YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVALAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER
29
§ 1. KAVRAM VE TERMİNOLOJİ
29
III. Yarışan Haklara Dayanan Dava ve Sübjektif Dava Yarışması Ayrımı
36
B. İhtiyarî Dava Arkadaşlığının Sübjektif Dava Yarışması Kapsamında Değerlendirilmesi
42
1. İhtiyarî Dava Arkadaşlığının Ortaya Çıkacağı Haller
42
2. Sübjektif Dava Yarışması ve İhtiyari Dava Arkadaşlığı Açısından Müteselsil Sorumluluğun Yargılamadaki Görünümü
49
§ 2. YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVALARIN DİĞER DAVALARLA KARŞILAŞTIRMASI
56
II. Dava Yığılması ile Karşılaştırma
57
III. Seçimlik Dava ile Karşılaştırma
62
IV. Kısmî Dava ile Karşılaştırma
66
V. Terditli Dava ile Karşılaştırma
71
§ 3. YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVALARIN YARGILAMA İLKELERİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
74
I. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Yargılamaya Hâkim İlkelerin Önemi
74
II. Tasarruf İlkesi Bakımından
75
B. Hukukî Sebebin Tarafça Belirlenmesi Bakımından Tasarruf İlkesi
77
III. Taraflarca Getirilme İlkesi Bakımından
82
B. “Sosyal” Usûl Hukuku ve Yarışan Haklara Dayanan Davalar
86
IV. Hukukî Dinlenilme Hakkı Bakımından
91
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Hukukî Dinlenilme Hakkının Gösterdiği Özellikler
95
1. Hukukî Sebep Bakımından Hukukî Dinlenilme Hakkının Kullanılması
96
2. Hukukî Dinlenilme Hakkının Kullanılması Hâkimin Reddine Sebebiyet Verebilir mi?
100
V. Davayı Aydınlatma Ödevi Bakımından
104
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Hâkimin Davayı Aydınlatma Ödevinin Sınırları
112
1. Hukukî Sebep Bakımından
112
a. Davacının Uygulanacak Hukukî Sebebi Belirlemiş Olması Halinde
113
b. Davacının Uygulanacak Hukukî Sebebi Belirlememiş Olması Halinde
116
c. Hukukî Sebep Bakımından Aydınlatma Ödevinin Yerine Getirileceği Zaman
117
2. Dava Malzemesi Bakımından
121
3. Hâkimin Davayı Aydınlatma Ödevinin Hâkimin Reddine Sebebiyet Verip Vermeyeceği Sorunu
127
C. TBK m. 60 Uyarınca Hâkimin En İyi Giderim İmkanını Sağlayan Hukukî Sebebi Uygularken Aydınlatma Ödevini Yerine Getirmesi
132
1. Davacının Talebini Belirli Bir Hukukî Sebebe Dayandırmaması
133
2. Davacının Uygulanmasını İstediği Hukukî Sebebe Dilekçesinde Yer Vermiş Olması
138
VI. Usûl Ekonomisi Bakımından
140
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Usûl Ekonomisi İlkesinin Görünümü
144
1. Hukukî Sebebin Davacı Tarafından Belirlenmediği Durumlarda Usûl Ekonomisi İlkesinin Görünümü
145
2. TBK m. 60 Bakımından En İyi Giderim İmkânı Veren Hukukî Sebebin Tespiti ve Usûl Ekonomisi
147
A. Genel Olarak Yarışan Haklara Dayanan Davaların Yargılamaya Hâkim İlkeler Işığında Değerlendirilmesi
148
B. TBK m. 60 Düzenlemesinin Yargılamaya Hâkim İlkeler Işığında Değerlendirilmesi
149
§ 4. YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVALAR BAKIMINDAN DOKTRİN VE YARGI KARARLARINDAKİ DEĞERLENDİRMELER VE SORUNLAR
151
II. Yargı Kararlarındaki Görüşler
155
III. Yarışan Haklara Dayanan Davalar ile İlgili Temel Sorunlar ve Tartışmalar
166
YARIŞMANIN ANLAMI VE ŞARTLARI
169
§ 5. MADDÎ HUKUK BAKIMINDAN SORUMLULUK SEBEPLERİNİN YARIŞMASI
169
I. Genel Olarak Sorumluluk Sebepleri
169
II. Birden Fazla Sorumluluk Sebebi Bulunması ve Bunların Yarışmasının Anlamı
176
A. Maddî Anlamda Yarışma
176
B. Usûlî Anlamda Yarışma
183
III. Borca Aykırılık ve Sözleşme Dışı Sorumluluğun Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Değerlendirilmesi
185
B. Hukuka Aykırılık Bakımından
190
D. İlliyet Bağı Bakımından
201
§ 6. YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVALAR BAKIMINDAN HUKUKÎ SEBEP VE ÖNEMİ
203
I. Hukukî Sebebin Anlamı ve Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Önemi
204
A. Hukukî Sebep Kavramı ve Anlamı
204
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Hukukî Sebebin Anlamı ve Önemi
209
II. Hukukî Sebebin Maddî Hukuk ve Usûl Hukuku Bakımından İlişkisi
210
III. Dava Sebebi ve Hukukî Sebep Arasındaki Bağ
214
A. Genel Olarak Dava Sebebi
214
B. Dava Sebebini Açıklamaya Yönelik Teoriler
215
1. Ferdîleştirme Teorisi
216
2. Vakıalara Dayandırma Teorisi
217
3. Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Teorilerin Değerlendirilmesi
218
C. Dava Sebebi–Hukukî Sebep İlişkisi
220
IV. Tarafın Hukukî Sebebi Bildirmesinin Gerekli Olup Olmadığı
224
A. Hâkimin Hukuku Uygulamasının Anlamı ve Sonucu
224
B. Uygulanacak Hukuk Kuralının Hâkim Tarafından Belirlenmesi (Iura Novit Curia)
228
C. Konu ile İlgili Tartışmalar
237
D. Görüşümüz ve Konunun Yarışan Haklara Dayanan
Davalar Bakımından Değerlendirilmesi
243
§ 7. HÂKİMİN EN İYİ GİDERİMİ SAĞLAYACAK HUKUKÎ SEBEBİ BULMA ZORUNLULUĞU OLUP OLMADIĞI
248
II. TBK m. 60’ın Özel Durumu
251
A. “En İyi Giderim İmkânı” Bakımından Maddî Hukukun Yaklaşımı
251
1. Hükmedilecek Tazminat Bakımından
251
2. İspat Kolaylığı Bakımından
253
3. Zamanaşımı Bakımından
258
B. TBK m. 60’ın Değerlendirilmesi
260
III. Görüş ve Değerlendirmemiz
267
A. “En İyi Giderim İmkânı”nın Anlamı
267
B. En İyi Giderim İmkanını Veren Hukukî Sebebe Göre Savunma Sebeplerinin Kullanılması
268
§ 8. YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVALARIN KAPSAMI VE
I. Hukukî Sebepler Arasındaki İlişkinin Yarışan Haklara Dayanan Davalara Etkisi
273
A. Hukukî Sebepler (Hukuk Kuralları) Arasındaki İlişki
273
2. Özel Hükümlerin Görünümleri
275
3. Hükümler Arasındaki İlişkisi
281
a. Kuralların Birlikte Uygulanması
282
b. Münhasır Uygulama (Dışlama)
286
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından
C. Yarışan Haklara Dayanan Davanın Söz Konusu Olabileceği Haller
293
II. Hayat Olayı–Vakıa ve Hukukî Sebep İlişkisi
295
B. Hayat Olayının Anlamı
297
C. Vakıa: Koşul Vakıa–Somut Vakıa Ayrımı ve Önemi
301
2. İşlevlerine Göre Vakıalar
303
b. Hakkın Doğumunu Engelleyen veya Geciktiren Vakıa
304
c. Hakkı Sona Erdiren Vakıa
305
3. Koşul Vakıa–Somut Vakıa Ayrımı
305
D. Hukukî Sebebin Hayat Olayı ve Vakıa Bakımından Değerlendirmesi
307
E. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Hukukî Sebep ve Vakıa İlişkisi
309
III. Somut Hayat Olayına Uyan Birden Fazla Hukukî Sebebin Bulunması
313
A. Aynı Konuda Birden Fazla Hukukî Sebebin Bulunması
313
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Birden Fazla Hukukî Sebebin Bulunmasının Anlamı
317
3. Davacının Yargılamada Avukatla Temsil Edilmesi
324
IV. Belli Bir Hukukî Sebebe Dayanarak Talepte Bulunulmamış Olmasının Sonuçları
327
YARIŞMANIN YARGILAMAYA ETKİSİ ve SONUÇLARI
331
§ 9. YARGILAMANIN BAŞINDA YARIŞMA İLE İLGİLİ DEĞERLENDİRİLECEK HUSUSLAR
331
II. Görev ve Yetki Bakımından
332
B. Görevli Mahkemenin Tespiti
334
1. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Görevli Mahkemenin Tespitinde Esas Alınması Gereken Kriter
335
2. Hukukî Sebebin Mahkemenin Görevini de Etkileyebileceği Bazı Örnekler
339
C. Yetkili Mahkemenin Tespiti
350
1. Kesin Yetki Bakımından
351
2. Kesin Olmayan Yetki Bakımından
355
a. Hukukî Sebebin Davacı Tarafından Belirlenmemiş Olması
357
b. Hukukî Sebebin Davacı Tarafından Belirlenmiş Olması
358
D. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Görevli ve Yetkili Mahkemenin Ne Zaman Belirlenebileceği
359
1. Görevli ve Yetkili Mahkemenin Tespiti Bakımından Hukuk Muhakemeleri Kanunu’muzda Yer Alan Düzenlemelerin Değerlendirilmesi
359
2. Genel Olarak Çift Etkili Vakıa Teorisi
363
3. Çift Etkili Vakıanın Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Görev ve Yetkinin Tespiti Bakımından Önemi
365
a. Görevli Mahkemenin Tespiti Bakımından
365
b. Yetkili Mahkemenin Tespiti Bakımından
368
III. Yargılama Usûlü Bakımından
369
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Yargılama Usûlünün Tespiti
371
IV. Dilekçeler Teatisi Bakımından
375
V. Ön İnceleme Bakımından
378
A. Dava Şartları ve İlk İtirazlar
379
B. Uyuşmazlık Konularının Belirlenmesi
383
VI. Yarışma İle İlgili Mahkemenin Değerlendirme Yapması Gereken Zaman
386
VII. Geçici Hukukî Korumalar Bakımından
389
A. Geçici Hukukî Koruma Kavramı
389
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Hükmedilebilecek Geçici Hukukî Korumalar
393
2. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Davacının Hukukî Sebep Tercihinin Geçici Hukukî Koruma Türüne Etkisi
394
a. TBK m. 60’ın Uygulama Alanı Bulmadığı Davalarda
395
b. TBK m. 60’ın Uygulama Alanı Bulduğu Davalarda
§ 10. TAHKİKAT VE İSPAT BAKIMINDAN YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVANIN DEĞERLENDİRİLMESİ
399
I. Tahkikat İşlemleri Bakımından
400
A. Sürelere İlişkin Kararlar
400
B. Yargılamanın Basitleştirilmesi
402
2. Yargılamanın Basitleştirilmesinde Ön Sorunun İşlevi
403
3. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Ön Sorunun Belirlenmesi
405
a. TBK m. 60’ın Uygulama Alanı Bulacağı Davalarda
406
i. Tarafın Hukukî Sebebi Belirlememiş Olması Halinde
406
ii. Tarafın Hukukî Sebebi Belirlemiş Olması Halinde
408
b. TBK m. 60’ın Uygulama Alanı Bulmadığı Davalarda
408
II. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda İspat ve Deliller
413
A. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda İspata İlişkin Olarak Ortaya Çıkabilecek Sorunlar
413
B. İspata İlişkin Yükler Bakımından Değerlendirme
415
1. İddia ve Somutlaştırma Yükü
415
a. Borca Aykırılık ve Haksız Fiil Sorumluluğunun Yarışması
416
b. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu ile Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluğun Yarışması.419
a. Borca Aykırılık ve Haksız Fiil Sorumluluğunun Yarışması
426
b. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu ile Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluğun Yarışması.432
a. Borca Aykırılık ve Haksız Fiil Sorumluluğunun Yarışması
434
b. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu ile Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluğun Yarışması.438
III. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Talep Sonucu
440
A. Talep Sonucunun Tanımı ve Yarışan Haklara Dayanan Dava İle İlişkisi
440
B. Talep Sonucu ve Dava Konusu Arasındaki İlişki
441
1. Dava Konusunu Açıklamaya Yönelik Teoriler
444
2. Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Teorilerin Değerlendirilmesi
448
C. Talep Sonucunun Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Önemi
451
§ 11. HÜKÜM VE KANUN YOLLARI BAKIMINDAN YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
453
A. Hükmün Verilmesi ve Gerekçe
453
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Kesin Hükmün Objektif Kapsamı
456
II. Kanun Yolları Bakımından
465
1. Gerekçede ya da Kanunun Olaya Uygulanmasında Hata
466
2. Maddî Hukuk Kurallarına Aykırılık, Altlama Faaliyetinde Hata
468
2. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Bozma Sebepleri
476