Şeriat ve Siyaset Ekseninde  Şeyhülislamlık Zenbilli Ali Cemali Efendi Örneği Dr. Serhan Yıldırım  - Kitap
Şeriat ve Siyaset Ekseninde

Şeyhülislamlık

Zenbilli Ali Cemali Efendi Örneği

1. Baskı, 
Ekim 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
188
Barkod:
9786256147683
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
295,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Çalışmamızda, şeyhülislâmlık kurumunu bazı yönleriyle sınırlandırılarak ele aldık. Sınırlandırma, dönemsel ve tematik olmak üzere iki açıdan yapıldı. Dönemsel sınırlandırma, Osmanlı Devletinin sekizinci şeyhülislâmı Zenbilli Ali Cemâlî Efendi dönemini ifade etmekte tematik sınırlandırma ise, makamın siyaset ile ilişkisini ifade etmektedir. Ali Cemâlî Efendi'nin görev süresi yaklaşık 23 yıl olup üç padişah dönemine denk gelmektedir. Bu padişahlar, II. Bayezid, Yavuz ve Kanuni'dir. Üç padişahın hükümdarlığında yer yer benzer ancak genellikle farklı iç ve dış dinamikler etkilidir. Kısaca her dönemin kendine has özellikleri bulunmaktadır. Bu bağlamda, Ali Cemâlî Efendi'nin şeyhülislâmlığı boyunca zikredilen dönemlerdeki siyasi hadiseler ile ilişkisi ve fetvanın gücü ele alınmaya çalışıldı.
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
7
İÇİNDEKİLER 
9
KISALTMALAR LİSTESİ 
13
GİRİŞ 
15
BİRİNCİ BÖLÜM
ŞEYHÜLİSLÂMLIĞIN TARİHSEL, SİYASİ VE TEORİK KÖKENLERİ
I. Şeyhülislâm Kavramı 
21
II. Şeyhülislâmlık Fetvasının Siyasi–Tarihsel Kökenleri 
24
A. Din Anlayışının Kurumsallaşma Süreci 
25
1. Dört Halife Döneminde Din ve Siyaset 
30
2. Dört Halife Dönemi Sonrası 
32
a. Hilafetten Saltana Geçişte Dinin Kurumsallaşması 
32
b. Velayet Kurumunun Gerekçelendirilmesi 
35
III. Şeyhülislâmlığın Teorik Kökenleri 
37
A. Fetvanın Kavramsal İçeriği ve Şer‘i Dayanakları 
39
B. Hz. Peygamber Dönemi 
40
C. Sahabe ve Tabiin Dönemi 
45
D. Mezheplerin Teşekkülü Dönemi 
48
E. Hanefilerde İçtihat ve Fetva İlişkisi 
50
1. Müçtehit ve Müftü Ayrımı 
57
F. Kaza ile İftâ Kurumu Arasındaki Farklar 
59
İKİNCİ BÖLÜM
FATİH SULTAN MEHMET VE II. BAYEZİD DÖNEMİNDE ALİ CEMÂLÎ EFENDİ
I. Genel Hatlarıyla Şeyhülislâmlık Kurumu 
61
A. Şeyhülislâmlığın Teşkili ve Ortaya Çıkış Nedenleri 
61
B. Fatih’in Teşkilat Kanunnâmesi’nde Şeyhülislâmlık Kurumu 
65
C. Şeyhülislâmın Fetva Görevi 
67
D. Şeyhülislâmın Tayini ve Görev Süresi 
68
E. Güçlü Şeyhülislâm Güçlü Kurum 
70
II. Ali Cemâlî Efendi’nin Soyu 
72
III. Ali Cemâlî Efendinin Eğitim Hayatı ve İlk Görevi: Fatih Sultan Mehmed
Dönemi 
75
A. Veziriazam Karamanî Mehmed Paşa’nın Ali Cemâlî’ye Baskıları:
Başlamadan Biten Kariyer 
77
IV. II. Bayezid Dönemi: Ali Cemâlî Efendi’nin Parlayan Kariyeri 
78
A. Amasya Valisi Şehzade Ahmed’in Oğullarının Sünnet Merasimi: Ali
Cemâlî’nin Mazuliyeti 
83
B. Şeyhülislâmlık Öncesi Son Uğrak: Ali Cemâlî Hac Yolunda 
86
C. Ali Cemâlî’nin Şeyhülislâm Tayin Edilmesi ve Sahn–ı Seman
Müderrislerinin Fetva Vazifesi 
89
D. Şeyhülislâm Yerine Sahn–ı Seman Müderrisleri 
92
E. Ulemânın Reisi Ali Cemâlî: Şeyhülislâm, Nazır ve Ders Vekili 
97
F. Ulemâdan Bazı Kimselerin Hasedi: Mevlâna Hamîdî Kara Seyyidî 
99
G. Ali Cemâlî Efendi’nin Zenbili 
100
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ŞERİAT VE SİYASET EKSENİNDE ŞEYHÜLİSLÂMLIK
I. I. Selim (Yavuz) Döneminin Dinamikleri 
103
II. Zenbilli Ali Cemâlî Efendi İle Şeyhülislâmlık Makamı Kurumsallaşma
Yolunda 
104
A. Padişah Otoritesinin Sınırlandırılması: Şeyhülislâm ve Siyaset 
105
III. Siyaset ve Fetva 
110
A. Kızılbaşlık Sorunu Ekseninde Şeyhülislâmlık 
112
1. Kızılbaşların Katli Hakkında Fetva Veren Sarı Görez Hamza’nın
Konumu ve Yavuz İle İlişkisi 
114
2. İstanbul Kadısı Sarı Görez Nuredddin Hamza’nın Kızılbaşlar
Hakkındaki Umumi Fetvası ve Şeyhülislâm Ali Cemâlî’nin Tavrı 
115
B. Mısır Seferinin Meşrulaştırılması Hakkındaki Fetva 
121
1. Fetvanın Ali Cemâlî Efendi’ye Aidiyeti Sorunu Bağlamında
Şeyhülislâmın Rolü 
123
C. Fetvaların Sosyo–Siyasi Değerlendirmesi 
128
D. Fetvaların Fıkhî ve İtikadî Açıdan Değerlendirmesi 
129
IV. I. Süleyman (Kanuni) Dönemi: Şeyhülislâm Ali Cemâlî’nin Son Yılları 
136
A. Rodos Seferi: Şeyhülislâm Ali Cemâlî’nin Fetihten Sonraki İlk Cuma
Namazını Kıldırması ve Dinî Müesseseleri Düzenlemesi 
137
B. Şeyhülislâm Ali Cemâlî’nin Yaşlılık ve Hastalık Dönemi: Fetva Verme
Yetkisinin Şeyhülislâm Yerine Niyâbeten İki Kişiye Tevcihi 
138
C. Şeyhülislâm Ali Cemâlî Efendi’nin Vefatı 
139
D. Ali Cemâlî Efendi’nin Eserleri 
140
SONUÇ 
145
KAYNAKÇA 
151
EKLER 
171
DİZİN 
181