3. Ani – Sürekli ve Dönemli Edimler
4
4. Bölünebilen ve Bölünemeyen Edimler
4
5. Çeşit (Cins, Tür) ve Parça Borçları
4
III. ALACAK VE TALEP HAKKI
6
A. Zamanaşımına Uğramış Alacaklar
7
B. Kumar ve Bahisten Doğan Borçlar
7
C. Evlenme Simsarlığından Doğan Borçlar
8
D. Ahlaki Bir Ödevin Yerine Getirilmesinden Kaynaklı Borçlar
8
V. BORÇ İLİŞKİSİNDEN DOĞAN HAKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER
8
A. Borç İlişkisinden Doğan Haklar
8
3. Tali (İkincil) Haklar
9
a. Yenilik Doğuran Haklar
9
b. Def’i Hakları ve İtiraz
10
B. Borç İlişkisinden Doğan Yükümlülükler
11
1. Asli Edim Yükümlülüğü
11
2. Yan (Tali) Edim Yükümlülüğü
11
VI. BORÇ VE SORUMLULUK
12
A. Mal Varlığı ile Sorumluluk
12
1. Sınırsız Sorumluluk
12
a. Miktar Bakımından Sınırlı Sorumluluk
13
b. Konu Bakımından Sınırlı Sorumluluk
13
BORÇLAR HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ
B. Nisbilik İlkesinin İstisnaları
15
1. Nisbi Hakların Kuvvetlendirilmesi
15
2. Tam Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmeler
16
II. İRADE ÖZERKLİĞİ İLKESİ
16
IV. KUSURLU SORUMLULUK İLKESİ
17
V. KARŞILIKLILIK (İVAZLILIK) İLKESİ
17
VI. ÜÇÜNCÜ KİŞİ ALEYHİNE BORÇ YARATILAMAMASI İLKESİ
17
BORÇ İLİŞKİSİNİN KAYNAKLARI
HUKUKİ İŞLEMLER VE ÖZELLİKLE SÖZLEŞMELER
I. HUKUKİ İŞLEM TANIMI
19
II. HUKUKİ İŞLEM TÜRLERİ
19
A. Mal Varlığına Yaptıkları Etki Bakımından Hukuki İşlemler
19
B. Nedene Bağlı Olup Olmamaları Hukuki İşlemler
20
C. Etkilerini Doğurdukları Zaman Bakımından Hukuki İşlemler
21
D. İşleme Katılan Taraf Sayısı Bakımından Hukuki İşlemler
21
III. SÖZLEŞMEDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ
21
1. Tek Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler
21
2. İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler
22
a. Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler
22
b. Eksik İki Taraf Borç Yükleyen Sözleşmeler
22
4. Nedeni Gösterilmeyen Borç Tanıması (Soyut Borç İkrarı)
23
C. Sözleşmelerin Kurulması
23
aa. Hazır Olanlar Arasında
26
bb. Hazır Olmayanlar Arasında
26
4. İlan Yoluyla Ödül Sözü Verme
29
5. Sözleşmenin Hükümlerini Doğurma Anı
29
D. Sözleşmelerin Geçerliliği İçin Aranan Koşullar
29
1. Bütün Sözleşmeler İçin Aranan Koşullar
29
a. Tarafların Sözleşme Yapma Ehliyetine Sahip Olması
29
b. Sözleşmelerin Konusunun Emredici Hukuk Kurallarına, Kamu Düzenine, Genel Ahlaka ve Kişilik Haklarına Aykırı Olmaması
30
c. Sözleşmelerin Konusunun İmkânsız Olmaması
30
d. İrade Beyanlarının Sağlıklı Olması
31
aaa. Açıklamada (Beyanda) Yanılma
31
aaaa. Sözleşmenin Niteliğinde Yanılma
32
bbbb. Sözleşmesinin Konusunda Yanılma
32
cccc. Sözleşmenin Karşı Tarafında Yanılma
32
dddd. Sözleşmenin Konusunda Yer Alan Kişide Yanılma
32
eeee. Miktarda Yanılma
32
ddd. Yanılmanın Sonuçları
34
aaaa. Sözleşmeyi İptal Hakkı
34
bbbb. Tazminat Sorumluluğu
34
aaa. Sözleşmenin Tarafının Aldatması
35
bbb. Üçüncü Kişinin Aldatması
35
ddd. Aldatmanın Sonuçları
36
e. Muvazaa Bulunmaması
37
bb. Muvazaanın Sonuçları
38
dd. İnançlı İşlem İle Farkı
39
2. Bazı Sözleşmeler İçin Aranan Koşullar
40
a. Sözleşmenin Şekle Uygun Yapılması
40
aaa. Yasal Geçerlilik Şekli
40
bbb. İradi Geçerlilik Şekli
41
b. Aşırı Yararlanma (Gabin) Bulunmaması
43
aa. Aşırı Yararlanmanın Unsurları
43
bb. Aşırı Yararlanmanın Sonuçları
43
aaa. Sözleşmeyi İptal Hakkı
43
bbb. Edimler Arasındaki Oransızlığın Giderilmesini İsteme Hakkı
44
c. Sözleşmenin Genel İşlem Koşullarına Uygun Olması
44
bb. Genel İşlem Koşullarının Unsurları
44
aaa. İleride Çok Sayıdaki Benzer Sözleşmede Kullanmak Amacıyla Önceden Hazırlanma
44
bbb. Bir Tarafça Tek Taraflı Hazırlanıp Karşı Tarafa Sunulma
44
ccc. Genel ve Soyut Nitelikte Olma
45
cc. Genel İşlem Koşullarının Denetimi
45
aaa. Yürürlük Denetimi
45
dd. Genel İşlem Koşullarını Değiştirme yasağı
46
E. SÖZLEŞMELERDE YOKLUK VE GEÇERSİZLİK
46
2. Kesin Hükümsüzlük (Butlan)
46
4. Noksanlık (Askıda Hükümsüzlük)
47
5. İptal Edilebilirlik
47
a. Düzelebilir Hükümsüzlük
48
b. Bozulabilir Geçerlilik
48
1. İradi – Kanuni Temsil
49
2. Doğrudan – Dolaylı Temsil
49
2. Temsil Yetkisinin Çeşitleri
51
b. Süreli – Süresiz Yetki
51
c. Aktif – Pasif Yetki
51
d. Tek Başına Yetki – Müteselsil Yetki – Birlikte (Müşterek) Yetki
51
3. Temsil Yetkisinin İçeriği
52
4. Temsil Yetkisinin Sona Ermesi
52
aa. Yetkinin Sınırlanması veya Geri Alınması
52
b. Kendiliğinden Sona Erme
52
bb. Temsil Yetkisi Verilen Hukuki İşlemin Yapılması
52
cc. Ölüm, Ehliyetsizlik ve Diğer Durumlar
53
D. Yetkisiz Temsil ve Sonuçları
53
2. Yetkisiz Temsilin Sonuçları
53
E. Temsilcinin Kendisiyle Sözleşme Yapması ve Çifte Temsil
54
HAKSIZ FİİLDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ
II. HAKSIZ FİİL SORUMLULUĞU (KUSURLU SORUMLULUK)
55
B. Kusurlu Sorumluluğun Koşulları
55
b. Hukuka Uygunluk Nedenleri
56
aa. Zarar Görenin Rızası
56
bb. Üstün Nitelikte Kamusal Yarar
57
cc. Üstün Nitelikte Özel Yarar
57
dd. Kamu Hukukuna Dayanan Yetkinin Kullanılması
57
ee. Özel Hukuka Dayanan Yetkinin Kullanılması
57
ff. Hakkın Korunması İçin Kuvvet Kullanımı
58
gg. Haklı Savunma (Meşru Müdafaa)
58
hh. Zorunluluk (Iztırar) Hâli
59
aa. Maddi – Manevi Zarar
60
bb. Fiili Zarar – Yoksun Kalınan Kâr
60
cc. Doğrudan Zarar – Dolaylı Zarar – Yansıma Zarar
60
bb. Yarışan Nedensellik
63
cc. Seçimlik Nedensellik
63
c. Öne Geçen Nedensellik
63
d. Nedensellik Bağının Kesilmesi
64
III. KUSURSUZ SORUMLULUK
64
B. Hakkaniyet Sorumluluğu
65
1. İnsan Çalıştıranın Sorumluluğu
65
b. Sorumluluğun Koşulları
65
aa. Çalışan İle İnsan Çalıştıran Arasında İstihdam İlişkisinin Mevcut Olması
65
bb. Çalışanın Hukuka Aykırı Eylemiyle İşin Görüldüğü Sırada Üçüncü Bir Kişiye Zarar Vermiş Olması
66
cc. İnsan Çalıştıranın Kurtuluş Kanıtı Getirmemiş Olması
67
c. Zararın Çalışana Rücu Edilmesi
67
d. İfa Yardımcısının Eyleminden Doğan Sorumluluk İle Karşılaştırılması
68
2. Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu
69
aa. Bir Hayvanın Bakımının ve Yönetiminin Üstlenilmiş Olması
69
bb. Hayvanın İçgüdüsel Hareketle Zarara Neden Olması
70
cc. Kurtuluş Kanıtı Getirilmemiş Olması
70
3. Yapı Malikinin Sorumluluğu
70
aa. Bir Bina veya Yapı Eserinin Bulunması
71
bb. Bina veya Yapı Eserinin Yapımında Bozukluk veya Bakımında Eksiklik Olması
71
cc. Yapımdaki Bozukluk veya Bakımdaki Eksiklik Nedeniyle Bir Başkasının Zarara Uğramış Olması
71
4. Ev Başkanının Sorumluluğu
72
aa. Evi Yönetme Yetkisine Sahip Bir Ev Başkanının Olması
72
bb. Ev Halkından Olan Küçük, Kısıtlı, Akıl Hastalığı veya Akıl Zayıflığı Bulunan Kişinin Bir Başkasına Zarar Vermiş Olması
72
cc. Kurtuluş Kanıtı Getirilmemiş Olması
73
5. Taşınmaz Malikinin Sorumluluğu
73
aa. Taşınmazın Malikinin Mülkiyet Hakkını, Bu Hakkın Yasal Kısıtlamalarına Aykırı Kullanmış Olması
73
bb. Bir Başkasının Zarara Uğramış Olması
73
D. Tehlike Sorumluluğu
74
2. Karayolları Trafik Kanunu’na Göre Motorlu Araç İşletmeden Doğan Sorumluluk
74
aa. Motorlu Aracın Karayolunda İşletilmesi
75
bb. Motorlu Aracın İşletilmesinin Bir Kimsenin Ölmesine, Yaralanmasına ya da Bir Şeyin Zarara Uğramasına Neden Olması
76
c. İşleten ve Varsa Teşebbüs Sahibinin Sorumluluktan Kurtulması
76
IV. BİRDEN FAZLA KİMSENİN AYNI ZARARDAN SORUMLU OLMASI
77
A. Dış İlişkide Sorumluluk
77
B. İç İlişkide Sorumluluk
77
V. MADDİ VE MANEVİ ZARARIN TAZMİNİ
77
B. Maddi Zararın Tazmini
77
2. Zararın ve Kusurun İspatı
78
3. Zararın Belirlenmesi
78
a. Ölüm ve Bedensel Zarar
79
cc. Ölüm ve Bedensel Zararın Belirlenmesi
80
c. Kişilik Hakkının Zedelenmesi
81
C. Manevi Zararın Tazmini
81
VI. CEZA MAHKEMESİ KARARLARININ HUKUK MAHKEMESİNE ETKİSİ
82
VII. TAZMİNAT İSTEMİNDE ZAMANAŞIMI
83
B. Rücu İsteminde Zamanaşımı
83
C. İfadan Kaçınma Hakkı
83
VIII. SORUMLULUK NEDENLERİNİN YARIŞMASI
83
II. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMENİN KOŞULLARI
85
D. Haklı Neden Bulunmaması
85
III. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDE ÖZEL DURUMLAR
86
IV. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDE GERİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
87
V. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDE ZAMANAŞIMI
88
BORÇ İLİŞKİSİNİN HÜKÜMLERİ
I. GENEL OLARAK İFA KAVRAMI
89
A. İfayı Gerçekleştirecek Kişi
89
2. Üçüncü Kişinin Borcu İfasının Sonuçları
90
B. İfanın Gerçekleştirileceği Kişi
90
2. İfa Amacıyla (Uğruna) Edim
91
D. Parça Borçlarında ve Çeşit (Cins) Borçlarında İfa
92
E. Seçimlik Borçta İfa
92
F. Bölünemeyen Edimde İfa
92
G. Para Borçlarında İfa
93
2. Yabancı Para Borçlarında İfa
93
aaa. Anapara Faizinin Taraflarca Kararlaştırılması Durumunda Faizin Belirlenmesi
95
bbb. Anapara Faizinin Taraflarca Kararlaştırılmaması Durumunda Faizin Belirlenmesi
96
bb. Temerrüt (Gecikme) Faizi
96
aaa. Temerrüt Faizinin Taraflarca Kararlaştırılması Durumunda Faizin Belirlenmesi
96
bbb. Temerrüt Faizinin Taraflarca Kararlaştırılmaması Durumunda Faizin Belirlenmesi
97
cc. Yabancı Para Borçlarında Faiz
97
dd. Bileşik (Mürekkep) Faiz
97
4. Para Borçlarında İfanın İspatı ve Mahsup
98
aa. Makbuz İsteme Hakkı
98
bb. Senedin Geri Verilmesini İsteme Hakkı
98
B. İfa Yerinin Belirlenmesi
101
1. Taraflarca Belirlenmesi
101
2. Kanunen Belirlenmesi
101
C. Sürelerin Hesaplanması
102
1. Aya İlişkin Sürelerde Vade
102
2. Diğer Sürelerde Vade
102
4. Sürenin Uzatılması
103
D. Borcun Erken İfası
103
E. Karşılıklı Borç Yükleyen Sözleşmelerde İfa Sırası ve İfa Güçsüzlüğü
104
VI. ALACAKLININ TEMERRÜDÜ
105
1. Borçlu, Edimini Gereği Gibi Alacaklıya Sunmuş Olmalıdır
105
2. Alacaklı Edimi Kabulden Kaçınmış Olmalıdır
105
3. Edimi Kabulden Kaçınma Haksız Olmalıdır
105
4. Sözleşmeden Dönme Hakkı
107
5. Alacaklıdan Kaynaklanan İfaya İlişkin Diğer Engeller
107
II. BORÇLARIN İFA EDİLMEMESİNİN GENEL SONUÇLARI
109
A. Aynen İfa İsteme Hakkı
109
B. Tazminat Sorumluluğu
109
C. Sözleşmeden Dönme Hakkı
110
III. BORÇLUNUN YARDIMCI KİŞİLERİN EYLEMLERİ NEDENİYLE SORUMLULUĞU
110
IV. SORUMSUZLUK ANLAŞMALARI
110
1. Taraflar Arasında Geçerli Bir Sorumsuzluk Anlaşması Bulunmalıdır
110
2. Sorumsuzluk Anlaşması Ağır Kusura İlişkin Olmamalıdır
111
V. BORCUN İFA EDİLMEME DURUMLARI
111
2. Sonradan Oluşan İfa İmkansızlığı
112
b. Kusurlu İfa İmkansızlığı
112
c. Kusursuz İfa İmkansızlığı
112
d. Kısmi İfa İmkansızlığı
113
B. Borcun Gereği Gibi İfa Edilmemesi (Kötü İfa)
113
VI. BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ
114
B. Borçlu Temerrüdünün Koşulları
114
1. Borç Muaccel Olduğu Halde İfanın Gerçekleşmemiş Olması
114
2. Alacaklının, Borçluya İhtarda Bulunması
115
b. İhtara Gerek Olmayan Durumlar
115
aa. İfa Günü Açıkça Belirlenmişse
115
bb. İfa Gününü Belirleme Yetkisi Sözleşmeyle Taraflardan Birine Bırakılmışsa
115
cc. İhtarda Bulunmak Faydasız Olacaksa
115
dd. Haksız Fiil veya İyiniyetli Olmayan Sebepsiz Zenginleşme Varsa
116
3. Borçlunun Edimi İfadan Kaçınma Hakkının Bulunmaması
116
4. Borcun İfası Mümkün Olmalıdır
116
C. Borçlunun Temerrüdünün Sonuçları
116
a. Aynen İfa ve Gecikme Tazminatı
116
bb. Gecikme Tazminatı
116
b. Beklenmeyen Halden Sorumluluk
116
2. Para Borçları Bakımından Özel Sonuçları
117
a. Temerrüt (Gecikme) Faizi
117
2. Karşılıklı Borç Yükleyen Sözleşmelerde Sonuçları
118
b. Borçluya Süre (Mehil) Verilmesi
118
aa. Aynen İfa ve Gecikme Tazminatı
119
bb. Aynen İfadan Vazgeçme ve Olumlu (Müspet) Zararın Tazmini
119
cc. Sözleşmeden Dönme ve Olumsuz (Menfi) Zararın Tazmini
119
aaa. Sözleşmeden Dönme
119
d. Sürekli Edimli Sözleşmelerdeki Özel Sonuçlar
120
BORÇ İLİŞKİSİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİSİ
I. ALACAKLIYA HALEF OLMA
121
II. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN EDİMİNİ ÜSTLENME
121
III. ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞME
121
A. Eksik Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmeler
122
B. Tam Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmeler
122
BORÇLARIN SONA ERMESİ VE ZAMANAŞIMI
II. SONA ERME NEDENLERİ
123
D. Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi
124
a. Alacak ve Borçların Karşılıklı Olması
125
b. Borcun, Para Borcu veya Aynı Türden (Özdeş) Bir Borç Olması
125
c. Borçların Muaccel Olması
126
d. Takastan Feragat Edilmemiş Olması
126
3. Takas Hakkının Kullanılamayacağı Alacaklar
126
II. ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
127
B. On Yıllık Zamanaşımı
127
C. Beş Yıllık Zamanaşımı
128
D. Zamanaşımının Başlangıcı
128
E. Zamanaşımından Feragat
129
IV. ZAMANAŞIMININ DURMASI
129
V. ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ
129
BORÇ İLİŞKİSİNDE ÖZEL DURUMLAR
I. MÜTESELSİL BORÇLULUK
131
B. Müteselsil Borçluluğun Doğuşu
131
C. Müteselsil Borçluluğun Hükümleri
132
1. Alacaklı ile Borçlular Arasındaki (Dış İlişkideki) Hükümleri
132
2. Borçluların Kendi Arasındaki (İç İlişkideki) Hükümleri
134
II. MÜTESELSİL ALACAKLILIK
134
B. Müteselsil Alacaklılığın Doğuşu
135
C. Müteselsil Alacaklılığın Hükümleri
135
A. Geciktirici Koşul – Bozucu Koşul
137
B. İradi Koşul – Tesadüfi Koşul
138
C. Olumlu Koşul – Olumsuz Koşul
138
BAĞLANMA PARASI, CAYMA PARASI VE
B. Ceza Koşulu Türleri
142
1. Seçimlik Ceza Koşulu
142
2. İfaya Eklenen Ceza Koşulu
142
3. İfa Yerine Ceza Koşulu
142
C. Ceza Koşulunun Hükümleri
142
BORÇ İLİŞKİLERİNDE TARAF DEĞİŞİKLİKLERİ
II. ALACAĞIN DEVRİ TÜRLERİ
145
A. Yasal ve Yargısal Devir
145
A. Devir Yasağının Bulunmaması
145
B. Alacaklı ve Üçüncü Kişi Arasında Yazılı Sözleşme Yapılması
146
C. Alacaklının Tasarruf Yetkisine Sahip Olması
146
A. Alacağın, Alacağı Devralana Geçmesi ve Devralanın Sözleşmenin Tarafı Olması
146
B. Alacağı Devredenin Devralana Karşı Garanti Yükümlülüğü
147
C. Borçlunun İyiniyetle Yaptığı İfanın Onu Borçtan Kurtarması
147
D. Borçlunun İfadan Kaçınma ve Tevdi Hakkı
148
E. Borçlunun İtiraz ve Def’i Hakkı
148
II. BORCUN İÇ ÜSTLENİLMESİ
149
III. BORCUN DIŞ ÜSTLENİLMESİ
150
IV. BORCUN DIŞ ÜSTLENİLMESİNİN SONUÇLARI
150
V. MAL VARLIĞININ VEYA İŞLETMENİN DEVRALINMASI
151
VI. İŞLETMELERİN BİRLEŞMESİ VE ŞEKİL DEĞİŞTİRMESİ
152
SÖZLEŞMENİN DEVRİ VE SÖZLEŞMEYE KATILMA
II. SÖZLEŞMEYE KATILMA
153