III. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI
22
ANONİM ORTAKLIKTA YÖNETİM ORGANİZASYONU İLE YÖNETİM VE TEMSİL YETKİSİ
I. ANONİM ORTAKLIĞIN YÖNETİM YAPISI
23
II. YÖNETİM SİSTEMLERİ
24
B. Tek Kurullu Yönetim Modeli
25
C. İki Kurullu Yönetim Modeli
27
E. Yönetim Sistemlerinin Karşılaştırılması
29
III. YÖNETİM ORGANI: YÖNETİM KURULU
30
A. Terminoloji ve Tanım
30
B. Yönetim Kuruluna İlişkin Yenilikler
33
1. Yönetim Kurulu ile Ortaklık Arasındaki İlişkinin Hukuki
2. Yönetim Kurulu Üyeleri ile Anonim Ortaklık Arasındaki
İlişkinin Hukuki Niteliği
38
a. Vekâlet Sözleşmesi Görüşü
41
c. Kendine Özgü (sui generis) Sözleşme Görüşü
45
d. Konuya İlişkin Değerlendirmemiz
47
3. Yönetim Kurulu ile Genel Kurul Arasındaki İlişki
48
D. Yönetim Kurulunun Yetkileri ve Yetkilerin Sınırlandırılması
50
3. Yönetim ve Temsil Arasındaki Farklar
53
4. Yönetim ve Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması
54
a. 6762 Sayılı ETTK Döneminde
54
b. 6102 Sayılı TTK Döneminde
55
IV. YÖNETİM ORGANİZASYONU: YÖNETİM KURULUNUN İŞLEYİŞİ, İŞ
BÖLÜMÜ İLE KOMİSYON VE KOMİTELERİN OLUŞTURULMASI
56
A. Genel Olarak Yönetim Kurulunun İşleyişi
56
B. Organizasyon Özgürlüğü
58
C. Komisyon ve Komitelerin Oluşturulması
59
2. Hukuki Niteliği ve İşlevi
61
4. Komite ve Komisyonların Kurulması Zorunluluğu
65
5. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’ nda Öngörülen Komiteler
67
6. Kurumsal Yönetim (Corporate Governance) İlkeleri
Kapsamında Oluşturulması Öngörülen Komiteler
69
b. Kurumsal Yönetim İlkeleri Kapsamında Öngörülen Komite
aa. Kurumsal Yönetim Komitesi
71
bb. Riskin Erken Teşhisi ve Risk Yönetimi Komitesi
72
dd. Aday Gösterme Komitesi
75
YÖNETİM VE TEMSİL YETKİSİNİN DEVRİ
I. YÖNETİM VE TEMSİL YETKİSİNİN DEVRİNİN AYRIŞMASI
77
II. YÖNETİM YETKİSİNİN DEVRİ
80
1. Esas Sözleşmede Yetki Devrine İzin Verilmiş Olması
90
b. İsviçre Hukukunda Konuya Yönelik Yapılan Değişiklik
93
2. Yönetimin Devrine İlişkin İç Yönerge
94
a. Kavram ve İç Yönerge Türleri
94
b. İç Yönergenin Esas Sözleşme ile İlişkisi
96
c. Yönetimin İç Yönerge ile Devri
97
3. Devredilemez Yetkilerin Dışında Kalan Yetkilerin
a. Yetki Devrinin Kapsamı
100
b. Devredilmezlik, Devralınmazlık ve Vazgeçilmezlik
c. TTK m. 375’in Getirilme Amacı
106
d. TTK m. 375 Kapsamında Devredilemez Görev ve Yetkiler
107
aa. Şirketin Üst Düzey Yönetimi ve Bunlarla İlgili
Talimatların Verilmesi
107
bb. Yönetim Teşkilatının Belirlenmesi
110
cc. Muhasebe Sisteminin, Finansal Denetim ve
Planlamanın Düzenlenmesi
112
dd. Müdürlerin ve Aynı İşleve Sahip Olan Kişiler ile İmza
Yetkisi Bulunanların Atanmaları ve Görevden
ee. Yönetimde Görevli Kişilerin Üst Gözetimi
115
ff. Bazı Defterlerin Tutulması, Yıllık Faaliyet Raporunun
ve Kurumsal Yönetim Açıklamalarının Düzenlenmesi
ile Genel Kurul Toplantılarının Hazırlanması ve İcrası
117
gg. Borca Batıklık Durumunun Mahkemeye Bildirilmesi
118
e. Devredilemez Nitelikte Kabul Edilen Diğer Yetkiler
120
aa. Şirket Birleşme ve Bölünme Sözleşmelerinin
bb. Genel Kurul Kararlarına Karşı İptal Davası Açmak
122
cc. Kayıtlı Sermaye Sisteminin Benimsendiği Anonim
Şirketlerde Sermaye Artırım Kararı Vermek
123
dd. Şarta Bağlı Sermaye Artırımında Yönetim Kurulunun
Beyanname Hazırlama Yetkisi
125
ee. TTK m. 376 Kapsamındaki Sermaye Kaybı Hallerinde
Genel Kurulu Toplantıya Çağırma ve İyileştirici
Önlemleri Genel Kurula Sunma Görevi
125
f. Tek Kişilik Yönetim Kurulunda Devredilmez Yetkilerin
Kullanımına Yönelik Özel Durumlar
126
4. Devrin Yönetim Kurulu Kararına Dayanması
128
F. Devrin Yapılabileceği Kişiler
129
1. Terminoloji Sorunu
130
2. Yönetim Kurulu Üyeleri
131
4. Komite ve Komisyonlar
134
G. Murahhaslığın Fonksiyonel Organ Kavramı ile İlişkisi
135
H. Devredilen Yetkilere Getirilen Sınırlamaların Durumu
136
İ. Yetki Devrinin Devri (Weiterdelegation)
137
J. Yönetim Yetkisinin Fiilen Bölünmesinin Anlamı (Fiili Yetki Devri)
139
K. Yönetim Yetkisinin Devrinin Temsil Yetkisinin Devrine Etkisi
141
III. TEMSİL YETKİSİNİN DEVRİ
142
B. Temsil Yetkisinin Kapsamı, Şekli ve Sınırları
145
a. Türk Ticaret Kanunu’na Göre
147
b. Türk Borçlar Kanunu’na Göre
148
c. Kamu İhale Mevzuatına Göre
149
3. Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması
150
a. Temsil Yetkisinin Birlikte Temsil Suretiyle
b. Temsil Yetkisinin Merkezin veya Belirli Bir Şubenin
İşleriyle Sınırlandırılması
156
c. TTK m. 371’e Eklenen Yedinci Fıkraya Yönelik
Değerlendirme ve Eleştiriler
157
d. Kapsam Dışı İşlemlerin Hukuki Durumu
160
C. Temsil Yetkisinin Bölünmesi ve Murahhaslara Bırakılması
162
1. Temsil Yetkisinin Bölünmesi
162
2. Temsil Yetkisinin Murahhaslara Devredilmesi
164
3. Temsil Yetkisinin Genel Kurul Kararıyla Devredilmesi
165
D. Temsil Yetkisinin Devrinin Şartları
166
2. Yönetim Kurulu Kararı
167
3. En Az Bir Yönetim Kurulu Üyesinin Temsile Yetkili Olması
167
4. Temsil Yetkisine İzin Veren Esas Sözleşme Hükmünün Gerekip
E. Temsil Yetkisinin Devredilebileceği Kişiler
170
1. Temsil Yetkisinin Mevcut Yönetim Kurulu Üyelerine Devri
170
2. Temsil Yetkisinin Üçüncü Kişilere Devri
171
3. Temsil Yetkisinin Tüzel Kişilere Devri
172
F. Devredilen Temsil Yetkisinin Kullanılma Şekli
173
G. Temsil Yetkisinin Tekrar Devri (Weiterdelegation)
174
ANONİM ORTAKLIKTA YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN GENEL ESASLAR VE SORUMLULUĞUN SINIRLANDIRILMASI
I. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU
177
B. Hukuki Sorumluluğun Yönetim Kurulu Açısından Anlamı
181
1. Sorumluluk Kavramı
181
2. Sorumluluğun Yönetim Kurulu Üyeleri Açısından Anlamı
182
C. Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğuna İlişkin Genel İlkeler
184
1. Kusurlu Sorumluluk İlkesi
184
a. Kanundan ve Esas Sözleşmeden Doğan Yükümlülüklerin
2. Sorumluluğun Kişiselliği İlkesi
190
3. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesi
191
a. Ortaya Çıkış Nedenleri
191
b. Farklılaştırılmış Teselsüle İlişkin Kavramlar
195
aa. Birlikte Verilen Zarar– Tek Başına Verilen Zarar
195
cc. Sebebi Aşan Sorumluluk (überkausale Haftung)
198
c. Farklılaştırılmış Teselsül Sorumluluğunun Müteselsil
d. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesine İlişkin Hükmün
aa. İsviçre Borçlar Kanunu’nun Art. 759 Hükmünün
bb. Hükmün Teselsül ve Rücu İlişkisine Yönelik Belirgin
e. Farklılaştırılmış Teselsülde Sorumluluk Tavanının
aa. Dış İlişkide Yönetim Kurulu Üyelerinin Alacaklıya
bb. İç İlişkide Zararın Hesaplanması
208
4. 6102 Sayılı TTK ile Yönetim Kurulu Üyelerinin
Sorumluluğunun Kaldırıldığı Haller
209
a. Yönetim Kurulu Üyelerinin Seleflerinin İşlerini İnceleme
Yükümlülüğünden Kaynaklanan Hukuki Sorumluluk
209
b. İlk Yönetim Kurulu Üyelerinin ve Denetçilerin İhmalinden
Kaynaklanan Hukuki Sorumluluk
210
D. Yönetim Kurulu Üyelerinin Özel Sorumluluk Halleri
210
1. Belgelerin ve Beyanların Kanuna Aykırı Olması
210
2. Sermaye Hakkında Yanlış Beyanlar ve Ödeme Yetersizliğinin
3. Değer Biçilmesinde Yolsuzluk
212
4. Halktan Para Toplamak
213
5. Hâkimiyetin Hukuka Aykırı Kullanılması
213
6. Yönetim ve Temsil Yetkisinin Devrinden Doğan Sorumluluk
214
7. Şirketin Kamu Borçlarından Doğan Sorumluluğu
215
8. İnançlı Yönetim Kurulu Üyeliğinden Doğan Sorumluluk
217
9. 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu’na Göre Banka Yönetim Kurulu
Üyelerinin Şahsi Sorumlulukları
218
II. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HUKUKİ SORUMLULUKLARININ
YÖNETİM VE TEMSİL YETKİSİNİN DEVRİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞA ETKİSİ
I. YÖNETİM YETKİSİNİN DEVRİNDEN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUK
221
B. Sorumluluğun Kapsamı
223
C. Yönetimin Devrinin Sorumlular Çevresini Genişletici Etkisi
224
D. Geçersiz Yetki Devrinin Hukuki Sorumluluğa Etkisi
226
1. Esas Sözleşmede Yetki Devrine İzin Verilmemiş Olmasına Rağmen
Yapılan Yetki Devri İşlemi Halinde Ortaya Çıkan Hukuki Sorumluluk
229
2. İç Yönerge Çıkarılmadan ya da İç Yönergeye Aykırı Olarak
Yapılan Yetki Devrinde Ortaya Çıkan Hukuki Sorumluluk
233
a. İç Yönerge Çıkarılmadan Yapılan Yetki Devrinin Hukuki
b. İç Yönergeye Aykırı Olarak Yapılan Yetki Devrinin Hukuki
3. Devredilmesi Mümkün Olmayan Yetkilerin Devrinden Doğan
4. Geçersiz Yetki Devrinde “Kusur”
237
5. Geçersiz Yetki Devri Halinde İsviçre Federal Yüksek
E. Geçerli Yetki Devri Halinde Ortaya Çıkan Hukuki Sorumluluk
239
2. Murahhasların Sorumluluğu
240
a. Sorumluluğun Kaynağı
240
b. Sorumluluğun Kapsamı
241
c. Murahhas Üyelerin Hukuki Sorumluluğu
245
d. Murahhas Müdürlerin Hukuki Sorumluluğu
247
aa. Murahhas Müdür ile Müdür Ayrımı
247
bb. Yönetim Yetkisinin Devrinin Murahhas Müdürlerin
e. Yönetim Yetkisinin Devri Halinde Devredilen Yetkilere İlişkin
Kararların Yönetim Kurulunun Onayına Tabi Tutulması
250
3. Yönetim Yetkisinin Devri Halinde Yönetim Kurulu Üyelerinin
a. Yönetim Yetkisinin Devrinin Hukuki Sorumluluğu
Sınırlandırıcı ve Hafifletici Etkisi
252
b. Sorumluluğun Kapsamı
253
c. Yönetim Yetkisinin Devredilmesi Halinde Yönetim Kurulu
Üyelerinin Sorumluluğunun Devam Ettiği Durumlar
254
aa. Devredilemez Nitelikteki Yetkilerden Doğan Hukuki
bb. İhtiyari Olarak Devredilmeyen Yetkilerden Doğan
d. Murahhasların Seçiminden Doğan Hukuki Sorumluluk
258
II. TEMSİL YETKİSİNİN DEVRİNDEN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUK
259
B. Temsil Yetkisinin Devrinin Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki
1. Temsil Yetkisinin Devri Halinde Yönetim Kurulunun Özen
2. Yönetim Kurulunun Sınırlı Yetkili Temsilci Atamasından Doğan
C. Temsil Yetkisinin Devri Halinde Murahhasların Hukuki
1. Devredilen Temsil Yetkisinin Sınırlarının Aşılmasından Doğan
2. Kanuni Temsilcilerin Şirketin Kamu Borçlarından Doğan
YETKİ DEVRİNİN YÖNETİM KURULUNUN ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜNE ETKİSİ: MURAHHASLARIN SEÇİMİNDEN, ÜST GÖZETİMİNDEN VE MURAHHASLARA TALİMAT VERİLMESİNDEN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUK
I. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜ
267
A. Genel Olarak Özen Borcu
267
B. 6762 Sayılı ETTK’ ye Göre Yönetim Kurulunun Özen Borcu
269
C. 6102 Sayılı TTK’ ye Göre Yönetim Kurulunun Özen Borcu
271
D. Yönetim Kurulunun Özen Yükümlüğünün Yetki Devrine Etkisi
273
II. MURAHHASLARIN SEÇİMİNDE ÖZEN YÜKÜMLÜLÜLÜĞÜNÜN
HUKUKİ SORUMLULUĞA ETKİSİ
275
B. Murahhasların Seçilmesine İlişkin Hususlar
276
1. Murahhasları Seçme Yetkisi
276
2. Murahhasların Seçiminde Özenin Ölçüsü
279
C. Murahhas Seçiminin Hukuki Sorumluluğa Etkisi
280
1. Sorumluluğun Kapsamı
280
2. Murahhasların Seçiminde Özenin İspatı
283
III. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN ÜST GÖZETİMDEN DOĞAN
B. Yönetim Kurulunun Genel Gözetim ve Denetim Görevi
286
C. Üst Gözetim (Überwachung) Kavramı
290
1. Üst Gözetimin Anlamı
290
2. Üst Gözetimle İlgili Kavramlar
292
b. Kontrol (Kontrolle)
293
c. Revizyon/İnceleme (Revision/Prüfung)
293
3. Günlük Denetim – Üst Gözetim Ayrımı
295
D. İsviçre Hukukunda Yönetim Kurunun Üst Gözetim Görevi
296
E. Türk Hukukunda Yönetim Kurulunun Üst Gözetim Görevi
299
1. 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre
299
2. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre
300
a. İç Gözetim ve Denetim Sisteminin Kurulması
302
b. Üst Gözetim Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesine
Yardımcı Olan Araçlar
303
aa. Üst Gözetimin Yerine Getirilmesinde Komite ve
bb. Yönetim Kurulu Üyelerinin Bilgi Alma Hakkının Üst
cc. Şirket İşleriyle İlgili Yönetim Kuruluna Rapor
dd. Murahhasların Bilgilendirilmesi
310
F. Kurumsal Yönetim İlkeleri Kapsamında Üst Gözetim
311
G. Üst Gözetimden Doğan Hukuki Sorumluluk
313
1. Sorumluluğun Kaynağı
313
2. Üst Gözetim Sorumluluğunun Oluşmasında “Kusur”
314
3. Üst Gözetim Görevinin Hukuki Sorumluluğa Etkisi
317
a. Kanuni Düzenlemelere Getirilen Eleştiriler
317
b. Yetki Devri Halinde Üst Gözetim Sorumluluğunu Reddeden
c. Yetki Devri Halinde Üst Gözetim Sorumluluğunu Kabul
d. Yönetim Kurulu Üyelerinin Üst Gözetimine İlişkin Görüş ve
e. Üst Gözetime Yönelik İsviçre Federal Mahkemesi’nin
IV. MURAHHASLARA VERİLEN TALİMATLARDAN DOĞAN HUKUKİ
A. Yönetim Kurulunun Talimat Verme Yetkisi
326
1. Talimat Kavramı ve Hukuki Niteliği
326
B. Hukuki Sorumluluğa Etkisi
332
a. Talimat Verilmemesinden Doğan Hukuki Sorumluluk
336
b. Talimat Verilmesinden Doğan Hukuki Sorumluluk
338
V. KONTROL DIŞINDA KALAN OLAY VE İŞLEMLERDEN SORUMSUZLUK
339
C. Yetki Devrinden Doğan Yükümlülüklerin Kontrol Dışında Kalması
343
1. Seçimde Özenin Kontrol Dışında Kalması
343
2. Talimat Vermenin Kontrol Dışında Kalması
344
3. Üst Gözetimin Kontrol Dışında Kalması
345
VI. YETKİ DEVRİNDEN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUĞUN
HESAPLANMASINDA FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜL İLKESİNİN