ŞİRKET BİRLEŞMELERİ VE AYRILMA HAKKI
I. BİRLEŞME KAVRAMI VE TÜRLERİ
25
2. Birleşmenin Koşulları
27
B. Ekonomik Açıdan Birleşme Türleri
28
C. Hukuki Açıdan Birleşme Türleri
30
1. Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Birleşme Türleri
31
a. Devralma Yoluyla Birleşme
31
b. Yeni Kuruluş Yoluyla Birleşme
32
2. Doktrinde Tanımlanan Diğer Birleşme Türleri
34
a. İki Taraflı–Çok Taraflı Birleşme
34
b. Ana Şirket–Yavru Şirket Birleşmesi (Topluluk İçi Birleşmeler)
35
c. Ortağı Çıkararak Birleşme (Squeeze Out Merger)
36
d. Üç Köşeli Birleşmeler (Triangular Merger)
36
II. BİRLEŞMEYE HÂKİM OLAN İLKELER
37
A. Malvarlıklarının Kendiliğinden Birleşmesi İlkesi
37
B. Külli Halefiyet İlkesi
38
C. Tasfiyesiz İnfisah İlkesi
40
D. Ortaklık Payının ve Haklarının (Pay Sahipliğinin) Devamlılığı İlkesi
41
E. Alacaklıların Korunması İlkesi
43
F. Çalışanların Korunması İlkesi
45
G. Türler Arası Serbest Birleşme İlkesi
46
III. AYRILMA HAKKI KAVRAMI
46
1. Ayrılma Hakkı Kavramı
46
2. Ayrılma Akçesi Kavramı
48
B. Ayrılma Hakkı Kavramı
49
1. Ayrılma Hakkına İlişkin Teoriler
49
2. Ayrılma Hakkının İşlevleri
50
3. Ayrılma Hakkının Hukuki Niteliği
51
C. Ayrılma Akçesi Kavramı
53
1. Ayrılma Akçesinin Amaç ve İşlevi
53
2. Ayrılma Akçesinin Hukuki Niteliği
56
3. Ayrılma Akçesinin Uygulama Alanı
57
D. Ayrılma Hakkı Kavramının Benzer Kurumlarla Karşılaştırılması
59
1. Türk Ticaret Kanunu’nda Düzenlenen Kurumlar ile Karşılaştırma
59
a. Şirketler Topluluğunda Hâkim Şirketin Satın Alma Hakkı (TTK m. 208)
59
b. Şirketler Topluluğunda Bağlı Şirketin Zararlarının Tazmini Davası Açılması Halinde Hâkim Şirketin Satın Alması (TTK m. 202/f. 1)
63
c. Şirketler Topluluğunda Hâkim Şirketin Hakimiyetini Hukuka Aykırı Kullandığı Hallerde Hâkim Şirketin Satın Alması (TTK m. 202/f. 2)
66
aa. TTK m. 202/f. 2’ye İlişkin Özellikler
66
bb. TTK m. 202/f. 1 ve TTK m. 202/f. 2 Kapsamında Hâkim Şirketin Satın Alması ile TTK m. 141 Kapsamında Ayrılma Akçesinin Karşılaştırılması
68
d. Haklı Sebeple Fesih Davasında Hâkim Kararı ile Çıkarılma (TTK m. 531)
69
e. Iskat (TTK m. 482, m. 483)
73
f. Limited Şirketlerde Ayrılma Akçesi (TTK m. 641, m. 642)
74
2. Sermaye Piyasası Kanunu’nda Düzenlenen Kurumlar ile Karşılaştırma
77
a. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Önemli Nitelikteki İşlemlere Muhalif Kalan Pay Sahibinin Ayrılma Hakkı (SerPK m. 24, II–23.3 sayılı Önemli Nitelikteki İşlemler ve Ayrılma Hakkı Tebliği)
77
bb. Ayrılma Hakkının Kullanım Fiyatı
81
cc. Ayrılma Hakkının Kullanım Şekli
83
dd. SPK m.24 Kapsamında Ayrılma Hakkı ile TTK 141 Kapsamında Ayrılma Akçesinin Karşılaştırılması
91
b. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Zorunlu Pay Alım Teklifi (SerPK m. 26, II–26.1 sayılı Zorunlu Pay Alım Teklifi Tebliği)
92
c. Halka Açık Anonim Ortaklıkların Sermaye Piyasası Kanunu Kapsamından Çıkması Halinde Ayrılma Hakkı (SerPK m. 33/f. 4, II–16.1 sayılı Ortaklıkların Kanun Kapsamından Çıkarılması ve Paylarının Borsada İşlem Görmesi Zorunluluğuna İlişkin Esaslar Tebliği)
94
d. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Pay Sahibinin Çıkarma ve Satma Hakkı (SerPK m. 27, II–27.3 sayılı Ortaklıktan Çıkarma ve Satma Hakları Tebliği)
96
HALKA KAPALI ANONİM ŞİRKETLERİN BİRLEŞMESİNDE PAY SAHİBİNİN ORTAKLIKTAN AYRILMASI VE BUNA BAĞLI HUKUKİ SONUÇLAR
I. AYRILMA AKÇESİNİN TÜRLERİ
99
A. Seçimlik Ayrılma Akçesi
99
2. Kullanım Koşulları
100
a. Seçim Hakkının Kullanılması
100
aa. Seçim Hakkına Sahip Olanlar
100
(i) Devralan veya Yeni Kurulan Şirket Pay Sahiplerine Tanınıp Tanınamayacağı Sorunu
100
(ii) Seçim Olanağının Belirli Bazı Pay Sahiplerine Tanınması Sorunu
102
bb. Olumsuz Oy Kullanma Şartının Aranıp Aramayacağı Sorunu
104
cc. Seçim Hakkının Kullanılma Biçimi ve Süresi
105
dd. Seçim Hakkının Hiç veya Süresinde Kullanılmamasının Sonuçları
109
b. Birleşme Sözleşmesinde Öngörülmesi
110
bb. Birleşme Sözleşmesi’nde Belirtilecek Hususlar
112
c. Birleşme Raporunda Öngörülmesi
115
d. İnceleme Hakkı İlanında Öngörülmesi
117
e. Birleşme Sözleşmesinin Genel Kurulda Onaylanması, Tescil ve İlanı
119
aa. Ağırlaştırılmış Nisaba İlişkin Özellikler
120
bb. Her İki Ayrılma Akçesinin Ağırlaştırılmış Nisaba Tabi Olup Olmadığı Sorunu
122
cc. Birleşme Sözleşmesinin Tamamen Ağırlaştırılmış Nisaba Tabi Olup Olmadığı Sorunu
124
B. Zorunlu Ayrılma Akçesi
126
2. Kullanım Koşulları
128
a. Zorunlu Ayrılma Akçesi Verilebilecek Çevre
128
b. Azınlığın Şirkette Devamlı Sorun Çıkarmasının Gerekli Olup Olmadığı Hususu
132
c. Birleşme Sözleşmesinde Öngörülmesi
134
d. Birleşme Raporunda Öngörülmesi
134
e. İnceleme Hakkı İlanında Öngörülmesi
135
f. Birleşme Sözleşmesinin Genel Kurulda Onaylanması, Tescil ve İlanı
135
II. AYRILMA AKÇESİNİN HESAPLANMASI VE ÖDENMESİ
137
A. Ayrılma Akçesinin Hesaplanması
137
1. Gerçek Değer Esası
137
2. Gerçek Değerin Belirlenmesi
140
a. Şirket Değerlemesinin Yapılması
143
aa. Değerlemeye Esas Alınacak Bilanço
145
bb. Değerlemeye Esas Alınacak Tarih
147
cc. Değerleme Yöntemleri
147
b. “Due Diligence” Aşamasının Etkisi
150
c. Malvarlığındaki Değişikliklerle İlgili Bilgi Verme Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi
151
B. Ayrılma Akçesinin Finansman Kaynakları
153
C. Ayrılma Akçesinin Ödeme Usulü
155
1. Ödemeyi Gerçekleştirecek Taraf
155
4. Ödeme Zamanı (Muacceliyeti)
162
III. AYRILMA AKÇESİNİN KOLAYLAŞTIRILMIŞ BİRLEŞME HALİNDE ARZ ETTİĞİ ÖZELLİKLER
163
A. Seçimlik Ayrılma Akçesinin Öngörülme Zorunluluğu
163
1. Seçim Hakkının Kullanım Şekli
164
2. Sermaye Artırımı Sorunu
165
B. Zorunlu Ayrılma Akçesi Öngörülmesi Sorunu
165
1. Birleşme Raporunun Hazırlanmaması Bakımından
167
2. İnceleme Hakkı İlanının Gerçekleştirilmemesi Bakımından
167
IV. AYRILMA AKÇESİ ÖNGÖRÜLMESİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI
168
1. Pay Sahibi Sıfatının Sona Ermesi
168
2. Diğer Pay Sahipliği Haklarına Etkisi
169
3. Ayrılma Akçesi Alacağını Talep Etme Hakkı
169
4. Değişim Oranının Hesaplanmasına Etkisi
169
1. Pay Sahiplerine Ayrılma Akçesi Ödeme Yükümlülüğünün Doğması
170
2. Sermaye Artırımının Yapılması ve Tescili
170
3. Pay Sahibi Sayısına Etkisi
173
HALKA KAPALI ANONİM ŞİRKETLERİN BİRLEŞMESİNDE ORTAKLIKTAN AYRILAN PAY SAHİBİNİN BAŞVURABİLECEĞİ DAVA YOLLARI
I. DENKLEŞTİRME DAVASI (ORTAKLIK PAYI İLE HAKLARININ İNCELENMESİ) AÇMA HAKKI
175
B. Davanın Açılma Süresi
179
D. Mahkeme Tarafından Yapılacak İncelemenin Kapsamı
181
G. Ayrılma Akçesine İlişkin Hukuka Aykırılıklarda Davalar Arasındaki İlişki
185
1. Özel İptal Davası ile İlişkisi
185
2. Özel Sorumluluk Davası ile İlişkisi
186
II. İPTAL DAVASI AÇMA HAKKI
187
B. Davanın Açılma Süresi
190
C. Davanın Sebepleri ve Sonuçları
192
E. Ayrılma Akçesine İlişkin Hukuka Aykırılıklarda Davalar Arasındaki İlişki
196
1. Genel İptal Davası ile İlişkisi
196
2. Özel Sorumluluk Davası ile İlişkisi
196
III. ÖZEL SORUMLULUK DAVASI AÇMA HAKKI
197
B. Davanın Açılma Süresi ve Zamanaşımı
200
C. Davanın Sebepleri ve Sonuçları
200
E. Ayrılma Akçesine İlişkin Hukuka Aykırılıklarda Davalar Arasındaki İlişki
203