II. Tarihsel Perspektif
22
TEMEL KAVRAMLAR, ÇOCUK HUKUKUNA HÂKİM OLAN İLKELER, İSTATİSTİKLER VE ULUSLARASI BELGELER
A. Türk Hukukunda Çocuk Kavramı
31
2. Türk Medeni Hukuku Çerçevesinde Çocuk Kavramı
32
a. Ceninin Hukuki Durumu
33
b. Çocukluğun Sona Ermesi
34
3. Türk Ceza Kanunu, Çocuk Koruma Kanunu ve Diğer Mevzuatta Çocuk Kavramı
36
B. Alman Hukukunda Çocuk Kavramı
37
2. Alman Medeni Hukuku Çerçevesinde Çocuk Kavramı
38
a. Ceninin Hukuki Durumu
39
b. Çocukluğun Sona Ermesi
40
3. Alman Ceza Muhakemesi Kanunu, Gençliği Koruma Kanunu ve Diğer Mevzuatta Çocuk Kavramı
40
C. Uluslararası Belgelerde Çocuk Kavramı
42
A. Türk Hukukunda Mağdur Kavramı
43
1. Doktrinde Yer Alan Mağdur Tanımları ve Görüşler
43
2. Mevzuatta Yer Alan Mağdur Tanımları
49
3. Benzer ve İlgili Kavramlar
50
d. Tanık ve Mağdur Tanık
53
B. Alman Hukukunda Mağdur Kavramı
54
1. Doktrinde ve Mevzuatta Yer Alan Mağdur Tanımları
54
2. Doktrinde Yer Alan Suçtan Zarar Gören Tanımları
59
3. Mevzuatta Yer Alan Suçtan Zarar Gören Tanımları
62
4. Benzer ve İlgili Kavramlar
63
C. Uluslararası Belgelerde Yer Alan Mağdur Tanımları
66
III. SUÇ MAĞDURU ÇOCUK KAVRAMI VE İKİ ÜLKENİN SUÇ MAĞDURU ÇOCUKLARA İLİŞKİN İSTATİSTİKLERİ
69
A. Suç Mağduru Çocuk Kavramı
69
B. İki Ülkenin Suç Mağduru Çocuklara İlişkin İstatistikleri
70
IV. ÇOCUK HUKUKUNA HÂKİM OLAN İLKELER
78
A. Çocuk Hakları Alanındaki Sözleşmelerin Doğrudan Uygulanabilirliği
78
B. Ayrımcılığın Önlenmesi
80
C. Çocuğun Yüksek Yararı
82
V. MAĞDUR VE ÇOCUKLARIN KORUNMASINA YÖNELİK ULUSLARARASI BELGELER
93
B. Cenevre Çocuk Hakları Bildirisi
95
C. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi
96
D. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
96
E. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirisi
98
F. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi
98
G. Küçüklerin Korunması Konusunda Makamların Yetkisine ve Uygulanacak Kanuna Dair Sözleşme (La Haye)
103
H. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 29 Kasım 1985 Tarihli, 40/34 Sayılı Suçtan ve Yetki İstismarından Mağdur Olanlara Adalet Sağlanmasına Dair Temel Prensipler Bildirisi
105
İ. Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukukî (Veçhelerine) Yönlerine Dair Sözleşme
105
J. Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW)
106
K. Avrupa Konseyi Tarafından Yapılan Çalışmalar
108
1. Avrupa Konseyi Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismara Karşı Korunması Sözleşmesi (Lanzarote Sözleşmesi)
108
2. Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi (No 160)
109
3. Avrupa Sosyal Şartı
110
4. Avrupa Birliği Temel Haklar Bildirisi ve Lizbon Antlaşması
111
5. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Suç Mağdurlarına Tazminat Ödenmesi Hakkında 1977 Tarihli ve 27 Sayılı Tavsiye Kararı
113
6. 116 Sayılı Şiddet Suçu Mağdurlarının Zararlarının Tazmin Edilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesi
113
7. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdurun Hukukî Durumunun İyileştirilmesine İlişkin R (85) 11 Sayılı Tavsiye Kararı
114
8. Avrupa Konseyi Mağdurlara Yardım Edilmesi ve Mağduriyetin Önlenmesi Hakkında (87) 21 Sayılı Tavsiye Kararı
115
9. XIX. Avrupa Konseyi Kriminoloji Kongresi Sonuç ve Tavsiyeleri
116
10. Ceza Muhakemesinde Mağdurun Konumuna İlişkin 15 Mart 2001 Tarihli Avrupa Birliği Konseyi Çerçeve Kararı
116
11. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Suç Mağdurlarına Yardımla İlgili 14 Haziran 2006 Tarihli ve 8 Sayılı Tavsiye Kararı
117
12. Avrupa Birliği’nin Suç Mağdurlarının Haklarına, Desteklenmesine ve Korunmasına İlişkin Asgari Standartları Belirleyen 2012 tarihli ve 29 sayılı Direktifi
118
13. Kadına Karşı Şiddetin ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Mücadele Edilmesine İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi)
120
M. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Bakış Açısı ve Kararları
122
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları
124
CEZA MUHAKEMESİ SÜRECİNDE SUÇ MAĞDURU ÇOCUĞUN HAKLARI VE KORUNMASI
I. TÜRK CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA SUÇ MAĞDURU ÇOCUĞUN HAKLARI ve KORUNMASINA YÖNELİK DÜZENLEMELER
131
B. Suç Mağduru Çocuğun Hakları
132
1. İhbar ve Şikâyet Hakkı
132
2. Aydınlatılma ve Bilgilendirilme Hakkı
139
a. Soruşturmanın Başında Bilgilendirilme Hakkı
139
b. Soruşturmanın Gidişatı Hakkında Bilgilendirilme Hakkı
142
c. Kovuşturma Aşamasında Bilgilendirme Hakkı
144
3. Delillerin Toplanmasını İsteme Hakkı
146
c. Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması
149
4. Dosya İnceleme ve Belge Örneği Talep Etme Hakkı
156
a. CMK Madde 234 Kapsamında Doğrudan Belge Örneği Talep Etme Hakkı
156
b. CMK Madde 153 Kapsamında Vekil Aracılığı ile Belge Örneği Talep Etme Hakkı
158
c. Soruşturma Belgelerini ve Elkonulan ve Muhafazaya Alınan Eşyayı İnceletme Hakkı
158
5. Avukat Yardımından Yararlanma Hakkı
159
6. Psikolojik Destek ve Uzman Yardımından Yararlanma Hakkı
162
7. Korunma ve Destek Hakkı
165
b. Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Talep Etme Hakkı
166
c. Kişisel Verilerinin Korunması Hakkı
175
d. Onur ve Saygınlığının Korunması Hakkı
179
8. Cumhuriyet Savcısının Kovuşturmaya Yer Olmadığına Yönelik Kararına İtiraz (Kovuşturma Davası Açma) Hakkı
181
9. Kamu Davasına Katılma Hakkı
183
b. Kanun Yollarına Başvurma Hakkı
187
C. Mağdur Çocuğun İfadesinin Alınması, Özel İfade Usulleri ve Tanık Korumaya İlişkin Hükümler Uyarınca Sahip Olduğu Haklar
189
1. Mağdur Çocuğun İfadesinin Alınması, İfadenin Değeri ve İfade Vermekten Çekinme Hakkı
189
3. CMK, TKK, Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Yönetmeliği ve ÇİM Genelgesi Doğrultusunda Alınabilecek Tedbirler
196
b. İfadenin Özel Ortamda Alınması
197
c. Uzman Bulundurulması ve Uzmanın Görevleri
203
d. Mağdur Çocuğun Bir kez Dinlenmesi ve İfadenin Kaydedilmesi
206
e. Duruşma Kapalılığı
209
f. Hazır Bulunma Hakkı Olanlar Bulunmadan Dinleme ve Ses–Görüntü Aktarımı
210
g. Sorgu Sırasında Sanığın Mahkeme Salonundan Çıkarılabilmesi
212
h. Kimlik ve Adres Bilgilerinin Gizli Tutulması
212
i. 5726 Sayılı Tanık Koruma Kanunu Doğrultusunda Alınabilecek Diğer Tedbirler
213
D. Suç Mağduru Çocuğun Zararının Giderilmesine İmkân Veren Düzenlemeler
215
2. Soruşturma Evresinde Mağdurun Zararının Giderilmesine İmkân Veren Düzenlemeler
217
3. Kovuşturma Evresi ve Sonrasında Mağdurun Zararının Giderilmesine İmkân Veren Düzenlemeler
222
II. ALMAN CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA SUÇ MAĞDURU ÇOCUĞUN HAKLARI ve KORUNMASINA YÖNELİK DÜZENLEMELER
223
B. Suç Mağduru Çocuğun Hakları
225
1. İhbar ve Şikâyet Hakkı
225
2. Bilgilendirilme Hakkı
231
3. Dosya İnceleme Hakkı
236
4. Avukat veya Güvenilir Kişi Yardımından Yararlanma Hakkı
238
5. Tercümandan Yararlanma Hakkı
241
6. Psiko–Sosyal Destek Alma Hakkı
243
7. Korunma ve Destek Hakkı
247
a. Kişisel Verilerinin Korunması Hakkı
247
b. Fiziksel Güvenliğin Sağlanması ve Potansiyel Stres Faktörlerinin Önlenmesi Hakkı
248
c. Onur ve Saygınlığının Korunması Hakkı
253
8. Suçtan Zarar Görenin İtiraz (Kovuşturma Davası Açma) Hakkı
254
9. Kamu Davasına Katılma Hakkı
257
b. Kanun Yollarına Başvurma Hakkı
261
10. Şahsi Dava Açma Hakkı
263
C. Suç Mağduru/Mağdur Tanık Çocuğun Tanık Korumaya İlişkin Hükümler Uyarınca Sahip Olduğu Haklar ve Özel İfade Usulleri
267
2. Çocuğun Tanıklık Yükümlülüğü ve Yeteneği
270
3. Çocuk Tanığın Daveti ve Hazır Bulunma Yükümlülüğü
273
4. Tanıklıktan Çekinme Hakkı
277
5. Çocuğun İfadesinin Güvenilirliği ve Yemin Hususu
283
6. Özel İfade Alma Yöntemleri
286
b. Sanığın Duruşma Salonu Dışına Çıkarılması (StPO § 247)
289
c. Duruşmanın Kamuya Kapalı Yapılması (GVG § 171b ve § 172)
291
d. 18 Yaş Altındaki Tanıkların Sadece Mahkeme Başkanı Tarafından Sorgulanması (StPO § 241a)
293
e. Soruların Reddedilmesi (StPO § 68a)
294
f. İfade Esnasında Yardım ve Danışmanlık (StPO § 68b)
297
g. İfade Esnasında Ses ve Görüntü Kaydı (StPO § 58a)
298
h. Kaydedilen Tanık İfadesinin Okunması (StPO § 255a)
304
i. Simultane İfade Alınması/SEGBİS Yoluyla Dinleme (StPO §247a)
306
j. Tanığın İfadesinin Hazır Bulunma Hakkı Olanlar Olmadan Alınması (StPO § 168e)
312
D. Mağdur Çocuğun Zararının Tazminine İmkân Veren Düzenlemeler
319
2. Şahsi Hak Davası Uyarınca Talepte Bulunma
320
3. Yükümlülük Yükleyerek ve Talimat Vererek Kovuşturmadan Vazgeçme (StPO § 153a Uyarınca Zararın Giderilmesi)
323
4. Fail Mağdur Uzlaşması
324
b. Yasal Düzenlemeler ve Uygulama
325
III. TÜRK VE ALMAN CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU DÜZENLEMELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
328
B. Suç Mağduru Çocuğun Tanık Korumaya İlişkin Hükümler Uyarınca Sahip Olduğu Haklar ve Özel İfade Usulleri
335
1. Çocuğun Tanıklık Yeteneği, İfadeye Çağırılması ve Hazır Bulunması
335
2. Çocuğun Tanıklık Yükümlülüğü ve İfade Vermekten Çekinme Hakkı
336
3. Yemin Yükümlülüğü ve Çocuğun İfadesinin Güvenilirliği
337
4. Özel İfade Usulleri
338
C. Zararın Giderilmesine İlişkin Düzenlemeler
339
SUÇ MAĞDURU ÇOCUĞUN KORUNMASINA YÖNELİK
TÜRK VE ALMAN HUKUKUNDAKİ DİĞER YASAL DÜZENLEMELER
I. TÜRK HUKUKUNDAKİ DÜZENLEMELER
341
A. Türk Medeni Kanunu Hükümleri ile Çocuğun Korunması
341
1. Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler
341
b. Velayetin Kaldırılması
343
d. Çocuğun Yerleştirilmesi
350
B. Çocuk Koruma Kanunu Kapsamında Diğer Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler
353
C. Sosyal Hizmetler Kanunu Çerçevesinde Koruma
359
D. 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun ve Uygulama Yönetmeliği Kapsamında Koruma
361
2. Koruyucu Tedbirler
364
a. Hâkim Tarafından Verilen Koruyucu Tedbirler
364
b. Mülki Amir Tarafından Verilen Koruyucu Tedbirler
366
c. Kolluk Tarafından Verilebilen Koruyucu Tedbirler
372
3. Önleyici Tedbirler
373
a. Hâkim Tarafından Verilen Önleyici Tedbirler
374
b. Kolluk Tarafından Verilebilen Önleyici Tedbirler
380
4. Tedbir Kararlarının Uygulanması ve Yaptırım
381
E. Çocukların Korunmasına İlişkin Diğer Özel Düzenlemeler
385
II. ALMAN HUKUKUNDAKİ DÜZENLEMELER
388
A. Gençliği Koruma Kanunu (Jugendschutzgesetz)
389
B. Radyo Televizyon Yayını ve Tele Medyada Gençliğin ve İnsan Onurunun Korunmasına İlişkin Antlaşma (Staatsvertrag über den Schutz der Menschenwürde und den Jugendschutz in Rundfunk und Telemedien/ Jugendmedienschutz–Staatsvertrag)
395
C. Alman Medeni Kanunu (Bürgerliches Gesetzbuch)
397
2. Usule İlişkin Diğer Düzenlemeler
407
D. Sosyal Kanun 8. Kitap (Sozialgesetzbuch VIII / Kinder– und Jugendhilfegesetz)
412
2. Gençlik Dairesi (Jugendamt)
417
E. Medeni Hukuk Çerçevesinde Şiddetten Korunma Yasası (Gesetz zum zivilrechtlichen Schutz vor Gewalttaten und Nachstellungen/ Gewaltschutzgesetz)
422
F. Sosyal Kanun 14. Kitap (Sozialgesetzbuch XIV) Kapsamında Şiddet Mağdurlarının Tazminat Hakkı
424
III. SUÇ MAĞDURU ÇOCUĞUN KORUNMASINA YÖNELİK TÜRK VE ALMAN HUKUKUNDAKİ DİĞER YASAL DÜZENLEMELERİN KARŞILAŞTIRILMASI
428
A. Gençliği Koruma Kanunu (JuSchG) ve Türk Hukukundaki Özel Düzenlemeler
428
B. Türk Medeni Kanunu ve Alman Medeni Kanunu (BGB)
429
C. Sosyal Hizmetler Kanunu ve Sosyal Kanun 8. Kitap (KJHG VIII)
430
D. Şiddetten Korumaya Yönelik Kanunlar
431
SONUÇ, DEĞERLENDİRME VE GÖRÜŞLER
433
b. Alman Hukuku Yönünden Sonuç ve Değerlendirmeler
435
c. Türk Hukuku Yönünden Sonuç ve Değerlendirmeler
439
d. Öneriler ve Görüşler
442