Mültecinin Hukuki Statüsünün Belirlenmesi Dr. Neva Öztürk  - Kitap

Mültecinin Hukuki Statüsünün Belirlenmesi

1. Baskı, 
Ekim 2015
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
589
Barkod:
9789750234798
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Mülteci hukukunun en çok tartışılan boyutlarından biri olan mültecinin hukuki statüsü konusu, esas itibariyle mültecilerin korunmasına ilişkin tüm çalışmaların temelini de teşkil etmektedir. Mültecilerin hukukî statüsünün belirlenmesi, mültecilere sağlanan korumanın anahtarıdır. Bu nedenle, mültecinin hukukî statüsü belirlenmeden, koruma kapsamındaki diğer aşamalara geçilebilmesi mümkün değildir. Mülteci statüsünün belirlenmesi, hukuki açıdan oldukça geniş bir kapsama sahip olduğu gibi, birden çok hukuk alanını da ilgilendiren bir konu olma niteliğini taşımaktadır. Mülteci statüsünün belirlenmesi konusu, düzensiz göç ve zorunlu göç akınlarının birbirine karıştığı göç yolları üzerinde bulunan, bu nedenle bir kavşak niteliği taşıyan Türkiye açısından da özel bir önem taşımaktadır. Türkiye’nin henüz kapsamlı ve etkin bir göç yönetimi sistemini oluşturduğunu söyleyebilmek şu an için mümkün değildir. AB’ye uyum süreci kapsamında, AB politikaları ve mevzuatından hareketle sürdürülen çalışmaların sonucunda, özellikle uluslararası koruma konusunda Türk sığınma hukukuna önemli yenilikler getirmiş olan YUKK yürürlüğe girmiş ve bu Kanunun uygulanması ile birlikte Türkiye’nin taraf olduğu 1951 Sözleşmesi ve 1967 Protokolü çerçevesinde uluslararası korumanın geçmişe oranla daha sistematik bir çerçeveye oturtulması amaçlanmıştır. Dolayısıyla, mülteci korumasını da kapsayacak biçimde sığınmaya ilişkin konular, Türk hukukunda önem kazanmış ve bu alanda kapsamlı akademik çalışmalara olan ihtiyaç inkâr edilemez boyutlara ulaşmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Uluslararası Hukukta Mülteci Statüsünün Doğuşu ve Şekillenmesi
.
Mülteci Statüsünün Belirlenmesinde Etkili Olan Hususlar
.
Ölçütlerin Değerlendirilmesinde İzlenecek Yöntem
.
Ölçütlerin Değerlendirilmesinde Öncelikle Ele Alınması Gereken Hususlar
.
Statüye Dâhil Edilmeye Yönelik Ölçütler
.
Statünün Dışında Bırakılmaya Yönelik Ölçütler
.
Türk Hukukunda Mülteciye ve Mülteci Korumasına Genel Bakış
.
Türk Hukukunda Mülteci Statüsünün Belirlenmesi
.
Türk Hukukunda Mülteci Statüsü Belirleme Ölçütlerinin Uygulanması ve Bu Husustaki Değerlendirmelerimiz
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Ön Söz 
7
Sunuş ve Teşekkür 
9
Kısaltmalar 
21
GİRİŞ 
§I. ULUSLARARASI KORUMA HAKKINDA GENEL BİLGİLER 
27
I. TANIM 
27
II. ULUSLARARASI KORUMANIN KAYNAKLARI, KAPSAMI VE ÖZELLİKLERİNE GENEL BAKIŞ 
28
III. ULUSLARARASI KORUMA SORUMLULUĞU 
34
§II. ÇALIŞMANIN KONUSU 
35
§III. KONUNUN ÖNEMİ 
36
§IV. KONUNUN İNCELENMESİNE YÖNELİK AÇIKLAMALAR 
39
I. ÇALIŞMADA KULLANILAN TERMİNOLOJİYE İLİŞKİN BİLGİLER 
39
II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI VE İNCELEME PLÂNI 
41
Birinci Bölüm 
MÜLTECİ STATÜSÜNÜN 
ULUSLARARASI HUKUKTAKİ GENEL GÖRÜNÜMÜ 
§1. ULUSLARARASI HUKUKTA MÜLTECİ STATÜSÜNÜN DOĞUŞU VE ŞEKİLLENMESİ 
47
I. MÜLTECİ STATÜSÜNÜ DOĞURAN TEMEL KAVRAMLAR 
47
A. Sığınma 
48
1. Devlet Odaklı Bakış Açısıyla Sığınma 
50
2. Birey Odaklı Bakış Açısıyla Sığınma 
54
3. Sığınma Hakkı 
58
a. Uluslararası Düzenlemeler Çerçevesinde Sığınma Hakkının Değerlendirilmesi 
59
b. Sığınma Hakkının Uluslararası Teamül Hukuku Kuralı Olarak Değerlendirilmesi 
63
B. Mülteci Kavramı ve Kavramın Unsurları 
65
1. Zorunlu Göç (Zorunlu Kaçış) 
67
2. Korunma İhtiyacı (Menşe Devletinin Koruma Zafiyeti) 
69
II. ULUSLARARASI KORUMANIN GELİŞİMİ ÇERÇEVESİNDE MÜLTECİ KAVRAMININ MÜLTECİ STATÜSÜNE DÖNÜŞÜMÜ 
71
A. Mülteci Koruması Açısından Uluslararası Alanda İşbirliği Yapılmasından Önceki Dönem 
72
B. Mülteci Koruması Alanında Uluslararası İşbirliği Dönemi 
74
1. Milletler Cemiyeti Dönemi 
74
2. Birleşmiş Milletler Dönemi 
76
a. Birleşmiş Milletlerin Kuruluşu ve Genel Yapısı 
76
b. Birleşmiş Milletler Uluslararası Mülteci Organizasyonu 
77
c. Birleşmiş Milletler Yüksek Komiserliğinin Kuruluşu ve Mülteci Statüsü Tanımına Doğru Atılan Adımlar 
80
aa. Komiserliğin Kuruluşu Sırasında Hâkim Olan Durum 
80
bb. 1951 Sözleşmesi ile 1967 Protokolü’nde Mülteci Statüsünün Tanımlanması 
82
III. 1951 SÖZLEŞMESİ İLE TANIMLANAN MÜLTECİ STATÜSÜNÜN TEMEL ÖZELLİKLERİ 
84
A. Mülteci Statüsünün Yabancılara İlişkin Bir Statü Olması 
85
B. Mülteci Statünün Bildirici Niteliği 
86
C. Sözleşmeyle Mülteciye Sağlanan Korumanın Genel Çerçevesi 
87
D. Mülteci Statüsünün Tâbi Olduğu Asgari Muamele Standardı 
89
IV. MÜLTECİ STATÜSÜ TANIMININ ULUSLARARASI KORUMANIN SAĞLANMASI AÇISINDAN YETERSİZ KALMASINA YÖNELİK ÇÖZÜM ARAYIŞLARI 
92
A. BMMYK’nın Kişi Yönünden (Ratione Personae) Yetki Alanının Genişletilmesi 
93
B. Bölgesel Düzenlemelerde Genişletilmiş Mülteci Tanımları 
95
1. ABÖ Mülteci Sözleşmesi 
96
2. Arap Devletlerinde Mültecilerin Durumunu Düzenleyen Arap Sözleşmesi 
96
3. Cartagena Deklarasyonu 
97
C. Tamamlayıcı Koruma Çerçevesinde Alternatif Arayışları 
97
§2. MÜLTECİ STATÜSÜNÜN BELİRLENMESİNDE ETKİLİ OLAN HUSUSLAR 
100
I. STATÜ BELİRLEMENİN TEMEL KAYNAĞINI OLUŞTURAN 1951 SÖZLEŞMESİ’NİN YORUMLANMASI 
100
A. Genel Olarak Uluslararası Sözleşmelerin Yorumlanmasında İzlenecek Yöntem 
101
B. Sözleşmenin Yorumlanmasına Katkıda Bulunabilecek Kaynaklar 
103
C. 1951 Sözleşmesinin İnsan Hakları ile İlişkisi ve Bu İlişkinin Yoruma Etkisi 
108
D. Yorumlamada Etkili Olan Belli Başlı İlkeler 
110
1. İyi Niyet İlkesi 
110
2. Ayrımcılık Yasağı 
111
II. GERİ GÖNDERMENİN YASAKLANMASI (NON–REFOULEMENT) 
114
A. Geri Gönderme Terimi 
114
B. Geri Gönderilmemenin Mülteci Statüsünün Belirlenebilmesi Açısından Taşıdığı Önem 
115
C. Geri Gönderme Yasağının Doğuşu ve Gelişimi 
116
D. Geri Gönderme Yasağının Uygulama Alanı 
121
1. 1951 Sözleşmesi Açısından 
121
a. Yasağın Koruma Alanındaki Bireyler 
121
b. Yasakla Sağlanan Korumanın Gerekçesi 
122
c. Yasaklanan Eylemler 
124
aa. Sınır Dışı Etme 
125
bb. Sınırdan Geri Çevirme ve İâde 
128
d. Yasağa Getirilen İstisnalar 
131
aa. Ulusal Güvenliğe İlişkin Durumlar 
132
bb. Kamu Güvenliğine İlişkin Hususlar 
134
bba. Kamu Güvenliği İstisnasının Değerlendirilme Yöntemi 
135
bbb. Suçun İşlendiği Yer ve Suçun Ciddiyetinin Değerlendirilmesi 
137
bbc. Mahkûmiyetin Kesinleşmiş Olması 
139
2. 1951 Sözleşmesi Dışındaki İnsan Hakları Sözleşmeleri Açısından 
140
aa. Genel Olarak Geri Gönderilmenin Engellenmesi Açısından 
141
bb. Dolaylı veya Zincirleme Geri Gönderilmenin Engellenmesi Açısından 
145
cc. Etkili Başvuru Hakkı ve Geri Gönderilmeme İlişkisi Açısından 
145
3. Yasağın Bir Uluslararası Teamül Hukuku Kuralı Olarak Kabul Edilmesi Açısından 
148
III. STATÜ BELİRLEME YETKİSİ VE USÛLÜNE İLİŞKİN HUSUSLAR 
149
A. Statünün Devlet Tarafından Belirlenmesi 
149
1. Devletler Tarafından Uygulanacak Statü Belirleme Usûlüne İlişkin BMMYK Tarafından Tavsiye Edilen Genel Standartlar 
150
2. Statü Belirleme Usûlü Bakımından Yaygın Uygulama Alanına Sahip Olan Bazı Hususların Değerlendirilmesi 
151
a. Güvenli Üçüncü Ülke Uygulamaları (Sorumluluk Paylaşımı/Aktarımı) Açısından 
152
b. Sığınmacılara Yönelik Gözetim Altına Alma Uygulamaları Açısından 
162
c. Hızlandırılmış Değerlendirme Uygulamaları Açısından 
174
B. Statünün BMMYK Tarafından Belirlenmesi 
177
1. Statünün BMMYK Tarafından Belirlenebileceği Durumlar 
178
2. BMMYK’nın Statü Belirleme Hususunda İzlediği Usûl 
178
3. BMMYK Kararlarının Denetimi Sorunu 
179
İkinci Bölüm 
1951 SÖZLEŞMESİ ÇERÇEVESİNDE 
MÜLTECİ STATÜSÜNÜN BELİRLENMESİNE YÖNELİK ÖLÇÜTLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 
§3. ÖLÇÜTLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE İZLENECEK YÖNTEM 
183
I. ÖLÇÜTLERİN GENEL OLARAK SINIFLANDIRILMASI 
183
II. ÖLÇÜTLERİN DEĞERLENDİRİLME SIRASI 
184
III. DEĞERLENDİRMEDE İSPATA İLİŞKİN HUSUSLAR AÇISINDAN İZLENİLECEK YOL 
189
A. İspat Yükünün Taraf(lar)ı 
190
B. Güvenilirlik (Credibility) Değerlendirmesinin Esas Alınması 
191
C. İspat Standartlarının Kullanılması 
193
D. Şüpheden Mültecinin Yararlanması (Benefit of the Doubt) 
195
§4. ÖLÇÜTLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE ÖNCELİKLE ELE ALINMASI GEREKEN HUSUSLAR 
197
I. SIĞINMACININ MENŞE ÜLKESİNİN BELİRLENMESİ 
197
A. Bir ya da Daha Fazla Devletin Vatandaşlığını Hâiz Olan Sığınmacılar Açısından 
198
B. Vatansızlar Açısından 
199
II. SIĞINMACININ ÜLKESEL KONUMUNUN BELİRLENMESİ 
202
A. Menşe Ülkesinin Dışında Bulunma (Yabancı Olma) Şartının Sağlanması 
203
1. Ülkesinde Yerinden Edilmiş Kişilerin Mülteci Statüsü Belirleme Değerlendirmesinin Dışında Bırakılması 
203
2. Diplomatik Temsilciliklere Sığınma Hâli ile İlgili Hususlar 
204
B. Yerinde (Sur Place) Mültecilerin Durumu 
205
§5. STATÜYE DÂHİL EDİLMEYE YÖNELİK ÖLÇÜTLER 
207
I. HAKLI NEDENLERE DAYANAN ZULÜM KORKUSU 
207
A. Haklı Nedenlere Dayanan Korku Kriterinin Değerlendirilmesi 
207
2. Kriterin Değerlendirilmesine Yönelik Yaklaşımlar 
208
a. Geleneksel Yaklaşım 
208
aab. Değerlendirmemiz 
210
bb. Geleneksel Yaklaşımın Uygulamadaki Görünümü 
211
bba. Sübjektif Unsurun Değerlendirilmesi 
211
bbb. Objektif Unsurun Değerlendirilmesi 
212
b. Tek Bir Objektif Değerlendirme (Objektif Test) Yaklaşımı 
219
B. Zulüm Kavramı ve Kavramın Yorumlanması 
224
1. Zulüm ve Ciddi Zarar 
225
2. Zulmün Yorumlanmasında İnsan Hakları Yaklaşımı 
228
C. Haklı Nedenlere Dayanan Zulüm Korkusunun (Zulüm İhtimâlinin) Oluşmasında Zulmün Aktörlerinin ve Dâhili Koruma Zafiyetinin Etkisi 
232
1. Zulüm İhtimâlinin Menşe Devletinden Kaynaklanması Durumunda 
232
2. Zulüm İhtimâlinin Devlet Dışı Aktörlerden Kaynaklanması Durumunda 
233
3. Devlet Dışı Aktörler Tarafından Sebebiyet Verilen Zulüm İhtimâlinin “Haklı Nedenlere” Dayandığının Kabul Edilmesi Açısından Geliştirilen Yaklaşımlar 
234
a. Sorumluluk (İştirak) Yaklaşımı 
234
b. Dâhili Koruma Zafiyeti Çerçevesinde Gelişen Yaklaşım: Koruma Yaklaşımı 
235
aa. Koruma Yaklaşımının Uygulamadaki Görünümü 
237
bb. Dâhili Korumanın Uygulamadaki Görünümüne İlişkin Olarak BMMYK’nın Görüşleri ve Tavsiyeleri 
239
D. Haklı Nedenlere Dayanan Zulüm Korkusunun (Zulüm İhtimâlinin) Oluşmasında Yerinde Mültecilerin Kasıtlı Davranışlarının Etkisi 
241
II. ZULÜM İHTİMÂLİNİN BELİRLİ NEDENLERLE BAĞLANTILI OLMASI (NEXUS) 
245
A. Genel Olarak 
245
B. Doğal Afetler, Ulusal veya Uluslararası Silahlı Çatışma Durumlarında Sözleşme’nin Uygulanması 
247
C. Zulüm İhtimâli ve Zulüm Nedenleri Arasındaki Bağlantının Değerlendirilmesi 
250
1. Bağlantının Tespitinde Zulmün Aktörünün Saikinin Değerlendirilmesi ve Bu Husustaki Eleştiriler 
251
2. Bağlantının Tesis Edilmesi Gereken Seviyenin Tespiti 
255
3. Zulüm İhtimâlinin Devlet Dışı Aktörlerden Kaynaklanması Durumunda Bağlantının Tesisi 
258
D. Zulüm İhtimâli ile Bağlantılı Olması Gereken Nedenlerin Değerlendirilmesi 
259
1. Irk 
260
2. Din 
262
a. Din Teriminin Kapsamı 
262
b. Dine Dayalı Zulüm İhtimâlleri 
265
aa. Ayrımcılık Sebebiyle Oluşan Dine Dayalı Zulüm İhtimâlleri 
265
bb. Zulüm İhtimâlinin Din Özgürlüğünün Kısıtlanmasından Kaynaklanması 
267
3. Milliyet 
271
a. Terim Sorunu 
271
b. Sözleşme’deki Anlamı 
271
4. Belirli Bir Sosyal Gruba Mensubiyet 
274
a. Terime İlişkin Genel Değerlendirme 
274
b. Terimin Sözleşme’nin 1A(2) Maddesine Göre Değerlendirilmesine Yönelik Yaklaşımlar 
276
aa. Değiştirilemez Nitelikler Yaklaşımı (Protected/Immutable Characteristics Approach) 
276
bb. Sosyal Algı Yaklaşımı (Social Perception Approach) 
278
cc. Karma Alternatifli Yaklaşım (Combined Alternative Approach) 
279
dd. Karma Kümülatif Yaklaşım (Combined Cumulative Approach) 
280
ee. ABD’ye Özgü Karma Yaklaşım 
281
c. Belirli Bir Sosyal Grup Oluşturabilecek Niteliklerin Genel Özellikleri ve Toplumsal Cinsiyet Örneği 
283
5. Siyasî Görüş (Düşünce) 
290
a. Genel Olarak 
290
c. Siyasî Görüşe Dayanan Zulüm İhtimâllerinin Değerlendirilmesi 
292
III. BELİRLİ SEBEPLERDEN KAYNAKLANAN ZULÜM İHTİMÂLİ NEDENİYLE SIĞINMACININ MENŞE ÜLKESİNİN KORUMASINDAN YARARLAN(A)MAMASI VEYA BU ÜLKEYE DÖN(E)MEMESİ 
294
A. Vatansız Olmayan Sığınmacılar Bakımından Ölçütün Değerlendirilmesi 
294
1. Korumanın Niteliği 
294
2. Korumadan Faydalan(a)mama Kriterinin Değerlendirilmesi 
297
3. Birden Fazla Devletin Vatandaşlığını Hâiz Olan Sığınmacıların Durumu 
298
B. Vatansız Sığınmacılar Bakımından Ölçütün Değerlendirilmesi 
300
§6. STATÜNÜN DIŞINDA BIRAKILMAYA YÖNELİK ÖLÇÜTLER 
301
I. SIĞINMACININ KORUNMAYA İHTİYACI OLMAMASI 
301
A. Korunma İhtiyacının BM’nin BMMYK Dışındaki Organları Tarafından Karşılanması 
301
1. Statünün Kapsamı Dışında Kalan Filistinli Mülteciler 
304
2. Sözleşme Korumasından Ipso Facto Yararlanabilecek Olan Filistinli Mülteciler 
307
a. Koruma veya Yardımın Sona Ermesi 
307
b. Sözleşme’den Ipso Facto Yararlanma 
310
B. Korunma İhtiyacının İkamet Edilen Devlet Tarafından Vatandaşa Benzer Bir Çerçevede Karşılanması 
311
1. 1951 Sözleşmesi’nin 1E Hükmünün Kapsamına Giren Sığınmacılar 
311
2. Mülteci Statüsünün Dışında Bırakılmaya Neden Olan Korumanın Çerçevesi 
312
II. SIĞINMACININ KORUNMAYA LÂYIK OLMAMASI 
313
A. Korumaya Lâyık Bulunmama Değerlendirmesinde Uygulanacak Yöntem 
315
1. Yorum Yöntemi ve İspat Standardı 
315
2. Dengeleme (Balancing) 
319
B. Korunmaya Lâyık Bulunmama Hâlleri 
321
1. Barış ve Güvenliğe Karşı Suçlar Açısından(md. 1F(a)) 
321
a. Barış ve Güvenliğe Karşı Suçların Belirlenmesinde Faydalanılacak Kaynaklar 
323
b. Bireysel Sorumluluk Hususu 
324
c. Barış ve Güvenliğe Karşı Suçların Kapsamı 
327
aa. Barışa Karşı Suçlar 
327
bb. Savaş Suçları 
328
cc. İnsanlığa Karşı Suçlar 
331
2. Siyasî Olmayan Ciddi Suçlar Açısından (md. 1F(b)) 
333
a. Genel Görünüm 
333
b. Suçun Siyasî Niteliğinin ve Ciddiyetinin Belirlenmesi 
334
aa. Siyasî Olmayan Ciddi Suçların Belirlenmesinde Suçluların İadesine Yönelik Kuralların Etkisi 
334
bb. Siyasî Olmayan Suç Kriterinin Değerlendirilmesi 
336
cc. Suçun Ciddiyetinin (Ağırlığının) Değerlendirilmesi 
339
dd. Suçun İşlenme Zamanı ve Yeri 
341
3. BM’nin Amaç ve İlkelerine Aykırılık Teşkil Eden Suçlar Açısından (md. 1F(c)) 
343
Üçüncü Bölüm 
TÜRK HUKUKUNDA MÜLTECİ KORUMASININ VE 
MÜLTECİ STATÜSÜNÜN GÖRÜNÜMÜ 
§7. TÜRK HUKUKUNDA MÜLTECİYE VE MÜLTECİ KORUMASINA GENEL BAKIŞ 
347
I. TARİHİ GELİŞİM 
347
A. Cumhuriyet Öncesi Dönem 
347
B. Cumhuriyet Dönemi 
350
1. 1951 Sözleşmesinin İmzalanmasından Önceki Durum 
350
2. 1951 Sözleşmesi’nin İmzalanmasından Sonraki Durum 
353
II. TÜRK HUKUKUNDA MÜLTECİ KORUMASI İLE İLGİLİ TEMEL HUKUKȊ DÜZENLEMELER 
356
A. Anayasa 
356
1. Mülteci Korumasının Amacıyla Örtüşmesi Açısından Anayasa’nın Fonksiyonu 
356
2. Uluslararası Sözleşmelerin Uygulanması Açısından Anayasa’nın Fonksiyonu 
360
B. Uluslararası Sözleşmeler Rejimi 
365
1. 1951 Sözleşmesi ve 1967 Protokolü’nün Türk Hukukundaki Yeri 
365
a. Coğrafî Kısıtlamanın Hukukî Niteliği 
367
b. Coğrafî Kısıtlamanın Sözleşme’nin Uygulanmasına Etkisi 
369
2. Diğer Uluslararası Sözleşmeler 
371
C. Ulusal Düzenlemeler 
371
1. Doğrudan Doğruya Mülteci Korumasıyla İlgili Olanlar 
372
a. YUKK Öncesi 
372
aa. 1994 Yönetmeliği 
372
bb. Misafirhane Yönetmeliği 
374
cc. 57 Sayılı Genelge 
376
b. YUKK Dönemi 
378
aa. YUKK 
378
bb. Kabul ve Barınma Yönetmeliği 
379
cc. Geçici Koruma Yönetmeliği 
380
2. Diğer Düzenlemeler 
382
III. TÜRK HUKUKUNUN MÜLTECİYE VE MÜLTECİ KORUMASINA YAKLAŞIMININ DEĞERLENDİRİLMESİ 
383
A. Yaklaşımı Oluşturan Nedenler 
383
1. Tarihsel Deneyim Ekseninde Oluşan Şartlar 
384
2. Diğer Tarihî ve Coğrafî Şartlar 
385
3. Sığınma Konusunda Benimsenen Strateji 
387
1. Mülteciliğin Belirleyici Faktörü Olarak Yerleşme Niyetine Odaklanılması Açısından 
389
2. Mültecinin Geçici Bir Süre Katlanılması Gereken Birey Olarak Kabul Edilmesi Açısından 
391
3. Mülteciye Yabancı Misafir Olarak Yaklaşılması Açısından 
393
§8. TÜRK HUKUKUNDA MÜLTECİ STATÜSÜNÜN BELİRLENMESİ 
397
I. TÜRK HUKUKUNDA GENEL OLARAK MÜLTECİ STATÜSÜ 
397
A. Mülteci Statüsünün Tanımlanması 
398
B. Mülteci Statüsü Tanımının Diğer Uluslararası Koruma Statüleri Tanımları ile Karşılaştırılması 
398
1. Coğrafî Kısıtlamanın Etkisi Çerçevesinde Mülteci–Şartlı Mülteci Statüsü Ayrımı 
398
2. (Şartlı) Mülteci–İkincil Koruma Statüsü Ayrımı 
402
II. STATÜ BELİRLEME USÛLÜNE ERİŞİM AÇISINDAN ÖZELLİKLE ÖNEM TAŞIYAN BAZI HUSUSLAR 
404
A. Geçmişten Günümüze Türk Hukukunda Geri Gönderme Yasağının Uygulanması 
405
1. Yasağın Hukukî Dayanakları ve Kişi Yönünden Kapsamı 
406
a. YUKK Öncesi 
406
b. YUKK Dönemi 
412
2. Türk Hukukunda Yasağın İstisnalarının Uygulanmasına Yönelik Değerlendirmemiz 
416
a. YUKK Öncesi 
416
b. YUKK Dönemi 
417
B. Hakkında Önceden Sınır Dışı Edilme Kararı Alınmış Kişilerin Usûle Erişimi Meselesi 
421
C. Geçici Koruma Uygulaması ve Usûle Erişim Meselesi 
423
III. TÜRK HUKUKUNDA MÜLTECİ STATÜSÜNÜN BELİRLENME USÛLÜ 
428
A. Başvurunun Yapılmasıyla Usûlün Başlaması 
430
1. Başvuruyu Almaya Yetkili Makam 
431
2. Başvurunun Şekli 
431
3. Başvuruyu Yapacak Olan Kişiler 
432
a. Başvurunun Bizzat Yapılması 
432
b. Başvurunun İlgili Tarafından Aile Üyeleri Adına Yapılması 
435
4. Başvurunun Yapılma Süresi 
438
5. Başvurunun Yapılmasına İlişkin Özel Durumlar 
440
a. Hürriyeti Kısıtlanmış Olan Kişilerin Başvuruları 
440
b. Başvurunun Sınır Kapılarında Yapılması 
440
c. Başvurunun BMMYK’ya Yapılması 
441
B. Hazırlık Aşaması 
444
1. Başvurunun İncelenmesi 
444
a. Ön İnceleme–Kayıt ve Kontrol 
444
b. Mülakat 
447
2. Hazırlık Aşamasındaki Usûlî Haklar ve Güvenceler 
449
a. Dinlenilme Hakkı 
450
b. Bilgi ve Belgelere Erişim Hakkı 
451
bb. Gizlilik İlkesinin Uygulanması ve Kişisel Verilerin Korunması 
452
c. Başvuru Sahibinin Bilgilendirilmesi 
453
d. Avukata ve Danışmanlığa Erişim 
454
e. Refakatsiz Çocuklar ve Özel İhtiyaç Sahiplerine İlişkin Hususlar 
454
f. Tercümanlık Hizmetlerine Erişim 
457
3. Hazırlık Aşamasında İdare Tarafından Alınabilecek Tedbirler 
458
a. Başvuranın İdarî Gözetim Altına Alınması 
459
aa. Genel Olarak 
459
bb. Tedbirin Hukukî Niteliğine İlişkin Değerlendirmemiz 
465
cc. Tedbirin Uygulanmasına Yol Açan Nedenlere İlişkin Değerlendirmemiz 
467
b. Başvuranın İkamet Zorunluluğu ve Bildirim Yükümlülüğü 
471
c. Usûlün Hızlandırılması: Hızlandırılmış Değerlendirme Usûlü 
471
aa. Genel Görünüm 
471
bb. Hızlandırılmış Usûlün Uygulanması İçin Öngörülen Süreye İlişkin Değerlendirmemiz 
473
cc. Bazı Hızlandırılmış Usûle Tâbi Kılınma Nedenlerine İlişkin Değerlendirmemiz 
475
cca. Kanun’un 79(1)(b) Hükmü Açısından 
475
ccb. Kanun’un 79(1)(ç) Hükmü Açısından 
477
C. Statü Belirleme Kararı Verilmeden Usûlün Durdurulması 
479
1. Usûlün Durdurulmasına Neden Olan Hâller 
479
a. Başvurunun Kabul Edilemez Olarak Değerlendirilmesi 
480
aa. Müteakip Başvurular 
481
bb. Güvenli Üçüncü Ülkeden veya İlk İltica Ülkesinden Gelinerek Yapılan Başvurular 
482
b. Başvurunun Geri Çekilmesi veya Geri Çekilmiş Sayılması 
486
2. Usûlün Durdurulmasının Sonuçları 
487
a. Kabul Edilemez Başvurular Açısından 
487
b. Geri Çekilen veya Geri Çekilmiş Sayılan Başvurular Açısından 
489
D. Usûlün Tamamlanması 
490
1. Statü Belirleme Kararının Verilmesi ve Kararın Hukukî Niteliği 
490
2. Kararı Vermeye Yetkili Makam 
491
3. Kararın Verilmesine İlişkin Süreler 
492
4. Kararda Yer Alması Gereken Hususlar 
494
a. Gerekçe 
494
b. Başvuru Yollarının Gösterilmesi 
496
5. Karara Karşı Başvuru Yolları 
498
6. (Son) Kararın Verilmesinin Sonuçları 
501
a. Olumlu Bir Kararın Verilmesi Açısından 
501
b. Olumsuz Bir Kararın Verilmesi Açısından 
503
7. Kararın İptâl Edilmesi 
503
IV. TÜRK HUKUKUNDA MÜLTECİ STATÜSÜ BELİRLEME ÖLÇÜTLERİNİN UYGULANMASI VE BU HUSUSTAKİ DEĞERLENDİRMELERİMİZ 
505
A. Genel Olarak 
505
B. Statüye Dâhil Etmeye Yönelik Ölçütler Açısından 
510
1. Haklı Nedenlere Dayanan Zulüm Korkusuna İlişkin Bazı Hususlara Yönelik Değerlendirmemiz 
510
2. Zulüm Nedenlerine İlişkin Bazı Hususlara Yönelik Değerlendirmemiz 
513
C. Statünün Dışında Bırakılmaya Yönelik Ölçütler Açısından 
514
1. Genel Olarak 
514
2. Statü Dışında Bırakma Ölçütlerine İlişkin Bazı Hususlara Yönelik Değerlendirmemiz 
515
Sonuç 
517
Kaynakça 
523
Kararlar 
563
Kavramlar Dizini 
583