Ölçüm – Değerleme Farklarının Saptanması ve Vergi İdaresine Raporlanması

Dünyada küreselleşme ile işletmelerin finansal bilgilerinin karşılaştırılabilir olmasını sağlayacak, ortak bir finansal raporlama standartlarının uygulanmasına yönelik gelişmeleri beraberinde getirmiştir. -Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu- tarafından yayınlanan finansal raporlama standartları birçok ülkede ya uygulanmakta ya da uygulanması amacıyla benimsenmiş durumdadır. Bu Standartlar Türkçe’ ye çevrilerek -Türkiye Muhasebe Standartları- adı altında yayınlanmış ve yürürlüğe girmiştir. Türkiye Muhasebe Standartları bağımsız denetime tabi şirketler tarafından uygulanmaya başlanmış ve kademeli olarak diğer şirketlerde de uygulanabilecektir.

Türkiye Muhasebe Standartları, bu güne kadar uygulanmakta olan muhasebe ve finansal raporlama sistemlerinde önemli değişiklikler getirmektedir. Bu değişiklikler aynı zamanda Türk Vergi Sistemine göre hesaplanan ve vergi idaresine raporlanan vergiye tabi karın (mali karı) hesaplanmasını da etkilemektedir. O nedenle bundan sonraki dönemde finansal tablolarını Türkiye Muhasebe Standartları’na göre düzenlemekle yükümlü işletmeler, bu finansal tablolarında raporladıkları ticari kardan mali kara ulaşırken ortaya çıkan farkları, Türk Vergi İdaresine açıklamak ve ayrıca raporlamak durumda da olacaklardır.

Bu çalışmanın amacı da; Türkiye Muhasebe Standartları’na göre raporlanan ticari kar ile Türk vergi sistemine göre hesaplanan mali kar arasında fark yaratan ölçüm (değerleme) yöntemleri ile bu ölçüm yöntemlerine göre farkları tespit etmek ve her iki uygulamaya göre tespit edilen farkların Türk Vergi İdaresine nasıl raporlanacağını ortaya koymaktır. Bu bağlamda yapılan incelemeler; Türkiye’de hem vergi yasalarında hem de işletmelerin muhasebe uygulamalarını düzenleyen diğer yasal dayanaklarda bazı değişikliklerin yapılmasına gerek olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca ticari kardan mali karın hesaplanmasına ilişkin mevcut bildirim ve beyanlara ilave raporlamanın gerektiğine ve bu raporlamayı sağlayacak raporlama örneğine çalışmada yer verilmiştir.