MEMUR KAVRAMI, MEMURLUK MESLEĞİNİN
TEMEL İLKELERİ VE MEMURİYET GÜVENCESİ
I. POZİTİF NORMLARDAKİ GÖRÜNÜM
19
A. Anayasal Düzenlemeler
19
B. Devlet Memurları Kanunu
20
1. Türk Ceza Kanunu’nda “Kamu Görevlisi” Kavramı
20
2. Askeri Ceza Kanununa Göre Memur Kavramı
21
II. MEMUR TANIMLAMALARINDAKİ ORTAK YÖNLER
21
A. Genel İdare Esaslarına Tabi Kamu Hizmeti Kriteri
21
B. Kamu Hizmetinin Gerektirdiği Asli ve Sürekli Görevleri Yürütme Kriteri
23
C. İstihdam Edilen Yer Kriteri
24
D. Atama İşlemi Kriteri
24
F. Aylık Tahsisi Kriteri
25
III. BAŞLICA KAMU PERSONEL KATEGORİLERİ VE MEMURLARIN KONUMU
28
A. Sözleşmeli Personel
28
D. Özel Hukuka Tabi Personel İstihdamı
32
IV. MEMURLUK MESLEĞİNİN TEMEL İLKELERİ
33
A. Memurların Sınıflandırılması İlkesi
33
1. Sınıflandırmanın Türleri
34
2. DMK’de Öngörülen Sınıflar (DMK md.36)
35
3. Sınıflandırmanın Yarar ve Sakıncaları
37
1. Liyakat Sisteminin Temel İlkeleri
38
2. Anayasa ve Personel Kanunlarındaki İlke ve Uygulamalar
38
3. Kayırma Sistemi ve Liyakat Sistemi Arasındaki Farklar
39
1. Kariyer İlkesine Dayalı Sistemin Temel Özellikleri
40
2. DMK’da Düzenlenen Kariyer İlkesi
41
V. MEMURİYET GÜVENCESİ
42
A. Yasama Organına Karşı Memuriyet Güvencesi
42
B. Yargı Organına Karşı Memuriyet Güvencesi
42
C. Yürütme Organına Karşı Memuriyet Güvencesi
43
D. Medya Karşısında Memuriyet Güvencesi
43
E. Amire Karşı Memuriyet Güvencesi: Hukuka Aykırı Emir
43
1. BÖLÜM TEST SORULARI
51
1. BÖLÜM KLASİK SORU VE CEVAPLAR
55
MEMURİYETE GİRİŞ VE ATAMA İŞLEMLERİ
I. MEMURİYETE GİRİŞTE UYGULANAN ANAYASAL İLKELER
57
C. Görevin Niteliklerinin Esas Alınması İlkesi
58
II. MEMURİYETE GİRİŞ KOŞULLARI VE SINAV YÖNTEMİ
58
7. Kamu Haklarından Mahrum Bulunmamak
65
C. Memurluğa Alınma Usulleri: Sınav Yöntemi
66
A. Adaylığa Kabul Edilme ve Adayların Yetiştirilmesi
69
B. Adaylığın Sona Ermesi
71
1. Adaylık Süresi İçinde Göreve Son Verme
71
2. Adaylık Süresi Sonunda Başarısızlık
71
3. Adaylığın Sona Ermesinin Hükümleri
72
A. Asli Memurluğa Atama
72
B. İdari Görevlere Atama
73
D. Memurluktan Çekilenlerin Yeniden Atanmaları
74
E. Emeklilerin Yeniden Hizmete Alınması İçin Yapılan Atama
74
F. Yer Değiştirme Suretiyle Atama
75
1. Karşılıklı Olarak Yer Değiştirme (Becayiş)
75
2. Kurumlar Arası Atama
75
3. Kurum İçi Naklen Atama
76
G. İstisnai Memuriyete Atama
76
H. Atamalarda Görev Yerine Hareket ve İşe Başlama Süresi
79
I. İşe Başlamama Hâlinde Yapılacak İşlem
79
2. BÖLÜM TEST SORULARI
83
DEVLET MEMURLARININ HAKLARI VE
I. DEVLET MEMURLARININ HAKLARI
89
3. Hastalık ve Refakat İzni
92
C. Şikâyet ve Dava Hakkı
95
E. Aylık Hakkı ve Vekâlet Aylığının Durumu
97
G. Sosyal Haklar ve Yardımlar
99
2. Hastalık ve Analık Sigortası
99
3. Memurların Sosyal Tesis İhtiyaçları
100
4. Devlet Memurları İçin Konut Kredisi
100
5. Devlet Memurları İçin Konut
100
6. Öğrenim Bursları ve Yurtlar
100
7. Aile Yardımı Ödeneği
101
8. Ölüm Yardımı Ödeneği
102
H. Uygulamayı İsteme Hakkı
103
I. Çekilme (İstifa) Hakkı
103
İ. Kovuşturma ve Yargılamadan Kaynaklanan Haklar
103
J. İsnat ve İftiralara Karşı Korunma Hakkı
104
II. DEVLET MEMURLARININ HİZMET İÇİ EĞİTİMİ
104
B. Hizmet İçi Eğitim Gereksinimi
105
C. Memurların Hizmet İçi Eğitimi
105
1. Kurumların Memurlarını Hizmet İçinde Yetiştirme Esasları
106
a. Kurumsal Düzeyde Eğitim
106
b. Yurt Dışında Eğitim
106
2. Hizmet İçi Eğitim Yöntemleri
106
D. Hizmet İçi Eğitim Faaliyetlerinin Sınıflandırılması
107
1. Mesleki Faaliyetlere Yönelik Eğitim
107
2. Görevde Yükselme Eğitimleri
108
3. İdarecilerin Eğitilmesi
108
4. Eğitimcilerin Eğitilmesi
108
E. Hizmet İçi Eğitimin Başarısı
109
F. Hizmet İçi Eğitimin Hukuki Sonuçları
109
3. BÖLÜM TEST SORULARI
113
3. BÖLÜM KLASİK SORU VE CEVAPLAR
117
DEVLET MEMURLARININ ÖZGÜRLÜKLERİ
I. DEVLET MEMURLARININ ÖZEL HAYATI VE SOSYAL YAŞAMI İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER
119
A. Devlet Memurunun Eşini Seçme Özgürlüğü
119
B. Memurun Sosyal Yaşamı
121
C. Düşünce ve İfade Özgürlüğü
121
II. MEMURLARIN KOLLEKTİF ÖZGÜRLÜĞÜ OLARAK SENDİKAL HAKLAR
122
A. Kamu Görevlilerinin Sendikal Haklarına İlişkin Görüşler
123
B. Sendika Kurma, Üye Olma ve Toplu Sözleşme Hakkı
124
C. Ülkemizde Kamu Görevlileri Sendikaları
126
III. DEVLET MEMURLARI VE GREV SORUNU
128
A. Öğretideki Görüşler
128
1. Grev Hakkını Kabul Eden ve Bunu Sendika Hakkına Dayalı Olarak Açıklayan Görüş
129
2. Kanunla Düzenlemeyi Esas Alan Görüş
130
3. Memurları Grev Yasağına Tabi Tutan Görüşler ve Gerekçeleri
131
B. Karşılaştırmalı Hukukta Memurların Grev Hakkı
135
IV. MEMURLARIN SİYASİ HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİ VE SINIRLARI
137
A. Siyasi Hak ve Özgürlüklerin Önemi ve Katılımcılık
138
B. Memurların Siyasi Hak ve Özgürlükleri Karşısında Tarafsızlık İlkesi
139
2. Siyasi Parti Üyeliği
141
4. Hakların Sınırlandırılması Ölçütleri ve DMK’daki Durum (Siyasi Partilere Girme Yasağı)
143
4. BÖLÜM TEST SORULARI
147
4. BÖLÜM KLASİK SORU VE CEVAPLAR
151
DEVLET MEMURLARININ ÖDEVLERİ,
YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE YASAKLAR
I. DEVLET MEMURLARININ ÖDEV VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
153
A. Anayasaya ve Devlete Bağlılık
153
C. Emirlere Uyma ve Hukuka Aykırı Emir
154
D. İşbaşında Bulunma ve Çalışma Saatlerine Riayet
155
E. Mal Bildiriminde Bulunma
156
G. Resmî Belge, Araç ve Gereçleri İade
157
H. Davranış ve İş Birliği
158
I. Basına Bilgi veya Demeç Verme Yasağı
158
II. MEMURLAR İÇİN KONAN YASAKLAR
158
A. Başka Görev Alma Yasağı
158
B. Birlikte Çekilme ve Grev Yasağı
159
C. Siyasi Partilere Girme Yasağı
159
D. Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı
159
E. Dernek Kurma ve Derneklere Üye Olma Yasağı
160
F. Ayrıldığı Kuruma Karşı Görev Alma Yasağı
160
G. Toplu Eylem ve Hareketlerde Bulunma Yasağı
161
H. Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı
162
1. Ticaret Yapma Yasağı
162
2. Memurun Ticari Şirketlere Ortaklığı
164
İ. Memurun Özel Hayatıyla İlgili Diğer Mâli Sınırlamalar ve Hediyelerin Durumu
165
III. KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU
167
A. Kamu Görevlileri Etik Kurulunun Yapısı
167
B. Kamu Görevlileri Etik Kurulu Tarafından Gerçekleştirilen Denetim
168
5. BÖLÜM TEST SORULARI
173
5. BÖLÜM KLASİK SORU VE CEVAPLAR
177
MEMURLARIN MAAŞ REJİMLERİ, YÜKSELMELERİ,
YER DEĞİŞTİRMELERİ, KADRONUN KALDIRILMASI VE PERSONEL BAŞARI DEĞERLENDİRMESİ
I. MEMURLARIN MAAŞ REJİMİ
179
A. Ücretlerde Açıklık İlkesi
179
B. Ücretlerde Denklik İlkesi
180
E. Ek Gösterge, Taban Aylığı, Kıdem Aylığı
182
F. Yan Ödemeler, Zam ve Tazminatlar
182
II. MEMURLARIN YÜKSELMELERİ
183
III. MEMURLARIN YER DEĞİŞTİRMESİ ve KADRONUN KALDIRILMASI
186
A. Yer Değiştirme (Nakil) Kavramı ve Benzer Müesseseler
186
B. Hizmet Bölgeleri ve Bölgelerdeki Zorunlu Çalışma Süreleri
188
C. Yer Değiştirme Suretiyle Atanma Dönemleri
188
D. Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarda Göz Önünde Bulundurulacak Hususlar
188
1. Zorunlu Hizmet Süresi Tamamlanmadan Yapılabilecek Yer Değiştirmeler
189
2. Hizmetin Gereği Olarak Yapılabilecek Yer Değiştirmeler
189
3. Memurun İsteği Üzerine Yapılabilecek Yer Değiştirmeler
189
a. Sağlık Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği
190
b. Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği
190
c. Can Güvenliği Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği
192
d. Nakilde Çocukların Öğrenim Durumu
192
4. Zorunlu Çalışma Süresinin Doldurulması
192
5. Atamalarda Hizmet Bölgesi
193
6. Bölge Hizmetinden Sayılacak Süreler
193
E. Karşılıklı Olarak Yer Değiştirme (Becayiş)
194
F. Memurların Bir Kurumdan Diğer Bir Kuruma Nakilleri
195
1. Memurların DMK’ye Bağlı Kurumlar Arasında Yer Değiştirmeleri
196
2. Memurların DMK’ye Bağlı Olmayan Kurumlardan Bu Yasaya Bağlı Kurumlara Nakilleri
198
G. Sınıf Değişikliği Suretiyle Naklen Atama
199
H. Memurların Kurumlarınca Görevlerinin ve Yerlerinin Değiştirilmesi
200
1. Memurların İsteğine Bakılmaksızın İdarece Görev Yerlerinin Değiştirilmesi
200
2. Memurların İsteği Üzerine İdarece Görev Yerlerinin Değiştirilmesi
201
I. Kadronun Kaldırılması
202
IV. PERSONEL BAŞARI DEĞERLENDİRMESİ
203
A. (Eski) Sicil Kavramı
203
B. Personel Başarı Değerlemesinde Farklı Yaklaşımlar
203
1. Memur Bilgi Sistemi ve Özlük Dosyası
204
2. Başarı, Üstün Başarı Değerlendirmesi ve Ödül
204
6. BÖLÜM TEST SORULARI
209
6. BÖLÜM KLASİK SORU VE CEVAPLAR
212
MEMUR DİSİPLİN SORUŞTURMALARI VE
CEZA KOVUŞTURMALARI İLE GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA
I. DİSİPLİN VE DİSİPLİN YAPTIRIMI KAVRAMI
215
1. Otokratik Disiplin
216
2. Demokratik Disiplin
217
B. Disiplin Yaptırımı Kavramı
217
1. Manevi Nitelikli Disiplin Yaptırımları
217
2. Mâli Nitelikli Disiplin Yaptırımları
218
3. Tasfiye Edici Disiplin Yaptırımları
218
II. DİSİPLİN HUKUKUNA HAKİM OLAN BAŞLICA İLKELER
218
A. Savunma Hakkına Saygı İlkesi
219
C. Çift Disiplin Yaptırımı Uygulama Yasağı
224
D. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi
225
F. Devlet Memurları Kanunu’nda Kıyasa İmkân Veren Düzenleme
226
III. DİSİPLİN SORUŞTURMASININ USULE İLİŞKİN KURALLARI VE DİSİPLİN YAPTIRIMLARI
227
A. Soruşturmaya Başlanması
227
C. Disiplin Yaptırımına Karar Vermede Yetkili Makam ve Yetki Devri Yasağı
229
D. Devlet Memurları Kanunu’ndaki Disiplin Yaptırımlarının Türleri
229
4. Kademe İlerlemesinin Durdurulması
231
5. Devlet Memurluğundan Çıkarma
232
E. Cezai Kovuşturması ile Disiplin Soruşturmasının Bir Arada Yürütülmesi
232
F. Disiplin Yaptırımına Karar Verilmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
232
1. Disiplin Yaptırımına Karar Verilmemesi Gereken Durumlar
233
2. Disipliner Yaptırımı Hafifletebilecek Durumlar
233
4. Disiplin Yaptırımlarının Affı
235
G. Karar Süresi ve Kararda Bulunması Gereken Hususlar
236
H. Disiplin Yaptırımlarının Uygulanması
238
I. Disiplin Cezalarına İtiraz
238
İ. Disiplin Cezalarının Bir Süre Sonra “Özlük Dosyasından” Silinmesi
239
IV. MEMURLAR HAKKINDA CEZA KOVUŞTURMASI
240
A. Ön İnceleme ve Soruşturma İzni
241
B. 4483 Sayılı Kanun Kapsamında İtiraz Usulü
243
C. Memur Yargılamasında Yetkili ve Görevli Mahkeme
244
V. GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA
244
A. Görevden Uzaklaştırma Tedbirinin Mahiyeti
244
B. Görevden Uzaklaştırma Tedbirinin Uygulanacağı Hâller
245
1. Disiplin Soruşturması Nedeniyle Uygulama
246
2. Memuriyet ve Görevle İlgili Olmayan Bir Suç Nedeniyle Uygulama
246
3. Görevden Uzaklaştırmada Yetkili Makam
246
aa. Atamaya Yetkili Amirler
247
bb. Bakanlık ve Genel Müdürlük Müfettişleri
247
b. Özel Düzenlemelerdeki Durum
248
D. Görevden Uzaklaştırılan Memurun Hak ve Yükümlülükleri
248
E. Memurun Göreve Başlatılmasının Zorunlu Olduğu Hâllerde Açıkta Geçen Sürelerin Değerlendirilmesi
250
F. Görevden Uzaklaştırma Tedbirinin Kaldırılması
250
G. Göreve Başlatmanın Zorunlu Olduğu Hâller
251
1. Haklarında Memurluktan Çıkarmadan Başka Bir Disiplin Cezası Verilenler (Md.143/a)
251
2. Yargılamanın Men’ine veya Beraatına Karar Verilenler (Md.143/b)
251
3. Hükümden Önce Haklarındaki Kovuşturma Genel Af ile Kaldırılanlar (Md.143/c)
251
4. Görevlerine ve Memurluklarına İlişkin Olsun veya Olmasın Memurluğa Engel Olmayacak Bir Ceza ile Hükümlü Olup Cezası Ertelenenler (Md.143/ç)
252
H. Görevden Uzaklaştırmanın Süresi ve İtiraz
252
I. Görevden Uzaklaştırma Tedbirinde Amirin Sorumluluğu
253
1. Sorumluluğu Gerektiren Hâller
253
2. Sorumluluğun Esasları
254
7. BÖLÜM TEST SORULARI
259
7. BÖLÜM KLASİK SORU VE CEVAPLAR
263
MEMURLARIN MALİ SORUMLULUĞU VE
I. İDAREYE VE HİZMETTEN YARARLANANLARA KARŞI MALİ SORUMLULUK
268
A. İdareye Karşı Mâli Sorumluluk
268
B. Hizmetten Yararlananlara Karşı Mâli Sorumluluk
268
II. MEMURUN KİŞİSEL KUSURU VE BUNUN HİZMET KUSURUNDAN AYIRT EDİLMESİ
270
A. Kişisel Sorumluluğun Şartları
271
1. Kişisel Kusurun Varlığı
272
2. Kusurlu Eylem ya da İşlem Sonucu Meydana Gelen Zararın Varlığı
273
B. Kusurların İçtimaı
274
III. KAMU GÖREVLİSİNE RÜCU VE ZARARIN TAZMİNİ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER
275
A. Kamu Görevlisine Rücu
275
B. Zararın Tazmini ile İlgili Düzenlemeler
277
IV. SORUMLULUĞU AZALTAN VEYA ORTADAN KALDIRAN HÂLLER
278
A. İlliyet (Nedensellik) Bağının Bulunmaması
278
B. Zarara Uğrayanın Kusuru
278
C. Üçüncü Kişinin Kusuru
278
D. Mücbir Sebep veya Beklenmeyen Hâller
278
V. MEMURİYETİ SONA ERDİREN SEBEPLER
279
1. Çekilen Memurun İzlemesi Gereken Yol
281
2. Olağanüstü Durumlarda Çekilme
282
3. Çekilmeden Vazgeçme
282
B. Çekilmiş Sayılma (Müstafi Addedilme)
282
C. Memurluktan Çıkarılma (İhraç)
284
D. Koşullarda Eksiklik
285
8. BÖLÜM TEST SORULARI
291
8. BÖLÜM KLASİK SORU VE CEVAPLAR
294