Yazınsal Okuma Süreçleri
Yazınbilim – Göstergebilim – Anlatıbilim Teknikleri
5. Baskı,
Mart 2021
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa Sayısı:
600
Kitabın Fiyatı:
520,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Tamamen yenilenmiş ve güncellenmiş 5. Baskısını yapan kitabımızın amacı günümüz öncesi ve günümüz yapıtlarını yazarlarından bağımsız olarak nesnel bir biçimde okumak, incelemek, çözümlemek için son yıllarda sıklıkla kullanılan yazınsal ve dilsel kuramları tanıtmak, araçlar sunmaktır. Bu nedenle kitabın kaynakçası zenginleştirilmiş, çok sayıda örnek okuma ve çözümleme verilmiştir. Bu örneklerden de anlaşılacağı gibi kısacık bir paragrafı bile çok değişik açılardan incelemek olasıdır. Görüleceği gibi kitabın bir amacı da yazınsal eleştiri yapmak isteyenlere temel dilsel ve sanatsal araçlar sunmak, onları aşırı ve tutarsız yorumlar konusunda bilgilendirmektir.
Kitap özellikle yazın kuramları konusunda bilimsel çalışma, yazınsal çözümleme yapan yeniliklere açık araştırmacılara ve öğrencilere yöneliktir.
Kitabın Konu Başlıkları
Yazınbilim ve Yazınsal Türler
Yanmetin
Gerçeklik, Kurmaca ve Anlatı
Kurgusal Anlatının Sözleri
Anlatının Yapısal Çözümlemesine İlişkin Temel İlkelerin Belirlenmesi
Anlatı Kahramanları, Zaman ve Uzam
Anlatısal Örnekçeler Aracılığıyla Anlatı Çözümlemesi
Metinlerarası İlişkiler
Anlatım Teknikleri Yinelemeler, Erken Anlatım, Metalepse
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz
5
İkinci Baskıya Önsöz
7
Üçüncü Baskıya Önsöz
9
Beşinci Baskıya Önsöz
11
GİRİŞ
23
BİRİNCİ BÖLÜM
YAZINBİLİM VE YAZINSAL TÜRLER
1. GİRİŞ
29
1.1. YAZINBİLİM: MİMESİS VE DİEGESİS BAĞLAMINDA PLATON, ARİSTO VE HORACE
29
1.2. İLK ÇAĞLARDAN GÜNÜMÜZE YAZINBİLİM VE SÖZBİLİM
31
1.3. YAZIN NEDİR?
36
1.4. TARİH İÇİNDE YAZINSAL TÜRLER
38
İKİNCİ BÖLÜM
YANMETİN
2. GİRİŞ
51
2.1. YANMETİN ÖGELERİ
51
2.1. ÇEVREMETİN, ÇEVREKİTAP
55
2.2.1. ÇEVREMETİN
55
2.2.2. ÇEVREKİTAP
55
2.3. YANMETNİN ÖZELLİKLERİ
59
2.4. YANMETNİN BAŞLICA ÖGELERİ
60
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
FARKLI SÖYLEMLER YA DA METİN TÜRLERİ
3. GİRİŞ
71
3.1. BETİMSEL METİN
73
3.1.1. Kısa Bir Tarihçe
73
3.1.2. Betimleyici
77
3.1.3. Betimleme Edimi/ Anlatı Edimi
79
3.1.4. Betimleme Eğilimleri
80
3.1.4.1. Yatay Betimleme
80
3.1.4.2. Düşey Betimleme
82
3.1.5. Anlatı Metni ve Betimleme
83
3.1.6. Betimlemenin Özellikleri
83
3.1.6.1. Sınır Koyucu ve Belirleyici Bir Dizge
83
3.1.6.2. Betimlemenin Sözcüklerle ve Sözdizimle Düzenlenişi
84
3.1.6.3. Nicelik
84
3.1.6.4. Bilgi Birikimi.
84
3.1.6.5. Tutarlılık
86
3.1.6.6. Kipselleştirme
86
3.1.7. Genel işlevler
87
3.1.7.2. Üstdil İçeren Betimleme Dizgeleri
88
3.1.7.3. Yeniden Yazma Dizgeleri: Bir Müzik Parçasının, Bir Resmin Yeniden Betimlenmesinin Yer Aldığı Metinler
90
3.1.8. Betimleme Dizgesi
91
3.1.8.1. Daha Önceki Olay ya da Betimlemeleri Özetlemek
91
3.1.8.2. Kahramanların Birleşmelerini, Ayrılmalarını Sunmak
92
3.1.8.3. Betimleme
92
3.1.9. Betimleyicinin Bakışı
92
3.1.9.1. Bakmak
92
3.1.9.2. Söylemek
92
3.1.10. Betimleyicinin Bakışı ve Devinimi
92
3.1.10.1. Betimlenen Nesne de Betimleyici de Devinimsiz
94
3.1.10.2. Betimleyici Devinimsiz, Betimlenen Nesne Devinimli
94
3.1.10.3. Betimlenen Nesne Devinimsiz, Betimleyici Devinimli
94
3.1.10.4. Betimlenen Nesne de Betimleyici de Devinimli
94
3.1.11. Özel Bir Durum Olarak İçe Bakış
95
3.1.12. Betimlemenin İşlevleri
96
3.1.12.1. Estetik ya da Süsleme İşlevi
96
3.1.12.2. Öğretcilik İşlevi
96
3.1.12.3. Erteleyicilik İşlevi
97
3.1.12.4. Mimetik İşlev
97
3.1.12.5. Simgesel İşlev
98
3.1.12.6. Estetik ya da Şiirsel İşlev
99
3.2. ANLATISAL METİN
99
3.2.1. Anlatının Evreleri
99
3.3. AÇIKLAYICI METİN
104
3.4. GERÇEKLENDİRMELİ METİN
105
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
GERÇEKLİK VE KURMACA
4. GERÇEKLİK VE KURMACA
111
4.1. ROMAN NEDİR?
111
4.2. ÖYKÜLEME
115
4.3. GÖNDERGE
117
4.3.1. Kişileştirme
117
4.3.2. Zamansallaştırma
118
4.3.3. Uzamsallaştırma
118
4.4. GERÇEKLİK İZLENİMİ
120
4.5. BİR ANLATI NASIL DÜZENLENİR?
124
4.5.1. Kurmaca
124
4.5.2. Kurmacadan Öykülemeye Nasıl Geçilir?
124
4.5.2.1. Çizgisel Anlatı
125
4.5.2.2. Eksiltili Çizgisel Anlatı
126
4.5.2.4. Geriye Dönüşlü Çizgisel Olmayan Anlatı
127
4.5.3. Kurgusal Bir Anlatıya Nasıl Başlanır? Kurgusal Bir Anlatı Nasıl Bitirilir?
129
4.5.3.1 Bir Anlatıya Nasıl Başlanır
130
4.5.4. Başlangıç Durumunun İşlevleri
137
4.5.4.1. Metnin Devam İzlencesini Hazırlar
137
4.5.4.2. Okurun Dikkatini Metne Çeker
138
4.5.4.3. Başlangıç Kurmaca Bir Dünya Yaratabilir
139
4.5.5. Başlangıç Biçimleri
139
4.5.5.1. Durağan Başlangıç
139
4.5.5.2. İlerleyen Başlangıç
140
4.5.5.3. Devingen Başlangıç
141
4.5.5.4. Geciktirici Başlangıç
145
4.5.5.5. Özgün Başlangıç
146
4.5.6. Başlangıç ve Uzam – Zaman – Kişi
147
4.5.6.1. Uzam Kavramı
147
4.5.6.2. Zaman Kavramı
148
4.5.6.3. Kişilerin (Kahramanların) Sahneye Konulması
149
4.5.7. Anlatının Sona Erdirilmesi
150
4.5.7.1. Bitiş Türleri
152
4.5.7.1.1. Başlangıç Durumuna Dönüş
152
4.5.7.1.2. Mutlu Son
152
4.5.7.1.3. Umutsuz Acıklı Son
153
4.5.7.1.4. Acıklı Ama Umutlu Son
154
4.5.7.1.5. Düşündürücü son
154
4.5.8. Kurgusal Anlatıyı Başlatma ve Bitirme Durumlarının Karşılaştırılması
154
BEŞİNCİ BÖLÜM
ANLATI
5. ÇÖZÜMLEME DÜZEYLERİNİN AYIRTEDİLMESİ: KURMACA/ÖYKÜLEME/METİNLEŞTİRME
163
5.1. ANLATI NEDİR?
166
5.2. ANLATININ GENEL YAPISI
169
5.2.1. Anlam Ekseni
169
5.2.2. Dönüşüm (d)
171
5.3. METNİN BÖLÜMLENMESİ: OLUNTULAR (EPİZOTLAR) VE DİZİMLER (SEKANSLAR)
172
5.3.1. Oluntular
172
5.3.1.1. Aşamalı Dönüşümler
172
5.3.1.2. Birbirini İzleyen Dönüşümler
174
5.3.1.3. Bağımsız Dönüşümler
176
5.4. DİZİMLER
176
5.5. ANLATI VE ÖYKÜLEME
177
5.6. ZAMANIN DÜZENLENMESİ
180
5.7. KİM KONUŞUYOR? KİM GÖRÜYOR?
182
5.8. ANLATIDA ANLATICININ YERİ
184
5.8.1. Anlatıda üçüncü kişi adılıyla kim konuşur?
184
5.8.2. Birinci Kişi Adıllı Bir Anlatıda Kim Konuşur?
185
5.8.3. Bir Betimlemede Kim görür? Kim Betimler?
187
ALTINCI BÖLÜM
KURGUSAL ANLATININ SÖZLERİ
6. GİRİŞ
191
6.1. METİN ve METİN–DIŞI AYRIMI
191
6.2. SÖZCE VE SÖZCELEME
191
6.2.1. Sözceleme Durumu
193
6.2.2. Sözce ve Tümce
195
6.2.3. Sözceleme Öznesi
196
6.3. Kurgusal Anlatıda Sözler
199
6.3.1. Karşılıklı Konuşma (Diyaolog)
200
6.3.2. İç Monolog (İç Konuşma)
202
6.3.2.1. İç Konuşmadan (Monologtan) İç Karşılıklı Konuşmaya (Diyaloğa)
204
6.4. Kurgusal Anlatıda Sözler Aktarılınca
206
6.4.1. Dolaysız Aktarılan Söylem (DzAS)
206
6.4.2. Dolaylı Aktarılan Söylem (DAS)
208
6.4.3. Dolaylı Serbest Aktarılan Söylem (DSAS)
210
6.4.4. Sözlerin Anlatısallaştırılması
212
6.4.5. Aktarılan İç Monolog (İç Konuşma)
213
6.4.6. İç Söylem
217
6.4.7. Aktarılan İç Söylemden Aktarılan İç Monoloğa
220
YEDİNCİ BÖLÜM
ANLATININ YAPISAL ÇÖZÜMLEMESİNE İLİŞKİN
TEMEL İLKELERİN BELİRLENMESİ
7. GİRİŞ
225
7.1. METİN VE METİN–DIŞI AYRIMI
225
7.2. KURMACA VE GÖNDERGE
225
7.2.1. Dil İçi Gönderge / Dil Dışı Gerçek Gönderge
227
7.2.2. Gerçek Olmayan Göndergeler
227
7.3. YAZAR VE ANLATICI
229
7.3.1. Yazar ile Anlatıcının Örtüşmesi
231
7.3.2. Yazar ile Anlatıcının Birbirine Karışması
233
7.3.3. Yazar ile Anlatıcının Farklılaşması
234
7.4. DİNLEYİCİ VE KURGUSAL OKUR
236
7.5. ANLATICI TİPLERİ
241
7.6. ODAKLAYIM TİPLERİ
242
7.6.1. Sıfır Odaklayım ya da Sınırsız Bakış Açısı
242
7.6.2. Dış Odaklayım
244
7.6.3. İç Odaklayım ya da Sınırlı Bakış Açısı
245
7.7. ANLATICI TİPLERİ
249
7.7.1. Dışöyküsel Anlatıcı
249
7.7.1.1. Gizemli Dışöyküsel Anlatıcı
249
7.7.1.2. Anlatıcı–Gözlemci
250
7.7.2. İçöyküsel Anlatıcı
251
7.7.2.1. İkinci Derecede Bir Kahraman
251
7.7.2.2. Benöyküsel Anlatıcı: Başkahraman
253
7.7.3. Değişik Bakış Açılarından
257
7.7.3.1. Bayan Oreille (K1) Açısından: (Y # A = K1)
257
7.7.3.2. Bay Oreille (K2) Açısından: (Y ≠ A = K2)
257
7.7.3.3. İş Arkadaşları (K3) Açısından: (Y ≠ A = K3)
258
SEKİZİNCİ BÖLÜM
ANLATIBİLİM VE GÖSTERGEBİLİM V. PROPP’UN
MASAL ÇÖZÜMLEMESİ
8. GİRİŞ
263
8.1. V. PROPP ÖRNEĞİ
265
8.1.1. İŞLEVLERİN SIRASI
268
8.2. ÇÖZÜMLEME
277
DOKUZUNCU BÖLÜM
ÜRETİCİ SÜREÇ VE ANLATI KAHRAMANLARI
9. ÜRETİCİ SÜREÇ VE ANLATI KAHRAMANLARI
283
9.1. GİRİŞ: ÜRETİCİ SÜREÇ
283
9.1.1 ANLATISAL YAPILAR
284
9.1.1.1 Anlatısal yapılar: DİZİMSEL BİLEŞKE
284
9.1.1.2. Derin Yapı
284
9.1.1.2.1. Temel Sözdizim
284
9.1.1.2.2. Temel Anlam
285
9.1.2. Yüzeysel Yapı
287
9.1.2.1. Anlatısal Sözdizim
287
9.1.2.2. Anlatısal Anlam
287
9.2. METİN/SÖYLEM
288
9.2.1 SÖYLEMSEL YAPILAR
288
9.2.1.1 Sözdizimsel Söylem
288
9.2.1.1.1. Oyunculaşma
288
9.2.1.1.2. Zamansallaşma
289
9.2.1.1.3. Uzamsallaştırma
289
9.3. SÖYLEMSEL ANLAM
290
9.4. ANLATI KAHRAMANLARI
291
9.4.1. Tip/Kahraman
293
9.4.1.2. Kahramanın Özellikleri
296
9.4.1.2.1. Ad
297
9.4.1.2.2. Ad ve Anlatı Başlığı
301
9.4.1.2.3. Başka Bir Yazarın ya da Kahramanın İzlerini Taşıyan Kahramanlar
302
9.4.1.2.4. Yaş
303
9.4.1.2.5. Kahramanın Fiziksel Özellikleri
306
9.4.1.2.6. Kahramanın Dili
307
9.4.1.2.7. Beceriye İlişkin Özellikler
308
9.4.1.2.8. Kahramanlar ve Göndergesel Kişiler
309
9.5. Kahramanın Tanımlanması
310
9.5.1. Süreç İçinde Tanımlama
310
9.5.2. Süreç İçinde Yineleme
311
9.5.3. Dolaysız Tanımlama
311
9.5.4. Dolaylı Tanımlama
312
9.6. Kahramanların Sunumu
312
9.7. Kahraman Konusunda Bilgi Veren Öğeler
315
9.8. Anlatıcının Kahramanın İşlerine Karışması
316
9.9. Kahramanın Betimlenme Amaçları
317
9.10. Kahramanın Eylemleri ve İşlevleri
318
9.11. Karşıt Kahraman
321
9.12. Kahramanlar Dizgesi
321
ONUNCU BÖLÜM
ZAMAN
10. GİRİŞ
327
10.1. FİZİKSEL ZAMAN
327
10.2. SÜREDİZİMSEL ZAMAN
328
10.2.1. Değişmezlik Koşulu
328
10.2.2. Yönlendirme Koşulu
328
10.2.3. Ölçümleme Koşulu
328
10.3. DİLSEL ZAMAN
328
10.4. KURMACA ZAMANI / ÖYKÜLEME ZAMANI
329
10.4.1. Öyküleme Zamanı
331
10.4.1.1. Artsüremsel Öyküleme
333
10.4.1.2. Önsüremsel Öykülenme
335
10.4.1.3. Eşsüremsel Öyküleme
336
10.4.1.4. Katılımsal Öyküleme
337
10.5. SIRA
339
10.6. SÜRE: ANLATININ RİTMİ
344
10.6.1. Duraklama
344
10.6.2. Sahne
345
10.6.3. Özetleme
346
10.6.4. Eksilti
347
10.7. SIKLIK
349
10.7.1. Tekil anlatı
349
10.7.2. Yinelemeli Anlatı
349
10.7.3. Çok kez Yinelemeli Anlatı
349
10.8. SÜRE
352
ON BİRİNCİ BÖLÜM
UZAM
11. GİRİŞ
369
11.1. UZAMIN SÖZCÜKLERİ
370
11.2. UZAM TÜRLERİ
370
11.2.1. Açık Uzam / Kapalı Uzam
370
11.2.2. Kapsayan Uzam / Kapsanan Uzam
371
11.3. DİĞER UZAM TÜRLERİ
372
11.3.1. Gerçek Uzam / Kurmaca Uzam
373
11.3.2. Burası / Başka bir yer
380
11.4. UZAMIN YENİDENSUNUMU
381
11.5. UZAMIN İŞLEVİ
382
11.5.1. Uzam: Engelleyici Eyleyen
385
11.5.2. Uzam: Gönderici Eyleyen
385
11.5.3. Uzam: Yardımcı Eyleyen
385
ON İKİNCİ BÖLÜM
ANLATISAL ÖRNEKÇELER ARACILIĞIYLA ANLATI ÇÖZÜMLEMESİ
12. GİRİŞ
393
12.1. A. –J. GREİMAS’IN EYLEYENSEL ÖRNEKÇESİ
393
12.1.1. Özne ile Nesne Arasındaki İlişki: İsteyim Ekseni
396
12.1.1.1. Bağlaşımsal Durum Sözcesi
397
12.1.1.2. Ayrışımsal Durum Sözcesi
398
12.1.2. Karşı Özne
399
12.1.2.1. İki Özne (Ö1 ve Ö2) Aynı Nesne (N1=N2)
399
12.1.2.2. İki Öznenin (Ö1 ve Ö2) Karşılıklı Olarak Birbirlerini Nesne Gibi Kabul Etmesi
400
12.1.2.3. Nesneleş(tir)me
402
12.1.4. Eyleyenler Bağlamında Özne Tipleri
406
12.1.4.1. Özne Nesne İlişkisi
407
12.1.4.2. Özneyi Tanımlayan Terimler
407
12.1.4.3. Eyleyenler İçinde Özne Tipleri
408
12.2. GÖNDERİCİ İLE ALICI ARASINDAKİ İLİŞKİ: İLETİŞİM EKSENİ
418
12.3. YARDIMCI İLE ENGELLEYİCİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: GÜÇ–İKTİDAR EKSENİ
422
ON ÜÇÜNÇÜ BÖLÜM
İŞLEVSEL ÖRNEKÇE: ANLATININ SÖZDİZİMSEL YAPISI
13. GİRİŞ
441
13.1. ANLATININ SÖZDİZİMİ: BEŞLİ ŞEMA
441
13.2. ANLATININ SÖZDİZİMİ: DÖRTLÜ ŞEMA
445
13.2.1. Aşama: Sözleşme ya da Eyletim
445
13.2.2. Aşama: Edinç
446
13.2.3. Aşama: Edim
447
13.2.4. Aşama: Tanınma ve Yaptırım
447
ON DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
GÖSTERGEBİLİMSEL DÖRTGEN
14. GİRİŞ
471
14.1. MANTIKSAL–ANLAMSAL DÜZEY
473
14.1.1. Dizisel Bakış Açısı: İlişkiler
473
ON BEŞİNCİ BÖLÜM
METİNLERARASI İLİŞKİLER
15. GİRİŞ
503
15.1. Metinlerarası İlişkilerin Biçimleri
511
15.1.1. Alıntı ya da Metin Aktarımı
512
15.1.2. Gönderme Yapılan Yapıtlardan Alıntılar
512
15.1.3. Çok Bilinen Metinlere Yapılan Açık Göndermeler
515
15.1.4. Gönderme Yapılan Yazarların ya da Yapıtların Biçimine Öykünmek.
516
15.1.5. Bir Söylemin Yeniden Yazımı
517
ON ALTINCI BÖLÜM
ANLATIM TEKNİKLERİ: YİNELEMELER, ERKEN ANLATIM, METALEPSE
16. GİRİŞ
535
16.1. GİRİŞ: YİNELEMELER
535
16.1.1. Yineleme Türleri
536
16.1.2. Yinelemenin Özellikleri
537
16.1.3. Kahramanların Oluşturulması
538
16.1.4. Kahraman Tipleri
540
16.2. GİRİŞ: ERKEN ANLATIM
541
16.2.1. Kahramanların Bakış Açısı
549
16.3. GİRİŞ: METALEPS
557
16.3.1. Metaleps ve Türleri
561
16.3.1.1. Yazar Metalepsi
561
16.3.1.2. Anlatısal Metaleps
565
16.3.2. Marie–Laure Ryan’a Göre Metaleps
568
16.3.3. A. Belle ve J. Alber’e Göre Metaleps
570
16.3.4. Okur Metalepsi
571
SON SÖZ
577
Kaynakça
579
Terimler Dizini
593
Yazarlar Dizini
597
Kitabın Fiyatı:
520,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Yazınsal Göstergebilim
Murat Kalelioğlu
Kelime Tahlilleri
Feyzi Ersoy
Dilbilime Giriş
Zeynel Kıran, Ayşe Kıran
Bilimsel Yazma ve Yayınlama
Kemal Gözler
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
2023 Kaynakça Dokümanı|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim