EŞDEĞER İLACA VE PİYASAYA SÜRÜLMESİNİ ETKİLEYEN
VERİ KORUMASI VE PATENT MEVZUATINA GENEL BAKIŞ
I. İLAÇ VE EŞDEĞER İLAÇ KAVRAMLARI
25
A. İlacın Tanımı ve Kapsamı
25
2. Karşılaştırmalı Hukuk
27
d. Anglo–Sakson Hukuku
29
3. İlaç ve Benzer Ürünlerin Karşılaştırılması
29
C. Eşdeğer İlacın Tanımı ve Kapsamı
33
2. Karşılaştırmalı Hukukta Eşdeğer İlaç
36
3. Benzer Kavramlardan Farkları
37
D. Eşdeğer İlacın Önemi ve Fonksiyonları
38
II. VERİ MÜLKİYETİNDEN KAYNAKLANAN KORUMA VE EŞDEĞER İLAÇ
40
A. İlaçların Ruhsatlandırma Süreci ve Bu Kapsamda Sunulan Veriler
40
1. Türk Hukukunda Ruhsatlandırma
42
2. Karşılaştırmalı Hukukta Ruhsatlandırma
44
B. Eşdeğer İlaçların Ruhsatlanması
46
1. Mehaz AB Mevzuatıyla Karşılaştırmalı Şekilde Türk Mevzuatı
46
2. Diğer Ülke Mevzuatları
49
1. Ruhsat İçin Sunulan Verilerin Hukuki Niteliği
53
2. Ruhsat Verilerinin Sahibine Sağladığı Hukuki Korumanın Niteliği
54
aa. Uluslararası Anlaşmalar
55
cc. Alman ve İsviçre Hukukları
75
6. Veri İmtiyazı Sonrası Pazar İmtiyazı
77
III. PATENT HAKKINDAN KAYNAKLANAN KORUMA VE EŞDEĞER İLAÇ
78
A. İlaç Patenti Kavramı
78
B. Eşdeğer İlaçlar Karşısında İlaç Patenti Korumasının Gelişim Süreci
81
1. Karşılaştırmalı Hukuk
81
C. İlaçta Patent Korumasına Yönelik Eleştiriler ve Alternatif Görüşler
96
1. Patent Koruması Lehinde Olan Görüşler
96
3. İlaçta Patent Korumasına Alternatif Görüşler
98
4. İleri Sürülen Görüşlere İlişkin Değerlendirmemiz
99
D. İlaç Patenti Türleri
100
E. İlaç Özelinde Patentlenebilirlik Kriterleri
101
a. Genel Anlamda İkinci Tıbbi Kullanım Patenti
102
b. İkinci Tıbbi Kullanım Patentinin Uluslararası Hukuktaki Gelişimi
103
c. Türk Hukukunda İkinci Tıbbi Kullanım Patenti
105
2. Buluş Niteliğinde Olma
107
3. Sanayiye Uygulanabilir Olma
108
F. İlaçların Patentlenmesine İlişkin Özellik Arz Eden Durumlar
108
a. Markush Türü İstemler
112
3. Aktif Metabolitler ve Ön İlaçlar
113
4. Optik İzomerler/Enantiomerler
113
5. Benzer Usuller/Analoji Usulleri ve Biyoteknoloji Buluşları
114
7. Formülasyon/Kombinasyonlar
116
8. Tuzlar, Eterler ve Esterler
117
EŞDEĞER İLACA KARŞI VERİ MÜLKİYETİ VE PATENT HAKLARININ
KULLANIMINDAN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUNLAR
I. ORİJİNAL İLAÇ ÜZERİNDEKİ PATENT KORUMASININ SINIRLARI
121
1. Başvuru Süreci Engelleri
125
2. Tekniğin Bilinen Durumu Dâhilinde Olma
126
C. Patentin Koruma Süresi
127
D. Patent Koruma Süresinin Uzatılması ve Ek Koruma Sertifikası
128
E. İlaç Patenti Korumasına İlişkin Sınai Mülkiyet Kanunu’ndaki Özel Nitelikli İstisnalar
131
1. Sınai veya Ticari Amaç Taşımayan Özel Maksatlı Fiiller
132
2. Deneme Amaçlı Fiiller
132
3. Reçete Uyarınca İlaç Hazırlanması
133
4. İlaçlara İlişkin Deneme Amaçlı Fiiller
133
G. Hakkın Tükenmesi İlkesi
139
3. Uluslararası Hukuk
144
II. İlaç Patenti Hakkının Davalar Yoluyla Korunması ve Eşdeğer İlaç Rekabeti
150
A. Eşdeğer İlaç Rekabeti Bağlamında İlaç Patentinin Hükümsüzlüğü
150
1. Hükümsüzlük Kavramı
150
2. Patentin Hükümsüzlüğüne Neden Olan Haller
153
a. Buluşun Patent Verilebilirlik Şartlarını Haiz Olmaması
153
b. Buluşun Yeterli Şekilde Açıklanmamış Olması
154
c. Patentin Konusunun Başvuru Kapsamını Aşması
156
d. Patentin Sağladığı Korumanın Kapsamının Aşılması
158
3. Avrupa Patent Sözleşmesi Kapsamında Verilen Patentlerin Hükümsüzlüğü
159
a. Türk Mahkemelerinde Görülen Hükümsüzlük Davalarına Etkisi
159
4. Amerikan Hukukunda Patentin Hükümsüzlüğü
164
5. Alman Hukukunda Patentin Hükümsüzlüğü
169
6. Türk Hukukunda Hükümsüzlük Davası
171
b. Davaya İlişkin Usuli Meseleler
172
c. Hükümsüzlük Kararının Etkileri
175
7. Karşılaştırmalı Hukukta Hükümsüzlük Davası
179
B. Eşdeğer İlaç Rekabeti Bağlamında İlaç Patentinin İhlali
184
a. Aynen ve Eşdeğer Yoluyla Tecavüz
187
b. Doğrudan ve Dolaylı Tecavüz
189
3. İlaçta Patent Hakkına Tecavüz Oluşturan Fiiller
191
a. Patente Konu Ürünü Kısmen veya Tamamen Üretmek
191
b. Patente Konu Ürüne İlişkin Diğer Tecavüz Fiilleri
193
c. Patentle Korunan Usule İlişkin Tecavüz Fiilleri
197
a. İhtiyati Tedbir Kararı İçin Gerekli Şartlar
202
b. İhtiyati Tedbir Kapsamında Alınabilecek Kararlar
205
c. İhtiyati Tedbir Kararına Karşı İtiraz ve Tazmin Talebi
207
aa. Tedbir Kararına Karşı Teminat Gösterilmesi
208
bb. Haksız Tedbir Kararı Nedeniyle Tazminat Davası
209
b. Ulusal Mevzuata İlişkin Eleştiriler
214
a. Tecavüzün Tespiti Davası
216
b. Tecavüzün Mevcut Olmadığına İlişkin Dava
218
aa. Dava Şartları Açısından Değerlendirme
218
4. Tecavüzün Önlenmesi
226
5. Tecavüzün Durdurulması
229
6. Tecavüzün Kaldırılması Davası
233
b. Mülkiyet Hakkı Tanınması
240
c. Şekil Değiştirme ve İmha Talepleri
242
a. Maddi Tazminat Davası
245
aa. Tazminat Talebine Konu Fiil
247
bb Tazminat Talebinin Muhatabı
248
dd. Tazminata Konu Zarar ve Hesaplanması
250
aaa. Fiili Zarar ve Yoksun Kalınan Kazanç
251
bbb. Yoksun Kalınan Kazancın Hesaplanması
252
aaaa. Hak Sahibinin Muhtemel Kazancına Göre Hesaplama Usulü
252
bbbb. Tecavüzde Bulunanın Kazancına Göre Hesaplama Usulü
255
cccc. Lisans Örneksemesi Usulü
257
bbbbb. Yöneltilen Eleştiriler
260
b. Manevi Tazminat Davası
262
d. Belge Sunulması Talebi
265
8. Hükmün İlanı ve İlgililere Tebliği
267
III. VERİ MÜLKİYETİ HAKLARININ KULLANILMASININ HUKUKİ SINIRLARI
268
A. Kısaltılmış Ruhsat Başvurusu
268
1. Uluslararası Hukuk
271
D. Hakkı Koruyucu Davalar Bakımından
273
2. Açılabilecek Davalar ve Diğer Hukuki Talepler
275
PATENT VE VERİ MÜLKİYETİ HAKLARININ
REKABETE AYKIRI KULLANILMASI VE BUNUN
BERTARAF EDİLMESİNE İLİŞKİN ÖNERİLER
I. REKABETE AYKIRI KULLANIM VE SONUÇLARI
279
A. Rekabete Aykırılık
279
B. Rekabetin Korunması Kurallarının Patent ve Diğer Fikri Mülkiyet Haklarına Uygulanabilirliği
280
C. Rekabete Aykırılığın Değerlendirilmesinde İlgili Pazar Kavramı
283
1. Rekabet Hukukunda Pazarın Belirlenmesi
283
2. İlaç Alanında Pazarın Belirlenmesi
285
a. İlgili Ürün Pazarı
285
D. Eşdeğer İlaç Firmalarına Karşı Patent ve Veri Haklarının Rekabete Aykırı Kullanıldığı Başlıca Durumlar
289
1. Rekabeti Engelleme Amaçlı Patent Başvurusu ve Tescili Stratejileri İzlenmesi
289
a. Zayıf Patentlerle Tekel Hakkı Elde Edilmeye Çalışılması
290
b. İnceleme Prosedürlerinin İstismarı
291
c. İnceleme ve İtiraz Süreciyle İlgili Diğer Aksaklıklar
293
d. Patent Ağları, Devam Patentleri ve Bölünmüş Başvurular
295
cc. Bölünmüş Başvurular
300
dd. Belirli Bir Formülasyona Bağlanmamış Patentler
302
ee. Basit Kimyasal ve Formülasyonel Değişiklikler
303
ff. İkinci ve İlave Tıbbi Kullanım Patentleri
303
2. Rekabete Aykırı Anlaşmalar
304
a. Lisans Anlaşmaları
304
aa. Lisans Anlaşmalarındaki Rekabete Aykırı Kayıtlar
306
aa. Genel Özellikleri ve Türleri
310
bb. Uluslararası Hukuktaki Yaklaşım
312
cc. Türk Hukukundaki Durum
314
c. Orijinal ve Eşdeğer İlaç Firmaları Arasında Akdedilen Diğer Anlaşmalar
315
aa. Pazara Erken Giriş Anlaşmaları
316
3. Dava ve Diğer Yargısal Süreçlerin Rekabete Aykırı Kullanılması
320
a. Yargısal Süreçlerin Ülkesel Olarak Farklılaşması ve Öngörülemezliği
321
b. Aktif–Yıkıcı Dava Stratejisi
324
c. Dava Dışındaki Yöntemlerle Yapılan Temaslar
328
d. Hatalı ve Haksız İhtiyati Tedbir Uygulamaları
330
e. Uzun Süren Olumsuz Tespit ve Hükümsüzlük Davaları
333
f. Hükümsüzlük ve Tecavüz Davaları Bakımından Ayrı Mahkemelerin Yetkili Olması
333
g. Yargılama Sırasında Gizliliğin Sağlanması ile İlgili Sorunlar
334
h. Dava Masrafları ve Dava Süreçlerine İlişkin Diğer Zorluklar
336
a. Ruhsatlandırma Süreci
340
aa. Patent Bağı İddiaları
340
bb. Veri İmtiyazına Aykırılık İddiaları
342
cc. Davalar Yoluyla Müdahale
342
b. Fiyatlandırma ve Geri Ödeme Süreci
343
7. Patent ve Veri Hakkına Dayalı Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması
345
8. Orijinal İlaç Firmaları Arasındaki Yoğunlaşmalar
347
II. REKABETE AYKIRI KULLANIMIN VE SUİİSTİMALLERİN BERTARAF EDİLMESİNE İLİŞKİN ÖNERİLER
348
A. Patentin Tescili Süreci ve Kalitesi Kapsamında
348
B. Patent Ağları ve Devam Patentleri Kapsamında
350
C. Veri Hakları Kapsamında
351
D. Patent ve Veri Haklarına İlişkin Anlaşmalar Kapsamında
353
E. İhtiyati Tedbir Talepleri ve Davalar Kapsamında
353
1. İhtiyati Tedbir Talepleri
353
F. Rekabete Aykırı Diğer Konular Kapsamında
357