Birinci Bölüm GENEL OLARAK CEZAİ ŞART
§ 1. CEZAİ ŞART KAVRAMI, TÜRLERİ VE HUKUKİ NİTELİĞİ
23
II. Cezai Şart Kavramı
23
III. Cezai Şartın Unsurları
24
1. Asıl Borcun Varlığı
24
2. Cezai Şartın Ekonomik Değer Taşıyan Ayrı Bir Edim Olması
25
3. Cezai Şartın Sağlararası İşlemle Öngörülmüş Olması
27
4. Asıl Borç ile Cezai Şart Arasında Asıl Borç-Fer’i Borç İlişkisinin Bulunması
28
IV. Cezai Şartın Türleri
30
2. Cezai Şartın Türleri
30
a. Seçimlik Cezai Şart
30
b. İfaya Eklenen Cezai Şart
30
c. İfayı Engelleyen Cezai Şart (Dönme Cezası)
31
3. İş Sözleşmesinde Öngörülen Cezai Şartın Türü
32
V. Cezai Şartın Hukuki Niteliği
34
4. Ceza-Tazminat Görüşü
35
5. Götürü Tazminat Görüşü
35
6. Değerlendirme ve Görüşümüz
35
§ 2. CEZAİ ŞARTIN MEYDANA GELMESİ, ŞEKLİ, MUACCEL OLMASI VE HÜKÜMLERİ
37
I. Cezai Şartın Meydana Gelmesi
37
II. Cezai Şartın Şekli
38
III. Cezai Şartın Muaccel Olması
39
1. Asıl Borcun Muaccel Olması
39
2. Asıl Borcun İfa Edilmemesi veya Eksik İfa Edilmesi
39
3. Borçlunun Kusurlu Olması
42
IV. Cezai Şartın Hükümleri
42
1. Seçimlik Cezai Şartın Hükümleri
42
2. İfaya Eklenen Cezai Şartın Hükümleri
43
3. Dönme Cezasının Hükümleri
45
§ 3. CEZAİ ŞARTIN KUSUR VE ZARARLA İLİŞKİSİ
46
I. Cezai Şartın Kusurla İlişkisi
4 6
II. Cezai Şartın Zararla İlişkisi
48
1. Cezai Şart Talebinin Zarardan Bağımsızlığı
48
2. Cezai Şartı Aşan Zararın Ayrıca Tazmin Edilmesi
49
§ 4. CEZAİ ŞARTIN MİKTARI, İNDİRİLMESİ VE SONA ERMESİ
50
I. Cezai Şartın Miktarı
50
II. Aşırı Cezai Şartın İndirilmesinin Şartları
51
1. Geçerli Bir Cezai Şart Anlaşmasının Bulunması
51
3. Cezai Şartın İfa Edilmemiş Olması
51
4. Cezai Şart Miktarının Aşırı Olması
52
a. Alacaklının Çıkarları
52
b. Borca Aykırılığın Ağırlığı
52
c. Borçlunun Kusurunun Ağırlığı
53
d. Tarafların Ekonomik Durumu
53
f. İndirimde Dikkate Alınacak Diğer Hususlar
54
III. Ticari Borçlarda Cezai Şartın İndirilmesi
55
2. İşverenin Tacir Olması Durumunda Cezai Şartın İndirilmesi
56
b. Tacir İşveren Aleyhine Öngörülen Cezai Şartın İndirilmesi
58
IV. Cezai Şartın Sona Ermesi
59
§ 5. CEZAİ ŞARTIN DİĞER HUKUKİ KURUMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI
60
I. Götürü Tazminatla Karşılaştırılması
60
1. Cezai Şart ile Götürü Tazminat Arasındaki Farklar
61
2. Sınırlandırma Kriterleri
62
a. Sözleşme Kaydının Sözü ve Özü
63
b. Uğranılması Muhtemel Zarar
64
c. Zarara Uğramanın Gerekliliği
65
d. Zararı Aşan Miktarın Saklı Tutulması
66
e. Sözleşme Kaydından Yararlanan Kimse
67
3. Değerlendirme ve Görüşümüz
67
II. Hak Düşürücü Kayıtlarla Karşılaştırılması
69
2. Hak Düşürücü Kayıt - Cezai Şart İlişkisi
70
İkinci Bölüm GENEL OLARAK İŞ SÖZLEŞMESİNDE CEZAİ ŞART KARARLAŞTIRILMASI VE DENETİMİ
§ 6. İŞ SÖZLEŞMELERİNDE CEZAİ ŞART KARARLAŞTIRILMASININ NEDENLERİ
73
§ 7. CEZAİ ŞART KAYITLARININ İŞÇİ BAKIMINDAN SAKINCALARI VE NEDENLERİ
76
I. Cezai Şartın İşçi Bakımından Sakıncaları
76
2. Tazminat Hukukuna İlişkin İlkelerin Dolanılması İhtimali
77
3. Yatırım Riskleri Nedeniyle İşçinin Cezai Şartla Kayıtlanması
78
4. İşçinin Mesleki Gelişiminin Engellenmesi
79
5. İşçinin Geçim Kaynağının Tehlikeye Düşürülmesi
80
II. İşçinin Cezai Şart Kayıtlarına Razı Olmasının Nedenleri
80
§ 8. İŞ SÖZLEŞMESİNDE İŞÇİ ALEYHİNE TEK TARAFLI CEZAİ ŞART KARARLAŞTIRILMASI
83
II. İşçi Aleyhine Tek Taraflı Cezai Şart Kararlaştırılmasının Sınırlandırılması
85
1. Tek Taraflı ve Aşırı Cezai Şartla Feshin Ağırlaştırılması Yasağı
85
2. Belirlilik İlkesinin Korunması
87
3. Sorumluluk İlkelerinin Tehlike ve Zarara Yatkın İşlerde Dikkate Alınması
89
4. Meslek İçi Eğitim Harcamalarının Güvence Altına Alınması
89
III. İşçi Aleyhine Tek Taraflı Cezai Şart Kararlaştırılamayacağına İlişkin Görüşler
90
IV. Tek Taraflı Cezai Şart Kararlaştırılmasını Sınırlı Olarak Kabul Eden Görüşler
92
1. Haklı Menfaatin Gerekliliği
92
2. Maddi Menfaatlerin Güvence Altına Alınması
93
V. Hukukumuzdaki Görüşler
93
VI. Değerlendirme ve Görüşümüz
96
§ 9. İŞÇİNİN CEZAİ ŞART KAYITLARINA KARŞI KORUNMASI VE BU KAYITLARIN DENETLENMESİ
98
I. Genel Hükümler ve Hukukun Genel İlkeleri
98
b. İş Sözleşmesinde Öngörülen Cezai Şartın Ahlaka Aykırılığı
100
c. Değerlendirme ve Görüşümüz
102
II. Hakimin Cezai Şartı İndirme Yetkisi
103
3. Hakimin İndirim Yetkisinin Etkinliğinin Değerlendirilmesi
106
III. Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması
109
2. Cezai Şart ve Hakkın Kötüye Kullanılması
111
IV. Genel İşlem Şartları
112
3. Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi
113
4. İş İlişkilerinde Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi
114
a. Hakkaniyete Aykırılık
116
b. Olağan Dışı Kayıtlardan Korunma
117
c. Açık Olmayan Kayıtların Yorumlanması
118
d. Değerlendirme ve Görüşümüz
119
V. İş Hukukunun İşçiyi Koruyucu Niteliği
120
2. İşçinin Korunması İlkesi
121
c. İş Hukukunun Emredici Kuralları
123
d. İşçi Lehine Yorum İlkesi
125
3. İşçinin Korunması İlkesinin Cezai Şart Kayıtlarında Dikkate Alınması
126
b. Önemli Yükümlülüklerin Cezai Şartla Güvence Altına Alınması
127
c. Kusurlu Olarak İş Sözleşmesine Aykırılıkta Cezai Şart
1 28
d. Cezai Şartla Tazminat Talebinin Birleşmemesi
130
e. Cezai Şart Miktarının Ölçülü Olması
132
Üçüncü Bölüm İŞ SÖZLEŞMELERİNDE CEZAİ ŞART KARARLAŞTIRILMASI
§ 10. BİREYSEL İŞ SÖZLEŞMELERİNDE CEZAİ ŞART KARARLAŞTIRILMASI
135
I. Belirli Süreli İş Sözleşmelerinde Cezai Şart
135
1. Belirli - Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi Ayrımı
135
2. Belirli Süreli İş Sözleşmesinde Cezai Şart
135
a. Genel Olarak Belirli Süreli İş Sözleşmesi
135
b. Belirli Süreli İş Sözleşmesinde Cezai Şart Kararlaştırılması
138
3. Zincirleme İş Sözleşmelerinde Cezai Şart
141
a. Genel Olarak Zincirleme İş Sözleşmeleri
141
b. Zincirleme İş Sözleşmelerine Bağlanan Hukuki Sonuçlar
142
c. Zincirleme İş Sözleşmelerinde Cezai Şart
146
4. Asgari ve Azami Süreli İş Sözleşmesinde Cezai Şart
148
a. Asgari Süreli İş Sözleşmesinde Cezai şart
148
b. Azami Süreli İş Sözleşmesinde Cezai Şart
151
II. Deneme Süreli İş Sözleşmesinde Cezai Şart
152
1. Genel Olarak Deneme Süreli İş Sözleşmesi
152
2. Deneme Süresinin Hükümleri
153
3. Deneme Süreli İş Sözleşmesinde Cezai Şart
153
III. İç Yönetmelik Hükümleri ve İşyeri Uygulamalarıyla Cezai Şart Öngörülmesi
154
1. Genel Olarak İç Yönetmelikler
154
2. İç Yönetmeliklerde Cezai Şart Öngörülmesi
156
a. Genel Olarak Cezai Şart Öngörülmesi
156
b. Ücret Kesme Cezasına İlişkin Düzenlemeler
157
c. İç Yönetmelikle Öngörülen Kayıtların Hukuki Niteliği
158
3. İş Sözleşmesi Hükmü Haline Gelen İşyeri Uygulamaları ve Cezai Şart
159
a. Genel Olarak İşyeri Uygulamaları
159
b. İşyeri Uygulamaları ve Cezai Şart
160
§ 11. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDE CEZAİ ŞART
161
II. Normatif Hükümler ve Cezai Şart
162
III. Borç Doğurucu Hükümler ve Cezai Şart
165
IV. Toplu İş Sözleşmesinin ve Cezai Şarta İlişkin Hükümlerin Yorumu
168
2. Yargıtay Kararları
168
3. Değerlendirme ve Görüşümüz
170
VI. Yararlılık İlkesi ve Cezai Şart
171
VII. Toplu İş Sözleşmesinde Öngörülen Cezai Şartın İndirilmesi
173
2. Değerlendirme ve Görüşümüz
175
§ 12. İŞ SÖZLEŞMESİNDE ÖNGÖRÜLEN CEZAİ ŞARTIN ŞEKLİ VE MİKTARI
177
I. İş Sözleşmesinde Öngörülen Cezai Şartın Şekli
177
2. İş Sözleşmesi ve Cezai Şartın Şekli
178
II. İş Sözleşmesinde Öngörülen Cezai Şartın Miktarı
180
2. Cezai Şart Miktarı Konusunda İş Hukuku Uygulaması
181
§ 13. CEZAİ ŞARTIN GEÇERSİZLİĞİ VE SONA ERMESİ
184
I. İş Sözleşmesinin ve Cezai Şartın Geçersizliği
184
2. Geçersizliğin İş Hukukunda Gösterdiği Özellikler
185
3. İş Sözleşmesinin Geçersizliğinin Cezai Şarta Etkisi
186
4. İş Sözleşmesinin İptali ve Cezai Şart
186
II. İş Sözleşmesinde Öngörülen Cezai Şartın Sona Ermesi
189
2. İş Sözleşmesinin Feshinin Cezai Şartın Sona Ermesine Etkileri
190
a. Haklı Nedenle İş Sözleşmesinin Feshinin Cezai Şartın Sona Ermesine Etkisi
190
b. Geçerli Nedenle İş Sözleşmesinin Feshinin Cezai Şartın Sona Ermesine Etkisi
191
3. İşyeri Devrinin Cezai Şartın Sona Ermesine Etkisi
192
Dördüncü Bölüm YAYGIN OLARAK CEZAİ ŞART KARARLAŞTIRILAN ÖZEL DURUMLAR
§ 14. İŞ SÖZLEŞMESİNİN İFASINA BAŞLANMADAN ÖNCE FESHİNDE CEZAİ ŞART
193
II. Cezai Şart Kararlaştırılması
195
§ 15. FESİH HAKKININ SINIRLANDIRILMASINDA CEZAİ ŞART
197
II. İşverenin Fesih Hakkının Sözleşmelerle Sınırlandırılması
198
2. Süreli Fesih Bildirimine İlişkin Sınırlandırmalar
199
3. Fesih Hakkının Sınırlandırılması ve Cezai Şart
204
4. İş Sözleşmesinin Usulsüz Feshine Yeni İşverenin Neden Olması Halinde Cezai Şart
206
III. Haklı Nedenle İş Sözleşmesinin Feshine İlişkin Sınırlandırmalar
207
2. Sınırlandırmanın Esasları
210
2. Disiplin Kuruluna İlişkin Yargıtayın Görüşü
211
3. Disiplin Kuruluna İlişkin Hükme Aykırılığın Yaptırımı Olarak Cezai Şart
213
V. Haksız ve Geçersiz Feshin Sonuçlarına İlişkin Hükümlerin Cezai Şartla İlişkisi
214
§ 16. EĞİTİM GİDERLERİ KARŞILIĞI GERİ ÖDEME KAYITLARI VEYA CEZAİ ŞART
218
II. Geri Ödeme Yükümlülüğü veya Cezai Şart Öngörülmesi Anı ve Konusu
222
1. Geri Ödeme Yükümlülüğü ve Cezai Şart Kararlaştırılması Anı
222
2. Geri Ödeme Yükümlülüğünün Konusu
223
a. Geri Ödeme Yükümlülüğü Kapsamına Dahil Edilebilecek Giderler
223
b. Geri Ödeme Yükümlülüğü Kapsamına Dahil Edilemeyecek Giderler
224
III. Geri Ödeme Kayıtları ve Cezai Şartın Denetimi
224
2. İşverenin Haklı Menfaatleri
225
3. İşçinin Menfaatleri
226
4. Geri Ödeme Kayıtlarının veya Cezai Şartın Katlanılabilir Olması
227
a. Eğitim Süresi ve Eğitim Giderlerinin Miktarı
227
b. Eğitimin Niteliği ve Kapsamı
230
c. Geri Ödenecek Miktar ve Ödeme Şekli
231
IV. Geri Ödeme Yükümlülüğü veya Cezai Şartın Gerçekleşmesi
233
1. İşçi Tarafından İş Sözleşmesinin Feshi
233
2. İşveren Tarafından İş Sözleşmesinin Feshi
234
3. Eğitimin Tamamlanmaması Durumunda Geri Ödeme Kayıtları
235
4. Eğitim Sonunda Başarısız Olunması Durumunda Geri Ödeme Kayıtları
237
V. Yargıtay Kararlarına Egemen Olan Temel Noktalar
238
§ 17. REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİNDE CEZAİ ŞART
239
I. Genel Olarak Rekabet Yasağı
239
1. İş İlişkisinin Devamı Sırasında Rekabet Etmeme Borcu
239
3. İş İlişkisinin Sona Ermesinden Sonra Rekabet Etmeme Borcu
243
II. Rekabet Yasağı ve Cezai Şart
244
2. İşçinin Cezai Şart Ödemesi
244
3. Rekabet Yasağına Aykırılık Halinde Cezai Şartın İndirilmesi
246
III. Rekabet Yasağına İlişkin Cezai Şartın Geçersizliği ve Sona Ermesi
248
1. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin ve Cezai Şartın Geçersizliği
248
2. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin ve Cezai Şartın Sona Ermesi
249
a. İşverenin Menfaati Kalmaması
249
b. İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshi
250
c. İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi
252
Yararlanılan Kaynaklar
261