I. SON ÇARE İLKESİNİN TARİHSEL ARKA PLANI
17
II. KONUNUN İNCELENMESİNİN GEREKLİLİĞİ VE İNCELEME YÖNTEMİ
19
I. SON ÇARE İLKESİNİN TANIMI VE GENEL ESASLARI
23
II. SON ÇARE İLKESİNİN HUKUKİ DAYANAĞI
27
2. İş Güvencesinin Önemi
28
3. İş Güvencesinin Ülkemizdeki Gelişimi
29
4. İş Güvencesinden Yararlanma Şartları
31
a. İş Güvencesini Düzenleyen Kanunlara Tabi Olma
31
b. İşyerinde Otuz veya Daha Fazla İşçinin Bulunması
32
c. İşçinin En Az Altı Aylık Hizmet Süresinin Bulunması
33
ç. Belli Konumdaki İşveren Vekili veya Yardımcısı Olmama
35
d. Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi ile Çalışma
37
e. Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshedilmiş Olması
38
5. İş Güvencesinde Feshin Geçerli Nedene Dayanması
39
b. Son Çare İlkesinin Geçerli Neden Kavramıyla İlişkisi
41
B. Son Çare İlkesinin Dayanakları
43
2. Madde Gerekçesinin Temel Alınması
46
3. Dürüstlük Kuralının Temel Alınması
48
4. Sözleşmeye Bağlılık İlkesinin Temel Alınması
49
5. İş Güvencesinin Temel Alınması
50
6. Ölçülülük İlkesinin Temel Alınması
52
7. Yasal Düzenlemelerin Temel Alınması
54
III. SON ÇARE İLKESİNİN UYGULANMASI, SINIRLARI VE SON ÇARE İLKESİNE AYKIRILIĞIN İDDİASI VE İSPATI
57
A. Feshi Önleyici Alternatif Tedbirlerin Fesih Nedenine Göre Değişmesi
57
B. Birden Fazla Fesih Nedeninin Varlığı Halinde Son Çare İlkesine İlişkin Denetimin Yöntemi
59
1. Karma Sebep Kavramı
59
2. Gerçek Karma Sebeplerde Son Çare İlkesine İlişkin Denetimin Yöntemi
60
3. Gerçek Olmayan Karma Sebeplerde Son Çare İlkesine İlişkin Denetimin Yöntemi
62
C. Feshi Önleyici Alternatif Tedbirlerin Uygulanma Zamanı
63
Ç. Son Çare İlkesinin Uygulanma Yöntemi
68
1. Feshi Önleyici Alternatif Tedbirlerin Seçiminde ve Uygulanmasında Gereklilik İlkesi ile Dürüstlük Kuralının Rolü
68
2. Feshi Önleyici Alternatif Tedbirlerin Seçiminde ve Uygulanmasında Eşit Davranma Borcunun Rolü
71
3. Çalışma Koşullarında Değişiklik Gerektiren Tedbirlerin Uygulanması
74
b. Çalışma Koşullarında Değişiklik
75
bbb. Yönetim Hakkı Kapsamındaki Tedbirlerin Uygulanması
78
bb. Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik Gerektiren Tedbirlerin Uygulanması
79
aaa. Esaslı Değişiklik
79
bbb. Esaslı Değişiklik Kapsamındaki Tedbirlerin Uygulanması
81
i. Teklifin Yazılı Yapılması
81
ii. Teklifin Kabul Edilmesi
82
iii. Teklifin Kabul Edilmemesi
83
cc. Çalışma Koşullarında Esaslı Olmayan Değişiklik Gerektiren Tedbirlerin Uygulanması
84
aaa. Esaslı Olmayan Değişiklik Kavramı ve Yönetim Hakkı ile İlişkisi
84
bbb. Esaslı Olmayan Değişikliklerin Son Çare İlkesi ile İlişkisi
86
D. Son Çare İlkesinin Sınırları
87
2. Niteliksel Sınırları
89
bb. Beklenebilirlik Sınırının Değerlendirilmesi
95
E. Son Çare İlkesine Aykırılığın İddiası ve İspatı
97
1. Alman Hukukunda Benimsenen Aşamalı Yöntem
97
2. Türk Hukukundaki Uygulama ve Doktrin Görüşü
98
a. Yargıtay Uygulaması
98
b. Yargılamaya Hakim Olan İlkeler Bağlamında Doktrinde İleri Sürülen Görüşler
100
aa. İddia Yükü ve Somutlaştırma Yükü Açısından
100
bb. İspat Yükü Açısından
102
aa. İddia Yükü ve Somutlaştırma Yükü Açısından Görüşümüz
103
bb. İspat Yükü Açısından Görüşümüz
105
GEÇERLİ FESİH NEDENLERİNE GÖRE İNCELENMESİ
I. SON ÇARE İLKESİNİN İŞÇİNİN YETERSİZLİĞİNDEN KAYNAKLANAN FESİHLER AÇISINDAN İNCELENMESİ
109
A. Yetersizlik Kavramı
109
1. Mesleki Yetersizlik
110
2. Fiziki Yetersizlik
110
B. İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Nedenlerin Diğer Fesih Nedenlerinden Farkı
111
1. İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Fesih Nedenlerinden Farkı
111
2. İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Fesih Nedenlerinden Farkı
113
C. Yetersizlik Nedeniyle İş Sözleşmesinin Feshinde Geçerlilik Denetimi
114
2. İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Fesihlerde Son Çare İlkesinin Uygulanabilirliği
117
b. Menfaatler Dengesi ile Son Çare İlkesinin İlişkisi: Beklenebilirlik Sınırı
119
II. SON ÇARE İLKESİNİN İŞÇİNİN DAVRANIŞLARINDAN KAYNAKLANAN FESİHLER AÇISINDAN İNCELENMESİ
123
A. İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Fesih Nedenleri
123
2. İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Geçerli Nedenler
126
3. İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Haklı Nedenler
128
B. İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Fesihlerde Son Çare İlkesinin Uygulanması
129
2. İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Fesihlerde Son Çare İlkesinin Uygulanabilirliği
130
3. Yargı Uygulaması ve Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi
135
a. İş Sözleşmesinin Geçerli Neden Sayılmayan Davranışlara Dayanarak Feshinde Son Çare İlkesi
136
b. İş Sözleşmesinin Haklı Nedenle Feshinde Son Çare İlkesi
137
c. İş Sözleşmesinin Geçerli Nedenle Feshinde Son Çare İlkesi
139
III. SON ÇARE İLKESİNİN İŞLETMENİN, İŞYERİNİN VEYA İŞİN GEREKLERİNDEN KAYNAKLANAN FESİHLER AÇISINDAN İNCELENMESİ
141
A. İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Fesih Rejiminin Temel Kavramları
141
a. Bireysel İş Hukuku Bağlamında İşletme Kavramı
142
b. Toplu İş Hukuku Bağlamında İşletme Kavramı ve Son Çare İlkesi ile İlişkisine Dair Bir Değerlendirme
143
aa. Kurucu İşveren Kararı
148
bb. Bağlı İşveren Kararı
149
cc. Gizli veya Örtülü İşletmesel Karar
150
B. İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Fesih Nedenleri
151
3. Teknolojik Gelişmeler
155
C. İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Fesih Usulü ve Genel Esasları
158
Ç. İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Fesihlerde Geçerlilik Denetimi
160
1. İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Fesihlerde Kullanılan Denetim Yöntemleri
160
2. Denetimin Sıralaması ve Son Çare İlkesinin Denetimdeki Yeri
163
a. Feshin Biçimsel Koşulları Açısından
163
b. Feshin Maddi Koşulları Açısından
164
3. Son Çare İlkesinin İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Fesihlere Hakim Olan Denetim Yöntemleriyle İlişkisi
165
a. Yerindelik Denetimi – Son Çare İlkesi
165
b. Tutarlılık Denetimi – Son Çare İlkesi
168
c. Keyfilik Denetimi – Son Çare İlkesi
171
ç. Ölçülülük Denetimi – Son Çare İlkesi
173
SON ÇARE İLKESİ KAPSAMINDA
FESHİ ÖNLEYİCİ BAŞLICA TEDBİRLER VE ÖZELLİKLERİ
I. İŞÇİYE FESİHTEN ÖNCE KENDİSİNİ SAVUNMA İMKANI TANINMASI
181
B. Savunmanın Son Çare İlkesiyle İlişkisi
182
A. Tanımı ve Hukuki Dayanağı
184
C. Son Çare İlkesinin İhtarın Etkisizleşmesi Açısından İncelenmesi
189
1. İhtarın Zamansal Etkisizleşmesi Açısından
189
2. İhtarın Sayısal Etkisizleşmesi Açısından
194
Ç. İşçinin Yetersizliğine Dayanan İhtarın Son Çare İlkesiyle İlişkisi
197
D. İşçinin Davranışlarına Dayanan İhtarın Son Çare İlkesiyle İlişkisi
202
2. İşçinin Davranışlarına Dayanan İhtar Özelinde Son Çare İlkesiyle Disiplin Yaptırımlarının İlişkisi
205
III. İŞÇİNİN BAŞKA BİR İŞTE ÇALIŞTIRILMASI
207
B. İşçinin Başka Bir İşte Çalıştırılması Yükümlülüğünün İşyeri Bakımından Uygulama Alanı
210
C. İşçinin Başka Bir İşte Çalıştırılması Yükümlülüğünün İşin Niteliği Bakımından Uygulama Alanı
217
1. Pozisyonun Boş Olması
217
a. Alman Hukukundaki Uygulama ve Doktrin Görüşü
218
b. Türk Hukukundaki Uygulama ve Doktrin Görüşü
223
2. Pozisyonun İşçinin Niteliklerine Uygun Olması
227
3. Pozisyonun Eşdeğer Olması
229
IV. İŞÇİYE EĞİTİM VERİLMESİ
233
Ç. İşçiye Eğitim Verme Yükümlülüğünün Beklenebilirlik Sınırı
236
D. Fesih Nedenlerine Göre İşçiye Eğitim Verilmesi
240
1. İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Fesihlerden Evvel İşçiye Eğitim Verilmesi
240
2. İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Fesihlerden Evvel İşçiye Eğitim Verilmesi
241
3. İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Fesihlerden Evvel İşçiye Eğitim Verilmesi
242
V. TOPLU İŞÇİ ÇIKARMADA İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLERİYLE GÖRÜŞÜLMESİ
242
A. Toplu İşçi Çıkarma Kavramı
242
B. İşyeri Sendika Temsilcileriyle Görüşülmesi
243
2. İşyeri Sendika Temsilcileriyle Görüşme Usulüne Aykırılığın Yaptırımı ve Görüşmenin Son Çare İlkesiyle İlişkisi
244
VI. FAZLA ÇALIŞMALARIN KALDIRILMASI
247
A. Esneklik Kavramı ve Son Çare İlkesiyle İlişkisi
251
B. Çalışma Sürelerinde Esneklik
254
a. Kısa Çalışma Kavramı ve Amaçları
256
b. Kısa Çalışmanın Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklikle İlişkisi
258
c. Kısa Çalışmanın Son Çare İlkesiyle İlişkisi
260
aaa. İfayı Kabul Engelinin Geçici Olması
263
bbb. Geçicilik Öngörüsünün Denetlenmesi
265
2. Kısmi Süreli Çalışma
268
b. Kısmi Süreli Çalışmanın Son Çare İlkesiyle İlişkisi
269
aa. Kısmi Süreli Çalışmanın Son Çare İlkesiyle İlişkisinin Terminolojik Açıdan İncelenmesi
269
bb. Kısmi Süreli Çalışmanın Son Çare İlkesiyle İlişkisinin İş Organizasyonu Açısından İncelenmesi
270
cc. Kısmi Süreli Çalışmanın Son Çare İlkesiyle İlişkisinin Üçüncü Kişilerin Hukuk Alanına Müdahale Açısından İncelenmesi
273
a. Telafi Çalışması Kavramı, Koşulları ve Hükümleri
274
b. Telafi Çalışmasının Son Çare İlkesi Açısından İncelenmesi
278
B. Ücret İndiriminin Son Çare İlkesiyle İlişkisi
285
1. İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Fesihler Açısından
285
a. Ücret İndiriminin Son Çare Olması
285
b. Ücret İndiriminin Ölçülülük ve Eşit İşlem İlkesiyle İlişkisi
288
2. İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Fesihler Açısından
289
B. Ücretsiz İznin Son Çare İlkesiyle İlişkisi
293
1. İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Fesihler Açısından
295
2. İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Fesihler Açısından
298
3. Zorlayıcı Sebepler Açısından
300
X. TASARRUF TEDBİRLERİ
303
B. Tasarruf Tedbirlerinin Son Çare İlkesiyle İlişkisi
305
1. Tasarruf Tedbirlerinin Girişim Özgürlüğü Açısından İncelenmesi
305
2. Tasarruf Tedbirlerinin Hukuki Belirlilik İlkesi Açısından İncelenmesi
306
3. Tasarruf Tedbirlerinin Üçüncü Kişilerin Hukuk Alanına Müdahale Açısından İncelenmesi
308
4. Tasarruf Tedbirlerinin İşçinin Korunması Açısından İncelenmesi
309