sonuçları

407

2.2.2. Üye Devletin İhlal Davası Prosedürünü Başlatması

409

2.3. İhlal Davası

411

2.3.1. Kabul Edilebilirlik

411

2.3.2. Esastan Denetim

412

2.3.2.1. Genel Olarak Esastan Denetim

413

2.3.2.2. Başarılı ve Başarısız Kimi Savunmalar

414

2.3.2.2.1. Başarılı Olabilecek Savunmalar

414

2.3.2.2.2. Başarısız Savunmalar

415

2.3.3. Karar ve Sonuçları

418

2.3.3.1. Genel Olarak Karar ve Sonuçları

418

2.3.3.2. Karar ve Mali / Parasal Yaptırım

419

3. İptal Davası

425

3.1. Kabul Edilebilirlik

427

3.1.1. Konu Bakımından (Ratione Materiae) Yetki

428

3.1.2. Kişi Bakımından (Ratione Personae) Yetki

431

3.1.2.1. Ayrıcalıklı ve Yarı Ayrıcalıklı Davacılar

431

3.1.2.2. Ayrıcalıklı Olmayan Davacılar: Gerçek ve Tüzel Kişiler

432

3.1.2.2.1. Doğrudan İlgi

434

3.1.2.2.2. Bireysel İlgi

434

3.1.2.2.2.1. Ön Tespit: Lizbon Antlaşması – “Karar” Yerine “Tasarruf” Terimi

435

3.1.2.2.2.2. Plaumann Testi

436

3.1.2.2.2.3. Kapalı Kategori ve Soyut Terminoloji Testleri

437

3.1.2.2.2.4. Mahkeme Eliyle Reform Girişimleri

440

3.1.2.2.3. Doğrudan İlgilendiren, Uygulama Tedbirleri Gerektirmeyen, Düzenleyici Tasarruflar

443

3.1.3. Zaman Bakımından (Ratione Temporis) Yetki

445

3.2. Esastan Denetim

447

3.2.1. Esastan Denetim Gerekçeleri

447

3.2.1.1. Yetkisizlik

448

3.2.1.2. Esaslı Şekil Kurallarının İhlali

449

3.2.1.3. Antlaşmaların veya Antlaşmaların Uygulanmasına İlişkin Herhangi bir Hukuk Kuralının İhlali

450

3.2.1.4. Yetkinin Kötüye Kullanılması

451

3.2.2. Esastan Denetime İlişkin Özel Hususlar

452

3.3. Karar ve Sonuçları

456

4. İhmal Davası

463

4.1. Kabul Edilebilirlik

465

4.1.1. Konu Bakımından (Ratione Materiae) Yetki

466

4.1.1.1. Harekete Geçmeye Davet Etme

466

4.1.1.2. Tutum Belirleme

467

4.1.1.3. Denetlenebilir İhmal

468

4.1.2. Kişi Bakımından (Ratione Personae) Yetki

469

4.1.3. Zaman Bakımından (Ratione Temporis) Yetki

470

4.2. Esastan Denetim

470

4.3. Karar ve Sonuçları

473

5. Tazminat Davası

475

5.1. Kabul Edilebilirlik

479

5.1.1. Konu Bakımından (Ratione Materiae) Yetki

479

5.1.2. Kişi Bakımından (Ratione Personae) Yetki

481

5.1.3. Zaman Bakımından (Ratione Temporis) Yetki

481

5.2. Esastan Denetim

483

5.2.1. Hukuka Aykırılık (Hukuka Aykırı Eylem veya Eylemsizlik)

483

5.2.1.1. Schöppenstedt Formülü

484

5.2.1.2. Bergaderm Formülü

486

5.2.2. Zarar

488

5.2.3. İlliyet Bağı

490

5.3. Karar ve Sonuçları

492

6. Ön Karar Prosedürü

495

6.1. Başvuruya Konu Olabilecekler

499

6.1.1. Yorum Yönünden

499

6.1.2. Geçerlilik Yönünden

502

6.2. Başvuru Yapabilecekler

503

6.3. Başvuru Hakkı ve/veya Yükümlülüğü

506

6.3.1. Birlik Hukukuna İlişkin Soru

507

6.3.2. Başvuru Hakkı ve/veya Yükümlülüğü

508

6.3.2.1. Yorum Yönünden

508

6.3.2.1.1. Yalnızca Başvuru Hakkına Sahip Mahkemeler

508

6.3.2.1.2. Başvuru Hakkına ve Yükümlülüğüne Sahip Mahkemeler

509

6.3.2.1.2.1. Nihai Ulusal Mahkeme

509

6.3.2.1.2.2. Başvuru Yükümlülüğünün Ortadan Kalktığı Haller

511

6.3.2.2. Geçerlilik Yönünden

513

6.4. Uygun Bulunmayan Başvurular

515

6.4.1. Gerekli Maddi ve Hukuki Malzemeye Sahip Olmama

516

6.4.2. Yöneltilen Sorun ile Uyuşmazlık Arasında Bağlantısızlık

517

6.4.3. Kurmaca / Uydurma Uyuşmazlıklar

517

6.4.4. Genel veya Hipotetik Sorular

519

6.5. Karar ve Sonuçları

519

6.5.1. Yorum Yönünden

520

6.5.1.1. Yorum ile Uygulama Arasındaki Fark

520

6.5.1.2. Karar ve Sonuçları

521

6.5.2. Geçerlilik Yönünden

522

Bölüm VI

AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN TEMEL ÖZELLİKLERİ

1. Öncelik İlkesi

529

1.1. Avrupa Birliği (Avrupa Birliği Adalet Divanı) Açısından Öncelik İlkesi

531

1.1.1. Öncelik İlkesinin Temelleri

532

1.1.2. Öncelik İlkesinin Kapsamı

533

1.1.2.1. Uygulanabilir Tüm Ulusal Hukuk Karşısında Öncelik

534

1.1.2.2. Önceki ve Sonraki Tarihli Ulusal Hukuka Karşı Öncelik

535

1.1.2.3. Öncelik İlkesini Uygulayacak Ulusal Organlar

537

1.1.2.4. Öncelik İlkesinin Etkisi

538

1.1.3. Lizbon Antlaşması ve Öncelik İlkesi

540

1.2. Üye Devletler (Üst Yargı Organları) Açısından Öncelik İlkesi

542

1.2.1. Genel Olarak

543

1.2.2. Fransa

543

1.2.2.1. Öncelik İlkesinin Kabulü

544

1.2.2.2. Öncelik İlkesinin Kabulünün Temeli

544

1.2.2.3. Öncelik İlkesine Yönelik Sınırlamalar

544

1.2.2.4. Kompetenz – Kompetenz Meselesi

544

1.2.3. Almanya

545

1.2.3.1. Öncelik İlkesinin Kabulü

545

1.2.3.2. Öncelik İlkesinin Kabulünün Temeli

545

1.2.3.3. Öncelik İlkesine Yönelik Sınırlamalar

545

1.2.3.4. Kompetenz – Kompetenz Meselesi

547

1.2.4. İtalya

549

1.2.4.1. Öncelik İlkesinin Kabulü

549

1.2.4.2. Öncelik İlkesinin Kabulünün Temeli

549

1.2.4.3. Öncelik İlkesine Yönelik Sınırlamalar

549

1.2.4.4. Kompetenz – Kompetenz Meselesi

550

1.2.5. Birleşik Krallık

550

1.2.5.1. Öncelik İlkesinin Kabulü

550

1.2.5.2. Öncelik İlkesinin Kabulünün Temeli

550

1.2.5.3. Öncelik İlkesine Yönelik Sınırlamalar

550

1.2.5.4. Kompetenz – Kompetenz Meselesi

551

1.2.5. Polonya

551

1.2.6.1. Öncelik İlkesinin Kabulü

551

1.2.6.2. Öncelik İlkesinin Kabulünün Temeli

551

1.2.6.3. Öncelik İlkesine Yönelik Sınırlamalar

551

1.2.6.4. Kompetenz – Kompetenz Meselesi

552

2. Doğrudan Etki İlkesi

555

2.1. Kurucu Antlaşmalar (Birincil Hukuk) Yönünden Doğrudan Etki İlkesi

558

2.1.1. Doğrudan Etki İlkesinin Temelleri

558

2.1.2. Dikey ve Yatay İlişkiler Yönünden Doğrudan Etki İlkesi

560

2.2. Hukukun Genel İlkeleri Yönünden Doğrudan Etki İlkesi

562

2.3. Tüzük Yönünden Doğrudan Etki İlkesi

565

2.4. Direktif Yönünden Doğrudan Etki İlkesi

567

2.4.1. Doğrudan Etki İlkesinin Temelleri

568

2.4.2. Dikey ve Yatay İlişkiler Yönünden Doğrudan Etki İlkesi

571

2.4.2.1. Yatay İlişkiler Yönünden Doğrudan Etkinin Reddi

571

2.4.2.2. Dikey İlişkiler Yönünden “Devlet” Kavramı

573

2.4.2.3. Yatay İlişkiler Yönünden Doğrudan Etkinin Reddinin Sonrasındaki Gelişmeler

576

2.4.2.3.1. Uygun Yorum İlkesi ve Devlet Sorumluluğu İlkesi

576

2.4.2.3.2. Hukukun Genel İlkeleri ve Direktifler

578

2.4.2.3.3. Tüzükler ve Direktifler

578

2.4.2.3.4. Üçgensel İlişkiler

579

2.4.2.3.5. Tesadüfî Etki

580

2.5. Karar Yönünden Doğrudan Etki İlkesi

583

2.6. Doğrudan Etki İlkesinin Koşulları

585

2.6.1. Yeterince Açık ve Kesin Olma

586

2.6.2. Koşulsuz Olma

587

2.6.3. Takdir Yetkisinin Yokluğu

589

3. Uygun Yorum İlkesi

593

3.1. Uygun Yorum İlkesinin Temelleri

595

3.2. Uygun Yorum İlkesinin Kapsamı

597

3.3. Uygun Yorum İlkesinin Sınırları

601

4. Devlet Sorumluluğu İlkesi

609

4.1. Devlet Sorumluluğu İlkesinin Temelleri: Francovich Kararı

611

4.2. Devlet Sorumluluğu İlkesinin Gelişimi ve Kapsamı

614

4.2.1. İlk Açıklamalar: Brasserie du Pêcheur ve Factortame III Kararları

614

4.2.2. Devlet Sorumluluğu İlkesinin Koşullarının Netleştirilmesi

618

4.2.3. Devlete Atfedilebilir Sorumluluk

619

4.2.4. Devlet Sorumluluğu İlkesi: Birey Karşısında Birey

623

4.3. Devlet Sorumluluğu İlkesinin Koşulları

624

4.3.1. Bireye Hak Tanımayı Amaçlayan Kural Koşulu

624

4.3.2. Yeterince Ciddi İhlal Koşulu

625

4.3.3. İlliyet Bağı Koşulu

628

5. Temel Haklar

633

5.1. Avrupa Birliği Temel Haklarının Tarihsel Gelişimi

636

5.2. Avrupa Birliği Temel Haklar Rejimi

639

5.2.1. Hukukun Genel İlkesi Olarak Temel Haklar

639

5.2.2. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı

646

5.2.3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi

655

5.2.2.1. Avrupa Birliği’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Katılımı Öncesi Durum

655

5.2.2.2. Avrupa Birliği’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Katılımı Sonrası Durum

658

6. Ulusal Hukuki Çareler ve Prosedürler

663

6.1. AB Hukuku Bir Konu ile ilgili Hukuki Çareler ve/veya Prosedürler Öngörüyorsa

667

6.2. AB Hukuku Bir Konu ile ilgili Hukuki Çareler ve/veya Prosedürler Öngörmüyorsa

669

6.2.1. Ulusal Prosedürel Özerklik

669

6.2.2. Denklik Gerekliliği

670

6.2.3. Etkililik Gerekliliği

672

6.3. Etkili Başvuru Hakkı ve Adil Yargılanma Hakkı

675

Bölüm VII

AVRUPA BİRLİĞİ’NİN DIŞ İLİŞKİLERİNİN HUKUKİ BOYUTU

1. Avrupa Birliği’nin Dış İlişkilerinin Anayasal Çerçevesi

683

1.1. Avrupa Birliği’nin Dış İlişkilerinin Ana Çerçevesi

685

1.1.1. Avrupa Birliği’nin Tüzel Kişiliği

686

1.1.2. Avrupa Birliği’nin Dış İlişkilerinin Anayasal Çerçevesi

686

1.1.3. Avrupa Birliği’nin Dış İlişkileri: Tutarlılık, Eşgüdüm ve İşbirliği

688

1.2. Avrupa Birliği’nin Dış İlişkileri Yönünden Yetki

690

1.2.1. Yetkinin Varlığı: Açık Yetki ve Zımni Yetki

690

1.2.2. Yetkinin Kategorisi

693

1.2.2.1. Münhasır Yetki

693

1.2.2.2. Paylaşılan Yetki

697

1.3. Avrupa Birliği’nin Dış İlişkilerinin Usuli Yönü

699

1.3.1. Uygulanma Alanı

700

1.3.2. Uluslararası Anlaşmaların Müzakeresi ve Bağıtlanması

700

1.3.2.1. Genel Çerçeve

700

1.3.2.2. Müzakere

702

1.3.2.3. Bağıtlanma

703

1.3.3. Avrupa Birliği Adalet Divanının Görüşü

704

1.4. Avrupa Birliği’nin Dış İlişkilerinin Maddi Yönü

706

1.4.1. Ortak Ticaret Politikası

706

1.4.2. Üçüncü Ülkelerle İşbirliği ve İnsani Yardım

708

1.4.2.1. Kalkınma İşbirliği

708

1.4.2.2. Üçüncü Ülkelerle Ekonomik, Mali ve Teknik İşbirliği

709

1.4.2.3. İnsani Yardım

709

1.4.3. Kısıtlayıcı Tedbirler

710

1.4.4. Diğer Bazı Uluslararası Anlaşmalar ve Uluslararası Örgütler ile İlişkiler

711

1.4.4.1. Ortaklık Anlaşmaları

711

1.4.4.2. Üçüncü Devletlerin Paraları ile Avro Arasındaki Kur Sistemine İlişkin Anlaşmalar

711

1.4.4.3. Avrupa Birliği’nin Uluslararası Örgütler ile İlişkileri

712

1.4.5. ABİHA Kapsamındaki Dış İlişkiler Boyutlu Diğer Konular

712

1.4.6. Ortak Dış ve Güvenlik Politikası

713

2. Avrupa Birliği’nin Uluslararası Anlaşmalarının Hukuki Etkileri

717

2.1. Avrupa Birliği’nin Uluslararası Anlaşmalarının Statüsü

719

2.2. Avrupa Birliği’nin Uluslararası Anlaşmaları Yönünden Avrupa Birliği Adalet Divanının Yargı Yetkisi

722

2.3. Avrupa Birliği’nin Uluslararası Anlaşmalarının Bağlayıcılığı Sonucu Etkileri

724

2.3.1. İhlal Davası

724

2.3.2. Uygun Yorum İlkesi

724

2.4. Avrupa Birliği’nin Uluslararası Anlaşmalarının Belirli Nitelikler Taşıması Sonucu Etkileri

726

2.4.1. Doğrudan Etki İlkesi

726

2.4.1.1. Doğrudan Etkiye Elverişli Anlaşmalar

729

2.4.1.2. Doğrudan Etkiye Elverişli Olmayan Anlaşmalar

730

2.4.2. Hukuka Uygunluk Denetimi

733

2.4.2.1. Hukuka Uygunluk Denetimine (Doğrudan Etkiye) Elverişli Anlaşmalar

733

2.4.2.2. Hukuka Uygunluk Denetimine (Doğrudan Etkiye) Elverişli Olmayan Anlaşmalar

733

2.4.2.2.1. 1947 Tarihli GATT Yönünden Hukuka Uygunluk Denetimi

734

2.4.3. Haksız Fiil / Tazminat Sorumluluğu

740

Kaynakça

745

Mahkeme Kararları Dizini

771

Kavramlar Dizini

787

Baskısı tükenmiştir.

Bu kitaplar da ilginizi çekebilir

Avrupa Birliği – Türkiye İlişkileri

Ahmet Can Bakkalcı

AB ve Türk Rekabet Hukukunda Birleşme ve Devralmalar

Uğur Gönül

Avrupa Birliği Hukuku

Enver Bozkurt, Arif Köktaş

Avrupa Birliği İç Pazar Hukuku ve Şirketler

Murat Sümer

Hakkımızda

Uluslararası Yayınevi Belgesi

2023 Kaynakça Dokümanı

Kişisel Verilerin Korunması

Profil