II. İNCELEMENİN AMACI VE SINIRLARI
19
Birinci BölümÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU KAVRAMI VE ÜRÜNDEKİ HATA NEDENİYLE DİĞER SORUMLULUK HALLERİNDEN AYIRT EDİLMESİ, ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU ALANINDAKİ GELİŞMELERE GENEL BAKIŞ
§1. ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU KAVRAMI VE ÜRÜNDEKİ HATA NEDENİYLE DİĞER SORUMLULUK HALLERİNDEN AYIRT EDİLMESİ
21
I. ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU KAVRAMI VE TERMİNOLOJİ
21
II. ÜRÜNDEKİ HATA NEDENİYLE DİĞER SORUMLULUK HALLERİNİN ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞUNDAN AYIRT EDİLMESİ
24
A. Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğundan Ayırt Edilmesi
24
2. Üreticinin Sorumluluğu ile Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğu Arasındaki Kurumsal Farklılıklar
24
a. Ayıp Kavramı Bakımından
24
aa. Ayıba Karşı Tekeffül Borcu Bakımından Ayıp Kavramı ve Türleri
25
aaa. Genel Olarak Borçlar Hukukunda Ayıp Kavramı ve Türleri
25
bbb. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 4’üncü Maddesine Göre Ayıp Kavramı ve Türleri
26
bb. Üreticinin Sorumluluğu Alanında Hata Kavramı ve Türleri
28
aaa. Geleneksel Anlayışta Hata Kavramı ve Türleri
28
bbb. Günümüzdeki Anlayış: Güvenli Olmayan Ürünün Hatalı Sayılması
31
b. Yöneldikleri Amaç Bakımından
33
c. Tazminatın İşlevi ve Niteliği Bakımından
34
d. Tazminatın Kapsamı Bakımından
37
B. Üreticinin Garanti Taahhüdünden Ayırt Edilmesi
38
1. Üretici Garantisinin Anlamı, Konusu ve Kapsamı, Tüketiciye Sağladığı Haklar
38
a. Üretici Garantisinin Anlamı ve Amacı
38
b. Üretici Garantisinin Konusu
40
c. Üretici Garantisinin Kapsamı ve Şartları
41
d. Üretici Garantisinin Tüketiciye Sağladığı Haklar
43
2. Üretici Garantisinin Üreticinin Sorumluluğundan Farkı
45
§2. ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU ALANINDAKİ GELİŞMELERE GENEL BAKIŞ
46
II. 85/374 SAYILI DİREKTİF ÖNCESİNDE ÜRETİCİNİN SÖZLEŞME DIŞI SORUMLULUĞU BAKIMINDAN ALMAN VE İSVİÇRE HUKUKLARINDAKİ UYGULAMA VE TÜRK HUKUKUNDAKİ DURUM
48
1. Üreticinin Haksız Fiil Sorumluluğu
48
2. Üreticinin Adam Çalıştıran Sıfatıyla Sorumluluğu
51
B. Türk Hukukunda Uygulamadaki Durum
57
III. ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU HAKKINDA 25.7.1985 TARİHLİ AVRUPA KONSEYİ DİREKTİFİ (85/374 EWG)
62
A. Genel Olarak Direktifin Getirdiği Çözüm
65
İkinci Bölüm85/374 SAYILI AVRUPA KONSEYİ DİREKTİFİNE GÖREÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU
§ 1. SORUMLULUĞUNUN KOŞULLARI
67
I. ÜRÜNÜN HATALI OLMASI
67
A. Direktife Göre Ürün Kavramı
67
1. Direktifin Kapsamına Giren Ürünler
67
2. Direktifin Kapsamı Dışında Kalan Ürünler
70
B. Direktife Göre Hata Kavramı
71
1. Ürünün Güvenli Olmaması
71
b. Üründen Beklenmesi Haklı Olan Güvenlik Anlayışında Esas Alınacak Kişi Çevresi
73
c. Ürünün Güvenli Olup Olmadığını Tespitte Başvurulacak Ölçütler
74
bb. Ürünün Makul Kullanım Tarzı
75
cc. Ürünün Piyasaya Sürülme Zamanı
76
dd. Diğer Hal ve Şartlar Kapsamında, Teknik Düzenlemelerin Ürün Güvenliği ile İlişkisi
76
2. Geleneksel Hata Türleri Bakımından Direktifin Kapsamı
79
II. ÜRÜNDEKİ HATANIN ZARARA NEDEN OLMASI
81
B. Direktife Göre Sorumluluğun Kapsamına Giren Zararlar
82
1. Ölüm veya Yaralanma Sonucu Doğan Maddi Zararlar
82
2. Şeye İlişkin Maddi Zarar
84
a. Hatalı Ürün Dışında Başka Bir Eşyanın Zarar Görmesi
84
b. Zarara Uğrayan “Diğer Eşyanın” Kullanım ve Tahsis Amacı
87
§ 2. SORUMLULUĞUN SÜJESİ
89
II. GERÇEK ÜRETİCİ- GÖRÜNÜŞE GÖRE ÜRETİCİ SAYILANLAR
89
IV. ÜRÜNÜN SAĞLAYICISI OLAN KİŞİLER
91
§ 3. SORUMLULUĞUN HUKUKİ NİTELİĞİ VE KURTULUŞ KANITLARI
93
I. SORUMLULUĞUN HUKUKİ NİTELİĞİ
93
B. Genel Olarak Tehlike Sorumluluğu- Olağan Sebep Sorumluluğu Ayırımı ve Ayırımın Dayandığı Esaslar
94
1. Alman ve İsviçre Hukuklarında Savunulan Görüşler
98
2. Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Kanaatimiz
99
II. KURTULUŞ KANITLARI
101
A. Ürünün Piyasaya Sürülmemiş Olması
102
B. Zarara Sebep Olan Hatanın, Hal ve Şartlara Göre, Ürünün Piyasaya Sürüldüğü Sırada Mevcut Olmaması veya Sonradan Ortaya Çıkmış Olması
102
C. Ürünün Satış veya Benzeri Yollarla Piyasaya Sürerek Kazanç Sağlama Amacıyla Üretilmemiş Olması veya Üreticinin Mesleki-Ticari Faaliyeti Çerçevesinde Üretilmemiş ya da Piyasaya Sürülmemiş Olması
103
D. Hatanın, Uyulması Zorunlu Normlara Uyulmasından Kaynaklanması
103
E. Ürünün Piyasaya Sürüldüğü Sırada Bilim ve Tekniğin Düzeyinin, Hatanın Bilinmesine Olanak Vermemesi
104
F. Kısmi Ürünün Üreticisinin Sorumluluğu Söz Konusu ise, Hatanın, Son Ürünün Tasarımından veya Nihai Ürünün Üreticisinin Talimatlarından Kaynaklanması
105
§4. İSPAT YÜKÜ, SORUMLULUĞUN AZALTILMASI VEYA KALDIRILMASI, SORUMSUZLUK ANLAŞMASI, MÜTESELSİL SORUMLULUK
106
§5. ZARAR GÖREN SIFATIYLA TAZMİNAT TALEP ETMEYE YETKİLİ OLAN KİŞİLER
107
§6. SORUMLULUĞUN ZAMAN BAKIMINDAN SINIRI
109
Üçüncü BölümTÜRK HUKUKUNDA ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞUNUNHUKUKİ DAYANAĞI KONUSUNDAKİ ANLAYIŞLAR VE85/374 SAYILI DİREKTİF IŞIĞINDA HUKUKUMUZDA ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ
§1. TÜRK HUKUKUNDA ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ DAYANAĞI KONUSUNDAKİ ANLAYIŞLAR
111
I. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKKINDA KANUN BAKIMINDAN İLERİ SÜRÜLEN GÖRÜŞLER
112
II. 4703 SAYILI KANUN BAKIMINDAN İLERİ SÜRÜLEN GÖRÜŞ
115
§2. 85/374 SAYILI DİREKTİF IŞIĞINDA, HUKUKUMUZDA ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ
117
II. YÖNETMELİK DİKKATE ALINMAKSIZIN KANUNA GÖRE ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ
118
A. Genel Olarak Sorumluluğun Tabi Olduğu Koşullar
119
2. Hizmet Edimlerinin de Ürün Kapsamına Girip Girmediği Sorunu
122
3. Kanuna Göre Ayıp Kavramı
123
C. Kanuna Göre Sorumluluğun Süjesi, Sorumluluğun Hukuki Niteliği, Kurtuluş Kanıtları ve Sorumlulukla İlgili Diğer Hususlar
127
1. Sorumluluğun Süjesi
127
2. Sorumluluğun Hukuki Niteliği, Kurtuluş Kanıtları
129
a. Sorumluluğun Hukuki Niteliği
129
b. Kurtuluş Kanıtları
133
b. Üçüncü Kişilerin Tazminat Talebi
136
c. Sorumluluğun Sözleşme ile Kaldırılamaması veya Sınırlandırılamaması
137
d. Sorumluluğun Azaltılması veya Kaldırılması
138
III. YÖNETMELİK HÜKÜMLERİNE GÖRE ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU
139
B. Yönetmeliğin Direktiften Farklı Yönleri
140
1. Sorumluluğun Unsurları Bakımından Farklılık
140
2. Kurtuluş Kanıtları Bakımından Farklılık
142
a. Ürün Gözleme Hatası
143
aa. Kavram ve Kapsamı
143
bb. Ürün Gözleme Yükümlülüğünün Süresi
146
c. Ürün Gözleme Yükümlülüğü Açısından İspat Yükü
148
3. Sorumluluğun Süjesi Bakımından Farklılık
148
4. Sorumluluğun Azaltılması veya Kaldırılması Bakımından Farklılık
150
C. Yönetmeliğe Göre Üreticinin Sorumluluğunda Ortaya Çıkan Başlıca Sorunlar
150
EK 1: 4822 Sayılı Yasa ile Değişik 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun İlgili Maddeleri
155
EK 2: Ayıplı Malın Neden Olduğu Zararlardan Sorumluluk Hakkında Yönetmelik
161
EK 3: Hatalı Ürün Nedeniyle Sorumlulukla İlgili Üye Devletlerin Kanuni ve İdari Düzenlemelerinin Yeknesaklaştırılması Hakkında 25 Temmuz 1985 Tarihli Avrupa Konseyi Direktifi (85/374 EWG)
165
EK 4: Hatalı Ürün Nedeniyle Sorumluluk Hakkında 15.2.1989 Tarihli Alman Federal Kanunu (Alman Ürün Sorumluluğu Kanunu)
169
EK 5: Ürün Sorumluluğu Hakkında İsviçre Federal Kanunu
175