Sigortacının Kanuni Halefiyeti ve
Rücu Hakkı Cahit Damar  - Kitap

Sigortacının Kanuni Halefiyeti ve Rücu Hakkı

1. Baskı, 
Mayıs 2022
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
327
Barkod:
9789750277801
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
510,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Sigorta, sigortalı bakımından kazanç aracı; zarardan sorumlu olan kişi bakımından da sorumluluğu ortadan kaldıran araç olmamalıdır. İşte sigorta hukukunda bunu sağlayan kurum, sigortacının kanuni halefiyetidir. Zarar sigortalarında sigortacı, ödediği tazminat miktarınca sigortalıya kanunen halef olur ve ödemiş olduğu sigorta tazminatını zarar sorumlusuna rücu edebilir. Ancak sigortalı bir eliyle verdiğini diğer eliyle geri alamamalıdır. Bu kapsamda, sigortacının halefiyetten kaynaklanan rücu hakkın kimlere karşı kullanılamayacağının hakkaniyet ve hukuk çerçevesinde tespit edilmesi de gereklidir.
Sigortacının rücu hakkı, halefiyet kapsamında kendiliğinden doğabileceği gibi, sorumluluk sigortalarında halefiyetten bağımsız olarak sigorta sözleşmesinden de doğabilir. Bazı sorumluluk sigortası poliçe genel şartlarında sigortacıya, sigorta ettirene veya sigortalıya rücu etme hakkı tanınmıştır. Sigortacının halefiyete dayanmayan rücu hakkı, sorumluluk sigortasının niteliği itibariyle istisnai nitelikte olduğundan sınırı ve kapsamının hakkaniyetle belirlenmesi de gereklidir.
Çalışmamızda sigorta hukukuna ilişkin temel kavramlar kısaca açıklandıktan sonra, sigortacının halefiyet ve rücu hakkı tüm unsurlarıyla ele alınmış, özellikle sigortacının halefiyet hakkına dayanan rücu hakkından muaf olan ve olması gereken kişiler karşılaştırmalı hukuk da incelenerek değerlendirilmiş, son olarak sigortacının rücu hakkı ve rücu davası ele alınmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Temel Kavramlar
.
Sigortacının Kanuni Halefiyet Hakkı
.
Sigortacının Rücu Hakkı
.
Rücu Davası
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
17
Özet 
21
Giriş
I. GENEL BAKIŞ 
23
II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 
25
III. İNCELEME YÖNTEMİ 
26
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK ÖZEL SİGORTA, SİGORTA HUKUKUNA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR, ÖZEL SİGORTA TÜRLERİ, HALEFİYET VE RÜCU HAKKI KAVRAMLARI
§ 1. GENEL OLARAK ÖZEL SİGORTA VE ÖZEL SİGORTANIN TARİHSEL GELİŞİMİ 
29
I. Genel Olarak Özel Sigorta 
29
II. Özel Sigortanın Tarihsel Gelişimi 
31
A. Dünyada 
31
B. Türkiye’de 
37
§ 2. SİGORTA HUKUKUNA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR 
44
I. Sigortacı 
44
II. Sigorta Ettiren 
46
III. Sigortalı 
47
IV. Sigorta Menfaati 
48
V. Riziko 
52
VI. Prim 
54
VII. Sigorta Sözleşmesi 
56
VII. Sigorta Bedeli 
61
IX. Sigorta Değeri 
62
X. Sigorta Tazminatı 
64
§ 3. ÖZEL SİGORTA KAVRAMI VE TÜRLERİ 
66
I. Özel Sigorta Kavramı 
66
II. Özel Sigorta Türleri 
68
A. Zarar Sigortaları 
68
1. Mal Sigortaları 
69
2. Sorumluluk Sigortaları 
70
B. Can Sigortaları 
71
1. Hayat Sigortaları 
72
2. Kaza Sigortaları 
73
3. Hastalık ve Sağlık Sigortaları 
75
§ 4. HALEFİYET VE RÜCU HAKKI KAVRAMLARI 
76
I. Halefiyet 
76
II. Halefiyet ve Alacağın Devrinin Karşılaştırılması 
78
III. Rücu Hakkı 
80
IV. Halefiyet ve Rücu Hakkının Karşılaştırılması 
82
İkinci Bölüm
SİGORTACININ HALEFİYETİNİN TANIMI, TARİHSEL GELİŞİMİ, KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA DEĞERLENDİRİLMESİ, KAYNAĞI, HUKUKİ NİTELİĞİ, ÖZELLİKLERİ, AMAÇLARI, FAYDALARI, GERÇEKLEŞME ŞARTLARI VE UYGULAMA ALANI
§ 5. SİGORTACININ HALEFİYETİNİN TANIMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ 
85
I. Tanımı 
85
II. Tarihsel Gelişimi 
87
§ 6. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA SİGORTACININ HALEFİYETİ 
90
I. Alman Hukukunda 
90
II. İsviçre Hukukunda 
98
III. Fransız Hukukunda 
108
IV. Avrupa Sigorta Sözleşmesi Hukuku İlkelerinde 
118
§ 7. SİGORTACININ HALEFİYETİNİN KAYNAĞI, HUKUKİ NİTELİĞİ, ÖZELLİKLERİ, AMAÇ VE FAYDALARI 
123
I. Genel Bakış 
123
A. 6762 Sayılı Mülga Türk Ticaret Kanunu’nda 
123
B. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda 
124
II. Kaynağı 
128
III. Hukuki Niteliği 
129
A. Genel Olarak 
129
B. Emredici Hüküm 
130
C. İstisnai Hüküm 
133
D. Özel Hüküm 
134
E. Araç Hüküm 
136
IV. Özellikleri 
137
A. Kanuni Halefiyet Olması 
137
B. Cüz’i Halefiyet Olması 
138
C. Şahsi Halefiyet Olması 
139
V. Amaçları 
139
A. Tazminat Birikimini (Zenginleşmeyi) Önlemek 
139
B. Zarar Verenin Sorumluluktan Kurtulmasını Engellemek 
142
VI. Faydaları 
144
§ 8. SİGORTACININ HALEFİYETİNİN GERÇEKLEŞME ŞARTLARI VE UYGULAMA ALANI 
145
I. Gerçekleşme Şartları 
145
A. Hukuken Geçerli Bir Sigorta Sözleşmesi Var Olmalı 
145
B. Sigorta Sözleşmesi Kapsamında Bir Zarar Meydana Gelmiş Olmalı 
147
C. Sigorta Tazminatı Ödenmiş Olmalı 
150
D. Sigortalı, Zarar Sorumlusuna Karşı Dava Hakkına Sahip Olmalı 
154
II. Uygulama Alanı 
157
A. Zarar Sigortalarında 
157
1. Mal Sigortalarında 
157
2. Sorumluluk Sigortalarında 
158
B. Can Sigortalarında 
160
1. Hayat Sigortalarında 
160
2. Kaza Sigortalarında 
161
3. Hastalık ve Sağlık Sigortalarında 
162
Üçüncü Bölüm
SİGORTACININ HALEFİYETİNİN
HÜKÜM VE SONUÇLARI İLE İŞLERLİĞİNİ KAYBETMESİ
§ 9. SİGORTACININ HALEFİYETİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI 
165
I. Sigortalı Açısından 
165
A. Zarar Sorumlusuna Karşı 
165
1. Sigortacı Tarafından Zararın Tamamen Tazmin Edilmesi Halinde 
165
2. Sigortacı Tarafından Zararın Kısmen Tazmin Edilmesi Halinde 
166
B. Sigortacıya Karşı 
168
1. Sigortalının Halefiyete Konu Olan Haklarını Korumak ve İhlalden Kaçınmak 
168
a. Genel Olarak 
168
b. Müeyyidesi 
170
aa. Sigorta Sözleşmesi Kurulmasından Önce 
170
bb. Sigorta Sözleşmesi Kurulmasından Sonra 
175
aaa. Sigorta Tazminatının Ödenmesinden Önce 
175
bbb. Sigorta Tazminatının Ödenmesinden Sonra 
179
2. Bilgi ve Belgeleri Verme Borcu 
181
II. Sigortacı Açısından 
182
A. Alacak Hakkının İntikal Etmesi 
182
1. Genel Olarak 
182
2. Konusu 
184
a. Şahsi Talep Hakları 
184
aa. Maddi Tazminat Talebi 
184
bb. Manevi Tazminat Talebi 
184
b. Ayni Talep Hakları 
185
3. Kapsamı 
185
a. Asıl Hak (Alacak Hakkı) 
185
b. Fer’i Haklar 
186
aa. Teminat Hakları 
186
bb. Faiz Hakları 
188
cc. İmtiyaz Hakları 
188
4. Halefiyet Hakkının Sigortalının Zararına İleri Sürülememesi 
188
5. Sigortacının Talep Hakkının Sınırının/Kapsamının Belirlenmesi 
190
a. Tek Sigorta Sözleşmesinin Varlığı Halinde 
191
aa. Zararın Tamamen Giderilmesi Halinde 
191
bb. Zararın Kısmen Giderilmesi Halinde 
191
b. Birden Fazla Sigorta Sözleşmesinin Varlığı Halinde 
192
aa. Zararın Tamamen Giderilmesi Halinde 
192
bb. Zararın Kısmen Giderilmesi Halinde 
193
B. Sigortacıya Rücu Davası Hakkı Vermesi 
194
III. Zarar Sorumlusu Açısından 
194
A. Sigorta Tazminatı İle Zararı Karşılanmış Sigortalıya Ödemede Bulunması Halinde 
194
1. Ödemenin Kötü Niyetle Yapılması 
194
2. Ödemenin İyi Niyetle Yapılması 
195
B. Tazminat Borcunu Tevdii Hakkı 
195
C. Savunma Vasıtaları 
196
§ 10. SİGORTACININ HALEFİYETİNİN İŞLERLİĞİNİ KAYBETMESİ 
197
I. Anlaşma İle Halefiyetin İşlerliğini Kaybetmesi 
197
A. Sigortalı İle (Muhtemel) Zarar Sorumlusu Arasındaki Anlaşma 
197
B. Sigortacı İle Zarar Sorumlusu veya Sorumluluk Sigortacısı Arasındaki Anlaşma 
198
C. Sigortalı/ Sigorta Ettiren İle Sigortacı Arasındaki Anlaşma 
200
1. Mevcut Durum 
200
2. Karşılaştırmalı Hukukta 
201
3. Değerlendirme 
202
II. Kanun Gereği Halefiyetin İşlerliğini Kaybetmesi 
203
A. Türk Hukukunda Durum 
204
B. Karşılaştırmalı Hukukta Durum 
208
C. Değerlendirme 
211
Dördüncü Bölüm
SİGORTACININ RÜCU HAKKI VE RÜCU DAVASI
§ 11. SİGORTACININ RÜCU HAKKI 
217
I. Genel Olarak 
217
II. Sigortacının Halefiyete Dayanan Rücu Hakkı 
218
III. Sigortacının Halefiyete Dayanmayan Rücu Hakkı 
220
A. Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 
222
1. Kasti Bir Hareket veya Ağır Kusurun Varlığı 
224
2. Ehliyetsiz Araç Kullanmak 
227
3. Uyuşturucu Madde, Uyarıcı Madde Almış Olmak veya Alkollü Olmak 
229
4. İstiap Haddinin Aşılması veya Ruhsatsız Araçlarda Patlayıcı, Parlayıcı ve Tehlikeli Maddeleri Taşıma Sırasında Bu Maddelerin Parlama, Tutuşma ve İnfilakı 
231
5. Yükümlülükleri Yerine Getirmemeden Dolayı Zararda Artış Olması 
233
6. Aracın Çalınması veya Gasp Edilmesinde Kusurlu Olma 
234
7. Olay Yerini Terk Etme veya Gerekli Belgelerin Düzenlenmesi Yükümlülüğüne Aykırı Davranma 
235
B. Motorlu Kara Taşıtları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası 
236
C. Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 
239
1. Sigortalı Tarafından Kasten Sebep Olunan Haller 
240
2. Alkol, Uyuşturucu ya da Narkotik Maddelerin Tesiri Altında Olma 
241
3. Zeyilname Gerektiren Durumlarda Sigortalının Bildirimde Bulunmaması (Ödenen Tazminatın Eksik Prim Oranına Denk Gelen Kısmı İçin) 
242
D. Özel Güvenlik Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 
243
E. Çevre Kirliliği Mali Sorumluluk Sigortası 
244
F. Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 
246
G. Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası 
247
H. Karayolu Taşımacılık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 
248
§ 12. SİGORTACININ RÜCU DAVASININ HUKUKİ NİTELİĞİ, HUKUKİ SEBEBİ, KONUSU, SINIRI VE USULÜ 
251
I. Hukuki Niteliği 
251
A. Eda Davası 
251
B. Malvarlığı Davası 
251
C. Tazminat Davası 
251
II. Hukuki Sebebi 
252
III. Konusu 
253
IV. Sınırı 
255
A. Sigortalının Alacağından Kaynaklanan Sınır 
255
B. Sigortacının Tazmin Ettiği Miktardan Kaynaklanan Sınır 
255
V. Rücu Davasında Usul 
257
A. Görevli Mahkeme 
257
B. Yetkili Mahkeme 
263
C. Davanın Tarafları 
265
1. Davacı 
265
a. Sigortacı 
265
b. Reasürör 
267
c. İflas Masası 
267
d. Sigortacının Alacak Hakkını Temlik Ettiği Kişi 
267
2. Davalı 
268
a. Zarar Sorumlusu 
268
b. Hukuki Sorumluluk Sigortacısı 
270
c. İflas Masası 
271
d. Mirasçılar 
271
e. Borcun Nakli ile Borcu Devralan 
272
f. Sigortalı 
272
D. Faiz 
273
E. İspat Yükü 
275
F. İtiraz ve Def’i 
280
G. Zamanaşımı 
281
1. Zamanaşımı Süresi 
281
2. Zamanaşımının Başlangıcı 
286
3. Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi 
288
a. Zamanaşımının Durması 
288
b. Zamanaşımının Kesilmesi 
290
Sonuç 
293
Kaynakça 
301
Kavramlar Dizini 
315