Zorunlu sigortalı olma niteliğini yitirmiş bireylerin, sosyal güvenlik haklarını devam ettirebilmelerine olanak sağlayan uygulamaya isteğe bağlı sigortalılık denir. Anılan uygulama sayesinde, bu tür sigortaya devam eden bireyler, uzun vadede belli koşulları yerine getirmeleri durumunda, hayatları boyunca kendileri; ölümleri halinde ise, varsa hak sahipleri, zorunlu sosyal sigortanın uzun dönemli sigorta kollarının sağladığı tüm sigorta yardımlarından isteğe bağlı sigortalılık yoluyla yararlanma hakkını kazanmaktadırlar. Bu çalışmada sosyal sigortaların temel ilkesi niteliğindeki zorunluluk prensibinin istisnası olan isteğe bağlı sigortalılık konusu sosyal güvenlik kuruluşları bakımından ayrı ayrı ele alınarak incelenmiştir.