İslâm Hukukunda İrtifak Hakları Dr. Mustafa Ünal  - Kitap

İslâm Hukukunda İrtifak Hakları

1. Baskı, 
Eylül 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
334
Barkod:
9786052644454
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
398,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Bu çalışmada, modern hukukta kullanılan tasnife göre sınırlı aynî hakların kapsamında değerlendirilen irtifak haklarının, İslâm hukuku bakımından hukuki mahiyetinin tespitine yönelik incelemelerde bulunulmuştur. Bu açıdan özellikle milk hukuk ve ibâha nitelikli yetkiler tanıyan haklar birbirlerinden ayrılarak değerlendirmelerde bulunulmuştur.
İslâm hukuk sistematiğinde irtifak haklarının sınırlı olduğu ve yalnızca taşınmaza tabi olarak kurulacağına yönelik görüş, hakim konumdadır. Bu çalışma kapsamında ilgili görüş incelenmiş ve irtifak haklarının sınırlı sayıda olmadığı üzerinde durulmuştur. Ayrıca özellikle düzensiz kişisel irtifakların, İslâm hukukunda kabul edilmiş olduğunun tespiti yapılarak, şahsa bağlı irtifakların tesisinin mümkün olduğu ifade edilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Hukuki Niteliği Açısından İrtifak Hakkı
.
Eşyaya Bağlı İrtifak Hakları
.
Şahsa Bağlı İrtifak Hakları (Şahsa Bağlı Menfaat Mülkiyeti)
.
İrtifak Olmaları Açısından Nitelikleri Tartışmalı Haklar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
5
İÇİNDEKİLER 
7
KISALTMALAR 
13
GİRİŞ 
15
1. KONUNUN MAHİYETİ VE ÖNEMİ 
15
2. KONUNUN TASNİFİ VE SINIRLANDIRILMASI 
16
3. ÇALIŞMANIN YÖNTEMİ VE KAYNAKLARI 
18
4. KONUNUN SUNULMASI 
20
BİRİNCİ BÖLÜM
HUKUKİ NİTELİĞİ AÇISINDAN İRTİFAK HAKKI
1. KAVRAMSAL ÇERÇEVE 
23
1.1. SINIRLI AYNİ HAK 
23
1.1.1. Aynî Hak 
23
1.1.2. Milk 
28
1.1.3. Hukuk 
35
1.1.3.1. Hakku’l–milk 
36
1.1.3.2. Hakku’t–temellük 
36
1.1.3.3. Hakku’l–intifa 
37
1.1.3.4. Hakku’l–ihtisâs 
38
1.1.3.5. Hakku’t–tealluk 
39
1.1.4. İbâha 
40
1.2. İRTİFAK HAKKI 
42
1.2.1. İrtifak 
42
1.2.2. İrfak 
47
1.2.3. Merâfık ve Hukuk 
48
2. İRTİFAK HAKLARININ HUKUKİ DAYANAĞI 
50
3. İRTİFAK HAKLARININ MAHİYETİ VE ÖZELLİKLERİ 
53
3.1. İRTİFAK HAKLARININ HUKUKİ MAHİYETİ 
53
3.1.1. Yüklü Taşınmaz (Hadim Akar) 
55
3.1.2. Yararlanan Taşınmaz (Hakim Akar) veya Şahıs 
61
3.1.3. Yararlanma Hakkı 
63
3.2. İRTİFAK HAKKININ ÖZELLİKLERİ 
64
3.2.1. Aynî Nitelikte Olması 
64
3.2.2. Bir Menfaat Sağlaması 
65
3.2.3. İlke Olarak Taşınmaza Tabi Olması 
68
3.2.4. Yüklü Taşınmaz Malikinin Mülkiyet Hakkını Sınırlandırması 
71
3.2.5. Yüklü Taşınmaz Malikine Olumlu Bir Edim Yüklememesi 
71
4. İRTİFAK HAKLARININ SINIFLANDIRILMASI 
73
4.1. YARARLANMA BİÇİMİ AÇISINDAN İRTİFAK HAKLARI 
73
4.2. HAK SAHİBİNİN BELİRLENMESİ YÖNÜNDEN İRTİFAK HAKLARI 
75
4.3. KAYNAKLARI AÇISINDAN İRTİFAK HAKLARI 
76
4.4. KURULUŞ BİÇİMLERİ AÇISINDAN İRTİFAK HAKLARI 
80
4.5. DIŞ ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN İRTİFAK HAKLARI 
81
4.6. KONUSU YÖNÜNDEN İRTİFAKLAR 
82
4.7. YARARLANMA YETKİSİNİN KAPSAMI AÇISINDAN İRTİFAKLAR 
82
4.8. HAK SAHİBİ KİMLİĞİ AÇISINDAN İRTİFAK HAKLARI 
83
5. İRTİFAK HAKLARI ARASINDA SIRA DÜZENİ 
83
İKİNCİ BÖLÜM
EŞYAYA BAĞLI İRTİFAK HAKLARI
1. EŞYAYA BAĞLI İRTİFAK HAKKI KAVRAMI VE MUHTEVASI 
87
2. EŞYAYA BAĞLI İRTİFAK HAKLARINA HAKİM OLAN İLKELER 
90
2.1. YÜKÜN SINIRLILIĞI İLKESİ 
90
2.2. YARAR İLKESİ 
91
2.3. İRTİFAKIN ÖZDEŞLİĞİ İLKESİ 
91
2.4. İRTİFAK YÜKÜNÜN AĞIRLAŞTIRILMAMASI İLKESİ 
93
2.5. YÜKLÜ TAŞINMAZA EN AZ ZARAR VERECEK BİÇİMDE İRTİFAKTAN
YARARLANMA İLKESİ 
95
2.6. İRTİFAKIN İÇERİĞİNİN YALNIZCA YÜKLÜ VE YARARLANAN TAŞINMAZLA
İLGİLİ OLMASI İLKESİ 
96
2.7. İRTİFAKTAN BİZZAT YARARLANMA İLKESİ 
96
2.8. YORUM İLKESİ 
97
3. EŞYAYA BAĞLI İRTİFAK HAKKININ KAZANILMASI VE SONA ERMESİ 
98
3.1. İRTİFAK HAKKININ KAZANILMASI 
98
3.1.1. Sözleşme 
99
3.1.1.1. İvazlı Sözleşmeler 
99
3.1.1.2. İvazsız Sözleşmeler 
109
3.1.2. Sözleşme İçerisinde Şart Koşulması ve Zımni İrtifak 
110
3.1.2.1. Şart Koşma 
110
3.1.2.2. Zımni İrtifak 
113
3.1.3. Zamanaşımı 
115
3.1.4. Kanundan Doğması 
120
3.1.5. Vasiyet 
125
3.1.6. Kamu Ortaklığı 
127
3.1.7. İzin 
129
3.2. İRTİFAK HAKKININ SONA ERMESİ 
131
3.2.1. Sözleşme ve Feragat 
131
3.2.2. Sürenin Sona Ermesi 
133
3.2.3. İrtifak Hakkının Konusu Olan Yararın Sona Ermesi 
134
3.2.4. Yüklü veya Yararlanan Taşınmazın Yok Olması 
137
3.2.5. Kamulaştırma 
137
3.2.6. Yüklü ve/veya Yararlanan Taşınmazı Bölünmesi 
138
3.2.7. Yararlanan Taşınmazın Terki 
140
4. EŞYAYA BAĞLI İRTİFAK HAKLARININ HÜKÜMLERİ 
140
4.1. İRTİFAK HAKLARININ KAPSAMININ BELİRLENMESİ 
141
4.2. İRTİFAK HAKLARINDAN DOĞAN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 
143
4.2.1. Yararlanan Taşınmaz Malikinin Hakları 
143
4.2.2. Yararlanan Taşınmaz Malikinin Yükümlülükleri 
144
4.2.3. Yüklü Taşınmaz Malikinin Hakları 
151
4.2.4. Yüklü Taşınmaz Malikinin Yükümlülükleri 
153
5. EŞYAYA BAĞLI İRTİFAK HAKLARININ ÇEŞİTLERİ 
155
5.1. KAYNAK (SU ALMA) HAKKI (HAKKU’Ş–ŞİRB) 
156
5.2. SU AKITMA (MECRA VE MESİL) HAKKI 
162
5.3. GEÇİT İRTİFAKI (HAKKU’L–MURUR) 
167
5.4. ÜST HAKKI (HAKK–I KARAR – HAKK–I TEALLİ) 
171
5.5. KİRİŞ KOYMA HAKKI (VAZ–I HAŞB) 
182
5.6. KAR ATMA HAKKI (HAKKU–İLKÂİ’S–SELC) 
185
5.7. PENCERE AÇMAMA İRTİFAKI 
186
5.8. MANZARA İRTİFAKI 
187
5.9. ÇÖP DÖKME İRTİFAKI 
188
5.10. DEFİ HACET İRTİFAKI 
189
5.11. SÜTRE KOYMA İRTİFAKI 
189
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ŞAHSA BAĞLI İRTİFAK HAKLARI (ŞAHSA BAĞLI MENFAAT MÜLKİYETİ)
1. ŞAHSA BAĞLI İRTİFAK HAKKI KAVRAMI VE MUHTEVASI 
191
1.1. GENEL OLARAK 
191
1.2. ŞAHSA BAĞLI İRTİFAK HAKLARI İLE EŞYAYA BAĞLI İRTİFAK HAKLARININ
FARKLARI 
193
2. ŞAHISLA KÂİM İRTİFAK HAKLARI 
195
2.1. İNTİFA HAKKI 
195
2.1.1. İntifa Hakkı Kavramı 
195
2.1.2. İntifa Hakkının Unsurları 
198
2.1.2.1. Hak Sahibi 
198
2.1.2.2. Hakkın Konusu 
201
a. İntifa hakkının konusu olarak taşınmazlar 
202
b. İntifa hakkının konusu olarak taşınırlar 
202
c. İntifa hakkının konusu olarak haklar 
204
2.1.2.3. İntifa Hakkının Kapsamındaki Yetkiler 
206
2.1.3. İntifa Hakkının Özellikleri 
207
2.1.3.1. Aynî nitelikte olması 
207
2.1.3.2. Bir Menfaat Sağlaması 
208
2.1.3.3. Hakkın Konusu Olan Eşyanın Rakabesinden Bağımsız
Olması 
210
2.1.3.4. Sınırlandırılabilir Nitelikte Olması 
211
a. Kapsamı bakımından sınırlandırılması 
211
aa. Zaman bakımından sınırlandırılması 
211
ab. Mekan bakımından sınırlandırılması 
213
ac. Bir yetki ile sınırlandırılması 
213
ad. Oransal olarak sınırlandırılması 
215
b. Şeklî bakımdan sınırlandırılması 
215
ba. Açıkça (serahaten) sınırlandırılması 
215
bc. Örfen sınırlandırılması 
215
c. Sınırlandırılmanın zamanı bakımından intifa hakkı 
216
ca. Kurulması esnasında sınırlandırılması 
216
cb. Kurulduktan sonra sınırlandırılması 
216
2.1.4. İntifa Hakkının Kazanılması 
218
2.1.4.1. Kira Sözleşmesi 
218
2.1.4.2. Ariyet Sözleşmesi 
219
2.1.4.3. Sulh Sözleşmesi 
221
2.1.4.4. Vakıf 
221
2.1.4.5. Vasiyet 
223
2.1.4.6. İzin 
224
2.1.4.7. İktâ 
225
2.1.4.8. Kanundan kaynaklanması 
227
2.1.4.9. Zamanaşımı 
228
2.1.5. İntifa Hakkının Sona Ermesi 
230
2.1.5.1. Hak Sahibinin Kişiliğinin Sona Ermesi 
230
2.1.5.2. Rakabe Malikinin Kişiliğinin Sona Ermesi 
233
2.1.5.3. Sürenin Sona Ermesiyle 
233
2.1.5.4. Hakkın Konusu Olan Eşyanın Zayi Olması 
234
2.1.5.5. Sözleşme ve Feragat 
235
2.1.5.6. Fesih 
236
2.1.5.7. Kamulaştırma 
237
2.1.5.8. Mahkeme Kararı 
237
2.1.5.9. Malik ve İntifa Hakkı Sahibi Sıfatlarının Birleşmesi 
238
2.1.6. İntifa Hakkının Hükümleri 
238
2.1.6.1. İntifa Hakkı Sahibinin Hakları 
239
2.1.6.2. İntifa Hakkı Sahibinin Yükümlülükleri 
243
2.1.6.3. Malikin Hakları 
252
2.1.6.4. Malikin Yükümlülükleri 
254
2.2. SÜKNÂ HAKKI 
257
2.2.1. Genel Olarak 
257
2.2.2. Kazanılması Bakımından Süknâ Hakkı 
259
2.2.2.1. İradi Nedenlerden Kaynaklanması 
259
2.2.2.2. Kanundan Kaynaklanması 
265
3. DÜZENSİZ KİŞİSEL İRTİFAKLAR 
270
3.1. GENEL OLARAK 
270
3.2. DÜZENSİZ KİŞİSEL İRTİFAKLARIN ÇEŞİTLERİ 
272
3.2.1. Kaynak Hakkı 
273
3.2.2. Su Akıtma Hakkı 
273
3.2.3. Geçit İrtifakı 
274
3.2.4. Üst Hakkı 
275
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İRTİFAK OLMALARI AÇISINDAN NİTELİKLERİ TARTIŞMALI HAKLAR
1. KAT İRTİFAKI 
277
1.1. KAT MÜLKİYETİ 
277
1.2. GENEL OLARAK KAT İRTİFAKI 
279
1.3. KAT İRTİFAKI SAHİBİNİN HAKLARI VE BORÇLARI 
283
1.3.1. Kat İrtifakı Sahibinin Hakları 
283
1.3.2. Kat İrtifakı Sahibinin Yükümlülükleri 
284
1.4. HUKUKİ NİTELİĞİ BAKIMINDAN KAT İRTİFAKI 
288
1.4.1. Kat İrtifakını Eşyaya Bağlı Borç Olarak Nitelendiren Görüş 
288
1.4.2. Kat İrtifakını İrtifak Hakkı Olarak Nitelendiren Görüş 
289
1.4.3. Kat İrtifakını Kendine Özgü Bir Aynî Hak Olarak Nitelendiren
Görüş 
290
1.4.4. Değerlendirme 
291
2. KOMŞULUK HAKKI (HAKKU’L–CİVAR) 
293
2.1. GENEL OLARAK KOMŞULUK HAKKI 
293
2.2. HUKUKİ NİTELİĞİ BAKIMINDAN KOMŞULUK HAKKI 
303
3. ŞEFE HAKKI 
305
3.1. GENEL OLARAK ŞEFE HAKKI 
305
3.2. HUKUKİ NİTELİĞİ BAKIMINDAN ŞEFE HAKKI 
306
SONUÇ 
311
KAYNAKLAR 
317