Bölüm I:MAHALLİ İDARELERDEBÜTÇE VE MUHASEBE SİSTEMİ
1. GENEL OLARAK MAHALLİ İDARELER
15
1.1.1. Görev ve Yetki Alanları
15
1.2. Belediye Bağlı İdareleri
18
1.3. İl Özel İdareleri
19
1.3.1. Görev ve Yetkileri
19
1.4. Mahalli İdare Birlikleri
22
1.4.1. Kuruluş ve Görevleri
22
1.4.3. Köylere Hizmet Götürme Birlikleri
23
1.4.4. Turizm Altyapı Hizmet Birlikleri
25
2.1. Analitik Bütçe Sınıflandırması (ABS)
26
2.1.1. Genel Olarak ABS
26
2.1.2. Analitik Bütçe Sınıflandırmasına Göre Gelir ve Gider Çeşitleri
27
2.1.2.1. Ekonomik Sınıflandırma Bazında Harcamalar
27
2.1.2.2. Fonksiyonel Sınıflandırma Bazında Harcamalar
31
2.1.2.3. Kurumsal Sınıflandırma Bazında Harcamalar
33
2.1.2.4. Finansman Tipi Sınıflandırma Bazında Harcamalar
35
2.2. Bütçeye İlişkin Esaslar
36
2.3. Bütçe Hazırlık Süreci
38
2.3.1. Performans Programının Hazırlanması
38
2.3.3. Harcama Birimlerinin Gider Tekliflerini Hazırlamaları
39
2.3.4. Tekliflerin Konsolide Edilmesi ve Bütçe Tasarısının Oluşturulması
40
2.3.5. Bütçe Tasarısının Encümende Görüşülmesi
40
2.3.6. Bütçe Tasarısının Meclise Sunulması
40
2.3.7. Bütçe Tasarısının Plan ve Bütçe Komisyonunda Görüşülmesi
41
2.3.8. Bütçe Tasarısının Mecliste Görüşülmesi
43
2.3.9. Bütçenin Kesinleşmesi ve Yürürlüğe Girmesi
44
2.4.1. Bütçe Denkliğinin Sağlanması
47
2.4.2. Finansmanın Ekonomik Sınıflandırması
47
2.5. Belli Bir Amaca Tahsisli Gelirler ve Alınan Paylar
48
2.6. Geçmiş Yıl Bütçesinin Devamı
49
2.7. Ödenek Kullanımı, Ödenek Aktarımı ve Bütçede Yapılacak Değişiklikler
49
3.1. Nakit ve Tahakkuk Esaslı Muhasebe Sistemleri
50
3.2. Mahalli İdarelerde Hesap Planı
53
3.2.1. Bilanço Hesapları
55
3.2.2. Faaliyet Hesapları
61
3.2.3. Bütçe Hesapları
62
3.3. Kullanılacak Defter ve Belgeler
62
3.3.2. Alındı Belgeleri
63
3.3.3. Muhasebeleştirme Belgeleri
63
3.4. Düzenlenecek Temel Mali Tablolar
63
3.5. Mahalli İdareler Açısından Raporlama Birimi
64
4. MAHALLİ İDARELERDE MALİ YÖNETİME İLİŞKİN YETKİLİ ORGANLAR
67
4.2. Büyükşehir Belediyelerinde
68
4.3. İl Özel İdarelerinde
68
Bölüm II:MAHALLİ İDARELERDE HARCAMA VE FİNANSMAN SÜRECİ
1.1. Harcama Sürecinde Yer Alan Sorumlular ve Sorumlulukları
71
1.1.2. Harcama Yetkilisi
74
1.1.2.1. Genel Olarak Harcama Yetkililiği
74
1.1.2.2. İhale Yetkililiği ile Harcama Yetkililiği İlişkisi
78
1.1.2.3. Harcama Yetkilisinin Sorumluluğu
79
1.1.3. Gerçekleştirme Görevlileri
81
1.1.3.1. Genel Olarak Gerçekleştirme Görevliliği
81
1.1.3.2. Gerçekleştirme Görevlilerinin Sorumluluğu
81
1.1.4. Mali Hizmetler Birimi
82
1.1.5. Muhasebe Yetkilisi
85
1.1.5.1. Genel Olarak Muhasebe Yetkililiği
85
1.1.5.2. Muhasebe Yetkililerinin Sorumluluğu
86
1.2. Prosedür Olarak Harcama Süreci
88
1.2.1. Ödeneklerin Kullanılması
88
1.2.2. Yüklenmeye Girişilmesi
89
1.2.2.1. Ertesi Yıla Geçen Yüklenme
90
1.2.2.2. Gelecek Yıllara Yaygın Yüklenmeler
90
1.2.3. Harcama Yetkilisi Tarafından Harcama Talimatı Verilmesi
93
1.2.4. İşin Gerçekleştirilmesi (Mal ve Hizmetin Alınması) ve Belgelendirme
94
1.2.5. İşlemlerin Ön Mali Kontrolden Geçirilmesi
96
1.2.6. Muhasebe Yetkilisi Tarafından Ödeme Yapılması
99
1.2.7. Ön Ödeme Müessesesi
101
1.2.7.1. İş Avans ve Kredileri
104
1.2.7.2. Personel Avansları
109
1.2.7.3. Bütçe Dışı Avans ve Krediler
112
1.2.7.4. Akreditifler
113
1.3. Bütçe Kesin Hesabı
115
1.3.1. Kesin Hesabın Düzenlenmesi
115
1.3.2. Kesin Hesap-Faaliyet Raporu İlişkisi
117
1.4. Harcama Sürecine İlişkin Yaptırımlar ve Yetkili Merciler
119
1.4.1.2. Kamu Zararının Tazmini
123
1.4.1.3. Suç Sayılan İşlemlerden Dolayı Ceza Kanunlarına Göre Uygulanacak Yaptırımlar
125
1.4.1.4. Yetkisiz Tahsilât ve Ödeme Yapanlar Hakkında Uygulanacak Yaptırımlar
125
1.4.2. Yetkili Merciler
125
1.4.3. Yaptırımlarda Zamanaşımı
127
2. MAHALLİ İDARELERDE FİNANSMAN
127
2.1. Yasal Dayanaklarına Göre Gelir Kaynakları
127
2.2. Ekonomik Sınıflandırma Bazında Yasal Dayanaklarına Göre Bütçe Gelirleri
131
2.2.1. Vergi ve Harçlar
133
2.2.1.1. Belediye Gelirleri Kanunu’nda Yer Alan Vergi ve Harçlar
133
2.2.1.1.1. Belediye Vergileri
133
2.2.1.1.2. Belediye Harçları
134
2.2.1.1.3. Harcamalara Katılma Payları
136
2.2.1.1.4. Müze Giriş Ücretleri ile Madenlerden Belediyelere Pay
138
2.2.1.2. Emlak Vergisi Kanunu (Emlak Vergisi)
139
2.2.1.2.1. Bina Vergisi
139
2.2.1.2.2. Arazi Vergisi
149
2.2.1.2.3. Emlak Vergisinde Matrah, Beyan ve Ödeme
155
2.2.1.3. Vergi ve Harçlara İlişkin Gerçekleşme Rakamları
161
2.2.2. Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri
163
2.2.2. Faizler, Paylar ve Cezalar
164
2.2.3. Sermaye Gelirleri
167
2.2.4. Alınan Bağış ve Yardımlar ile Özel Gelirler
168
2.3. Mahalli İdare Türüne Göre Gelir Kaynakları
170
2.3.1. İl Özel İdarelerinin Gelirleri
170
2.3.2. Büyükşehir Belediyelerinin Gelirleri
171
2.3.3. Belediyelerin Gelirleri
172
2.3.4. Mahalli İdare Birliklerinin Gelirleri
173
2.4. Gelirin Toplanmasında Sorumluluk
173
2.4.1. Tarh ve Tahakkukla İlgili Olanlar
174
2.4.2. Muhasebe Yetkililerinin Sorumluluğu
174
2.4.3. Muhasebe Yetkilisi Mutemetleri
175
2.5. Mahalli İdare Kaynaklarının Dağılımı
179
2.6.1. Borçlanma Yetkisi ve Sınırları
184
2.6.2. Borçlanma Şekilleri
186
2.6.3. Mahalli İdarelerin Borçlanma Tutarları
187
3. MAHALLİ İDARELERDE TAŞINIR VE TAŞINMAZ MAL YÖNETİMİ
188
3.1. Taşınmaz Mal Yönetimi
188
3.1.1. 5018 sayılı Kanunda Taşınmaz Mal Yönetimi Yönetimiyle İlgili Genel Hususlar
188
3.1.2. Taşınmaz Edinimi
191
3.1.2.1. Kamulaştırma
191
3.1.2.3. Devir ve Tahsis Yoluyla Taşınmaz Edinimi
192
3.1.3. Taşınmazların İdaresi
195
3.1.4. Taşınmazların Değerlendirilmesi ve Elden Çıkarılması
196
3.1.5. Mahalli İdarelerde Taşınmaz Yönetimi Konusunda Yetkililer
198
3.1.5.1. Belediyelerde
198
3.1.5.2. İl Özel İdarelerinde
199
3.1.5.3. Büyükşehir Belediyelerinde
200
3.1.5.4. Mahalli İdare Birliklerinde
200
3.2. Mahalli İdarelerin Sahip Bulunduğu Taşınmaz Varlık Tutarları
200
3.3. Taşınır Mal Yönetimi
201
3.4. Mahalli İdarelerin Sahip Bulunduğu Taşınır Varlık Tutarları
202
4. MAHALLİ İDARELERDE MALİ DENETİM
203
4.1. İç Denetçiler Tarafından Gerçekleştirilen Denetim
203
4.2. Denetim Komisyonlarınca Gerçekleştirilen Denetim
206
4.3. İhtisas Komisyonları (Plan ve Bütçe Komisyonu) Tarafından Gerçekleştirilen Denetim
207
4.4. Meclis Üyelerince Bilgi Edinme ve Denetim Yollarıyla Yapılan Denetim
210
4.5. İçişleri Bakanlığı’nca Yapılan Denetim
211
4.7. Belediye Müfettişlerince Gerçekleştirilen Denetim
213
4.8. Sayıştay Denetimi (Dış Denetim)
214
4.8.1. Genel Olarak Dış Denetim
214
4.8.2. Denetimin Gerçekleştirilmesi
217
4.8.3. Denetim Sonucunun Raporlanması ve İlam
218
4.8.4. İlama İtiraz (Kanun) Yolları
219
4.8.4.2. Yargılamanın İadesi
220
4.8.4.3. Karar Düzeltilmesi
221
Bölüm III:YENİ KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİ KARŞISINDA GEREĞİNCE MAHALLİ İDARELERCE KURULMASI GEREKEN MEKANİZMALAR
1. STRATEJİK PLANLAMA, PERFORMANS PROGRAMI VE PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME
223
1.1. Stratejik Planlama
223
1.1.1. Stratejik Planlama Kavramı ve Hukuki Çerçeve
223
1.1.2. Stratejik Planlamada Fayda ve Risk Unsurları
227
1.1.3. Stratejik Planda Yer Alması Gereken Temel Unsurlar
227
1.1.4. Stratejik Planlama Süreci
228
1.1.4.1. Hazırlık Dönemi ve Programı
228
1.1.4.2. Stratejik Planların Hazırlanması
231
1.1.5. Stratejik Planlama Sürecinde Uyulması Gereken Genel İlkeler
238
1.1.6. Stratejik Planların Kalkınma Planı ile İlişkilendirilmesi
240
1.1.7. Stratejik Planın Sunulması
241
1.1.8. Üst Yöneticilerin Sorumluluğu
241
1.1.9 Stratejik Planların Süresi, Güncelleştirilmesi ve Yenilenmesi
241
1.1.10. Stratejik Plan-Performans Programı İlişkisi
242
1.2. Performans Esaslı Bütçeleme Kapsamında Performans Programı Hazırlanması
242
1.2.1. Hukuki Çerçeve
244
1.2.2. Performans Programı Hazırlama Esasları
245
1.2.3. Performans Programının Unsurları
246
1.2.4. Performans Programı Hazırlama Süreci
248
1.2.4.1. Öncelikli Stratejik Amaç ve Hedeflerin Belirlenmesi
249
1.2.4.2. Performans Hedef ve Göstergeleri ile Faaliyetlerin ve Bu Faaliyetlerden Sorumlu Birimlerin Belirlenmesi
249
1.2.4.3. Faaliyet Maliyetlerinin Belirlenmesi
251
1.2.4.4. Performans Hedeflerinin Kaynak İhtiyacının Belirlenmesi
252
1.2.4.5. Performans Programının Kaynak İhtiyacının Belirlenmesi
252
1.2.4.6. Performans Programının Oluşturulması
253
2. İÇ KONTROL SİSTEMİ
255
2.1. İç Kontrol Kavramı ve Hukuki Çerçeve
255
2.1.1. İç Kontrolün Kamuda Gelişimi
255
2.1.2. İç Kontrol Nedir/Ne Değildir
257
2.1.2.1. İç Kontrolün Amaçları
259
2.1.2.2. İç Kontrolün Temel İlkeleri
260
2.1.2. İç Kontrolün Önemi
260
2.1.3. İç Kontrol-Ön Malî Kontrol İlişkisi
262
2.2.2. İç Kontrolle İlgili Sorumlular ve Sorumlulukları
263
2.3. İç Kontrolün Unsurları
264
2.3.1. Kontrol Ortamı
265
2.3.2. Risk Değerlendirmesi
265
2.3.3. Kontrol Faaliyetleri
265
2.3.4. Bilgi ve İletişim
266
2.4. İç Kontrol Standartları
267
2.4.1. Kontrol Ortamı Standartları
267
2.4.2. Risk Değerlendirme Standartları
268
2.4.3. Kontrol Faaliyetleri Standartları
268
2.4.4. Bilgi ve İletişim Standartları
269
2.4.5. İzleme Standartları
270
2.5. İç Kontrolün Sınırları
270
Bölüm IV:SONUÇ VE GENEL DEĞERLENDİRME
MAHALLİ İDARELERE İLİŞKİN KURUMSAL SINIFLANDIRMA ANAHTARI
276
TAHAKKUK ESASINA GÖRE MAHALLİ İDARELERİN FAALİYET DÖNEMİ GELİR-GİDERLERİ
278
NAKİT (BÜTÇE) ESASINA GÖRE MAHALLİ İDARELERİN FAALİYET DÖNEMİ GELİR-GİDERLERİ
279
MAHALLİ İDARELERE İLİŞKİN HESAP PLANI
280
MAHALLİ İDARELER BÜTÇE VE MUHASEBE YÖNETMELİĞİ’NİN İLGİLİ HÜKÜMLERİ
289