§ 1. İŞ SÖZLEŞMESİNİN ASKIYA ALINMASI KAVRAMI, HUKUKİ DAYANAĞI VE
İŞ GÜVENCESİYLE İLİŞKİSİ
17
I. ASKIYA ALINMA KAVRAMI
17
1. Genel Hükümlere Göre İfa İmkânsızlığı
19
2. İş Hukukunda İfa İmkânsızlığı
23
a) Belirli Süreli İş Sözleşmelerinde
24
b) Belirsiz Süreli İş Sözleşmelerinde
24
III. İŞ GÜVENCESİ İLE İLİŞKİSİ
25
§ 2. İŞ SÖZLEŞMESİNİN ASKIYA ALINMASININ KOŞULLARI
29
I. İFA VEYA İFAYI KABUL İMKÂNSIZLIĞI
29
1. İş Görme Edimini İfa İmkânsızlığı
29
b) Manevi İmkânsızlık (Beklenilmezlik)
30
2. İfayı Kabul İmkânsızlığı
31
II. İFA İMKÂNSIZLIĞININ GEÇİCİ OLMASI
34
III. İFA ETMEMENİN KUSURSUZ OLMASI
35
IV. İFA ZAMANININ ESASLI OLMAMASI
36
§ 3. İŞ SÖZLEŞMESİNİN YASAYLA ASKIYA ALINDIĞI HALLER
37
I. ZORLAYICI (MÜCBİR) SEBEPLER
37
3. Zorlayıcı Neden–Zorunlu Neden Ayrımı
40
4. Zorlayıcı Nedenlerde İş Sözleşmesinin Askıda Kalması
42
a) İşçi Üzerinde Etkisini Gösteren Zorlayıcı Nedenler
42
b) İşveren Üzerinde Etkisini Gösteren Zorlayıcı Nedenler
43
5. Koronavirüs–Zorlayıcı Sebep
44
II. SAĞLIK SEBEPLERİNE DAYALI DEVAMSIZLIK
46
1. İşçinin Kusurundan Kaynaklanan Hastalık veya Sakatlığı Nedeniyle İşe
2. İş Kanunu m. 25/I, a Hükmünde Sayılanlar Dışında İşçinin Sağlık Sorunları
Nedeniyle İşe Devamsızlığı
50
III. İŞÇİNİN GÖZALTINA ALINMASI VEYA TUTUKLANMASI
51
1. Yakalama, Gözaltına Alma ve Tutuklama Kavramları
51
2. 1475 sayılı Kanun Dönemi
53
3. 4857 sayılı Kanun Dönemi
55
IV. ASKERLİK VEYA KANUNDAN DOĞAN ÇALIŞMA
61
1. Genel Olarak Askerlik Görevi
61
2. Askerliğin İş Sözleşmesine Etkisi
62
a) İşçinin Askerlik veya Kanundan Doğan Bir Görevle İşinden Ayrılması
62
V. KİŞİSEL VEYA AİLEVİ NEDENE DAYALI MAZERET İZNİ
69
3. Mazeret İzninin Kullanılması
74
a) İşçinin Talepte–Bildirimde Bulunması
74
b) İşçinin Mazeretini Belgelemesi
75
c) İşverence İzin Verilmesi Zorunluluğu
75
VI. DOĞUM, ANALIK, EVLAT EDİNME VE SÜT İZNİ
76
3. Analık ve Evlat Edinme İzni
81
5. Doğum veya Evlat Edinmeye Dayalı Kısmi Süreli Ücretsiz İzin
83
6. Analık Haline Bağlı Olarak Kullanılan İzinler ve Sözleşmenin Askıya Alınması
86
VII. GREV VE LOKAVT SÜRESİNCE
88
2. Grev Kavramı, Kanuni Grev ve Kanun Dışı Grev
89
3. Lokavt Kavramı, Kanuni Lokavt ve Kanun Dışı Lokavt
94
4. Kanuni Grev ve Lokavt Süresince İş Sözleşmesinin Askıda Kalması
96
VIII. İZİNDE GEÇEN SÜRELER
99
b) Yıllık Ücretli İzin
99
c) Basın İş Kanununda Yıllık Ücretli İzin
104
d) Deniz İş Kanununda Yıllık Ücretli İzin
105
e) Türk Borçlar Kanununda Yıllık Ücretli İzin
106
a) Genel ve Sürekli Nitelikteki Ücretsiz İzin
106
bb) Anlaşma ile Ücretsiz İzin
107
cc) İşverenin İşçiyi Tek Taraflı Ücretsiz İzne Çıkarması
110
b) Yıllık İzinde Ücretsiz Yol İzni
112
c) Koronavirüs (Covid 19) Salgını Döneminde Geçici Nitelikteki Ücretsiz
3. Ücretli veya Ücretsiz İzin Süresince İş Sözleşmesinin Askıda Kalması
116
2. Mevsimlik İş Sözleşmelerinin Belirli Süreli Yapılıp Yapılamayacağı Sorunu
119
a) Belirli Süreli Yapılması
119
b) Zincirleme Mevsimlik İş Sözleşmeleri
120
c) Belirsiz Süreli Yapılması ve Sözleşmenin Askıda Kalması
120
1. Normal Kısa Çalışma
124
2. Koronavirüs (Covid 19) Salgını Döneminde Geçici Nitelikteki Kısa Çalışmalar
128
a) Türkiye İş Kurumuna Başvuru ve Uygunluk Denetimi
128
b) İşverene Fesih Yasağı Getirilmesi
129
c) Kısa Çalışmadan Yararlanma Koşullarının Hafifletilmesi
129
3. Kısa Çalışma Döneminde İş Sözleşmesinin Askıda Kalması
130
XI. SENDİKA YÖNETİCİLİĞİ
131
2. İş Sözleşmesinin Askıda Kalması ve Yöneticilik Görevinin Sürdürülmesi
134
a) Yöneticilik Görevinin Kanunda Belirtilen Sınırlı Hallerde Sona Ermesi
135
b) Yöneticilik Görevinin Diğer Nedenlerle Sona Ermesi
136
3. İş Sözleşmesi Sonlandırılarak Yöneticilik Görevinin Sürdürülmesi
136
XII. YASAL (KAMUSAL) GÖREV İFASI VEYA KURUL ÜYELİĞİ GÖREVİ
138
XIII. İŞYERİNDE FAALİYETİN DURMASI
140
1. İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri Kapsamında Faaliyetin Durdurulması
140
2. İşverence Ekonomik Gerekçelerle Faaliyetin Durdurulması
141
XIV. İŞÇİNİN ÇALIŞMAKTAN KAÇINMASI
141
1. Ücretin Ödenmemesi Halinde
141
b) Çalışmaktan Kaçınma Hakkının Koşulları
142
c) Çalışmaktan Kaçınmanın Ücrete Etkisi
145
d) Çalışmaktan Kaçınılan Sürede İş Sözleşmesinin Askıda Kalması
146
2. İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin Alınmaması Halinde
147
aa) Tehlikenin Ciddi ve Yakın Olması
149
bb) İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulunun Tespiti
150
cc) Tehlikenin Devam Ediyor Olması
151
c) Çalışılmayan Sürede Ücret Ödenmesi
151
d) İş Sözleşmesinin Askıda Kalması
152
3. İş Kazası Sonrası İş Göremezlik Süresince Sözleşmenin Askıda Kalması
153
§ 4. TARAFLARIN ANLAŞMASIYLA İŞ SÖZLEŞMESİNİN ASKIYA ALINMASI
155
§ 5. ŞARTA BAĞLI ASKIYA ALINMA
157
II. MAHKEMENİN İŞE İADE YÖNÜNDE KARAR VERMESİ
157
1. İşverenin İşçiyi İşe Başlatması
158
2. İşverenin İşçiyi İşe Başlatmaması
158
3. İşyeri Sendika Temsilciliği Güvencesinde Durum
159
§ 6. KENDİLİĞİNDEN ASKI DURUMUNUN ORTAYA ÇIKMASI
161
§ 7. BİRDEN FAZLA ASKI HALİNİN BİR ARAYA GELMESİ
163
§ 8. İŞ SÖZLEŞMESİNİN ASKIYA ALINMASININ HUKUKİ SONUÇLARI
165
I. TARAFLARIN BORÇLARINA ETKİSİ
165
1. İş Görme ve Ücret Ödeme Borcuna Etkisi
165
a) İş Görme Borcunun İfasının İstenememesi
165
b) İşverenin Ücret Ödemekle Yükümlü Olmaması
165
aa) Ücret Ödenmemesinin Hukuki Dayanağı
167
bb) Ücretin Sosyal Niteliği ve İstisnai Olarak Ücret Ödenmesi
168
cc) Sözleşme ile Ücret Ödenmesinin Kararlaştırılabilmesi
174
2. Diğer Borçlara Etkisi
175
II. TARAFLARIN FESİH HAKKINA ETKİSİ
177
1. Haklı Nedenle Fesih
177
III. İŞÇİNİN KIDEMİNE ETKİSİ
180
2. Kıdemin belirleyici olduğu haller
182
a) Kıdem Tazminatına Etkisi
182
b) İhbar Süresine Etkisi
184
c) Yıllık İzne Etkisi
185
d) İş Güvencesinde Aranan Altı Aylık Kıdeme Etkisi
187
IV. İŞ GÜVENCESİ KURUMUNA ETKİSİ
188
2. İşyerinde En Az 30 İşçinin Çalıştırılması Koşuluna Etkisi
189
V. SENDİKAL HAKLARA VE TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNE ETKİSİ
191
1. Sendika Üyeliğine Etkisi
191
2. Aidat Ödeme Yükümlülüğüne Etkisi
192
3. Yetki Tespitine Etkisi
193
4. Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanmaya Etkisi
195
5. Grev Oylamasına Etkisi
195
VI. SOSYAL GÜVENLİK HAKLARINA ETKİSİ
196
2. Sigortalılığın Başlaması ve Sona Ermesi
196
a) Sigortalılığın Başlaması
196
b) Sigortalılığın Sona Ermesi
197
3. Bir Yıllık Bekleme Süresine Etkisi
198
4. Prim Ödeme Gün Sayısına ve Sigortalılık Süresine Etkisi
201
5. Sosyal Sigorta Yardımlarına Etkisi
204
a) Kısa Vadeli Sigorta Kollarından Sağlanan Yardımlar
204
b) Uzun Vadeli Sigorta Kollarından Sağlanan Yardımlar
205
c) Genel Sağlık Sigortasından Sağlanan Yardımlar
206
6. Hizmet Borçlanmasına Etkisi
208
§ 9. ASKI HALİNİN SONA ERMESİ
211
1. Kendiliğinden Sona Erme
211
2. Taraf İradeleriyle Sona Erme
212
II. SONA ERMENİN HUKUKİ SONUÇLARI
214
YARARLANILAN KAYNAKLAR
219