KONUNUN TAKDİMİ, GERİ ALIM KURUMUNUN TARİHÇESİ,
GERİ ALIM SÖZLEŞMESİNİN KAVRAMI, TANIMI, ŞEKLİ, HUKUKİ NİTELİĞİ VE BENZERİ KURUMLARDAN FARKI
§. 1. KONUNUN TAKDİMİ, GERİ ALIM KURUMUNUN TARİHÇESİ, GERİ ALIM SÖZLEŞMESİNİN KAVRAMI, TANIMI VE ŞEKLİ
19
II. GERİ ALIM KURUMUNUN TARİHÇESİ
20
III. GERİ ALIM SÖZLEŞMESİNİN KAVRAMI VE TANIMI
24
IV. GERİ ALIM SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ
28
A. Geri Alım Sözleşmesinin Şekline İlişkin Genel Bilgiler
28
B. Resmi Şekli Gerçekleştirecek Makam
29
C. Konusu Taşınır Olan Geri Alım Sözleşmelerinin Şekli
31
D. Konusu Tapusuz Taşınmaz Olan Geri Alım Sözleşmelerinin Şekli
31
E. Sözleşme Metninde İmzasının Bulunması Gereken Taraf
33
F. Resmi Şeklin Kapsamı
34
§. 2. HUKUKİ NİTELİĞİ VE BENZERİ KURUMLARDAN FARKI
36
A. Geri Alım Sözleşmesinin Hukuki Niteliği
36
4. İcap (Öneri) Görüşü
39
5. Şarta Bağlı Satış Görüşü
40
6. Yenilik Doğuran Hak Görüşü
44
7. Değerlendirme ve Şahsi Görüşümüz
48
B. Geri Alım Hakkının Hukuki Niteliği
49
II. BENZERİ KURUMLARDAN FARKI
52
A. Geri Alım Sözleşmesinin Benzeri Sözleşmelerden Farkı
52
1. Alım Sözleşmesinden Farkı
52
2. Önalım Sözleşmesinden Farkı
55
3. Satış Sözleşmesinden Farkı
58
4. Satış Önerisinden (İcabından) Farkı
60
5. Satış Vaadinden (Önsözleşmeden) Farkı
61
6. İnançlı İşlemden Farkı:
68
b. Tarafları Bakımından
70
c. Hukuki Nitelikleri Bakımından
71
d. Konuları Bakımından
72
e. Amaçları Bakımından
74
f. Çeşitleri Bakımından
76
g. Sona Ermeleri Bakımından
77
h. Hüküm ve Sonuçları Bakımından
80
B. Geri Alım Hakkının Benzer Haklardan Farkı
82
1. Önalım Hakkından Farkı
82
2. Alım Hakkından Farkı
86
MUKAYESELİ HUKUKTA GERİ ALIM KURUMUNUN
§. 3. BAZI AVRUPA ÜLKELERİ HUKUK SİSTEMLERİNDE GERİ ALIM HAKKI
91
II. FRANSIZ HUKUK SİSTEMİNDE
91
B. Geri Alım Hakkının Tarafları
94
1. Geri Alım Hakkı Sahibi
94
2. Geri Alım Hakkının Borçlusu (Muhatap)
95
C. Geri Alım Hakkının Kullanılması
97
D. Geri Alım Hakkının Süresi
98
E. Pay Üzerinde Geri Alım Hakkı ve Mirasçıların Durumu
100
F. Tarafların Yükümlülükleri
102
G. Satıcının (Geri Alım Hakkı Sahibinin) Sahip Olduğu Hakkın Hukuki Niteliği
103
III. ALMAN HUKUK SİSTEMİNDE
104
B. Geri Alım Sözleşmesinin Şekli ve Hukuki Niteliği
106
C. Geri Alım Hakkının Şerhi
109
E. Geri Alım Hakkının Devri ve İntikali
111
F. Geri Alım Hakkının Kullanılması ve Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
112
1. Geri Alım Hakkının Kullanılması
112
2. Tarafların Yükümlülükleri
115
a. Alıcının (Muhatabın) Yükümlülükleri
115
aa. Satılanın İadesi Yükümlülüğü
117
bb. Hukuki ve Maddi Ayıplardan Sorumlu Olmama
118
cc. Alıcının (Muhatabın) Yükümlülük İhlallerinden Dolayı Sorumluluğu
119
b. Satıcının Yükümlülükleri
119
G. Geri Alım Hakkının Amacı
121
H. Geri Alım Hakkının Süresi
122
IV. İSVİÇRE HUKUK SİSTEMİNDE
124
B. Geri Alım Sözleşmesinin Şekli
127
C. Geri Alım Hakkının Hukuki Niteliği
128
D. Geri Alım Hakkının Süresi
129
E. Şerh Sonrası Geri Alım Hakkının Hukuki Durumu
137
F. Geri Alım Hakkının Konusu
138
G. Geri Alım Hakkının Amaçları
139
H. Geri Alım Hakkının Devri ve Miras Yoluyla İntikali
139
İ. Geri Alım Hakkına Konusu Olan Taşınmazın Haczi
144
J. Geri Alım Hakkının Kullanılması
145
§. 4. İSLAM HUKUKUNDA VE BAZI ARAP ÜLKELERİ HUKUK SİSTEMLERİNDE GERİ ALIM HAKKI
145
I. İSLAM HUKUKUNDA VE MECELLE’DE GERİ ALIM HAKKI
145
2. Bey’i Bilvefa Sözleşmesinin Hukuki Niteliği ve Geçerliliği Hususunda İleri Sürülen Görüşler
147
a. Bey’i Bilvefa Sözleşmesini Batıl Bir Sözleşme Olarak Nitelendiren Görüş
147
b. Bey’i Bilvefa Sözleşmesini Şarta Bağlı Sahih Bir Satış Sözleşmesi Olarak Nitelendiren Görüş
147
c. Bey’i Bilvefa Sözleşmesini Sahih Bir Rehin Sözleşmesi Olarak Nitelendiren Görüş
148
d. Bey’i Bilvefa Sözleşmesini Batıl Hükmünde Örfi Rehin Olarak Nitelendiren Görüş
149
e. Bey’i Bilvefa Sözleşmesini Karma Bir Sözleşme Olarak Nitelendiren Görüş
150
3. Bey’i Bilvefa Sözleşmesinin Hukuki Niteliği ve Geçerliliği Hususunda Görüş Ayrılığının Sebepleri
151
4. Bey’i Bilvefanın Konusu
153
5. Geri Alım (istirdat) Hakkının Kullanılması
154
6. Alıcının Hak Konusu Şeyden Yararlanma İmkânı
156
7. Yasal Temsilcinin Bey’i Bilvefa Sözleşmesini Yapma İmkânı
156
2. Sözleşmenin Tanımı ve Taraflarının Ehliyeti
157
a. Bey’i Bilvefa Caiz Bir Satış Sözleşmesidir
159
b. Bey’i Bilvefa Bir Rehin Sözleşmesidir
161
c. Bey’i Bilvefa Fasit Bir Satış Sözleşmesidir
162
6. Sözleşmenin Kurulması ve Geri Alımın Süresi
165
7. Satılanın Yok Olması Halinde Tarafların Sorumluluğunun Kapsamı
166
8. İntikali ve Alıcının Öncelik Hakkı
167
II. BAZI ARAP ÜLKELERİ HUKUK SİSTEMLERİNDE GERİ ALIM HAKKI
168
1. Eski Mısır Medeni Kanununda
169
b. Sözleşmenin Kuruluşu
169
c. Bey’ul Vefa Sözleşmesinin Şekli
171
d. Bey’ul Vefanın Hukuki Niteliği
171
e. Geri Alım (İstirdat) Süresi
172
f. Bey’ul Vefa Sözleşmesinin Amacı
173
g. Bey’ul Vefanın Konusu
174
h. Geri Alım Hakkının Kullanılması
175
i. Geri Alım Hakkının Kısmi Kullanılması İmkânı
177
j. Bey’ul Vefa Konusu Şeyin Yok Olmasından Dolayı Sorumluluk
180
k. Tarafların Yükümlülükleri
181
2. Yürürlükteki Mısır Medeni Kanununda
182
2. Geri Alım Sözleşmesinin Hukuki Niteliği
184
4. Geri Alım Hakkının İntikali
186
5. Geri Alım Hakkının Kullanılması ve Tarafların Yükümlülükleri
186
6. Geri Alım Hakkının Kullanılması Şekli
188
7. Geri Alım Hakkının Kısmi Kullanılması İmkânı
188
8. Hak Konusu Şeyin Yok Olması Durumunda Sorumluluk
190
GERİ ALIM HAKKININ KAYNAKLARI, GERİ ALIM SÖZLEŞMESİNİN
ASIL SATIŞ SÖZLEŞMESİNE GÖRE KONUMU VE GEÇERLİLİĞİ,
GERİ ALIM HAKKININ TANINMASININ AMAÇLARI, KONUSU VE
GERİ ALIM HAKKININ DEVRİ VE İNTİKALİ MESELESİ
§. 5. GERİ ALIM HAKKININ KAYNAKLARI, GERİ ALIM SÖZLEŞMESİNİN ASIL SATIŞ SÖZLEŞMESİNE GÖRE KONUMU VE GEÇERLİLİĞİ
195
I. GERİ ALIM HAKKININ KAYNAKLARI
195
A. Kanundan Doğan Geri Alım Hakkı
195
B. Hukuki İşlemden Doğan Geri Alım Hakkı
196
1. Geri Alım Sözleşmesi
196
c. Geri Alım Sözleşmesinin Nitelendirilmesi
201
2. Ölüme Bağlı Tasarrufa Dayalı Geri Alım Hakkı
202
II. GERİ ALIM SÖZLEŞMESİNİN ASIL SATIŞ SÖZLEŞMESİNE GÖRE KONUMU
204
A. Yan Anlaşma Görüşü
206
B. Bileşik Sözleşme Görüşü
209
III. GERİ ALIM SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİĞİ
211
A. Bir Yan Sözleşme Olarak Nitelendirilmesi Halinde
211
B. Bileşik Bir Sözleşme Olarak Nitelendirilmesi Halinde
213
1. Geri Alım Hakkını Tanıyan Sözleşme Tarafının Ehliyeti
214
2. Geri Alım Hakkı Tanınan Sözleşme Tarafının Ehliyeti
217
§. 6. GERİ ALIM HAKKININ TANINMASININ AMAÇLARI, KONUSU VE GERİ ALIM HAKKININ DEVRİ, İNTİKALİ VE HACZİ MESELESİ
218
I. GERİ ALIM HAKKININ TANINMASININ AMAÇLARI VE ÖZELLİKLE TEMİNAT AMACIYLA YAPILAN GERİ ALIM SÖZLEŞMELERİNİN HUKUKİ DURUMU
218
A. Geri Alım Hakkının Tanınmasının Amaçları
218
1. Daha Önce Devredilmiş Taşınmazın Mülkiyetini Geri Alma Amacı
218
2. Taşınmaz Satış Bedelini Teminat Altına Alma Amacı
219
3. Hakka Konu Olan Taşınmaz Üzerinde İnşaat Meydana Getirme Amacı
220
4. Daha Yüksek Faiz Oranı Elde Etme Amacı
221
5. Taşınmazların Şarta Bağlı Olarak Satılması Engelini Bertaraf Etme Amacı
221
6. Teminat Sağlama Amacı
221
B. Teminat Amacıyla Yapılan Geri Alım Sözleşmesinin Hukuki Durumu
222
2. Teminat Amaçlı Geri Alım Hakkı Kurulmasının Görünümleri
224
a. Kredilerden Kaynaklanan Alacakların Yeniden Yapılandırılmasında
224
b. Banka ve Diğer Finans Kurumlarınca Kullandırılacak Kredilere Karşılık Doğrudan Doğruya Teminat Olarak Gösterilmesinde
225
c. İfa Yerine Temlik Şeklinde Kullanılması
226
3. Teminat Amaçlı Geri Alım Sözleşmeleri ve Lex Commissoria Yasağının İhlali Meselesi
227
a. Lex Commissoria Yasağı Kavramı
227
b. Teminat Amacıyla Geri Alım Hakkına Bağlı Satışların Lex Commissorria Yasağını İhlal Edip Etmediğine Dair Görüşler
231
aa. Bu Çeşit Satışların Lex Commissoria Yasağını İhlal Ettiğini Savunan Görüş
232
bb. Bu Çeşit Satışların Lex Commissoria Yasağını İhlal Etmediğini Savunan Görüş
235
cc. Somut Olayın Özelliği Çerçevesinde Meselenin Ele Alınması Gerektiğini Savunan Görüş
239
dd. Yargıtay’ın Görüşü
241
ee. Değerlendirme ve Şahsi Görüşümüz
243
C. Temelinde Geri Alım Hakkı Yatan Bazı Çağdaş Teamüller
248
1. Tekrardan Satın Alma (Repo) Sözleşmesi
248
a. Doğrudan Doğruya Repo (Repurchase Agreement)
250
b. Ters Repo (Revers Repo)
250
2. Marj Ticareti (Margin Trading)
251
3. İadeli Satış (Payback)
253
II. GERİ ALIM HAKKININ KONUSU
254
A. Taşınmazlar Üzerinde Geri Alım Hakkı
254
1. Paylı Mülkiyete Tabi Taşınmaz Üzerinde Geri Alım Hakkı
255
2. Taşınmazın Bir Parçası Üzerinde Geri Alım Hakkı
259
3. Elbirliği Mülkiyetine Tabi Taşınmaz Üzerinde Geri Alım Hakkı
261
B. Taşınırlar üzerinde Geri Alım Hakkı
262
C. Bütünleyici Parça ve Eklenti Üzerinde Geri Alım Hakkı
264
1. Bütünleyici Parça üzerinde Geri Alım Hakkı
264
2. Eklenti Üzerinde Geri Alım Hakkı
264
D. Fikri ve Sınaî Mülkiyet ve Sanat Eserleri Üzerinde Geri Alım Hakkı
266
E. Ticari İşletme Üzerinde Geri Alım Hakkı
267
F. Nama Yazılı Pay Senetleri Üzerinde Geri Alım Hakkı
268
G. İleride Var Olacak Şeyler ve Haklar Üzerinde Geri Alım Hakkı
273
III. GERİ ALIM HAKKININ DEVRİ, MİRAS YOLUYLA İNTİKALİ VE HACZİ MESELESİ
273
B. Yenilik Doğuran Hakların Devri
275
C. Genel Olarak Yenilik Doğuran Hakların Devrini Engelleyen Sebepler
276
D. Geri Alım Hakkının Devrinin Mümkün Olmadığının Sebepleri
277
E. Bir Yenilik Doğuran Hak olarak Geri Alım Hakkının Devri Yolu
278
1. Şarta Bağlı Satış Sözleşmesinin Kabulü Halinde
279
2. Yenilik Doğuran Hak Görüşünün Kabulü Halinde
280
3. Alacağın Devri Yolu
281
4. Sözleşmenin Devri Yolu
286
5. Geri Alım Hakkının Devri Sözleşmesinin Yapılma Zamanı ve Şekli
287
6. Geri Alım Hakkı Kullanıldıktan Sonra Doğan Hakkın Devri
289
F. Geri Alım Hakkının Miras Yoluyla Geçişi
289
G. Geri Alım Hakkının Haczi
290
GERİ ALIM HAKKININ ŞERHİ, KULLANILMASI VE
GERİ ALIM HAKKININ SONA ERME HALLERİ
§. 7. GERİ ALIM HAKKININ ŞERHİ, ŞERHİN ŞEKLİ, SÜRESİ VE ETKİLERİ
291
I. GERİ ALIM HAKKININ ŞERHİ
291
B. Şerh Anlaşması, Anlaşma Taraflarının Ehliyeti ve Şekli
292
2. Anlaşma Taraflarının Ehliyeti
295
3. Şerh Anlaşmasının Şekli
297
4. Şerh Talebi ve Şerhin Yapılış Şekli
299
b. Şerhin Yapılış Şekli
300
B. Şerhin Etkisini Açıklayan Görüşler
307
3. Şerh Edilmiş Kişisel Hakkın Kullanılması Koşuluyla Mülkiyetin Üçüncü Kişiye Geçeceği Görüşü
308
5. Bir Ayni Hakla Temin Edilen Kişisel Hak Görüşü
311
6. Kişisel Hakkın Şerh Etmekle Eşyaya Bağlı Borç Haline Geldiği Görüşü
311
a. Eşyaya Bağlı Borç Etkisi
312
C. Şerhin Sağladığı Korumayı Sona Erdiren Haller
316
§. 8. GERİ ALIM HAKKININ KULLANILMASI, KULLANILMASININ SONUÇLARI VE GERİ ALIM HAKKININ SONA ERME HALLERİ
318
I. GERİ ALIM HAKKININ KULLANILMASI
318
A. Geri Alım Hakkı Sahibinin (Lehtarın) ve Muhatabın Belirlenmesi
318
1. Geri Alım Hakkı Sahibi (Lehtar)
318
b. Hak Sahibinin (Lehtarın) Ehliyeti
319
2. Geri Alım Hakkının Muhatabı
320
b. Hakkın Muhatabının Ehliyeti
321
B. Geri Alım Hakkının Kullanılmasının Özellikleri ve Şekli
322
1. Geri Alım Hakkının Kullanılmasının Özellikleri
322
a. Tek Taraflı Bir Hukuki İşlem Olması
322
b. Kullanıldıktan Sonra Geri Alınamaması
324
c. Yöneltilmesi Gerekli Bir Beyanla Kullanılması
326
d. Kullanılmasına İlişkin Beyanın Şarta Bağlanamaması
328
e. Bağımsız Olarak Kullanılabilir Olması
329
f. Bizzat Hak Sahibi Tarafının Kullanılmasının Zorunlu Olmaması
329
g. Hakkın Birden Fazla Kişiye Ait Olabilmesi
330
h. Hakkın Birden Fazla Muhatabının Olabilmesi
332
i. Hakkın Kullanılmasının Süreye Bağlı Olması
333
j. Hakkın Kısmi Olarak Kullanılmasının Mümkün Olması
334
II. GERİ ALIM HAKKININ KULLANILMASININ SONUÇLARI
337
B. Geri Alım Beyanında Bulunan Taraf Bakımından Hüküm ve Sonuçları
338
1. Geri Alım Bedelini Ödeme Yükümlülüğü
338
2. Geri Alım Konusu Taşınmazda Meydana Getirilen Muhdesatın Bedelini Ödeme Yükümlülüğü
339
3. Geri Alım Bedelinde İndirim Yapılmasını İsteme Hakkı
341
4. Tazminat İsteme Hakkı
343
C. Muhatap Bakımından Hüküm ve Sonuçları
344
1. Geri Alım Konusu Şeyin Mülkiyetini Devretme Yükümlülüğü
344
a. Şerh Edilmemiş Olması Halinde
345
b. Şerh Edilmiş Olması Halinde
350
2. Geri Alım Konusu Şeyi Koruma ve Bakım Yükümlülüğü
351
III. GERİ ALIM HAKKININ SONA ERME HALLERİ
352
A. İradeye Dayalı Sona Erme Halleri
352
1. Hakkın Kullanılması
352
2. Haktan Feragat Edilmesi
353
3. Tarafların Geri Alım Sözleşmesini Sona Erdirmeleri veya Mahkemenin Hükümsüzlük Kararıyla Sona Erdirilmesi
355
B. İradeye Dayalı Olmayan Sona Erme Halleri
358
1. Lehtar ve Muhatap Sıfatının Birleşmesi
358
2. Geri Alım Hakkı Sahibinin Ölümü, İflası ve Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi
359
b. Hak Sahibinin İflası
360
c. Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi
361
d. Hak Konusu Şeyin Yok Olması
362