ŞEYHÜLİSLÂMLIĞIN TARİHSEL, SİYASİ VE TEORİK KÖKENLERİ
I. Şeyhülislâm Kavramı
21
II. Şeyhülislâmlık Fetvasının Siyasi–Tarihsel Kökenleri
24
A. Din Anlayışının Kurumsallaşma Süreci
25
1. Dört Halife Döneminde Din ve Siyaset
30
2. Dört Halife Dönemi Sonrası
32
a. Hilafetten Saltana Geçişte Dinin Kurumsallaşması
32
b. Velayet Kurumunun Gerekçelendirilmesi
35
III. Şeyhülislâmlığın Teorik Kökenleri
37
A. Fetvanın Kavramsal İçeriği ve Şer‘i Dayanakları
39
B. Hz. Peygamber Dönemi
40
C. Sahabe ve Tabiin Dönemi
45
D. Mezheplerin Teşekkülü Dönemi
48
E. Hanefilerde İçtihat ve Fetva İlişkisi
50
1. Müçtehit ve Müftü Ayrımı
57
F. Kaza ile İftâ Kurumu Arasındaki Farklar
59
FATİH SULTAN MEHMET VE II. BAYEZİD DÖNEMİNDE ALİ CEMÂLÎ EFENDİ
I. Genel Hatlarıyla Şeyhülislâmlık Kurumu
61
A. Şeyhülislâmlığın Teşkili ve Ortaya Çıkış Nedenleri
61
B. Fatih’in Teşkilat Kanunnâmesi’nde Şeyhülislâmlık Kurumu
65
C. Şeyhülislâmın Fetva Görevi
67
D. Şeyhülislâmın Tayini ve Görev Süresi
68
E. Güçlü Şeyhülislâm Güçlü Kurum
70
II. Ali Cemâlî Efendi’nin Soyu
72
III. Ali Cemâlî Efendinin Eğitim Hayatı ve İlk Görevi: Fatih Sultan Mehmed
A. Veziriazam Karamanî Mehmed Paşa’nın Ali Cemâlî’ye Baskıları:
Başlamadan Biten Kariyer
77
IV. II. Bayezid Dönemi: Ali Cemâlî Efendi’nin Parlayan Kariyeri
78
A. Amasya Valisi Şehzade Ahmed’in Oğullarının Sünnet Merasimi: Ali
B. Şeyhülislâmlık Öncesi Son Uğrak: Ali Cemâlî Hac Yolunda
86
C. Ali Cemâlî’nin Şeyhülislâm Tayin Edilmesi ve Sahn–ı Seman
Müderrislerinin Fetva Vazifesi
89
D. Şeyhülislâm Yerine Sahn–ı Seman Müderrisleri
92
E. Ulemânın Reisi Ali Cemâlî: Şeyhülislâm, Nazır ve Ders Vekili
97
F. Ulemâdan Bazı Kimselerin Hasedi: Mevlâna Hamîdî Kara Seyyidî
99
G. Ali Cemâlî Efendi’nin Zenbili
100
ŞERİAT VE SİYASET EKSENİNDE ŞEYHÜLİSLÂMLIK
I. I. Selim (Yavuz) Döneminin Dinamikleri
103
II. Zenbilli Ali Cemâlî Efendi İle Şeyhülislâmlık Makamı Kurumsallaşma
A. Padişah Otoritesinin Sınırlandırılması: Şeyhülislâm ve Siyaset
105
III. Siyaset ve Fetva
110
A. Kızılbaşlık Sorunu Ekseninde Şeyhülislâmlık
112
1. Kızılbaşların Katli Hakkında Fetva Veren Sarı Görez Hamza’nın
Konumu ve Yavuz İle İlişkisi
114
2. İstanbul Kadısı Sarı Görez Nuredddin Hamza’nın Kızılbaşlar
Hakkındaki Umumi Fetvası ve Şeyhülislâm Ali Cemâlî’nin Tavrı
115
B. Mısır Seferinin Meşrulaştırılması Hakkındaki Fetva
121
1. Fetvanın Ali Cemâlî Efendi’ye Aidiyeti Sorunu Bağlamında
C. Fetvaların Sosyo–Siyasi Değerlendirmesi
128
D. Fetvaların Fıkhî ve İtikadî Açıdan Değerlendirmesi
129
IV. I. Süleyman (Kanuni) Dönemi: Şeyhülislâm Ali Cemâlî’nin Son Yılları
136
A. Rodos Seferi: Şeyhülislâm Ali Cemâlî’nin Fetihten Sonraki İlk Cuma
Namazını Kıldırması ve Dinî Müesseseleri Düzenlemesi
137
B. Şeyhülislâm Ali Cemâlî’nin Yaşlılık ve Hastalık Dönemi: Fetva Verme
Yetkisinin Şeyhülislâm Yerine Niyâbeten İki Kişiye Tevcihi
138
C. Şeyhülislâm Ali Cemâlî Efendi’nin Vefatı
139
D. Ali Cemâlî Efendi’nin Eserleri
140