Tıbbi Müdahaleden Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluk Doktrin ve Yargı Kararları Işığında Doktorlar, Diş Hekimleri ve Eczacılar ile  Diğer Sağlık Mesleği Mensuplarının, Özel Hastaneler ile Devletin Sorumluluğu Hasan Tahsin Gökcan  - Kitap

Tıbbi Müdahaleden Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluk

Doktrin ve Yargı Kararları Işığında Doktorlar, Diş Hekimleri ve Eczacılar ile Diğer Sağlık Mesleği Mensuplarının, Özel Hastaneler ile Devletin Sorumluluğu

4. Baskı, 
Şubat 2022
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
1712
Barkod:
9789750275357
Kapak Türü:
Ciltli
Fiyatı:
2.150,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Tıbbi müdahale nedeniyle doktor ve diğer sağlık mesleği mensuplarının tazminat ve ceza sorumluluğu ve özel hastaneler ile devletin tazminat sorumluluğunu inceleyen kitapta kişilik hakları, sağlık hakkı, hasta hakları, kişinin kendi kaderini belirleme ve tedaviyi ret hakkı kavramları ile ötenazi, hukuka uygun tıbbi müdahalenin şartları, tıbbi kusur sayılan haller, komplikasyon ve malpraktis kavramları, kişiliğin başlangıcı ve ölüm, hekim ve hastanın hak ve yükümlülükleri, tıbbi bilirkişilik, bilirkişilerin yükümlülükleri ve sorumlulukları vb. konular doktrin ve yargı kararları etrafında incelenmektedir.
Kitapta incelenen konular arasında ayrıca; organ nakli, kürtaj, cinsiyet değiştirme, kök hücre çalışmaları, embriyo aktarımları, gen çalışmaları, GDO'lu ürünler ve ilaçlar, bilimsel deney ve denemeler, protez ve estetik tıbbi girişimler ve bunlardan doğan hukuki ve cezai sorumluluk, ilaç araştırmaları ve ilaçların kullanılmasından doğan sorumluluk, ilaç üreticisi ve eczacıların sorumlulukları, doktorlar ve diğer sağlık mesleği mensuplarıyla ilgili suç tipleri ve bunlardan dolayı cezai sorumlulukları, yetkisiz kişilerin tıbbi müdahalelerinden doğan cezai sorumlulukları, doktorlar ile özel hastaneler ve devletin tıbbi girişimlerden doğan maddi ve manevi zararlar nedeniyle tazminat sorumlulukları gibi konular yer almaktadır.
İnceleme konularıyla ilgili olarak kitapta, konularına göre tasnif edilmiş şekilde güncel Yargıtay hukuk ve ceza daireleri kararları ile Danıştay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kararlarına yer verilmiştir.
Yeni baskıda; önemli değişiklikler yapılmış, ilk olarak geçen dört yıldaki tali mevzuat değişiklikleri, gelişen tıp hukuku literatürü ve yeni Yargıtay-Danıştay kararları doğrultusunda ilgili bölümler güncellenmiş, çok sayıda yeni karar eklenmiş, önemli ölçüde yeni konu başlıklar açılmıştır. Ayrıca bu baskıda kitapta yer alan kararlara KAREKOD okutularak erişim imkanı sağlanmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Tıbbi Müdahale Kavramı, Müdahale Şartları, Hak ve Yükümlülükler ve Tıbbi Hatalar
.
Ceza Hukuku Açısından Tıbbi Eylemlerin Niteliği Kamu Görevlisi Kavramı Soruşturma Usulü
.
Tıbbi Girişimler Nedeniyle İşlenmesi Söz Konusu Olan Suçlar
.
Doktorlar ve Diğer Sağlık Görevlilerinin Cezai Sorumlulukları
.
Tıbbi Yardım ve Müdahaleden Doğan Hukuki Sorumluluk
.
Hekim, Sağlık Personeli, Hastane ve Devletin Tazminat Sorumluluğu ile İlgili Yargı Kararları
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Dördüncü Basıya Sunuş 
5
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
51
Birinci Bölüm
KAVRAMLAR, ÜLKEMİZDE TIBBİ HİZMETLERİN ORGANİZASYONU, HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
I. TEMEL KAVRAMLAR 
53
A. Tıbbi Müdahale ve Sağlık Hizmeti Kavramları 
53
1. Tıbbi Müdahale Kavramı 
53
a. Genel Olarak Tıbbi Müdahale Kavramı ve Hukuki Kaynakları 
53
b. Kozmetik Girişimlerin Niteliği 
54
c. Tıbbi Müdahalenin Yöntemi 
57
aa. Geleneksel (Klasik) Yöntemlerle Yapılan Tıbbi Müdahaleler 
57
bb. Yeni Yöntemlerle Yapılan Tıbbi Müdahaleler 
57
aaa. Tedavi Amaçlı Deneysel Uygulamalar 
57
bbb. Araştırma Amaçlı Tıbbi Deneyler 
58
2. Sağlık Hizmeti Kavramı 
59
B. Sağlık Hakkı ve İlgili Diğer Kavramlar 
60
C. Sağlık Hukuku ve Alt Dalları 
68
1. Sağlık Hukuku 
68
2. Tıp Hukuku 
69
3. Kamu Sağlığı Hukuku 
69
4. Sağlık İdaresi Hukuku 
70
D. Tıp Hukukuyla İlgili Diğer Kavramlar 
71
1. Tıbbi Malpraktis Kavramı 
71
2. Endikasyon Kavramı 
72
3. Komplikasyon Kavramı 
74
4. Hukuki ve Cezai Sorumluluk Kavramları 
74
a. Genel Olarak Sorumluluk Kavramı 
74
b. Hukuki Sorumluluk 
75
c. Cezai Sorumluluk 
76
E. Tıbbi Müdahaleler ve Kişilik Hakları 
76
1. Doğum ve Kişiliğin Kazanılması 
76
2. Yaşam ve Vücut Bütünlüğünü Koruma Hakları 
78
3. Kişiliğin Sona Ermesi ve Ölüm Anının Tıbben Tespiti 
82
a. Genel Olarak Kişiliğin Sona Ermesi ve Mevzuatta Ölümün Tespiti Sorunu 
82
b. Tıp bilimi Açısından Ölüm Halinin Tespitiyle İlgili Yaklaşımlar 
83
c. Yeniden Canlandırma (Resüsitasyon) Uygulamaları 
89
d. Ölümün Tespiti Halinde Yapılması Gerekenler 
92
e. Organ Nakli Kanunu Uygulamasında Beyin Ölümü Kriteri 
93
4. Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı ve Hasta Özerkliği Kavramı 
97
a. Genel Olarak Kişi Özerkliği Kavramı ve Gelişimi 
97
b. Kişi Özerkliği Hakkının Anayasal Temelleri 
101
F. Hasta Özerkliği Bağlamında Tedaviyi Ret Hakkı ve Ötanazi 
105
1. Tedaviyi Ret Hakkı 
105
2. Ötanazi 
114
a. Genel Olarak Ötanazi Kavramı ve Benzer Kavramlar 
114
b. Ötanazi Tartışmasının Hukuksal Temelleri 
117
c. Aktif Ötanazi 
123
d. Dolaylı Ötanazi 
126
e. Pasif Ötanazi 
127
II. TÜRKİYE’DE SAĞLIK HİZMETLERİNİN ORGANİZASYON BİÇİMİ 
138
A. Sağlık Hizmetinin Kamu Hizmeti Olarak Örgütlenmesi 
138
1. Genel Olarak 
138
2. Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri 
140
3. İkinci ve Üçüncü Basamak Sağlık Hizmetleri 
141
4. Kamu Kurumlarınca Sunulan Sağlık Hizmetleri 
142
a. 663 sayılı KHK (Kamu Hastaneleri Kurumu) Dönemi 
142
b. 694 sayılı KHK ve 7078 sayılı Kanun ile Getirilen Yeni Sistemde Devlet Hastaneleri 
143
c. Diğer Kamu Kuruluşlarınca Yürütülen Sağlık Hizmetleri 
146
B. Sağlık Hizmetinin Özel Kişi ve Kuruluşlarca Üstlenilmesi 
149
III. HUKUKUMUZDA SAĞLIK MESLEĞİ MENSUPLARI – GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI 
150
A. Genel Olarak Sağlık Mesleği Mensubu Kavramı 
150
B. Kanunda Düzenlenen Sağlık Meslekleri ve Yetkileri 
153
1. Hekim 
153
2. Diş Tabibi 
154
3. Eczacı 
154
4. Ebe 
155
5. Hemşirelik Mesleği 
159
a. Genel Olarak Hemşirelik Görev Tanımı 
159
b. Hemşirenin Yükümlülükleri 
161
c. Hemşirenin Sorumluluğu 
164
6. Klinik Psikolog 
168
7. Fizyoterapist 
174
8. Hastabakıcılık 
177
9. Sağlık Memurluğu 
177
10. Odyolog 
178
11. Diyetisyen 
178
12. Dil ve Konuşma Terapisti 
180
13. Podolog 
181
14. Sağlık Fizikçisi 
182
15. Anestezi Teknisyeni/Teknikeri 
184
16. Tıbbi Laboratuvar Teknisyeni 
185
17. Tıbbi Laboratuvar ve Patoloji Teknikeri 
186
18. Tıbbi Görüntüleme Teknisyeni/Teknikeri 
187
19. Ağız ve Diş Sağlığı Teknikeri 
187
20. Diş Protez Teknikeri 
188
21. Tıbbi Protez ve Ortez Teknisyeni/Teknikeri 
189
22. Ameliyathane Teknikeri 
189
23. Adli Tıp Teknikeri 
190
24. Odyometri Teknikeri 
191
25. Diyaliz Teknikeri 
191
26. Fizyoterapi Teknikeri 
192
27. Perfüzyonist 
192
28. Radyoterapi Teknikeri 
193
29. Eczane Teknikeri 
194
30. İş ve Uğraşı Terapisti (Ergoterapist) 
194
31. İş ve Uğraşı Teknikeri (Ergoterapi Teknikeri) 
195
32. Elektronörofizyoloji Teknikeri 
195
33. Mamografi Teknikeri 
196
34. Acil Tıp Teknikeri 
196
35. Acil Tıp Teknisyeni 
197
36. Hemşire Yardımcısı 
197
37. Ebe Yardımcısı 
199
38. Sağlık Bakım Teknisyeni 
200
39. Optisyen 
200
C. Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensupları 
201
1. Psikolog 
201
2. Biyolog 
202
3. Çocuk Gelişimcisi 
203
4. Sosyal Çalışmacı/Sosyal Hizmet Uzmanı 
203
5. Sağlık Eğitimcisi/Tıbbi Teknolog 
203
6. Sağlık İdarecisi 
204
7. Çevre Sağlığı Teknisyeni/Teknikeri 
204
8. Yaşlı Bakım Teknikeri / Evde Hasta Bakım Teknikeri 
205
9. Tıbbi Sekreter 
205
10. Biyomedikal Cihaz Teknikeri 
206
11. Biyomedikal Mühendisi 
206
12. Gerontolog 
207
D. Yürürlükten Kaldırılan/Değiştirilen Sağlık Meslekleri 
207
1. Sünnetçilik 
207
2. Diş Protez Teknisyenliği 
208
IV. HEKİM–HASTA İLİŞKİSİNDE HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 
208
A. Hastanın Hekime Karşı Hak ve Yükümlülükleri 
208
1. Hastanın Yükümlülükleri 
208
a. Hastalıkla İlgili Belirti veya Bulguları Bildirme Yükümlülüğü 
208
b. Muayeneye, Teşhis ve Tedavi Yöntemine Katlanma Yükümlülüğü 
209
c. Hekimin Tavsiyelerine Uyma Yükümlülüğü 
210
d. Ücret Ödeme Yükümlülüğü 
211
2. Hasta Hakları 
211
a. Kavram ve Tarihi Gelişim 
211
b. Mevzuatımızda Hasta Hakları / Hekim Yükümlülükleri 
214
c. Hasta Hakları Yönetmeliği 
215
d. Hasta Hakları Kurulu ve Şikayet Hakkı 
216
B. Hekimin Hastaya Karşı Hak ve Yükümlülükleri 
217
1. Hekimin Yükümlülükleri 
217
a. Hastanın Onuruna ve Kişilik Değerlerine Saygı Gösterme Yükümlülüğü 
217
b. Tıbbi Yardımı Bizzat Yerine Getirme Yükümlülüğü 
219
c. Hasta Öyküsü (Anamnez) Alma ve Muayene Etme Yükümlülüğü 
219
d. Bilgilendirme/Aydınlatma Yükümlülüğü 
221
e. Tanı Koyma Yükümlülüğü 
221
f. Uygun Tedavi Yöntemini Seçme ve Uygulama 
222
g. Özen Yükümlülüğü 
223
aa. Genel Olarak Özen Yükümlülüğü 
223
bb. Tıbbi Standardı Sağlama (Objektif Özen) Yükümlülüğü 
225
cc. Neticesi Bakımından Tıbbi Girişimde Hekimin Yükümlülüğü 
229
aa. Genel Olarak 
230
bb. Konsültan Hekimin Yükümlülükleri 
235
cc. Konsültasyon Usulü 
236
dd. Konsültan Hekimle Kurulan İlişkinin Hukuki Niteliği 
239
h. Kayıt Tutma Yükümlülüğü 
240
aa. Genel Olarak Kayıt Tutma Yükümlülüğü 
240
bb. Tıbbi Kayıtların Tutulmasıyla İlgili Temel İlkeler 
245
cc. Elektronik Tıbbi Kayıtlar, Güvenlik ve Mahremiyet 
246
aaa. Genel Olarak 
246
bbb. Avrupa Konseyi ve Birlik Hukukunda Veri Korumayla İlgili Mevzuat 
250
dd. Hastanın Tıbbi Kayıtları İnceleme ve Örnek Alma Hakkı 
255
ee. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İhlali ve Sonuçları 
257
ff. Tıbbi Kayıtlarla İlgili Mevzuat Hükümleri 
258
ı. Hastanın Özel Hayatına (Mahremiyetine) Saygı ve Kişisel Verilerini Koruma Yükümlülüğü 
260
aa. Genel Olarak Özel Hayatı ve Kişisel Verileri Koruma Yükümlülüğü 
260
bb. Sağlık Hizmetlerinde Hasta Mahremiyetinin Korunması Yükümlülüğü 
263
cc. Tıbbi Kayıtlar ve Sağlık Verileri Boyutuyla Özel Hayatın Gizliliği Hakkı 
269
dd. Kişisel Verilere ve Mahremiyete Yönelik Hukuka Uygunluk Nedenleri 
275
ee. Hukuki Sorumluluk ve İspat Yükü 
277
ff. Cezai Sorumluluk 
278
2. Hekimin Hakları 
279
a. Hastadan Saygı ve Güven Bekleme Hakkı 
279
b. Hastadan Tedaviyle İlgili İşbirliği Bekleme Hakkı 
280
c. Çalışma Ekibini Seçme ve Tıbbi Görüş Alma Hakkı 
280
d. Haklı Nedenle Tedaviyi Üstlenmeme veya Bırakma Hakkı 
281
e. Özerklik – Mesleğini Serbestçe İcra Etme Hakkı 
282
f. Ücret Talep Etme Hakkı 
284
C. Hekimin Kamusal Yükümlülükleri 
284
1. Suçu İhbar Yükümlülüğü 
285
2. Hastalıkları Bildirim ve Tedavi Yükümlülüğü 
285
İkinci Bölüm
TIBBİ GİRİŞİMLERİN HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ VE ŞARTLARI
I. TIBBİ EYLEMLERİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE GENEL OLARAK HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ 
289
A. Tıbbi Eylemlerin Hukuki Niteliği 
289
B. Hukuk Tarihinde Tıbbi Girişimler ve Hekimlik Mesleği 
290
C. Tıbbi Eylemlerin Hukuka Uygunluk Nedenleri 
296
1. Konuyla İlgili Görüşler 
296
a. Karşılaştırmalı Hukuktaki Yaklaşımlar 
296
aa. Tıp Mesleğini Esas Alan Görüşler 
296
bb. Bireysel veya Toplumsal Yararı Esas Alan Görüşler 
298
cc. İradeyi Temel Alan Görüşler 
298
b. Türk Hukuk Doktrininde İleri Sürülen Görüşler 
300
2. Hukuka Uygunluk Nedenleriyle İlgili Görüşümüz 
305
a. Rıza Gereken Tıbbi Girişimler Yönünden 
305
b. Rıza Aranmayan Tıbbi Girişimler 
311
c. Yetkili Olmayan Kişilerin Tıbbi Girişimleri 
313
II. HASTANIN RIZASININ HUKUKA UYGUNLUĞU İÇİN GEREKEN ŞARTLAR 
314
A. Rıza Açıklama Ehliyetinin Varlığı 
314
1. Rıza Kavramı ve Tıbbi Müdahaleye Rızanın Yasal Dayanakları 
314
2. Tam Ehliyetli Olup Ayırt Etme Gücünden Geçici Olarak Yoksun Olanlar 
318
3. Ayırd Etme Gücüne Sahip Sınırlı Ehliyetliler Yönünden 
319
4. Ayırt Etme Gücüne Sahip Sınırlı Ehliyetsizler Yönünden 
320
5. Ayırt Etme Gücünden Yoksun Olanların Rıza Açıklama Ehliyeti 
322
a. Kısıtlıların Rıza Açıklama Ehliyeti 
322
b. Küçüklerin Rıza Açıklama Ehliyeti 
323
d. Velinin Küçüğün Tedavisine Rıza Göstermemesi 
330
B. Rızanın Konusunun Hukuka ve Ahlaka Uygun Bulunması 
333
C. İrade (Rıza) Açıklamasının Biçimi ve Zamanı 
334
D. İradeyi Sakatlayan Nedenlerin Bulunmaması 
335
E. İradenin Bilgilendirme (Aydınlatma) Sonucu Elde Edilmesi 
337
1. Bilgilendirme (Aydınlatma) Yükümlülüğünün Hukuki Niteliği ve Tarihsel Kökenleri 
337
2. Bilgilendirme Yükümlüsü 
342
3. Bilgilendirilecek Kişi 
343
4. Hukuki Niteliği Yönünden Aydınlatma Yükümlülüğü ve Türleri 
344
a. Genel Olarak 
344
b. Karar Aydınlatması 
346
c. Koruma (Güvenlik) Aydınlatması 
350
d. Bilgilendirme Aydınlatması 
351
5. Tıbbi Yardım Süreçlerine Göre Aydınlatma Yükümlülüğü 
353
a. Muayene Yöntemi ve Teşhis Yöntemleri Hakkında Bilgilendirme 
353
b. Bulgular ve Teşhis Konusunda Bilgilendirme 
354
c. Tedaviyle İlgili Bilgilendirme 
354
d. Tedavi Süreci ve Sonrası Hakkında Bilgilendirme 
355
e. Süreçteki Diğer Tıbbi Uygulamalar İçin Bilgilendirme 
357
6. Aydınlatmanın Zamanı ve Kapsamı 
357
7. Aydınlatmanın Şekli 
361
8. Bilgilendirmenin İspatı ve İspat Yükü 
363
9. Bilgilendirme Yükümlülüğünün İstisnaları 
365
a. Acil Tıbbi Müdahalelerde Bilgilendirme Yükümlülüğü 
365
b. Bilgilendirmenin Tedaviyi Olumsuz Etkilemesi 
365
c. Bilgilenme Hakkından Vazgeçme 
368
d. Hastanın Bilgisinin Bulunması 
369
e. Bilgilendirmenin Gereksiz veya Uygulanamaz Hale Gelmesi 
370
F. Rıza Eksikliğini Hukuka Uygun Kılan İkame Nedenler 
370
1. Muhtemel/Öngörülen (Hipotetik) Rıza 
370
2. Varsayılan/Mefruz Rıza Kavramı 
375
3. Ameliyatın Genişletilmesi ve Mefruz Rıza 
382
4. Önceki İrade Açıklamalarının (Hasta Talimatı/Vasiyeti) Geçerliliği 
388
G. Bilgilendirilmiş Rızaya Bağlanan Hukuki Sonuçlar 
392
1. Rızanın Geri Alınması 
392
2. Rızanın Kapsamı ve Tıbbi Girişimin Sınırları 
393
3. Bilgilendirme/Aydınlatma Yükümlülüğünün İhlalinin Sonuçları 
395
III. RIZA ARANMAYAN TIBBİ YARDIM VE MÜDAHALELER VE HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ 
401
A. Ceza Hukukundan Kaynaklanan Müdahaleler 
401
1. Genel Olarak Ceza ve Usul Hukuku Uygulamaları 
401
2. Beden Muayenesi veya Vücuttan Örnek Alınmasında Rızanın Etkisi 
406
3. Tutukevi ve İnfaz Kurumlarındaki Müdahaleler 
412
B. Açlık Grevlerinde Tıbbi Müdahale 
417
C. Acil ve Zorunlu Hallerde Tıbbi Müdahaleler 
418
D. Kamu Sağlığını Koruma Amaçlı (Zorunlu Aşı–Tedavi, vb.) Müdahaleler 
421
E. Soybağının Tespitine Yönelik Tıbbi Müdahaleler 
429
F. Kısıtlılara veya Toplum İçin Tehlikeli Akıl Hastalarına ve Diğerlerine Yönelik Tıbbi Müdahaleler 
431
1. İlgili Mevzuat Hükümleri 
431
a. İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi 
431
b. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun İlgili Hükümleri 
432
c. 2559 Sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu 
435
2. Akıl Hastalığı ve Diğer Nedenlerle Ergin (Reşit) Kişinin Koruma ve Tedavi Amacıyla Özgürlüğünün Kısıtlanması 
436
a. Medeni Kanunun 432. Maddesi Uyarınca Koruma Amacıyla Özgürlüğün Kısıtlanması 
436
b. Vasinin Koruma ve Tedavi Amacıyla Kısıtlıyı Kuruma Yerleştirmesi 
444
G. Küçükler Hakkında Koruyucu Tedavi Tedbiri Uygulamaları 
444
1. Vesayet Altındaki Küçüğün Koruma Amacıyla Kuruma Yerleştirilmesi 
445
2. Velayet Altındaki Çocuğun Tedbiren Tedavisinin Sağlanması 
446
3. Çocuk Koruma Kanununa Göre Çocuk Hakkında Sağlık Tedbiri Uygulaması 
446
H. Rıza Aranmayan Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluk Nedenleri 
449
IV. HUKUKA UYGUNLUK ŞARTI OLARAK TIP MESLEĞİNİ İCRA YETKİSİNİN VARLIĞI VE MÜDAHALENİN TIP BİLİMİ VE MESLEĞİNİN GEREKLERİNE UYGUN YAPILMASI 
452
A. Genel Olarak Tıp Mesleğini İcra Yetkisinin Varlığı 
452
1. Doktorların Mesleği İcra Yetkisi 
452
a. Tıp Fakültesi Diplomasına Sahip Olma 
453
b. Belirli Tıp Dalları Bakımından Uzman Olma 
453
c. Şekli Şartlar 
458
2. Diğer Sağlık Mesleği Mensuplarının Mesleklerini İcra Yetkisi 
459
B. Tıbbi Gerekliliğin/Endikasyonun Varlığı 
459
1. Genel Olarak Endikasyon Kavramı 
459
2. Endikasyonun Pozitif Hukuktaki Dayanakları 
462
3. Endikasyonun Hukuki Niteliği 
464
4. Endikasyon ve Tıbbi Kusur İlişkisi 
466
C. Müdahalenin Tıp Biliminin ve Mesleğinin Standardına Uygunluğu 
468
1. Genel Olarak Tıbbi Standarda Uygunluk ve Özen Yükümlülüğü 
468
2. Tıbbi Tekniklerle İlgili Standardın Uygulanması 
471
Üçüncü Bölüm
TIBBİ KUSURLAR VE MALPRAKTİS NEDENLERİ
I. GENEL OLARAK TIBBİ KUSURLAR (HATALAR) VE SORUMLULUK 
473
A. Malpraktis ve Tıbbi Kusur Kavramları 
473
1. Kavram ve İstatistikler 
473
2. Tıbbi Kusurun/Hatanın Belirlenmesiyle İlgili Temel Esaslar 
476
B. Tıbbi Kötü Uygulamanın Ortaya Çıkış Biçimleri ve Sorumluluk Halleri 
480
1. Tıbbi Kötü Uygulamanın Kasten İcra Edilmesi 
480
2. Tıbbi Kötü Uygulamanın Taksirle Meydana Gelmesi 
481
3. Tıbbi Yardımın Yapılmaması veya Geciktirilmesi Nedeniyle Sorumluluğun Değerlendirilmesi 
482
4. Defansif Tıp Uygulamaları Nedeniyle Sorumluluk 
482
a. Genel Olarak Defansif Tıp Kavramı ve Uygulamaları 
482
b. Defansif Tıp Uygulamaları Nedeniyle Hukuki ve Cezai Sorumluluk 
485
C. Genel Olarak Tıbbi Hataların Türleri 
487
II. TÜRLERİNE GÖRE TIBBİ KUSURLARIN İNCELENMESİ 
489
A. Sağlık Hizmeti Sürecine İlişkin Tıbbi Kusurlar 
489
1. Bilgilendirme/Aydınlatma Hatası 
489
2. Teşhis/Tanı Hatası 
490
a. Genel Olarak Tanı Hataları 
490
b. Tanı İçin Gereken Tetkiklerin Yaptırılmaması 
492
c. Yetersiz Muayene ve Hasta Öyküsünün Eksik Alınması 
493
d. Tanı İçin Uzman Görüşüne veya Konsültasyona Başvurulmaması 
493
e. Tanı Hatalarının Hukuki Sonucu 
494
3. Tedavi Hataları 
495
a. Kavram ve Genel Olarak Tedavi Hataları 
495
b. Yanlış Tedavi Yönteminin Seçilmesi 
497
c. Tedavi Sürecinde Tıbbi Uygulama ve İlaç Uygulama Hataları 
499
d. Ameliyatlarda Uygulama Hataları 
501
e. Uzman Görüşüne – Konsültasyona Başvurulmaması 
503
f. Tedaviyi Üstlenme Kusuru 
509
aa. Genel Olarak Hekim ve Uzmanların Üstlenme Kusurları 
509
bb. Tıp ve Sağlık Mesleği Eğitiminde Öğrenci ve Asistanların Yetkileri 
512
aaa. Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi ve Asistanların Yetkisi 
513
bbb. İntörn Hekim ve İntörn Diş Hekimlerinin Yetki ve Sorumlulukları 
516
ccc. Hemşirelik ve Ebelik Eğitiminde Öğrencilerin Yetki ve Sorumlulukları 
517
g. Tedavi Sonrası Hizmetlere İlişkin Hatalar 
518
B. Organizasyon Hataları 
518
1. Sağlık Kurumunun Organizasyonuyla İlgili Hatalar 
518
a. Genel Olarak Organizasyon Kusuru ve Hukuki Sorumluluk 
518
b. Mesai Dışı Hizmetler ve Nöbet Hizmetleriyle İlgili Kusurlar 
523
c. Organizasyon Kusuru Nedeniyle Yöneticilerin Cezai Sorumluluğu 
524
2. Tedavi Hizmetinin Organizasyonuyla İlgili Kusurlar 
530
a. Tedaviyi Üstlenen Hekimin Organizasyon Kusuru 
530
b. İşbölümüyle İcra Edilen Tıbbi Girişimlerde Güven İlkesi ve Sorumluluk 
531
3. Cihaz ve Araçlarda Mekanik Arızalar 
537
4. Personelin Tedaviyle İlgili Olmayan Kusurları 
537
C. Tedaviden Kaçınma veya Tedaviyi Geciktirme Eylemleri 
538
1. Genel Olarak 
538
2. Acil Servis Hizmetlerinde Tedaviden Kaçınma Nedeniyle Hekim ve Hastanelerin Sorumluluğu 
539
3. Kamu Görevlilerinin Tedaviden Kaçınması veya Geciktirmesi 
541
D. Komplikasyonlar ve Hekimlerin Sorumluluğu 
542
1. Kavram 
542
2. Komplikasyonun Sorumluluğa Etkisi 
544
3. Komplikasyon – Tıbbi Kusur Ayrımı ve Komplikasyon Yönetimi 
547
4. Uygulamada Görülen Çeşitli Komplikasyon Nedenleri 
548
E. Güvenli Sağlık Hizmeti İçin Hastaya Öneriler 
553
III. TIBBİ KUSURUN TESPİTİ VE BİLİRKİŞİLİK GÖREVİ 
554
A. Kusur Tespitinin Hakime Ait Bir Yetki Oluşu 
554
1. Ceza Yargılaması Yönünden 
554
2. Hukuk Yargılaması Yönünden 
556
B. Bilirkişilik Görevi 
557
1. Genel Olarak Bilirkişilik 
557
2. Bilirkişilik Yasağı ve Ret Sebepleri 
562
3. Bilirkişinin Yükümlülükleri 
562
4. Bilirkişinin Hak ve Yetkileri 
564
a. Bilirkişinin Hakları 
564
b. Bilirkişinin Yetkileri 
565
5. Atama Yetkisi, Usulü ve Görev Süresi 
567
6. Tıbbi Girişim Hatalarında Bilirkişilik Görevi 
568
a. Bilirkişinin Özellikleri ve Bilirkişi Atanmasında Gözetilecek Hususlar 
568
b. Bilirkişi Raporlarında Bulunması Gerekenler 
571
c. Tıbbi Bilirkişi Raporlarında İnceleme Yöntemi 
573
d. Uyuşmazlığa Konu Tıbbi Sözleşmenin Özelliklerinin Dikkate Alınması 
574
e. Aydınlatma Yükümlülüğünün Raporda İncelenmesi 
578
f. Komplikasyon İddia ve Savunmalarının İncelenmesi 
580
7. Bilirkişi Raporunun Değerlendirilmesi 
585
C. Bilirkişinin Kast veya Ağır İhmali Nedeniyle Devletin Hukuki Sorumluluğu 
586
1. Kanuni Düzenleme ve Gerekçeleri 
586
2. Devletin Hukuki Sorumluluğu 
591
3. Bilirkişiye Rücu 
592
4. Zamanaşımı 
592
5. Yetkili ve Görevli Mahkeme 
593
D. Bilirkişilik Görevlerinden Kaçınma Eylemleri 
593
1. Ceza Yargılamasında Bilirkişilik Görevinden Kaçınma 
593
a. Ceza Muhakemesi Kanununun İlgili Hükümleri 
593
b. Bilirkişilerin Görevden Kaçınma Eylemleri 
597
2. Hukuk Yargılamasında Bilirkişilikten Kaçınma Fiilleri 
600
a. Yasal Düzenleme 
600
b. Görevden Kaçınan Bilirkişiye Uygulanacak Yaptırımlar 
601
YARGITAY KARARLARI 
601
E. Bilirkişilik Görevini İhmal Eylemi 
605
1. Genel Olarak 
605
2. Bilirkişinin İhmali Davranışla Görevi Kötüye Kullanma Suçu 
606
3. Disiplin Hapsi Yaptırımıyla İçtima Sorunu 
608
YARGITAY KARARLARI 
609
F. Bilirkişi ve Tercümanların Gerçeğe Aykırı Oy ve Bilgi Verme Suçları 
610
1. Kanun Hükmü 
610
2. Suçun Unsurları 
610
a. Suçun Maddi Unsurları 
610
b. Manevi Unsur 
613
c. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 
613
d. Soruşturma ve Kovuşturma 
614
YARGITAY KARARLARI 
614
Dördüncü Bölüm
ÖZELLİKLİ BAZI TIBBİ GİRİŞİMLERİN İNCELENMESİ VE SORUMLULUK NEDENLERİ
I. ORGAN VE DOKU NAKİLLERİ 
617
A. Kavram, Kapsam ve Yasal Dayanak 
617
1. Organ ve Doku Naklinin Şartları ve Hukuki Niteliği 
619
a. Genel Olarak 
619
b. Nakil İşlemine ve Alıcıya İlişkin Şartlar 
619
c. Ölüden Yapılan Nakiller 
620
aa. Ölüden Organ Naklinin Şartları 
620
bb. Ölüden Organ Naklinin Hukuki Niteliği 
622
cc. Otopsi İşlemleri 
623
d. Yaşayan Vericiden Yapılan Nakiller 
623
aa. Yaşayan Kişiden Organ Naklinin Şartları 
623
bb. Yaşayan Vericiden Yapılan Nakillerin Hukuki Niteliği 
625
2. Tarafların Hakları ve Sorumlulukları 
626
a. Vericinin Hakları 
626
b. Vericinin Sorumlulukları 
627
c. Alıcının Hakları 
628
d. Alıcının Sorumlulukları 
628
e. Hastane ve Doktorun Hak ve Yükümlülükleri 
628
aa. Hastanenin Hakları 
628
bb. Hastane ve Doktorun Yükümlülükleri 
629
cc. Hastane ve Doktorun Hukuki Sorumlulukları 
630
4. Kompozit Doku (Yüz, Kol, Bacak) Nakillerinde Hukuki Sorunlar 
631
B. Gebeliğe Son Verme (Kürtaj) 
635
1. Kavram ve Yasal Şartları 
635
2. Kürtajın Türleri 
636
3. Kürtaj Nedeniyle Hukuki Sorumluluk 
637
C. Sterilizasyon (Kısırlaştırma) 
638
D. Kastrasyon (Hadım Etme) 
642
a. Genel Olarak 
642
b. Hukuka Uygunluk Şartları 
643
c. Cezai Sorumluluk 
645
d. Hukuki Sorumluluk 
647
E. Cinsiyet Değiştirme 
647
F. Yapay Üreme Yöntemlerinin Uygulanması 
651
1. Genel Olarak Yapay Üreme Yöntemleri 
651
a. Yapay Dölleme ve Benzeri Yöntemler 
651
b. Sperm Bankacılığı 
653
c. Genel Olarak Embriyo Aktarmaları 
654
d. Soybağı Sorunları 
655
2. Karşılaştırmalı Hukukta ve Hukukumuzda Yapay Üreme Yöntemleri 
657
a. Karşılaştırmalı Hukukta Durum 
657
b. Yapay Üreme Yöntemleriyle İlgili Türk Hukuk Mevzuatı 
663
c. Hukukumuzda Yapay Dölleme ve Embriyo Aktarımı Uygulamaları 
666
3. Hukuki Sorumluluk 
669
4. Yapay Üreme Yöntemleri Nedeniyle Cezai Sorumluluk 
671
a. Genel Olarak ve 7151 Sayılı Kanundan Önceki Durum 
671
b. 2238 Sayılı Kanunun 7151 sayılı Kanunla Değişik 15. Maddesi Yönünden Cezai Sorumluluk 
673
G. Kök Hücre Araştırmaları 
675
1. Kavram 
675
2. Hukukumuz ve Kök Hücre Araştırmaları 
677
H. Klonlama 
679
1. Genel Olarak 
679
2. İç Hukukumuzda Klonlama 
683
I. Gen Çalışmaları 
685
1. Kavram ve Etik Tartışmaları 
685
2. İlgili Mevzuat Hükümleri 
689
a. Anayasa 
689
b. İnsan Hakları ve Biyo–tıp Sözleşmesi 
689
c. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu 
692
d. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu 
692
e. Genetik Hastalıklar Değerlendirme Merkezleri Yönetmeliği 
693
f. Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkında Yönetmelik 
695
3. Genetik Tanı ve Gen Tedavisi 
698
a. Genetik Tanı/Analiz 
698
b. Gen Tedavisi 
701
c. Genetik Tanı ve Tedavi nedeniyle Sorumluluk 
703
aa. Cezai Sorumluluk 
703
bb. Hukuki Sorumluluk 
704
4. Genetik Veri Bankaları 
706
5. Gen Teknolojisinin İlaçlarda Kullanılması 
708
6. Genetiği Değiştirilmiş Gıdalar 
709
a. Genel Olarak 
709
b. GDO ve GDO’lu Ürünler Nedeniyle Sorumluluk 
711
aa. Hukuki Sorumluluk 
711
aaa. Tüketicinin Korunması Kanununa Göre Sorumluluk 
711
bbb. 5977 Sayılı Biyogüvenlik Kanununa Göre Sorumluluk 
711
ccc. Haksız Fiil Sorumluluğu 
715
bb. GDO’lu Ürünler Nedeniyle Cezai sorumluluk 
716
aaa. Korunan Yarar ve Suçların Müşterek Özellikleri 
716
bbb. Ürünleri Kanuna Aykırı Üretme, İthal Etme veya Çevreye Bırakma Suçları (m.15/1) 
717
ccc. GDO veya Ürünlerinin İznine Aykırı Amaçla Ticareti veya Kullanımı (m.15/2) 
718
ddd. GDO’lardan Elde Edilen Ürünlerin İznine Aykırı Amaçla Ticareti veya Kullanımı (m.15/3) 
719
eee. Sahte Beyanla İthal veya İşleme İzni Alınması ve İzne Dayalı Eylemler (m.15/4) 
720
fff. Suçların Tüzel Kişinin Faaliyeti Çerçevesinde ve Yararına Olarak İşlenmesi (m.15/5) 
721
ggg. Denetimle İlgili Kanuni Yükümlülüklere Aykırılık (m.15/6) 
722
ğğğ. GDO ve Ürünlerinin Kanuna Aykırı Olarak Kapalı Alanlarda Kullanılması (m.15/7) 
723
cc. GDO’lar ve GDO’lu Ürünler Nedeniyle İdarenin Sorumluluğu 
723
İ. Tıbbi Protez Uygulamaları 
725
J. Estetik Tıbbi Müdahaleler ve Ameliyatlar 
726
1. Genel Olarak 
726
2. Hukuka Uygunluk Nedeni 
728
3. Hukuki ve Cezai Sorumluluk 
730
K. Psikiyatrik Yardım ve Tedaviler 
731
1. Psikiyatrik Hastalara Tıbbi Müdahale ve Şartları 
731
a. Genel Olarak 
731
b. Acil Hallerde Tıbbi Müdahale 
735
2. Psikiyatrik Hastalarda Bilgilendirme Yükümlülüğü 
736
a. Rıza Açıklama Yeterliği Bulunan Hastaların Bilgilendirmesi 
736
b. Rıza Açıklama Yeterliği Bulunmayan Hastaların Bilgilendirilmesi 
740
c. Acil Müdahale Gereken Hallerde Bilgilendirme 
741
3. Psikiyatrik Hastalarda Değerlendirme Riskleri 
741
4. Psikiyatride Gizlilik İlkesi ve Özel Hayatın Gizliliği ve Kişisel Verilerin Korunması Yükümlülükleri 
742
5. Psikiyatrik Hastalarla İlgili Mevzuat 
746
L. Ağız ve Diş Sağlığı ile İlgili Tıbbi Girişimler ve Diş Hekiminin Sorumluluğu 
749
1. Genel Olarak Diş Hekimliği Mesleği 
749
2. Diş Hekimlerinin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu 
751
M. İlaçla Tedavi Yöntemleri ve Hekimin Sorumluluğu 
753
1. İlaçlar, Kozmetikler ve Takviye Edici Gıdalar 
753
2. Tedavide Güvenilirliği Bilinen İlaçların Kullanılması 
756
3. Endikasyon/Ruhsat Dışı İlaç Kullanımı ve Sorumluluk 
758
a. Kavram ve Benzer Kavramlardan Farkı 
758
b. Endikasyon (Ruhsat) Dışı İlaç Kullanımı Koşulları 
762
c. İlaç Bedellerinin SGK Tarafından Karşılanması ve Endikasyon Dışı İlaçlar Bakımından Yaşanan Sorunlar 
764
d. Endikasyon Dışı Kullanımda Hekim, Eczacı ve Üreticinin Sorumluluğu 
769
4. Yeni İlaçların Kullanılması ve İlaç Araştırmaları 
773
a. İlgili Mevzuat 
773
b. İlaç Araştırmalarında Aşamalar 
775
c. İlaç Araştırmalarında Deney ve Denemelerin Hukuka Uygunluk Şartları 
778
bb. İlaç ve Biyolojik Ürünlerin Klinik Araştırmaları Hakkındaki Yönetmeliğe Göre Bilimsel Araştırma Koşulları 
784
aaa. Genel Olarak 
784
bbb. Risk–Yarar Değerlendirmesi 
788
ccc. Deneği Aydınlatma Yükümlülüğü 
789
d. İlaç Deney ve Denemeleri Nedeniyle Sorumluluk 
792
aa. İlgili Kavramlar ve Tanımları 
792
bb. Yönetmeliğin Sorumlulukla İlgili Hükümleri 
795
cc. Genel Olarak Klinik Araştırma Dönemi ve Sorumluluk 
796
e. Klinik Araştırmalarda Hukuki Sorumluluk Sebepleri 
797
aa. Sözleşmeye Dayalı Sorumluluk 
797
bb. Vekaletsiz İş Görmeye Dayalı Sorumluluk 
799
cc. İdarenin Sorumluluğu 
799
dd. Haksız Fiile Dayalı Sorumluluk 
799
ee. Araştırma Kliniği İşletilmesi Nedeniyle Tehlike Sorumluluğu 
800
ff. Yarışan Sorumluluk Nedenlerinden, Davacı Lehine Olanın Uygulanması İlkesi 
801
5. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemlerinin Tedavide Kullanılması Nedeniyle Hekimin Sorumluluğu 
802
a. Kavram ve İlgili Mevzuat 
802
b. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Nedeniyle Sorumluluk 
806
c. Sorumluluğun Hukuki Niteliği 
808
d. Yönetmelik Kapsamı Dışındaki Geleneksel Yöntemlerin Uygulanması 
808
N. İlaç Üreticisinin Sorumluluğu 
809
1. Genel Olarak İlaç Üretimi ve İlgili Kavramlar 
809
2. İlaç Üreticisinin Cezai Sorumluluğu 
814
a. Genel Olarak 
814
b. Ruhsatsız İlaç Üretme ve Satma Suçu 
817
3. İlaç Üreticisinin Hukuki Sorumluluğu 
818
a. Genel Olarak 
818
b. Tüketici Hukukuna Göre Ayıplı Üretimden Sorumluluk 
819
aa. 4077 sayılı (Mülga) Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Göre 
819
bb. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Göre Sorumluluk 
822
c. 7223 sayılı Ürün Güvenliği Kanununa Göre Sorumluluk 
826
aa. Genel Olarak 
826
bb. Sorumluluğun Kapsamı ve Hukuki Niteliği 
830
cc. Sorumluluktan Kurtuluş Nedenleri 
834
d. İlaç Üreticisinin Haksız Fiil Hükümlerine Dayalı Sorumluluğu 
835
aa. Kusura Dayalı Haksız Fiil Sorumluluğu (BK m. 49 vd.) 
835
bb. İşletme Organizasyonu Sorumluluğu (TBK 66/3) 
837
e. Genel Tehlike Sorumluluğu (TBK 71) 
839
f. Üreticinin Sorumluluğunun Koşulları 
842
aa. Sorumluluğa İlişkin Genel Koşullar 
842
bb. İlaç Üretiminde Ayıplı veya Uygunsuz (Hatalı) Ürün Sorumluluğunun Kapsamı 
846
g. İlaç Patenti Sahibinin Sorumluluğu 
854
O. İlaç İmal ve Satışı Nedeniyle Eczacının Sorumluluğu 
855
1. Mevzuat Çerçevesinde Eczacılık Mesleği 
855
2. Eczacının Mesleki Yükümlülükleri 
859
a. İlaç ve Kimyevi Maddelerin Muhafazasıyla İlgili Yükümlülükler 
859
b. İlaçların Hazırlanması ve Reçetelerin Kabulüyle İlgili Yükümlülükler 
860
c. İlacın Tesliminde Bilgilendirme ve Danışmanlık Yükümlülüğü 
861
d. Defter Tutma ve Kayıt Yükümlülüğü 
867
e. Eczacılık Meslek Etiğiyle İlgili Yükümlülükler 
867
3. Eczacının Hukuki Sorumluluğu 
869
a. İlaç Kavramı ve Genel Olarak Eczacıların Sorumlu Olduğu Alanlar 
869
b. Mesleki Yükümlülükleri Bağlamında Eczacının Hukuki Sorumluluğu 
871
aa. Özen Yükümlülüğüne Aykırılık Nedeniyle Eczacının Sorumluluğu 
871
bb. Aydınlatma Yükümlülüğüne Aykırılık Nedeniyle Sorumluluk 
873
cc. Sırrı ve Kişisel Verileri Koruma Yükümlülüğüne Aykırılık 
876
c. Hukuki Sorumluluğun Niteliği ve Kaynakları 
878
aa. Haksız Fiil Sorumluluğu 
878
aaa. Eczacının Kendi Fiillerinden Dolayı Sorumluluğu 
878
bbb. Çalışanın veya İfa Yardımcısının Eylemlerinden Dolayı Eczacının Sorumluluğu 
879
bb. Akdi Sorumluluk 
880
aaa. Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanuna Göre 
880
bbb. Eczacının Vekalet Akdine Göre Sorumluluğu 
884
ccc. Eczacının Eser Sözleşmesinden Doğan Sorumluluğu 
885
ddd. Satış Akdi Hükümlerine Göre Eczacının Sorumluluğu 
886
eee. Genel Akdi Hükümlere Göre Sorumluluk 
888
4. Eczacının Cezai Sorumluluğu 
889
a. Zehirli Madde Katma Suçu 
889
b. Bozuk veya Değiştirilmiş Gıda ve İlaçların Ticareti Suçu 
890
c. Hayat ve Sağlığı Tehlikeye Sokacak Biçimde İlaç Yapma ve Satma Suçu 
893
d. Reçeteye Bağlı Uyuşturucu–Uyarıcı Maddelerin Satışı Suçu 
898
e. İlaç Dışı Ürünlerin Teşhis veya Tedavi Amacıyla Ticareti Suçu 
903
f. Eczacıların Taksirle Yaralama ve Ölüme Neden Olma Suçları 
904
g. İzinsiz Eczane Açma Suçu 
905
İlaç Uygulamalarıyla İlgili Yargı Kararları 
907
Ö. Tıbbi Sünnet Girişimleri 
913
1. Tıbbi ve Hukuki Yönleriyle Genel Olarak Sünnet Girişimleri 
913
2. Sünnet Girişiminin Hukuka Uygunluğu Sorunu 
914
3. Sünnet Girişiminde Sözleşmenin Niteliği ve Hukuki Sorumluluk 
918
4. Yetkili Kişinin Kusurlu Fiilleri veya Yetkisiz Kişilerin Sünnet Girişimi Nedeniyle Cezai Sorumluluk 
918
Beşinci Bölüm
TIBBİ MALPRAKTİS EYLEMLERİ SUÇLAR VE
CEZAİ SORUMLULUK
I. CEZA SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER 
923
A. Genel Olarak Ceza Hukuku Kuralları ve Sorumluluğun Şartları 
923
B. Kusurlu Hareketle Netice Arasında İlliyet Bağının Varlığı 
925
1. Genel Olarak 
925
2. Yargıtay Kararlarında İlliyet Bağının Değerlendirilmesi 
932
3. Üçüncü Kişi veya Mağdurun İlliyet Bağını Kesen Hareketi 
936
II. TIBBİ EYLEMLERİN SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULÜ 
937
A. Genel Olarak Sağlık Mesleği Mensuplarının Görev Suçlarında Soruşturma ve Kovuşturma Yöntemi 
937
B. Kamu Görevlisi Sağlık Mesleği Mensupları Bakımından Ceza Hukukunda Kamu Görevlisi Kavramı 
941
1. Genel Olarak 5237 sayılı Kanunda Kamu Görevlisi Sayılanlar 
941
2. Sağlık Görevlilerinin Durumu 
943
C. Kamu Görevlilerinin Soruşturulması ve Kovuşturulması 
945
1. 4483 Sayılı Kanunun Kapsamı 
945
a. Suçun Konusu Bakımından Kapsam 
945
b. Failin Statüsü Bakımından Kapsam 
946
2. 4483 Sayılı Kanunun İstisnaları 
947
a. Faile Bağlı İstisnalar 
947
b. Suçun Konusuna Bağlı İstisnalar 
947
3. 4483 sayılı Kanun veya Genel Hükümlerin Uygulanacağı Haller 
948
4. Üniversite Personeli 
951
YARGITAY KARARLARI 
951
III. TIBBİ GİRİŞİMLER NEDENİYLE İŞLENMESİ SÖZ KONUSU SUÇLAR 
955
A. Kasten Adam Öldürme ve Yaralama Suçları 
955
1. Türk Ceza Kanununun İlgili Hükümleri 
955
2. Tıbbi Müdahale Dolayısıyla Kasten Öldürme ve Yaralama Filleri 
958
a. Korunan Hukuki Yarar 
958
b. Fail ve Mağdur 
958
c. Genel Olarak Fiil 
958
d. İstek/Talep Üzerine Öldürme 
959
e. Ötenazi Eylemleri ve İntihara Yönlendirme Suçu 
961
B. İhmali Davranışla Kasten Öldürme Suçu 
964
1. Yasal Düzenleme ve Madde Gerekçesi 
964
2. Korunan Hukuki Yarar 
965
3. Suçun Maddi Unsurları 
965
a. Fail 
965
b. Mağdur 
966
c. Failin “Belli Bir İcrai Davranış” Yükümlülüğünün Bulunması 
966
aa. Genel Olarak 
966
bb. İcrai Davranış Yükümlülüğünün (Garantörlüğün) Kaynakları 
967
aaa. İcrai Davranış Yükümlülüğünün Kanundan Doğması 
967
bbb. İcrai Davranış Yükümlülüğünün Sözleşmeden Doğması 
971
ccc. Yükümlülüğün, Önceki Tehlikeli Eylemden Kaynaklanması 
971
ddd. Hekimler Bakımından İcrai Davranış Yükümlülüğünün Kaynakları 
974
d. Failin Yükümlü Olduğu İcrai Davranışı Gerçekleştirmemesi 
977
e. Failin Belli Şekilde Davranma İmkan ve İktidarının Varlığı 
977
f. İhmali Davranış ile Ölüm Neticesi Arasında İlliyet Bağının Bulunması 
978
4. Manevi Unsur 
980
5. Hukuka Aykırılık Öğesi 
981
6. Suçun Değişik Görünüş Biçimleri 
983
a. Teşebbüs 
983
b. İçtima 
983
c. İştirak 
986
d. Yaptırım 
986
e. Kovuşturma ve Görev 
987
YARGITAY KARARLARI 
988
C. İhmali Davranışla Kasten Yaralama Suçu 
994
1. Yasal Düzenleme 
994
2. Korunan Yarar 
994
3. Suçun Unsurları 
994
a. Fail 
994
b. Mağdur 
994
c. Fiil 
994
4. Kovuşturma ve Yaptırım 
995
İlgili Yargıtay Kararı 
995
D. Taksirli Suçlar ve Genel Esaslar 
996
1. Taksir Kavramı ve Taksirin Unsurları 
996
a. Genel Olarak Taksirin Esası 
996
b. Taksirin Unsurları 
998
aa. Eylemin Taksirli Bir Suç Olması 
998
bb. Neticenin Öngörülebilmesi 
998
aaa. Genel Olarak 
998
bbb. Tıbbi Faaliyetlerde Öngörme Unsuru 
1000
cc. Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırılık 
1002
aaa. Dikkat ve Özen Yükümlülüğünün Bulunması 
1002
bbb. Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırı Davranılması 
1003
aaaa. Genel Olarak 
1003
bbbb. Tıbbi Girişimlerde Dikkatsizlik ve Özensizlik 
1005
dd. Hareketin İradi Olması 
1008
ee. Neticenin İstenmemesi 
1009
ff. Tıbbi Müdahalelerde İlliyet Bağının Belirlenmesi 
1009
İlliyet Bağıyla İlgili Kararlar 
1014
2. Taksir Çeşitleri 
1018
a. Bilinçsiz / Basit Taksir 
1018
b. Bilinçli Taksir 
1019
c. Bilinçli Taksir – Olası Kast Ayrımı 
1021
d. Tıbbi Girişimler ve Basit – Bilinçli Taksir Ayrımı 
1024
3. Taksirli Suçlarda Faillik ve Kusurun Belirlenmesi Esasları 
1026
a. Yan Yana Faillik Kuralı ve Taksire İştirak Sorunu 
1026
b. Yöneticilerin Cezai Sorumluluğu 
1027
c. Kusurun Belirlenmesi ve Bilirkişinin Görevi 
1027
c. Mağdurun Kusurunun Failin Sorumluluğuna Etkisi 
1029
4. Cezayı Kaldıran veya Azaltan Şahsi Sebep (m. 22/6) 
1029
5. Taksiri Ortadan Kaldıran Nedenler 
1031
a. Genel Olarak 
1031
b. Taksiri Ortadan Kaldıran Nedenler 
1031
aa. Üçüncü Kişinin veya Mağdurun Davranışı 
1031
bb. Kaza ve Tesadüf 
1032
cc. Mücbir Sebep 
1033
6. Taksirli Suçların Özel Görünüş Biçimleri 
1034
a. Teşebbüs 
1034
b. Zincirleme Suç 
1034
d. Tekerrür 
1034
e. İştirak 
1035
E. Taksirle (Malpraktisle) Ölüme Neden Olma Suçu 
1035
1. Yasal Düzenleme 
1035
2. Korunan Hukuki Yarar 
1036
3. Suçun Maddi Unsurları 
1036
a. Fail 
1036
b. Mağdur 
1036
c. Fiil 
1036
aa. Bir Kişinin Ölümüne Neden Olunması 
1036
bb. Bir Kişinin Ölümüyle Birlikte Bir veya Daha Fazla Kişinin Ölümü veya Yaralanmasına Neden Olunması 
1037
d. Suçun Bilinçli Taksirle İşlenmesi (m. 22/3) 
1039
e. Cezayı Azaltan veya Kaldıran Nedenler 
1039
f. Kovuşturma ve Yaptırım 
1040
YARGITAY KARARLARI 
1041
F. Taksirle (Malpraktisle) Yaralama Suçu 
1041
1. Kanun Hükmü ve Gerekçeleri 
1041
2. Korunan Yarar 
1042
3. Suçun Maddi Unsurları 
1042
a. Fail 
1042
b. Mağdur 
1042
c. Yaralama Suçunun Temel Şekli 
1042
aa. Fiil 
1042
bb. Netice 
1043
d. Cezayı Ağırlaştıran Nitelikli Haller 
1044
aa. Suçun Bilinçli Taksirle İşlenmesi (m. 22/3) 
1044
bb. Birden Fazla Kişinin Yaralanması (m. 89/4) 
1044
cc. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşan Taksirli Yaralama 
1045
aaa. İkinci Fıkrada Düzenlenen Netice Sebebiyle Ağırlaşan Haller 
1045
aaaa. Duyu veya Organlardan Birinin İşlevinin Sürekli Zayıflaması 
1045
bbbb. Vücudunda Kemik Kırılmasına Neden Olması 
1046
cccc. Konuşmasında Sürekli Zorluğa Neden Olması 
1046
dddd. Yüzünde Sabit İze Neden Olması 
1047
eeee. Yaşamı Tehlikeye Sokan Bir Duruma Neden Olması 
1048
ffff. Çocuğun Vaktinden Önce Doğmasına Neden Olması 
1048
bbb. Üçüncü Fıkradaki Netice Sebebiyle Ağırlaşan Haller 
1050
aaaa. Mağdurun İyileşme Olanağı Bulunmayan Bir Hastalığa Yakalanmasına veya Bitkisel Hayata Girmesine Neden Olunması 
1050
bbbb. Duyu veya Organlarda İşlev Kaybına Neden Olması 
1050
cccc. Konuşma ya da Çocuk Yapma Yeteneğinin Kaybına Neden Olması 
1051
dddd. Yüzünün Sürekli Değişikliğine Neden Olması 
1051
eeee. Gebe Bir Kadının Çocuğunun Düşmesine Neden Olması 
1052
dd. Kovuşturma 
1053
YARGITAY KARARLARI 
1053
G. İnsan Üzerinde Deney Yapma Suçu (m. 90) 
1054
1. Madde Metni ve Gerekçesi 
1054
2. Korunan Hukuki Yarar 
1056
3. Suçun Unsurları 
1056
a. Fail 
1056
b. Mağdur 
1057
4. Suçun Maddi Konusu Olarak İnsan Vücudu 
1057
5. İnsan Üzerinde Deney Yapma Suçu 
1058
6. İnsan Üzerinde Tedavi Amaçlı Deneme Yapma Suçu 
1060
7. Manevi Unsur 
1062
8. Hukuka Aykırılık Unsuru 
1062
a. Birinci Fıkra Yönünden 
1062
b. 18 Yaşından Büyüklerde Yapılacak Deneyin, Kanuna Uygun Olmasının Şartları (2. f) 
1063
c. 18 Yaşından Küçüklerde (Çocuklarda) Yapılacak Deneyin Kanuna Uygun Olmasının Koşulları (Fıkra 3) 
1066
d. Tedavi Amaçlı Denemelerde Hukuka Aykırılık 
1067
9. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 
1068
a. Teşebbüs 
1068
b. İştirak 
1069
c. İçtima 
1069
10. Kovuşturma, Yaptırım ve Görev 
1069
YARGITAY KARARI 
1070
Ğ. Organ ve Doku Ticareti Suçu (m.91–93) 
1070
1. Madde Metinleri ve Gerekçeleri 
1070
2. Korunan Yarar 
1073
3. Suçun Müşterek Unsurları 
1073
a. Fail 
1073
b. Mağdur 
1074
4. Suçun Maddi Konusu 
1074
5. Rızaya Aykırı Olarak Organ veya Doku Alınması (1.f) 
1075
6. Hukuka Aykırı Olarak Ölüden Organ veya Doku Alınması (2.f.) 
1077
a. Genel Olarak 
1077
b. Ölüden Vericinin veya Yakınlarının Rızası Olmaksızın Organ veya Doku Alınması 
1078
c. Cesette değişiklik yapmayan dokuların alınması 
1079
d. Ölüden Vericinin veya Yakınlarının Rızasıyla Organ veya Doku Alınması 
1079
7. Organ veya Doku Ticareti Suçu (3.f) 
1081
8. Hukuka Aykırı Yolla Elde Edilen Organ veya Dokuyu Saklama, nakletme veya Aşılama Suçları (5.f) 
1083
9. Çıkar Karşılığında Organ veya Doku Teminine Yönelik İlan veya Reklam Verme veya Yayınlama Suçu (6.f) 
1084
10. Suçun Örgüt Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi (4.f) 
1085
11. Manevi Unsur 
1086
12. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 
1086
a. Teşebbüs 
1086
b. İştirak 
1087
c. İçtima 
1087
13. Zorunluluk Nedeni 
1089
14. Etkin Pişmanlık 
1091
15. Kovuşturma ve Görev 
1091
YARGITAY KARARLARI 
1092
(TCK m. 97) 
1092
1. Yasal Düzenleme 
1092
2. Suçun Unsurları 
1092
YARGITAY KARARLARI 
1096
I. Sağlık Mesleği Mensuplarının Yardım ve Bildirim Yükümlülüğüne Aykırılık Eylemleri (TCK m. 98) 
1099
1. Yasal Düzenleme 
1099
2. Suçun Unsurları 
1099
YARGITAY KARARLARI 
1102
İ. Çocuk Düşürtme Suçu 
1104
1. Kanun Hükmü ve Gerekçeleri 
1104
2. Korunan Hukuki Yarar 
1105
3. Suçun Maddi Unsurları 
1106
a. Fail 
1106
b. Mağdur ve Maddi Konu 
1107
c. Hareket ve Netice Öğeleri 
1108
4. Kadının Rızası Olmadan Çocuğunu Düşürtme Suçu (99/1) 
1111
5. Tıbbi Zorunluluk Bulunmadığı Halde Gebelik Süresi On Haftadan Fazla olan Bir Kadının Çocuğunun Düşürtülmesi Suçu (99/2) 
1113
6. Yetkisiz Kişinin Gebelik Süresi On Haftayı Doldurmamış Bir Kadının Çocuğunu Rızaya Dayalı Olarak Düşürtmesi Suçu (5.f) 
1114
7. Hukuka Uygunluk Nedenleri 
1116
8. Cezayı Ağırlaştıran Nitelikli Haller 
1117
a. Fiilin, Kadının Beden veya Ruh Sağlığı Bakımından Bir Zarara Uğramasına Neden Olması (99/3, 4) 
1117
b. Fiilin, Kadının Ölümüne Neden Olması (99/3, 4) 
1118
c. Fiilin Yetkili Olmayan Bir Kişi Tarafından İşlenmesi (99/5) 
1118
9. Cezayı Kaldıran Zorunluluk Nedeni 
1118
10. Hata Halleri 
1120
11. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 
1121
a. Teşebbüs 
1121
b. İştirak 
1121
c. İçtima 
1121
d. Kovuşturma ve Görev 
1123
YARGITAY KARARLARI 
1123
K. Kısırlaştırma Suçu 
1124
1. Kanun Hükmü ve Gerekçesi 
1124
2. Korunan Yarar ve Suçun Niteliği 
1124
3. Suçun Maddi Unsurları 
1125
a. Fail 
1125
b. Mağdur 
1126
c. Fiil 
1126
d. Yetkisiz Kişinin Fiili 
1128
e. Hukuka Uygunluk Nedeni 
1129
4. Manevi Unsur 
1130
5. Suçun Değişik Görünüm Biçimleri 
1130
a. Teşebbüs 
1130
b. İştirak 
1130
c. İçtima 
1130
d. Kovuşturma ve Görev 
1131
İlgili Yargıtay Kararları 
1131
L. Özel Hayatın Gizliliğini İhlâl Suçu 
1133
1. Kanun Hükmü ve Madde Gerekçeleri 
1133
2. Korunan Hukuki Yarar 
1133
3. Suçun Unsurları 
1134
a. Fail ve Mağdur 
1134
b. Suçun Maddi Konusu Olarak Özel Hayatın Gizliliği Kavramı 
1135
c. Fiil 
1137
d. Suçun Nitelikli Hali 
1139
e. Manevi Unsur 
1139
4. Hukuka Aykırılık Öğesi 
1140
5. Suçun Özel Görünüm Biçimleri 
1141
a. Teşebbüs 
1141
b. İçtima 
1142
c. Kovuşturma ve Görev 
1143
YARGITAY KARARLARI 
1143
M. Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu 
1144
1. Yasal Düzenleme ve Madde Gerekçeleri 
1144
2. Korunan Yarar 
1144
3. Suçun Maddi Unsurları 
1145
a. Fail ve Mağdur 
1145
b. Suçun Hukuki Konusu Olarak Kişisel Veri Kavramı 
1146
c. Fiil 
1148
d. Hukuka Aykırılık Öğesi 
1148
4. Manevi Unsur 
1151
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 
1151
a. Teşebbüs 
1151
b. İştirak 
1151
c. İçtima 
1151
d. Kovuşturma ve Görev 
1152
YARGITAY KARARLARI 
1152
N. Kişisel Verileri Ele Geçirme, Verme ve Yayma Suçları 
1156
1. Yasal Düzenleme ve Madde Gerekçesi 
1156
2. Suçun Unsurları 
1156
a. Genel Olarak 
1156
b. Fiil 
1157
3. Suçun Nitelikli Şekli 
1159
4. Manevi Unsur 
1160
5. Hukuka Aykırılık Öğesi 
1160
6. Sağlık Mesleği Mensuplarının Kişisel Verilerle İlgili Eylemleri 
1162
7. Suçun Değişik Görünüm Biçimleri 
1163
a. Teşebbüs 
1163
b. İştirak 
1163
c. İçtima 
1163
d. Kovuşturma ve Görev 
1164
YARGITAY KARARLARI 
1164
Altıncı Bölüm
DOKTORLAR VE DİĞER SAĞLIK MESLEĞİ MENSUPLARININ KAMU GÖREVİ VE MESLEKİ YÜKÜMLÜLÜKLERİYLE
İLGİLİ SUÇLAR
I. SAĞLIK MESLEĞİ MENSUBUNUN GERÇEĞE AYKIRI BELGE DÜZENLEME SUÇU (TCK M. 210/2) 
1165
A. Sahtecilik Suçlarıyla İlgili Yasal Düzenleme 
1165
B. 210. Maddenin İkinci Fıkrasındaki Suçlarda Müşterek Unsurlar 
1166
1. Korunan Yarar ve Hukuki Nitelik 
1166
2. Suçun Maddi Konusu Olarak Belge 
1167
3. Eylemin Fikir/İçerik Sahteciliği Niteliğinde Olması Şartı 
1167
1. Fail 
1168
2. Fiil 
1170
3. Manevi Unsur 
1170
D. Suçun Cezayı Ağırlaştıran Nitelikli Şekli (2. Fıkra– 2. Cümlesi) 
1171
1. Genel Olarak İkinci Cümlenin Anlamı ve Kapsam 
1171
2. İkinci Cümledeki Eylemin Faili 
1171
3. İkinci Cümlede Fiil Öğesi 
1171
4. Cezalandırma Şartları 
1172
a. Genel Olarak 
1172
b. Belgenin Kişiye Haksız Bir Menfaat Sağlaması 
1172
c. Belgenin; Kamu veya Kişiler Zararına Sonuç Doğurucu Nitelik Taşıması 
1173
5. İkinci Cümledeki Suçun Manevi Unsuru 
1173
E. Sahteciliğin, Bir Alacağın İspatı veya Gerçek Bir Durumun Belgelenmesi Amacıyla İşlenmesi (Cezayı Azaltan Müşterek Neden) 
1174
F. Yetkisiz Kişinin Sahte Belge Düzenlemesi ve Kullanma Eylemleri 
1174
1. 210/2. Madde Kapsamında ‘Gerçeğe Aykırı Düzenlenen’ Belgenin Kullanılması 
1174
2. 210/2. Maddedeki Belgenin Yetkisiz Kimse Tarafından ‘Sahte’ Olarak Düzenlenmesi ve Kullanılması 
1175
G. Suçun Değişik Görünüm Biçimleri 
1176
1. Teşebbüs 
1176
2. İştirak 
1177
3. İçtima 
1177
4. Kovuşturma ve Görev 
1177
YARGITAY KARARLARI 
1177
II. İRTİKAP (YİYİCİLİK) SUÇU (TCK. M. 250) 
1178
A. Kanuni Düzenleme ve Madde Gerekçesi 
1178
B. Suçun Müşterek Unsurları 
1180
1. Suçun Fail ve Mağduru 
1180
2. Görevin Sağladığı Nüfuzun Kötüye Kullanılması 
1181
3. Görevin Sağladığı Güvenin Kötüye Kullanılması 
1182
4. Yarar Sağlanması 
1182
C. Suçun Değişik İşleniş Biçimleri 
1183
1. İcbar Suretiyle İrtikap Suçu 
1183
2. İkna Suretiyle İrtikap Suçu 
1185
3. Hatadan Yararlanılarak İşlenen İrtikap Suçu 
1185
D. Cezayı Hafifleten Neden (250/4) 
1186
E. Manevi Unsur 
1186
F. Suçun Değişik Görünüm Biçimleri 
1187
1. Teşebbüs 
1187
2. İştirak 
1187
3. İçtima 
1188
4. Kovuşturma 
1188
5. Sanık Lehine Uygulama 
1189
YARGITAY KARARLARI 
1189
III. RÜŞVET SUÇU (TCK. M. 252 – 254) 
1192
A. Kanunun İlgili Hükümleri 
1192
B. Suçun Unsurları 
1195
C. Faile Bağlı Cezayı Ağırlatıcı Neden 
1197
D. Etkin Pişmanlık 
1197
E. Teşebbüs 
1198
F. Tıbbi Girişimler Nedeniyle Çıkar Sağlama Eylemleri 
1200
1. 6352 sayılı Kanun Değişikliğinden Önceki Eylemler 
1200
2. 6352 sayılı Kanunla Değişik 252. Madde Yönünden 
1201
YARGITAY KARARLARI 
1201
IV. GÖREVİ KÖTÜYE KULLANMA SUÇU 
1202
A. Yasal Düzenleme 
1202
B. Genel Olarak Görevi Kötüye Kullanma Suçu 
1202
C. Suçun İşleniş Biçimleri 
1204
1. İcrai Davranışla Görevi Kötüye Kullanma Suçu (257/1) 
1204
a. Fail 
1204
b. Mağdur 
1204
c. Görev Gereğine Aykırı Davranma 
1204
d. Eylemin İcrai Nitelikte Olması Koşulu 
1205
e. Cezalandırma Şartları (Kamu Zararı, Mağduriyet, Haksız Menfaat) 
1205
f. Teşebbüs 
1207
g. Manevi Unsur 
1207
2. İhmali Davranışla Görevi Kötüye Kullanma Suçu (257/2) 
1208
3. Çıkar Sağlayarak Görevi Kötüye Kullanma Suçu (257/3) 
1210
4. Doktor ve Sağlık Görevlilerinin Görevi Kötüye Kullanma Suçları 
1212
a. Görevi Yapmama veya Geciktirme Eylemleri 
1212
b. Göreve Gelmeme veya Görevi Terk Eylemleri 
1213
c. Çıkar Sağlama Eylemleri 
1213
aa. 5.7.2012 Tarihinden Önceki Eylemler 
1213
bb. 5.7.2012 Tarihinden Sonraki Eylemler 
1214
5. Kamu Görevlisi Hekimin Tıbbi Kusurla İşlediği Suçlarda İçtima Problemi 
1215
YARGITAY KARARLARI 
1221
V. SUÇU BİLDİRMEME SUÇLARI (M. 279 – 280) 
1222
A. Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi (m. 279) 
1222
1. Kanun Hükmü ve Gerekçeleri 
1222
2. Suçun Unsurları 
1222
B. Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmeme Fiilleri 
1226
1. 5237 Sayılı TCK’nın 280. Maddesi 
1226
2. Suçun Unsurları 
1227
a. Fail ve Mağdur 
1227
b. Fiil 
1229
c. Manevi unsur 
1234
d. Kovuşturma 
1234
YARGITAY KARARLARI 
1235
VI. GENİTAL MUAYENE SUÇU 
1237
A. Yasal Düzenleme 
1237
B. Korunan Yarar ve Hukuki Nitelik 
1238
C. Suçun Unsurları 
1239
1. Fail ve Mağdur 
1239
2. Fiil 
1241
3. Manevi Unsur 
1243
4. Hukuka Uygunluk Nedenleri 
1243
D. Suçun Özel Görünümleri 
1246
1. Teşebbüs 
1246
2. İştirak 
1246
3. İçtima 
1246
4. Kovuşturma ve Görev 
1247
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARI 
1248
İLGİLİ YARGITAY KARARLARI 
1249
VII. HEKİM OLMAYANIN TEDAVİ YAPMA VE YETKİSİZ KİŞİNİN SAĞLIK HİZMETİ VERME SUÇLARI 
1250
A. Hekim Olmayanın Tedavi Yapma ve Hekim Unvanını Takınma Suçları 
1250
1. Korunan Yarar ve Suçun Hukuki Niteliği 
1250
a. Kanundaki Düzenleme ve Gerekçeler 
1250
b. Korunan Yarar ve Suçun Hukuki Niteliği 
1251
2. Suçun Maddi Unsurları 
1252
3. Manevi Unsur 
1255
4. Suçun Değişik Görünüm Biçimleri 
1255
a. Suçun Tamamlanması ve Teşebbüs 
1255
b. İçtima 
1255
aa. Suç Tekliği–Çokluğu ve Zincirleme Suç 
1255
bb. Yetkisiz Girişimle Hastanın Sağlığının Bozulması veya Ölümü 
1257
YARGITAY KARARLARI 
1259
B. Yetkisiz Kişilerin Sağlık Hizmeti Verme Suçu 
1260
1. Kanundaki Düzenleme 
1260
2. Suçun Unsurları 
1260
VIII. YETKİSİZ DİŞ HEKİMLİĞİ YAPMA VEYA İŞYERİ AÇMA EYLEMLERİ 
1262
A. Yetkisiz Diş Hekimliği Yapma Suçu 
1262
1. Genel Olarak 
1262
2. Suçun Unsurları 
1263
YARGITAY KARARLARI 
1266
B. Diş Protez Teknikerinin Yetkisiz Diş Hekimliği Eylemi 
1271
YARGITAY KARARLARI 
1273
IX. YETKİSİZ KİŞİLERİN TIBBİ GİRİŞİMDE BULUNMA SUÇ VE KABAHATLERİ 
1274
B. Yetkisiz veya Usulsüz Ebelik Yapma Fiilleri 
1276
1. Yetkisi Olmayanların Ebelik Mesleğini Üstlenmeleri 
1276
2. Ebelik Unvan ve Yetkisinin Usulsüz Kullanılması 
1276
3. Ebelik Yetkisini Tecavüz Fiilleri 
1277
C. Yetkisiz veya Usulsüz Hastabakıcılık ya da Hemşirelik Yapma Fiilleri 
1278
1. Yetkisiz Hastabakıcılık Yapma veya Unvanını Kullanma Fiilleri 
1278
Yargıtay Kararı 
1278
2. Yetkisiz veya Usulsüz Hastabakıcılık – Hemşirelik Yapma Fiilleri 
1279
a. Hastabakıcıların 1219 Sayılı Kanuna Aykırılık Fiilleri 
1279
b. Hemşirelerin Hemşirelik Kanuna Aykırılık Fiilleri 
1281
Hemşirelik Mesleğiyle İlgili Yargıtay Kararları 
1282
D. Yetkisiz Diş Protez Teknikerliği Yapma 
1283
X. HEKİM VE DİŞ HEKİMLERİNİN 1219 SAYILI KANUNA AYKIRILIK KABAHATLERİ 
1284
A. Yetkisiz veya Yasaklı Hekimin Mesleği İcrası 
1284
B. Hekimlerin Kanun Hükümlerine Aykırı Fiilleri 
1284
C. Diş Hekimlerinin Yetkiyi Aşan veya Yasal Usule Aykırı Fiilleri 
1285
1. Yetkisiz veya Yasaklı Diş Hekimi veya Dişçinin Mesleği İcrası 
1285
Yargıtay Kararı 
1285
2. Diş Hekiminin Yetki Sınırını Aşma veya Usulsüzlük Eylemleri 
1285
3. Diş Hekiminin Muayenehanesinde Çalışana Yetkisiz Dişçilik Yaptırması 
1286
Yedinci Bölüm
TIBBİ YARDIM VE MÜDAHALEDEN DOĞAN
HUKUKİ SORUMLULUK
I. BAĞIMSIZ ÇALIŞAN DOKTORUN SORUMLULUĞU 
1287
A. Sorumluluğun Hukuki Niteliği 
1287
1. Genel Olarak Sorumluluk İlişkisi 
1287
2. Kavramlar Hakkında Açıklama 
1288
3. Hekimlik Sözleşmelerinin Hukuki Niteliğine İlişkin Görüşler 
1289
B. Doktorun Tedavi (Vekalet) Sözleşmesinden Doğan Sorumluluğu 
1295
1. Genel Olarak Tedavi Sözleşmesi ve Hukuki Niteliği 
1295
2. Tedavi (Vekalet) Sözleşmesinin Kuruluşu 
1296
3. Vekalet (Tedavi) Sözleşmesinin Ögeleri 
1297
4. Vekalet Sözleşmesinin Sona Ermesi 
1299
5. Tedavi (Vekalet) Akdinin İhlali Nedeniyle Sorumluluk 
1300
6. Tedavi (Vekalet) Sözleşmesinde Doktorun Hastaya Karşı Yükümlülükleri 
1300
a. Teşhis Koyma Yükümlülüğü 
1300
b. Uygun Tedavi Yöntemini Seçme ve Uygulama Yükümlülüğü 
1301
aa. Genel Olarak 
1301
bb. Doktorun Tedaviyi Başkasına Yaptırması (Alt Vekalet / İkame Vekalet) 
1302
aaa. Genel Olarak 
1302
bbb. Alt Vekalet 
1302
ccc. İkame Vekalet 
1303
ddd. Başkasını Tevkil (Vekil Etme) Durumunda Sorumluluk 
1303
c. Hastayı Aydınlatma ve Tedavi İçin Rızasını Alma Yükümlülüğü 
1305
d. Hastaya Sadakat Yükümlülüğü 
1308
e. Özen Yükümlülüğü 
1309
f. Kayıt Tutma Yükümlülüğü 
1313
g. Sır Saklama Yükümlülüğü 
1314
7. Yargıtay Kararlarında Vekalet Sözleşmesi Nedeniyle Hekimin Sorumluluğu 
1315
C. Doktorun Tıbbi Eser Sözleşmesinden Doğan Sorumluluğu 
1324
1. Genel Olarak Eser Sözleşmesi 
1324
2. Eser Sözleşmesi Kapsamındaki Tıbbi Girişimler 
1325
a. Estetik Tıbbi Girişimler ve Türleri 
1325
b. Estetik Tıbbi Girişimlerin Hukuka Uygunluk Nedeni 
1330
c. Estetik Tıbbi Girişimlerin Hukuki Niteliği 
1333
d. Diş Hekimliği Alanındaki Tıbbi Girişimlerin Hukuki Niteliği 
1337
3. Tıbbi Eser Sözleşmesinin Ögeleri 
1338
a. Eser Öğesi 
1338
aa. Genel Olarak 
1338
bb. Uygulamada Eser Sözleşmesi Kapsamında Görülen Tıbbi Girişimler 
1340
b. Ücret/Bedel Ögesi 
1342
c. Anlaşma Öğesi 
1342
4. Eser Sözleşmesinde Yüklenicinin Hak ve Borçları 
1343
a. İşgörenin (Doktorun) Borçları 
1343
aa. Eserin Mesleki ve Teknik Standartlara Uygun Yapım ve Teslim Borcu 
1343
bb. Genel Olarak Sadakat ve Özen Borcu 
1345
cc. Aydınlatma Yükümlülüğü 
1348
dd. Koruma ve Sır saklama Yükümlülüğü 
1349
ee. Eserin Yapımı ve Teslimiyle İlgili Borçlar 
1350
ff. Ayıbı Üstlenme Borcu 
1351
b. İşgörenin (Doktorun) Hakları 
1352
c. İş Sahibinin (Hastanın) Hakları 
1352
d. İş Sahibinin Borçları 
1352
5. Tıbbi Eser Sözleşmesinin Sona Ermesi 
1353
6. Eserin Ayıplı Olması Nedeniyle Sorumluluk 
1353
7. Kötü İfa Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminat Sorumluluğu 
1361
8. Hastanede Yapılan Tıbbi Eser İşlemleri Nedeniyle Sorumluluk 
1364
D. Doktorun Yardımcı Kişinin Eyleminden Sorumluluğu 
1370
E. Geçici Bilinç Kaybı Nedeniyle Rıza Aranmayan Girişimlerde Sorumluluk 
1371
1. Üstün Nitelikli Özel Yarar 
1371
2. Vekaletsiz İş Görme Nedeniyle Sorumluluk 
1372
F. Haksız Fiil Nedeniyle Sorumluluk 
1375
G. Sorumluluktan Kurtulma Anlaşması 
1378
II. ÖZEL HASTANELERİN SORUMLULUĞU 
1379
A. Özel Hastaneler ve Hastane İşletenin Yükümlülükleri 
1379
1. Genel Olarak Özel Hastaneler 
1379
2. Hastane İşletenin Yükümlülükleri 
1381
a. Genel Olarak Yükümlülükler ve Yasal Dayanakları 
1381
b. Tıbbi İşletme Organizasyonu Yükümlülüğü 
1384
aa. Genel Olarak 
1384
bb. Hastanenin Hizmet Bölümleriyle İlgili Yükümlülükler 
1386
cc. Yeterli Sayı ve Nitelikte Personel İstihdamı Yükümlülüğü 
1391
dd. Güvenlik Hizmetleri Yükümlülüğü 
1392
ee. Hastane Hijyenini Sağlama ve Enfeksiyondan Koruma Yükümlülüğü 
1394
ff. Tıbbi Kayıt ve Arşiv Sistemi Kurma Yükümlülüğü 
1396
gg. Tıbbi Malzemelerin Temini ve Eczacılık Hizmetleri Yükümlülüğü 
1396
hh. Hastanın Kişisel Verilerini ve Sırrını Koruma Yükümlülüğü 
1397
c. Teşhis ve Tedavi Hizmeti Verme Yükümlülüğü 
1397
aa. Genel Olarak Hastanede Teşhis ve Tedavi Hizmeti Yükümlülüğü 
1397
bb. Uzmanlık Düzeyinde Hizmet Standardı Yükümlülüğü 
1399
cc. Hastanın Bilgilendirilmesi İçin Sistem Kurma Yükümlülüğü 
1400
dd. Tıbbi Girişimler ve İlaç Uygulamalarında Hataları Önleyecek Sistem Kurma Yükümlülüğü 
1401
d. Hasta Bakım Hizmetleri Yükümlülüğü 
1404
e. Hastanenin Acil Tıp Hizmeti Sunma Yükümlülüğü 
1405
B. Özel Hastane İşletenin Sorumluluğu 
1408
1. Hastane İşletenin Sözleşmeden Doğan Sorumluluğu 
1408
a. Hastaneye Kabul Sözleşmesi ve Türleri 
1408
aa. Genel Olarak Hasta ile Hastane İşleteni ve Hekim İlişkisi 
1408
bb. Hastaneye Kabul Sözleşmesi Türleri ve Hukuki Niteliği 
1409
aaa. Hastaneye Tam Kabul Sözleşmesi 
1410
aaaa. Hekimlik Sözleşmesi Olmaksızın Hastaneye Tam Kabul Sözleşmesi 
1410
bbbb. Hekimlik Sözleşmesi Ekli Hastaneye Tam Kabul Sözleşmesi 
1411
bbb. Bölünmüş Hastaneye Kabul Sözleşmesi 
1413
b. Hastaneye Kabul Sözleşmesinin Hukuki Niteliği 
1414
aa. Hastaneye Kabul Sözleşmesinin Kuruluşu ve Hükümleri 
1416
bb. Hastane İşleticisinin Sözleşmeden Doğan Yükümlülükleri 
1417
aaa. Tedavi Etme Yükümlülüğü 
1417
aaaa. Hekimlik Sözleşmesi Olmaksızın Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesinde İşleticinin Tedavi Etme Yükümlülüğü 
1418
bbbb. Hekimlik Sözleşmesi İlaveli Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesinde İşleticinin Tedavi Etme Yükümlülüğü 
1419
cccc. Bölünmüş Hastaneye Kabul Sözleşmesinde İşleticinin Tedavi Etme Yükümlülüğü 
1419
bbb. Hastayı Aydınlatma ve Rızasını Alma Yükümlülüğü 
1420
ccc. Sadakat ve Özen Gösterme Yükümlülüğü 
1421
ddd. Hastane Bakımını Sağlama Yükümlülüğü 
1421
eee. Kayıt Tutma ve Sır Saklama Yükümlülüğü 
1422
c. İşletenin Yükümlülüklerini İhlali Nedeniyle Sorumluluğu 
1423
aa. Tedavi ve Bakım Hizmeti Yükümlülüklerine Aykırılık Nedeniyle Sorumluluk 
1423
bb. Hastane İşletenin Organizasyon Kusuru Nedeniyle Sorumluluğu 
1427
2. Vekaletsiz İş Görme Nedeniyle Sorumluluk 
1430
3. Haksız Fiil Nedeniyle Sorumluluk 
1431
4. Hastane İşletenin Kusursuz Sorumluluk Nedenleri 
1432
a. Çalışanın veya İfa Yardımcısının Eylemlerinden Sorumluluk (TBK 66, 116) 
1432
b. Hastane İşletenin, Adam Çalıştıranın İşletmesel Organizasyon Kusuru Nedeniyle Sorumluluğu (TBK M. 66/III) 
1446
c. İşletenin Bina veya Yapı Eseri Maliki Olarak Sorumluluğu 
1452
d. İşletenin Genel Tehlike Sorumluluğu 
1453
aa. Genel Olarak 
1453
bb. Tehlike Sorumluluğunun Koşulları 
1453
cc. Genel Tehlike Sorumluluğu Açısından Hastane İşletmeciliği 
1456
C. Özel Hastanede Hizmet Veren Doktorun Sorumluluğu 
1459
1. Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesinde Doktorun Sorumluluğu 
1460
a. Doktorluk Sözleşmesi Olmaksızın Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi 
1460
b. Doktorluk Sözleşmesi İlaveli Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi 
1461
2. Bölünmüş Hastaneye Kabul Sözleşmesinde Doktorun Sorumluluğu 
1462
D. Özel Hastane Mesul Müdürü ve Personelinin Eylemleri Nedeniyle Sorumluluk 
1463
III. DOKTOR VE ÖZEL HASTANENİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI 
1465
A. Hukuka Aykırılık 
1465
1. Kavram 
1465
a. Bağımsız Çalışan Doktor Yönünden 
1466
b. Hastane İşleticisi Yönünden 
1466
3. Sözleşme Dışındaki Hukuka Aykırılık 
1467
a. Bağımsız Çalışan Doktor Yönünden 
1467
b. Hastane İşleticisi Yönünden 
1468
B. Kusur 
1468
1. Kusur Kavramı ve Sorumluluk Hukukundaki Yeri 
1468
2. Kusurun Türleri 
1469
a. Kast 
1469
b. İhmal (taksir) 
1470
aa. Tanımı ve Unsurları 
1470
bb. İhmal Kusurunun Saptanması 
1472
3. Tıbbi Sorumlulukta Karşılaşılan Kusur Kalıpları 
1473
a. Tanı Kusurları 
1473
b. Tedavi Yöntemine İlişkin Kusurlar 
1474
c. Beceri Kusurları 
1475
4. Zarar Görenin Kusurunun Tazminata Etkisi 
1477
C. Zarar 
1479
1. Kavram 
1479
2. Zarar Türleri 
1479
D. İlliyet Bağı 
1482
1. Kavram ve İlliyet Bağının Tespiti 
1482
a. Genel Olarak 
1482
b. Yaşama Şansının Yitirilmesi ve İlliyet Bağı 
1487
c. İlliyet Bağının Maddi Zarar Kavramı İçinde Değerlendirilmesi Görüşü 
1489
2. İlliyet Bağının Kesilmesi 
1492
IV. İSPAT YÜKÜ 
1494
A. Genel İspat Kuralları 
1494
1. Yasal Düzenleme 
1494
2. Genel İspat Kuralları 
1496
a. Genel Olarak 
1496
b. İspat Gerekmeyen veya İspat Kolaylığı Sağlayan Haller 
1497
c. İspat ve Delil İkame Yükü 
1500
B. Haksız Fiil Sorumluluğunda İspat 
1502
C. Sözleşmeye Dayalı Sorumlulukta İspat 
1504
D. Hekimin Kusursuzluğunu İspat Yükü 
1508
E. Deliller Üzerinde Bilirkişi İncelemesi Yapılması 
1510
V. SORUMLULUK NEDENLERİNİN YARIŞMASI (TBK M.60) 
1511
A. Genel Olarak TBK’nın 60. Maddesi 
1511
B. Haksız Fiile ve Sözleşmeye Dayalı Sorumluluk Nedenlerinin Karşılaştırılması 
1512
VI. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASI VE TÜKETİCİ MAHKEMELERİNİN YETKİSİ 
1515
A. Genel Olarak 6502 Sayılı Kanun ve Kapsamı 
1515
B. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Göre Sağlık Hizmeti Nedeniyle Hukuki Sorumluluk 
1518
C. Tüketicinin Seçimlik Hakları 
1523
D. Zamanaşımı 
1527
1. Ayıplı Hizmet Nedeniyle Zamanaşımı 
1527
2. Ayıplı Mal Nedeniyle Zamanaşımı 
1528
E. Mahkemenin Görev ve Yetkisine İlişkin Usul Hükümleri 
1528
Mahkemenin Göreviyle İlgili Kararlar 
1529
VII. ZAMANAŞIMI 
1532
A. Sözleşmeye Dayalı Alacaklarda Zamanaşımı 
1532
1. Kanun Hükümleri 
1532
a. 6098 Sayılı Borçlar Kanunu Hükümleri 
1532
b. 6101 Sayılı Türk Borçlar Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun Hükümleri 
1535
2. Genel Olarak Zamanaşımı Hükümleri 
1535
3. Vekalet (Tedavi) Sözleşmesinde Zamanaşımı 
1537
4. Eser Sözleşmesinde Zamanaşımı 
1537
5. Vekaletsiz İş Görmeye Dayalı Alacaklarda Zamanaşımı 
1539
B. Haksız Fiile Dayalı Alacak Haklarında Zamanaşımı 
1540
C. Rücu Davalarında Zamanaşımı 
1541
VIII. SAĞLIK HİZMETLERİ NEDENİYLE DEVLETİN SORUMLULUĞU 
1541
A. Sorumluluğun Hukuki Kaynağı ve Niteliği 
1541
1. Sorumluluğun Hukuki Niteliği 
1541
a. Tarihçe 
1541
b. İdarenin Özel Hukuk Hükümlerine Tabi Sorumluluğu 
1544
c. İdarenin Sorumluluğunun Hukuki Esasları 
1545
2. Kamu Görevlilerinin Sorumluluklarıyla İlgili Sistemler 
1546
B. Genel Sağlık Hizmetleri Nedeniyle Devletin Sorumluluğu 
1550
1. Sağlık Hizmetleri Nedeniyle Devletin Sorumluluğunun Hukuki Temelleri 
1550
2. Genel Olarak Klasik Sağlık Hizmetleri ve Devletin Sorumluluğu 
1554
a. Salgın Hastalıklara Yönelik Tedbirler Hakkındaki Tartışmalar 
1556
aa. Genel Olarak 
1556
bb. Pandemi tedbirlerine uymayanların cezalandırılması 
1564
b. Pandemi Tedbirleri Nedeniyle Devletin Hukuki Sorumluluğu 
1569
4. Devletin Sağlık Alanındaki Düzenleme ve Denetim Yetkisi (Sağlık Kolluğu Fonksiyonu) Nedeniyle Sorumluluğu 
1571
a. İlaç ve Tıbbi Ürünleri Ruhsatlandırma Yetkisi Nedeniyle Sorumluluk 
1571
b. Devletin Özel Hastanelerle İlgili Düzenleme ve Denetim Yetkisi Nedeniyle Sorumluluğu 
1572
C. Kamu Görevlisi Doktorun ve Hastane Personelinin Sorumluluğu 
1574
1. Genel Olarak 
1574
2. İdarenin Kamu Görevlilerine Rücu Talepleri 
1575
1. Kamu Hastanesi Kavramı 
1578
a. Genel Olarak 
1578
aa. Yasa Değişikliğinden Önceki Durum 
1580
bb. 5283 Sayılı Kanun Değişikliğinden Sonraki Durum 
1581
2. Kamu Hastanesi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuki Niteliği 
1583
3. Hizmet Kusuru Nedeniyle İdarenin Sorumluluğu ve Şartları 
1584
a. Hukuka Aykırılık 
1584
b. Hizmet Kusuru Nedeniyle İdarenin Sorumluluğu 
1584
aa. Genel Olarak Hizmet Kusuru 
1584
aaa. Hizmet kusuru kavramı 
1584
bbb. Hizmet Kusurunun Ortaya Çıkış Biçimi 
1587
ccc. Hizmet kusuru–Kişisel Kusur Ayırımı 
1589
ddd. Kişisel Kusur Halinde Husumet ve Yargı Yeri Sorunu 
1591
eee. Hizmet Kusurunun Ağırlık Derecesi Sorunu 
1596
bb. Sağlık Hizmetlerinde Hizmet Kusuru 
1597
c. Zarar 
1601
d. Özel Çalışan Doktorun Kamu Hastanesine Çağrılması veya Hasta Yatırması 
1602
4. Sağlık Hizmetlerinde İdarenin (Devletin) Kusursuz Sorumluluğu 
1603
a. Genel Olarak İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 
1603
b. Sağlık Hizmetlerinde Kusursuz Sorumluluk (Teori ve Uygulama) 
1606
c. Görüşümüz 
1610
E. Tam Yargı Davasında Zarar ve Tazminatın Belirlenmesi Esasları 
1612
1. İdari Sorumluluğun Temel Esasları 
1612
a. Genel Olarak 
1612
b. İlliyet (Nedensellik) Bağının Varlığı 
1615
aa. Genel Olarak 
1615
bb. İlliyet Bağını Kaldıran veya Sorumluluğu Azaltan Nedenler 
1617
aaa. Mücbir Sebep 
1617
bbb. Zarar Görenin Kusuru ve Müterafik Kusur 
1617
ccc. Üçüncü Kişinin Kusurlu Davranışı 
1619
2. Manevi Zarar ve Tazminatın Belirlenmesi 
1619
3. Maddi Zarar ve Tazminatın Belirlenmesi 
1624
a. Genel olarak 
1624
b. Ölüm Nedeniyle Talep Edilebilen Maddi Zararlar 
1625
c. Bedensel Zararlar 
1630
d. Diğer Maddi Zararlar 
1634
e. Maddi Tazminata Faiz Uygulanması 
1634
F. Tam Yargı Davasının Biçimsel Koşulları 
1637
1. Genel Olarak 
1637
2. İdareye Başvuru (Ön Karar) Şartı 
1638
3. İdareye Başvuru Şartının İstisnası 
1639
4. Taraflara İlişkin Şartlar 
1640
5. Dava Açma Süresi 
1641
6. Dava Dilekçesine İlişkin Şartlar ve Örnek Dava Dilekçesi 
1644
IX. UZLAŞMA, ARABULUCULUK VE SULH 
1645
A. Uzlaşma 
1645
B. Arabuluculuk 
1646
C. İdari Uyuşmazlıkların Sulh Yoluyla Çözümlenmesi 
1650
X. TIBBİ KÖTÜ UYGULAMAYA İLİŞKİN ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI 
1652
A. Genel Olarak 
1652
B. Sigorta Yaptırması Gerekenler ve Sözleşme Esasları 
1654
C. Sigortanın Kapsamı 
1656
D. Teminat Kapsamına Girmeyen Haller 
1662
E. Sigortacının Sigortalıya Rücu Hakkı 
1664
F. Zamanaşımı 
1664
İlgili Yargıtay Kararları 
1665
Sekizinci Bölüm
HEKİM, SAĞLIK PERSONELİ, HASTANE VE DEVLETİN TAZMİNAT SORUMLULUĞU İLE İLGİLİ YARGI KARARLARI
I. YARGITAY KARARLARI 
1671
A. Haksız Fiile Dayalı Tazminat Davalarıyla İlgili Kararlar 
1671
1. Kamu Görevlilerinin Yargı Bağışıklığı ve İdari Yargının Görevi 
1671
2. Çocuğun Yaralanmasında Ana–Babanın Tazminat Hakkı 
1671
3. Ceza Davasının Etkisi 
1671
4. Ceninin Tazminat İsteme Hakkı 
1671
5. Tıbbi Kusura Dayalı Tazminat Davaları 
1671
a. Tıbbi Girişimde Özen Kusuru 
1671
b. Ameliyat Kusurları 
1671
c. Hastaya Kalitesiz Tıbbi Cihaz Kullanılması 
1671
d. Hasta Dosyasındaki Kayıtların İspat Gücü 
1671
e. Yenidoğan Çocuğun Hastanede Değiştirilmesi 
1671
f. Enjeksiyon Uygulamaları 
1671
g. Kalp Krizine Geç Müdahale 
1671
6. İlliyet Bağı 
1671
7. Komplikasyonlar – Tedavi Riskleri 
1671
8. Aydınlatma Kusuru – Riskin Bildirilmemesi 
1671
9. Ölüden İzinsiz Organ Alınması 
1671
10. Eczacının Enjeksiyon Nedeniyle Sorumluluğu 
1671
12. Yanlış Rapor Tanzimi Nedeniyle Tazminat Davası 
1671
13. Haksız Şikayet ve Hakaret Nedeniyle Doktorun Tazminat İstemi 
1671
14. Yanıltıcı Reklam Nedeniyle Tüketicinin Sağlığının Bozulması 
1671
15. Hekimin Hastasına Karşı Suç İşlemesi Nedeniyle Tazminat İstemi 
1671
B. Devletin Doktor ve Personele Rücu Hakkı ile İlgili Kararlar 
1671
1. Rücuda İadenin Kapsamı Kusur Oranıyla Sınırlıdır 
1671
• Daha önce hakkında açılan dava sonucu kusuru miktarınca tazminat ödeyen doktora idarenin rücu etmesi mümkün değildir 
1671
• Doktorun kusuru araştırılmadan talep edilen tazminatın tümünden sorumlu tutulması doğru değildir 
1671
• Davalı doktor idarenin ödediği tazminattan kusuru kadar sorumludur 
1671
• Davalı doktor kusurunu aşan miktardan sorumlu tutulamaz 
1671
2. Rücu Tazminatının Belirlenmesinde Hastane İdaresinin Müterafik Kusuru Dikkate Alınmalıdır 
1671
3. Rücu Tazminatında Doktor Lehine Hakkaniyet İndirimi 
1671
• Rücunun amacı sorumlular arasında hakkaniyete uygun bir denge kurulmasıdır 
1671
• Ortopedi ameliyatında hekim kusuru–hakkaniyet indirimi 
1671
• YSŞ raporu ile ATK 3. İhtisas Kurulu raporu arasındaki çelişki giderilmeli 
1671
• Davacı idare kendi kusuruyla neden olduğu icra gideri ve faiz miktarını rücuda talep edemez 
1671
• Doktorun özensizliği var ise de kurumdaki araç ve ilaç eksiklikleri gözetilerek hakkaniyet indirimi yapılmalıdır 
1671
4. Rücu Davasında İnceleme Yöntemi – Kusur Araştırması 
1671
• İdari Yargıda Belirlenen 6/8 Kusur Oranı Doktor ve Hastaneye Ait Olup Bir Kısmı da Kaçınılmazlık Oranıdır 
1671
• Bebeğin ölümü ve rahmin alınmasında hekimin kusurunun araştırılması 
1671
• Rücu için doktora ait kusur usule uygun olarak tespit edilmelidir 
1671
• Rücu davasında hastane şartları, beklenmeyen haller gibi etkenleri gözeten yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırılmalı 
1671
• Doktorun omurga ameliyatındaki kusur miktarı belirlenmeli 
1671
5. Özensiz Muhtelif Tıbbi Girişimler Nedeniyle Doktora Rücu Kararları 
1671
• Ameliyatta gazlı bez unutulması nedeniyle ödenen tazminatın rücu edilmesi 
1671
• Acil serviste iç kanamalı hastaya yapılan girişimde kusur araştırması 
1671
• Hastanın enfekte olmasında davalı doktorun kusur oranı belirlenmeli 
1671
• Öldürücü dozda ilaç yazılması nedeniyle rücu davası–rücunun kapsamı 
1671
• Kan nakli sırasında aids hastalığının bulaştırılması nedeniyle rücu davası 
1671
6. Tedavi Dışındaki Fiilleri Nedeniyle Doktorlara Rücu Davaları 
1671
• Bedeli SSK tarafından karşılanmadığı halde laparoskopik ameliyat yapan doktordan bu bedellerin rücu yoluyla istenmesi – indirim oranı az 
1671
• Medikal şirkete fazla ödeme yapılmasına neden olan doktora rücu 
1671
• Laboratuvar sorumlusu doktorun gereksiz malzeme alımından sorumluluğu 
1671
• Kaybolan bronkoskopi cihazı bedelinin bölüm şefi ve hemşireye rücuu 
1671
• Acil ameliyat malzemesi alınıp kullanılması nedeniyle rücu istemi 
1671
• İdari soruşturmayla görevli doktorun, meslektaşını psikiyatri muayenesine sevk etmesi nedeniyle idarece ödenen tazminatın rücuen istenilmesi 
1671
• Fiş ve alındılarda yapılan usulsüzlük nedeniyle oluşan zarardan dolayı döner sermaye saymanının sorumluluğu 
1671
• İhale ile hastaneye fazla fiyatla nevresim alınması nedeniyle rücu davası 
1671
• Hasta hakkında aids olduğu yayını yapılmasına kusuruyla neden olan başhekime karşı rücu davası 
1671
• Ücretsiz işlemi yapılması nedeniyle hastadan alınmayan tedavi ücretinin doktordan rücu yoluyla talep edilmesi 
1671
7. Davalı Doktor Hakkındaki Cezai veya İdari Takip ve Davaların Beklenmesi 
1671
• Ceza davasında doktorun kusuru ile hasanın ölümü arasında illiyet bağı kurulamadığı kabul edildiğinden rücu davasının reddi gerekir 
1671
• Ceza mahkumiyeti hukuk hakimini bağlar ise de kusurun bilirkişi tarafından belirlenmesi gerekir 
1671
• Kesinleşen ceza mahkemesi kararında doktorun kusurunun olmadığı belirtilerek beraat kararı verilmekle rücu davasının da reddi gerekir 
1671
• Davalı doktor hakkındaki dolandırıcılıkla ilgili ceza soruşturması sonucu araştırılmalı 
1671
• Acil serviste çoğu muayene eden çocuk doktoru hakkındaki cezai ve idari yargı süreçlerinin beklenmesi gerekir 
1671
8. Özel Hastaneye ve Hastanede Çalışan Doktora Karşı Rücu Davası 
1671
9. Özensiz Tedavi Nedeniyle Şef Doktor ve Asistan Doktorun Sorumluluğu 
1671
• Kalp ameliyatı sonrası ölüm nedeniyle klinik şefine rücu davası 
1671
10. Rücu Davasında Doktorun Kurtuluş İmkanı 
1671
C. Tıbbi Eser Sözleşmesiyle İlgili Kararlar 
1671
1. Estetik Ameliyatlarla İlgili Kararlar 
1671
2. Saç Ekimiyle İlgili Kararlar 
1671
3. Diş Proteziyle İlgili Kararlar 
1671
4. Tıbbi Protez Yapımı 
1671
5. Dövme İzinin Silinmesi 
1671
6. Epilasyon İşlemleri 
1671
7. Genel Olarak Eser Sözleşmesiyle İlgili Kararlar 
1671
8. Aydınlatılmış Onam ve Komplikasyonlar 
1671
• Yüz gerdirme ameliyatı– aydınlatma yükümlülüğü ve komplikasyon yönetimi hekimin sorumluluğundadır 
1671
• Komplikasyon konusunda aydınlatma görevinin yerine getirilip getirilmediği ve komplikasyon yönetiminin doğru yapılıp yapılmadığını tartışmayan bilirkişi raporu yetersizdir 
1671
9. İspat Yükü 
1671
10. Hekimin Tedavi Ücreti Alacağı ile İlgili Kararlar 
1671
11. Görevli Mahkeme 
1671
D. Tedavi (Vekâlet) Sözleşmesiyle İlgili Kararlar 
1671
1. Sorumluluğun Kapsamı ve Temel Esaslarıyla İlgili Kararlar 
1671
a. Tedavi Sözleşmesinde Sorumluluğun Hukuki Niteliği Kapsamı 
1671
Hekim en hafif kusurdan da sorumludur – doğum kayıtlarının tutulması da hekimin özen borcu içerisindedir 
1671
Hekimin özen borcunun kapsamı 
1671
Hastaneye kabul sözleşmesinin hukuki niteliği 
1671
b. Bilirkişi Heyetinin Oluşumu ve Raporların Yeterliliği ile İlgili Kararlar 
1671
c. Faiz Alacağının Temerrüdü ve Faizin Türü 
1671
d. Komplikasyonlar ve Bilgilendirilmiş Rıza ile İlgili Kararlar 
1671
Aydınlatıcı onam yükümlülüğü hekim ve hastanenin birlikte sorumluluğudur 
1671
Her türlü tıbbi girişim kişinin aydınlatılmış onamı ile yapılabilir. Ameliyat sonrası kanama komplikasyon ise de davacı bu risk konusunda bilgilendirilmemiştir 
1671
İlaç enjeksiyonunun kemplikasyonu konusunda hasta bilgilendirilmemiştir 
1671
Aydınlatılmış onamda ispat külfeti hekim ya da hastanededir 
1671
2. Hekim Kusuru Nedeniyle Hastanenin Sorumluluğu 
1671
3. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanlığı ile İlgili Kararlar 
1671
Serebral palsi – doğumu uzman olmayan hekimin yaptırması 
1671
Tüp bebek tedavisinde yanlış yumurtalığın alınması 
1671
Doğumda bebeğin omuz sinirlerinin (brakial pleksus) zedelenmesi 
1671
Bebekte korpus kallosum harabiyeti 
1671
Bebeğin anne karnında kalbinin durduğunun geç tespiti iddiası 
1671
4. Ortopedik Tıbbi Girişimlerle İlgili Kararlar 
1671
Ameliyat yerinde enfeksiyon gelişmesi 
1671
Menisküs ameliyatı–enfeksiyon gelişimi– bilirkişi raporu yetersizliği 
1671
Doktorun ölümü nedeniyle vekalet sözleşmesinin sona ermesi 
1671
Yeni yöntem yerine eski ortopedik yöntemin kullanıldığı iddiası 
1671
5. Gözle İlgili Tıbbi Girişimler Hakkındaki Kararlar 
1671
Göz uzmanı ve ilgili uzmanın yer almadığı bilirkişi raporu hükme esas alınamaz 
1671
Matbu onam yetersiz– risk bilinse dahi rıza gösterilirmiydi araştırılmalı 
1671
Laser tedavisi–avastin enjeksiyonu, bilirkişi raporu itirazları karşılamıyor 
1671
Laserle kusurlu astigmat tedavisi– hükümde kısa ve gerekçeli kararın farklılığı 
1671
Aydınlatmada özensizlik–hükmedilen manevi tazminat miktarı yetersiz 
1671
Katarakt ameliyatında retina yırtılması – aydınlatma kusuru 
1671
İstihdam eden şirketin (hastanenin) sorumluluğu 
1671
6. Kardiyolojik Tıbbi Girişimler 
1671
İlk muayenede uygun anamnez alınamadığı için geç teşhis kusuru 
1671
Kalp kapakçığı ameliyatı sonucu enfeksiyon gelişimi–komplikasyon 
1671
Plastik zehirlenmesine bağlı kalp krizi–bilirkişi raporu yetersiz 
1671
Kalp şikayetiyle yatırılan hastanın ertesi gün hastanede kriz geçirerek ölümü 
1671
Ölümün kullanılan ilacın yan etkisine bağlı komplikasyondan meydana gelmesi 
1671
Hastanın yatarak takibi gerektiğinin gözetilmemesi 
1671
Ölümün kalp uzmanının özensizliğinden değil HIV’li kan naklinden olması 
1671
Bypass ameliyatı sonrasında enfeksiyon gelişmesi – yetersiz bilirkişi raporu 
1671
7. Cerrahi Operasyonlarla İlgili Kararlar 
1671
a. Cinsiyet Değişikliği Ameliyatı 
1671
b. Fıtık Ameliyatları 
1671
Kusurlu ameliyat sonrası omurilikte zarar oluştuğu iddiası 
1671
Komplikasyon iyi yönetilemedi – en hafif kusurdan da sorumluluk 
1671
c. Mide ve Karın Bölgesi Ameliyatları 
1671
d. Sünnet Ameliyatı 
1671
e. Boğaz Ameliyatları 
1671
f. Burun – Sinüzit Ameliyatı 
1671
g. Safra Kesesi Ameliyatı 
1671
h. Testis Ameliyatı 
1671
ı. Prostat Ameliyatı ile İlgili Karar 
1671
8. Acil Servis Hizmetleri ile İlgili Kararlar 
1671
Parmak kesiğinin acil serviste onarılmasında tendon kesiğinin gözardı edilmesi 
1671
İlaç enjeksiyonu nedeniyle bacakta sekel oluşması 
1671
Yüksek ateşli çocuğa yanlış teşhis konulması nedeniyle tazminat istemi 
1671
Kalp krizinin geç teşhisi nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemi 
1671
9. İlaç Enjeksiyonları ile İlgili Kararlar 
1671
10. Kanser Teşhis ve Tedavileriyle İlgili Kararlar 
1671
11. Dermatolojik ve Kozmetik Tıbbi Girişimlerle İlgili Kararlar 
1671
12. Yetkisiz Sağlık Personelinin Tıbbi Girişimi 
1671
13. Hatalı Tahlil ve Tetkiklerle İlgili Kararlar 
1671
14. Psikiyatrik Tıbbi Girişimlerle İlgili Kararlar 
1671
15. Radyolojik Tıbbi Girişimler 
1671
16. Teşhis ve Tedavi Kusurlarıyla İlgili Diğer Kararlar 
1671
17. Tedavide Kullanılan Malzemenin Kusurlu Olması 
1671
18. Hekim–Hastanenin Tedavi Ücreti Alacağı ile İlgili Kararlar 
1671
E. Eczaneler ve İlaç Üreticileriyle İlgili Kararlar 
1672
F. Zamanaşımı ile İlgili Kararlar 
1672
G. Yargı Yolu, Görev–Yetki, Islah ve Kesin Delil ile İlgili Kararlar 
1672
H. Tıbbi Cihaz Sigortası ve Sigortacının Sorumluluğu 
1672
• Medikal cihaz sigortacısının arıza riski nedeniyle ödediği güvence bedelini servis hizmeti veren şirketten rücu yoluyla talep etmesi 
1672
I. Sosyal Güvenlik Kurumuyla İlgili Kararlar 
1672
1. SGK’nın Eczane Aleyhine Açtığı Dava 
1672
2. SGK'nın Doktor veya Hastane Aleyhine Açtığı Davalar 
1672
3. Eczacılarca SGK Aleyhine Açılan Davalar 
1672
4. Tedavi Kusuru Nedeniyle SGK Aleyhine Açılan Davalar 
1672
5. Acil Tıbbi Müdahaleler Nedeniyle Yapılan Tedavi Giderlerinin SGK’dan Talep Edilmesi 
1672
Dokuzuncu Bölüm
SAĞLIK VE TEDAVİ HİZMETLERİ NEDENİYLE DEVLETİN SORUMLULUĞU İLE İLGİLİ YARGI KARARLARI
I. SAĞLIK VE YAŞAMA HAKLARINA DAİR ANAYASAL İLKELER VE DEVLETİN YÜKÜMLÜLÜKLERİYLE İLGİLİ AYM KARARLARI 
1673
II. DANIŞTAY KARARLARI 
1673
A. Usul Kararları 
1673
1. Tazminat Başvurusunu Reddeden İdare Kararının İptal Davasına Konu Olamayacağı 
1673
2. Yetkili Yargı Yerinin Belirlenmesi Kararı 
1673
3. Dava Açma Süresiyle İlgili Kararlar 
1673
4. Bilirkişi Raporunun Yetersizliği 
1673
5. Bilirkişi Raporlarının Tebliği Zorunluluğu 
1673
6. Davanın İhbarı ve Davaya Müdahale 
1673
7. Vekalet Ücretiyle İlgili Kararlar 
1673
B. Kusursuz Sorumluluk İlkesinin Uygulanabilirliği 
1673
1. Ameliyat Masasındaki Arıza Nedeniyle İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 
1673
2. Sevkli Hastanın Yolda Ölümünde Kusursuz Sorumluluk İlkesinin Uygulanamayacağı 
1673
3. Kusur İncelemesi Yapma Zorunluluğu ve Kusursuz Sorumluluk İlkesine Dayanılamayacağı 
1673
4. Tedavi Hizmetinde Kusursuz Sorumluluk İlkesinin Uygulanabilirliği 
1673
C. Sağlık Hizmeti Nedeniyle İdarenin Sorumluluğunun Hukuki Esasları 
1673
1. Sağlık Hizmetlerinde İdarenin Sorumluluğunun Esaslarıyla İlgili Kararlar 
1673
2. Genel Olarak İdarenin Sorumluluğunun Esaslarıyla İlgili Kararlar 
1673
D. Tıbbi Hizmet Kusuruna Dayalı Kararlar 
1674
1. Hastayı Aydınlatma Kusuru ve Komplikasyonlar 
1674
a. Aydınlatma Yükümlülüğünün İhlaliyle İlgili Kararlar 
1674
b. Komplikasyonlar ve Sorumlulukla İlgili Kararlar 
1674
2. Hasta Dosyasının Düzenli Tutulmaması – Hasta Hakkı 
1674
3. Kadın –Doğum ve Yenidoğan Sağlık Hizmetleri 
1674
Ağır hizmet kusuru yoksa da illiyet bağı kopmadığından manevi tazminat verilmeli 
1674
Normal doğum sırasında acil sezaryen yapılmasına karşın bebeğin kurtarılamaması 
1674
Doğumda bebeğin omuz zedelenmesi nedeniyle hizmet kusuru iddiası 
1674
Gebeliğin 38. haftasında sakat çocuk doğurtularak ölümüne neden olunduğu iddiası 
1674
Bebekte down sendromunun tespit edilememesinde hizmet kusurunun araştırılması 
1674
4. Teşhis Hatası – Hatalı Rapor Verilmesi 
1674
5. Kanser Teşhis ve Tedavileri ile İlgili Kararlar 
1674
6. Ameliyat Kusurları 
1674
a. Guatr Ameliyatı– Paratroid Bezinin Hasar Gördüğü–Alındığı İddiası 
1674
b. Tonsilit Ameliyatı Sonrası Solunum Dolaşım Durması 
1674
c. Hekim Kusuru Nedeniyle İkinci Kez Apandisit Ameliyatı Yapılması 
1674
d. Bel Fıtığı Ameliyatında Hastanın Ölümüne Neden Olunması 
1674
e. Ameliyat Sırasında Hastada Pens veya Bez Unutulması – Ağır Kusur 
1674
f. Burun Ameliyatında Sol Gözde Fonksiyon Kaybına Neden Olunması 
1674
g. Hekim Kusuru İddiasının Kanıtlanamaması Nedeniyle Davanın Reddi 
1674
ğ. Eldeki Sinir Kesisinin Kusurlu Tedavisi Nedeniyle Manevi Tazminat İstemi 
1674
i. Göz Ameliyatında Özensizlik ve Hizmet Kusuru 
1674
j. Kusurlu Sünnet Operasyonu Nedeniyle Cinsel Yeteneğin Yitirilmesi 
1674
k. Boyun Fıtığı Ameliyatı Sonucu Felç Kalınması Nedeniyle Tazminat İstemi 
1674
ı. Kopan Kolun Uygunsuz Nakli – Ameliyatlı Kolun Kangren Olup Kesilmesi 
1674
7. Narkoz Kusurları 
1674
8. Kusurlu Enjeksiyon Uygulamaları 
1674
9. Genel Tıbbi Girişim (Özen) Kusurları 
1674
a. Sol Karın Fıtığı Teşhisiyle Sağ Taraf Fıtığının Ameliyat Edilmesi 
1674
b. Ameliyatta Gazlı Bez Unutulması Ağır Hizmet Kusurudur– Manevi Tazminat Az 
1674
c. Çocuğun Tetkik Yapılmadan, Serum Alırken Acil Servisten Taburcu Edilmesi 
1674
d. Ölümle İlliyet Bağı Kurulamadığı İçin Maddi Tazminat İsteminin Reddi Yerinde İse de Manevi Tazminata Hükmedilmeli 
1674
e. Paslı Demir Üzerine Düşüp Kolu Kırılan Hastaya Tetanos Aşısı Yapılmadığı İddiası 
1674
f. Felç Hali ile Hizmet Kusuru Arasında İlliyet Bağının Kurulamaması 
1674
g. Çocuğun Ölümü Nedeniyle Tazminat İstemi – Dava Tarihinin Faiz Başlangıcı İçin Esas Alınması 
1674
ğ. Ortopedik Tıbbi Girişimlerdeki Kusur Nedeniyle Tazminat Talepleri 
1674
h. Uygun Tetkik ve Tedavi Yapılmaması Nedeniyle Hizmet Kusuru 
1674
i. İdarenin Tüm Belgeleri Sunamadığı Gözetilmeden ve Yeterince İnceleme Yapılmadan Hizmet Kusurunun Bulunmadığı Kabul Edilemez 
1674
j. Potasyum Klorürün Setten Hızla Verilmesi Nedeniyle Çocuğun Ölümüne Neden Olunması 
1674
k. Yanlış Tedavi Nedeniyle Sakat Kalma İddiası, Yetersiz Bilirkişi Raporu 
1674
l. Personelin İlgisizliği Nedeniyle Raşitizm Hastası Çocuğun El Parmaklarının Kesilmesine Neden Olunması Hizmet Kusuru 
1674
m. Ambulansla Hasta Nakli Sırasında Gerekli Sağlık Hizmetinin Verilmediği İddiası 
1674
n. Konsültasyon İstenmemesi Nedeniyle Özensiz Tıbbi Girişim ve Hizmet Kusuru 
1674
o. Bebekteki Yanığın Tedavisinde Özensizlik ve Hizmet Kusuru 
1674
ö. Kazazedenin Kusurlu Tedavi ile Ölümüne Yol Açılması– Ağır Hizmet Kusuru 
1674
p. Baş Ağrısı ile Başvuran Hastanın Tedavisinde Özensizlik Nedeniyle Ölümü 
1674
r. Bir Kolu Olmayan Bebeğin Engelli Olarak Doğumuna Neden Olunması 
1674
10. Acil Serviste Teşhis ve Tedavi Kusurları 
1674
11. Hastane Enfeksiyonları 
1674
12. Aşı Uygulamaları 
1674
13. Psikiyatrik Hastalıklarda Teşhis ve Tedavi Kusurları 
1674
14. Yanlış İlaç, Kan, Serum, vb. Verilmesi 
1674
15. Kreşte Su Yerine Deterjan İçirilmesi – Davanın Islahı 
1674
17. İlacın Yan Etkisi 
1674
18. İlliyet Bağı 
1674
20. Hastane Güvenlik Hizmeti 
1674
a. Hastanede Ateşli Silahla Yaralanma Nedeniyle Tazminat İstemi 
1674
b. Hastaneden Bebek Kaçırılması 
1674
21. Sağlık Hizmetinin Kuruluş ve İşleyişinde Kusur 
1674
a. Göz Ameliyatı Sonunda Hastane Enfeksiyonu Gelişmesi 
1674
b. Ameliyat Malzemesini Temin Kusuru ve Kadın Hastaya Erkek Personelin Bakım Yapması 
1674
c. İcapçı Nöbetçinin Hastaneye Gelip Müdahalede Bulunmaması 
1674
d. Hastanedeki Tedavide Hekim Kusurunun Bulunması 
1674
e. İleri Tedavi İçin Hastanın Sevkinde Gerekli Özenin Gösterilmemesi 
1674
f. Ameliyat Sonrası Uyanma Odasının ve Görevlinin Bulunmaması 
1674
g. Uzman Hekimin Ameliyata Katılmaması ve Asistan Doktorun Ameliyat Yapması – Hastanenin Organizasyon Kusuru 
1674
ğ. İlçe Devlet Hastanesinde Hizmet Kusurunun Tespiti 
1674
h. Hasta Bakım Hizmetinde Aksaklık – Çocuğun Ölümü 
1674
ı. Jeneratör Arızası Nedeniyle Ameliyatın Zamanında Yapılamaması 
1674
i. Tedavi Kayıtlarının Tutulmamasının Başlıbaşına Hizmet Kusuru Olabileceği 
1674
22. Birden Fazla İdarenin Hizmet Kusuru 
1674
23. Ceza Davasının Etkisi – Beklenmesi 
1674
24. Doktorun Sağlık Hizmeti Sırasında Ölümü Nedeniyle Tazminat İstemi 
1674
25. Hizmet Kusurunun Bulunmadığı Kabul Edilen Vakalar 
1674
E. Maddi ve Manevi Tazminatın Kapsamıyla İlgili Örnek Kararlar 
1674
Efor kaybı tazminatı 
1674
Destekten yoksunluk tazminatı koşulları–evlenme indirimi–faiz 
1674
Faiz başlangıç tarihi idareye başvuru tarihi olarak belirlenmeli 
1674
Artırılan tazminat için idarenin temerrüde düştüğü tarihin belirlenmesi 
1674
Özel bakım ücreti brüt asgari ücret üzerinden hesaplanmalı 
1674
Kusurlu tedavi nedeniyle maddi manevi tazminata hükmedilmesi 
1674
Kusurla ölüm arasında illiyet kurulamasa da manevi tazminata hükmedilmeli 
1674
F. Tıbbi Konularla İlgili İdari İşlemler ve Yaptırımların İptali Davaları 
1674
1. Kadın Doğum Uzmanının ‘Plastik Cerrah’ Unvanını Kullanması 
1674
2. Göğüs Büyütücü Ürün İlanı Nedeniyle İdari Para Cezası 
1674
3. İzinsiz Tedavi Amaçlı Ürün Satış İlanı Verilmesi 
1674
4. Reklam Yasağına Aykırılık Nedeniyle Verilen İdari Cezanın İptali Davası 
1674
5. İşyeri Hekimliği Yapma Talebinin Reddi İşleminin İptali İstemi 
1674
6. Estetik Amaçlı IPL Cihazıyla İlgili Sağlık Bakanlığı Genelgesinin İptali İstemi 
1674
7. Muayenehanede ESWL Cihazı ile Taş Kırma İşlemine İzin Verilmemesi 
1674
8. Kanser Tedavisinde Kullanılan İlacı Süreyle Sınırlandıran Genelgenin İptali İstemi 
1674
9. Hasta Hakları Kurulunun Doktorla İlgili 'Hak İhlali' Kararının İptali İstemi 
1674
III. ASKERİ SAĞLIK HİZMETLERİYLE İLGİLİ KARARLAR (ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ VE DANIŞTAY KARARLARI) 
1674
A. Hastalığın Oluşumunda Askerlik Görevinin Etken Olmaması 
1674
B. Tedavi Kusurları – Hizmet Kusuru 
1674
1. Kolonya İçen Askerin Tedavi Edilememesi Nedeniyle Ölümü 
1674
2. Ameliyat Sonucunda Ölen Subayın Yakınlarının Tazminat İstemi 
1674
3. Böbrek Yetmezliğinin Geç Teşhisi Nedeniyle Astsubayın Ölümü 
1674
4. Koşuda Nefes Darlığı Geçiren Erin Fenalaşıp Ölmesi 
1674
5. Geç Teşhis Nedeniyle Apandisit Patlaması Sonucu Erin Ölümü 
1674
6. Bünyesel Böbrek Yetmezliği Gelişmesi Nedenlerle 
1674
7. Kafatasındaki Kurşunun Geç Tespit Edilmesi Nedeniyle Maddi Manevi Zarar İddiası 
1674
C. Ameliyat Kusurları – Hizmet Kusuru 
1674
1. Hatalı Ameliyat Nedeniyle Çalışamaz Duruma Gelen Erin Tazminat İstemi 
1674
2. Askeri Hastanede Kusurlu Ameliyat Nedeniyle Sakat Kalındığı İddiası 
1674
D. Komplikasyon – Hizmet Kusuru 
1674
1. Kalp Ameliyatının Komplikasyonu Sonucunda Hastanın Ölümü 
1674
2. Ameliyat Komplikasyonu Olarak Bacakta Felç Gelişmesi 
1674
3. Katarakt Ameliyatı Sonrasında Gözde Enfeksiyon Gelişmesi 
1674
E. Kuduz Aşısının Yan Etkisi – Hizmet Kusuru 
1674
F. Askere Alma Muayenesinde Elverişsizliğin Belirlenememesi 
1674
G. İlaca Bağlı Alerji Sonucu Ölüm 
1674
Ğ. AYİM’in Kapanması Nedeniyle Yargı Yeri Sorunlarıyla İlgili Kararlar 
1674
IV. DEVLETİN SORUMLULUĞUYLA İLGİLİ BAZI AYM KARARLARI 
1674
Prematüre doğan çocuğun özel sağlık kuruluşundaki tedavi giderlerinin devlet tarafından karşılanmaması nedeniyle hak ihlali iddiası 
1674
EKLER
I. ALMANYA FEDERAL MAHKEMESİ KARARLARI 
1675
II. CERRAHIN SORUMLULUĞU HAKKINDA İSVİÇRE FEDERAL MAHKEMESİ’NİN
BİR KARARI 
1675
Kaynaklar 
1677
Kavram Dizini 
1703
Yazarın Mesleki Yayınları 
1708