Yapay Zekanın Hukuki Statüsü ve
Sorumluluğu Dr. Erdem Doğan  - Kitap

Yapay Zekanın Hukuki Statüsü ve Sorumluluğu

1. Baskı, 
Mayıs 2022
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
336
Barkod:
9789750277573
Kapak Türü:
Ciltli
Fiyatı:
750,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
İnsanlık medeniyetinin daha önce geliştirmiş olduğu teknolojik buluşlardan hiç birine benzemeyen çok yönlü ve kendine özgü bir varlıkla karşı karşıya bulunmaktayız. Biyolojik insan algoritmalarını taklit eden bir modellemeye dayanan yapay zekâ sistemleri günümüzde, insan zekâsını taklit eden bilgisayarlar ile makinenin hızı ve sentetik zekâsına sahip insanların oluşturduğu insan-makine karışımı bir varlığın tasarlandığı noktaya evrilmiş durumdadır. Yapay zekânın biyolojik zekâya entegre edilmesiyle yeni bir tür kişiliğin oluşturulmasını hedefleyen yaklaşım günümüzde, insan beynine implante edilebilen yapay zekâ ve bilgisayar ara yüzleri içeren beyin çiplerinin üretilmesiyle gerçek hayata aktarılmış görünmektedir.
İnsanoğlu böylesine güçlü ve yetenekli bir varlıkla, geleneksel yöntemlerle çözümü uzun yıllar alabilecek küresel sorunları kısa sürede ortadan kaldırmayı, ekonomik ve sosyal hayatta da verimlilik, iş memnuniyeti ve toplumsal refah bakımından en üst noktalara ulaşmayı amaçlamaktadır. Daha da önemlisi bilim insanları, süper yapay zekanın uyarlanabilir ve dinamik yapısı sayesinde sibernetik toplum hedefi çerçevesinde, dünya medeniyetinin statik kalıplarını kırarak çok daha derin ve sofistike katmanlara ulaşmayı hedeflemektedir. Bununla birlikte anılan sistemler, insan hakları ve etik kurallar ile kişisel verilerin korunmasına ilişkin ilkelerinin ihlali konusunda ciddi endişeler barındırmaktadır. Daha da önemlisi böylesine güçlü ve sınır tanımayan bir gücün davranışları sonucu oluşan zararlara ilişkin hukukî sorumluluğun nasıl belirleneceği bilişim hukukunun en önemli tartışma konularından birini oluşturmaktadır.
Bu itibarla, kitabın, daha önce benzer bir uygulaması veya örneği bulunmayan yeni nesil yapay zekâ teknolojisinin hukukî alt yapısının hazırlanması ve buna ilişkin uyuşmazlıkların çözümünde kanun koyucu, bilim insanları ve uygulayıcılara katkı sağlaması amaçlanmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Genel Olarak Yapay Zekâ Kavramı
.
Yapay Zekânın Olumlu, Olumsuz Yönleri ve Etik Tartışmalar
.
Yapay Zekânın Hukukî Statüsü
.
Yapay Zekânın Yol Açtığı Zararlar Bakımından Hukukî Sorumluluk
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Kısaltmalar 
13
Giriş 
15
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK YAPAY ZEKÂ KAVRAMI
I. YAPAY ZEKÂ KAVRAMININ TANIMI, TÜRLERİ VE UNSURLARI 
19
A. Tanım 
19
B. Yapay Zekâ Türleri ve Unsurları 
28
1. Genel Olarak 
28
2. Yapay Zekâ Türleri 
30
a. Birinci Ayrım 
31
aa. Dar/Zayıf Yapay Zekâ 
31
bb. Genel/Güçlü Yapay Zekâ 
33
cc. Süper Yapay Zekâ 
35
b. İkinci Ayrım 
37
aa. Reaktif/Tepki Veren Yapay Zekâ 
38
bb. Sınırlı Hafızalı Yapay Zekâ 
38
cc. Zihin Teorisi Düzeyinde Yapay Zekâ 
39
dd. Bilinçli Yapay Zekâ 
39
3. Yapay Zekânın Unsurları 
40
a. Genel Olarak Makine Öğrenmesi (Machine Learning) 
42
b. Makine Öğrenmesinin Alt Bileşenleri 
45
aa. Denetimli (Supervised), Denetimsiz (Unsupervised) Öğrenme ve Yarı Denetimli (Semi supervised) Öğrenme 
45
bb. Pekiştirmeli Öğrenme (Reinforcement Learning) 
48
cc. Derin Öğrenme (Deep Learning) 
50
II. YAPAY ZEKÂNIN TARİHSEL GELİŞİMİ 
53
III. TARİHSEL OLGU VE BİLİMSEL ÇALIŞMALAR IŞIĞINDA YAPAY ZEKÂ UYGULAMALARI VE GEÇİRDİĞİ EVRELER 
63
A. Geçmişten Günümüze Yapay Zekâ Uygulamaları 
63
B. Geleceğin Yapay Zekâsı Bağlamında Şekillenen Yeni Dünya Düzeni 
68
1. Sosyal Hayat ve Yaşam Biçimlerinde Dönüşüm 
68
2. İş ve Ekonomi Dünyasında Dönüşüm 
72
3. Hukuk ve Adalet Sisteminde Dönüşüm 
80
a. Genel Olarak 
80
4. Kamu Güvenliği Alanında Dönüşüm 
91
5. Sanat Dünyasında Dönüşüm 
91
İkinci Bölüm
YAPAY ZEKÂNIN OLUMLU, OLUMSUZ YÖNLERİ VE
ETİK TARTIŞMALAR
I. GENEL OLARAK 
97
II. YAPAY ZEKÂNIN OLUMLU YÖNLERİ 
98
III. YAPAY ZEKÂNIN OLUMSUZ YÖNLERİ 
102
IV. DEĞERLENDİRME 
105
V. YAPAY ZEKÂDA ETİK TARTIŞMALAR 
106
A. Genel Olarak 
106
B. İnsan Hakları ve Etik Kurallara İlişkin Uluslararası ve Ulusal Düzenlemeler 
111
1. Uluslararası Düzenlemeler 
111
a. Birleşmiş Milletler Düzenlemeleri 
111
b. Avrupa Birliği Düzenlemeleri 
112
c. OECD Düzenlemeleri 
118
d. Diğer Kuruluşlarca Yapılan Düzenlemeler 
120
2. Ulusal Düzenlemeler 
121
C. İnsan Hakları ve Etik Kurallara Aykırılık Oluşturan Yapay Zekâ Uygulamaları 
122
1. Genel Olarak 
122
2. Yapay Zekâ Sistemlerinin İnsan Hakları ve Etik Kurallara Aykırılık Oluşturma Nedenleri 
125
a. Algoritmik Önyargı, Hata ve Eksikliklerden Kaynaklanan İhlaller 
125
aa. Genel Olarak 
125
bb. Algoritmadan Kaynaklanan İhlallerin Görünüm Şekilleri 
128
cc. Algoritmik Önyargı, Hata ve Eksikliklerden Kaynaklanan İhlallerin Önlenmesine İlişkin Çözüm Önerileri 
135
b. Yapay Zekânın Kullanım Amacından Kaynaklanan İhlaller 
137
Üçüncü Bölüm
YAPAY ZEKÂNIN HUKUKÎ STATÜSÜ
I. GENEL OLARAK KİŞİ VE KİŞİLİK KAVRAMLARI 
143
A. Kişi Kavramı 
143
1. Genel Olarak 
143
2. Kişi Türleri 
145
a. Konusu Bakımından Kişi Türleri 
145
aa. Sosyolojik ve Felsefî Anlamda Kişi 
146
bb. Hukukî Anlamda Kişi 
146
b. Ontolojik Açıdan Kişi Türleri 
149
aa. Genel Olarak 
149
bb. Gerçek Kişiler 
149
cc. Tüzel Kişiler 
150
aaa. Genel Olarak 
150
bbb. Tüzel Kişilerin Niteliği 
153
ccc. Tüzel Kişilerin Ehliyetleri 
155
B. Kişilik Kavramı 
157
1. Genel Olarak 
157
2. Tanım 
159
a. Hukukî Anlamda Kişilik 
159
b. Sosyolojik ve Felsefî Anlamda Kişilik 
162
C. Kişi ve Kişilik Kavramlarının Tarihî ve Etimolojik Kökenleri 
163
II. YAPAY ZEKÂYA HUKUKÎ KİŞİLİK KAZANDIRILMASI BAĞLAMINDA MAKİNE VE İNSAN ETKİLEŞİMİ 
166
III. YAPAY ZEKÂNIN HUKUKÎ STATÜSÜ 
168
A. Yapay Zekânın Hukukî Statü Sorunu 
168
B. Yapay Zekânın Hukukî Statüsüne Yönelik Doktrinde İleri Sürülen Görüşler 
173
1. Genel Olarak 
173
2. Hukukî Kişiliği Reddeden Yaklaşım 
176
a. Kişiliğin Reddine İlişkin İleri Sürülen Gerekçeler 
176
aa. Yapay Zekânın Kişilik İçin Gerekli Niteliklere Sahip Olmaması 
178
bb. Yapay Zekâya Kişilik Tanınmasının İnsan Çıkarlarına Aykırı Olması 
183
cc. Yapay Zekânın Haklara ve Borçlara Ehil Olabilme Yeteneğinin Bulunmaması 
185
dd. Yapay Zekâya İlişkin Sorunların Çözümü İçin Kişiliğin Zorunlu Bir Koşul Olmaması 
188
b. Sonuç 
189
3. Hukukî Kişiliği Kabul Eden Yaklaşım 
190
a. Genel Olarak 
190
b. Yapay Zekâ İçin Öngörülen Kişilik Modelleri 
196
aa. Elektronik Kişilik 
196
bb. Tüzel Kişi Benzeri Kişilik 
200
cc. Yarı Kişilik 
203
dd. Sınırlı Amaçlı Kişilik 
205
ee. İnsan Olmayan Kişi 
207
IV. DEĞERLENDİRME 
209
Dördüncü Bölüm
YAPAY ZEKÂNIN YOL AÇTIĞI ZARARLAR BAKIMINDAN
HUKUKÎ SORUMLULUK
I. GENEL OLARAK SORUMLULUK HUKUKU KAVRAMI VE TÜRLERİ 
213
II. YAPAY ZEKÂDAN KAYNAKLANAN HUKUKÎ SORUMLULUK 
218
A. Genel Olarak 
218
B. Yapay Zekânın Eşya veya Ürün Olmasına Bağlı Olarak Gerçekleşen Hukukî Sorumluluk 
226
1. Tüketicinin Korunması Hukukundan Kaynaklanan Sorumluluk 
226
2. Ürün Sorumluluğundan Kaynaklanan Sorumluluk 
233
a. Genel Olarak 
233
b. Yapay Zekâlı Varlıklar Bakımından Ürün Sorumluluğu 
235
c. Türk Hukukunda Ürün Sorumluluğu 
237
aa. Tarihî Gelişimi 
237
bb. Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu 
238
aaa. Genel Olarak 
238
bbb. Temel Kavramlar 
239
ccc. Hukukî Sorumluluk 
245
3. Sözleşmeden Kaynaklanan Hukukî Sorumluluk 
249
4. Haksız Fiilden Kaynaklanan Sorumluluk 
255
a. Kusura Dayanan Sorumluluk 
255
b. Kusura Dayanmayan Sorumluluk 
260
aa. Tehlike Sorumluluğu 
261
bb. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu 
262
cc. Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu 
266
dd. Yapı Malikinin Sorumluluğu 
269
ee. Ev Başkanının Sorumluluğu 
270
ff. Motorlu Araç İşletenin Sorumluluğu 
272
C. Yeni Nesil Yapay Zekânın Kendine Özgü Nitelikleri Gereği Oluşan Hukukî Sorumluluk 
277
1. Genel Olarak 
277
2. Yeni Nesil Yapay Zekânın Verdiği Zararlardan Hukukî Sorumluluk 
281
D. Değerlendirme 
289
Sonuç 
295
Kaynakça 
301
Kavram Dizini 
327
Yazar Hakkında 
335