GENEL OLARAK İMAR PLANLARI VE BU PLANLARI UYGULAMAK İÇİN KULLANILABİLECEK ARAÇLAR
I. İMAR PLANLARI VE TÜRLERİ
31
A. Mekânsal Strateji Planları
31
B. Çevre Düzeni Planları
34
1. Nazım İmar Planları
35
2. Uygulama İmar Planları
37
II. İMAR PLANLARINI UYGULAMAK İÇİN KULLANILABİLECEK ARAÇLAR
38
A. Ayırma ve Birleştirme İşlemleri
40
C. Arazi ve Arsa Düzenlemesi
44
III. İMAR PLANI UYGULAMA ARACI OLARAK ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ
45
B. Arazi ve Arsa Düzenlemesinin Tarihçesi
49
C. Arazi ve Arsa Düzenlemesinin Avantajları
54
1. İmar Planlarının Bütüncül Şekilde Uygulanmasına İmkân Tanıması
55
2. Kadastral Durumun Sorunlu Olduğu Bölgelerde Kadastral Durumun Bütüncül Şekilde Düzeltilmesine İmkan Tanıması
55
3. Kamulaştırma Külfetini Ortadan Kaldırması
55
4. Maliklerin Muvafakatine Gerek kalmadan Hızlı Bir Şekilde Uygulamaya İmkan Tanıması
56
5. Maliklerden Yapılan Kesintilerin Yasal Dayanağının Bulunması
56
6. Eşitlik İlkesine Uygun Olması
57
7. Daha Fazla Türde Umumi Hizmet Alanı İçin Kesinti İmkânı Tanıması
58
8. 7181 sayılı Kanunla Yapılan Değişiklik Sonrasında, Parselasyon Yapılmamış Alanlarda İfraz Yapılıp Yapılmayacağı
59
ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ İŞLEMLERİNİN HUKUKİ AÇIDAN UNSURLARI VE BU UNSURLAR AÇISINDAN MUHTEMEL HUKUKA AYKIRILIK NEDENLERİ
I. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİNİN SEBEP VE AMAÇ UNSURU
64
A. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Sebep Unsuru: İmar Planlarının Uygulanmasını Sağlamak
64
1. Sadece İmar Planı Bulunan Alanlarda Parselasyon Yapılabilmesi
65
2. İmar Planına Uygunluk Şartı
67
3. İkinci Kez Parselasyon Yapma Yasağı
67
4. İdarelerin Arazi ve Arsa Düzenlemesi Yapmaya Zorlanıp Zorlanmayacağı
70
a. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Görüşü
71
b. Anayasa Mahkemesinin Görüşü
73
e. 7181 sayılı Kanunla Yapılan Değişiklik
81
5. Uygulama İmar Planının Yargı Kararıyla İptal Edilmesi Durumu
83
6. Uygulama İmar Planı Değişikliği Durumu
84
B. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Amacı
84
1. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Genel Amacı: Kamu Yararının Sağlanması
84
2. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Asli Amacı ve Bu Amacın Ortaya Çıkardığı Gereklilikler: İnşaata Elverişli İmar Parseli Üretmek
85
a. Yapılaşmaya Elverişli Parsel Tahsis Zorunluluğu
89
b. Artık Parsel Oluşturulmaması Gerekliliği
90
c. Müstakil Parsel Oluşturma Zorunluluğu
91
d. İnşaat Yapmaya Elverişli Parsel Üretilmesi Mümkün Olmayan Alanların Düzenlemeye Tabi Tutulamaması
92
3. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Tali Amacı
92
II. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİNDE YETKİ KURALLARI VE BU KURALLARA (YETKİ YÖNÜNDEN HUKUKA) AYKIRILIK HALLERİ
93
A. Yer Yönünden Yetki Kuralları
93
1. Yer Yönünden Genel Yetki Kuralları
93
a. Belediye Sınırları İçerisinde
94
b. Büyükşehir Belediyesi Olan Yerlerde
94
ba. Genel Kural: Parselasyon Yapmaya İlçe Belediyelerinin Yetkili Olması
94
bb. Büyükşehir Mücavir Alanlarında Arazi ve Arsa Düzenlemesi Yapma Yetkisi
95
bc. Büyükşehir Belediyelerinin Parselasyon Yapmaya Yetkili Olduğu Durumlar
95
bd. İlçe Belediyelerinin Yaptığı Parselasyon İşlemlerinin Büyükşehir Belediyesinin Denetimine Tabi Olması
96
bda. Büyükşehir Belediyesinin Onay ve Denetim Yetkisinin Niteliği
96
bdb. Parselasyon İşlemlerini Büyükşehir Belediyesine Gönderme Zorunluluğu
97
bdc. Gönderme Zorunluluğunun Kapsamı
97
bde. Büyükşehirlerde Onay Mercii
98
be. İlçe Belediyelerinin Yetkilerini Devredebilmeleri
99
c. Belediye Sınırları Dışına
99
e. 2981 sayılı Kanun Kapsamında Kalan Alanlarda
101
2. Özel Yetki Kuralları
102
a. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri
102
b. Organize Sanayi Bölgelerinde
103
bb. Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri
104
c. Endüstri Bölgelerinde
105
ç. TCDD’ye Ait Taşınmazlarla İlgili Yetkiler
106
d. Gecekondu Alanlarında
107
e. Atatürk Kültür Merkezi Alanında
109
f. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişme Bölgeleri İle Turizm Alan ve Merkezlerinde
110
h. Atatürk Orman Çiftliğinde
111
ı. Haydarpaşa Limanı İle İlgili Yetkiler
111
i. Kentsel Dönüşüm Alanlarında
111
ia. Büyükşehir Belediyelerinin Genel Yetkili Olması
112
ib. İlçe Belediyelerinin Yetkilendirilmesi
113
ic. Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanlarında Toplu Konut İdaresi Başkanlığının Yetkisi
113
j. Kuzey Ankara Kentsel Dönüşüm Projesi Kanunu Kapsamında Kalan Yerler
114
k. Özel Çevre Koruma Bölgelerinde
114
l. Toplu Konut Alanlarında
114
m. GAP Projesi Kapsamında Kalan Yerlerde Planlama
116
n. 1164 Sayılı Kanun Kapsamında Kalan Alanlarda
116
o. Tabii Afetlerle İlgili Kanunlar Kapsamındaki Yerlerde
117
ö. Boğaziçi Alanında Planlama
119
p. Özelleştirme Programındaki Kuruluşlara Ait Taşınmalarda
120
r. Şehirlerin Marka Değerini Artırmaya Yönelik Projeler İçin Gerekli Alanlarda
120
s. Milletvekilleri Lojmanları
120
ş. Türk Boğazlar Bölgesinde
121
u. 6292 Sayılı Kanununa Göre Belirlenen Proje Alanlarında
122
ü. Kamu ve Özel Sektör Yatırımları İçin Gereken Alanlarda
123
v. Patlayıcı Madde Üretmek/İşlemek Üzere Kurulacak Tesislerde
123
y. Türk Silahlı Kuvvetlerine Ait Savunma ve Eğitim Amaçlı Alanlarda
124
z. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Kapsamında Kalan Alanlarda
125
za. Taşınmaz Maliklerinin Dönüşüm Yaptıkları Durumda Planlama ve Plan Uygulama Yetkisi
125
zb. Maliklerin Dönüşümü Yapmadığı Durumlarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Yetkili Olması
125
zc. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının TOKİ Başkanlığını veya Belediyeleri Yetkilendirmesi
125
B. Kişi Yönünden Yetki Kuralları
127
1. Parselasyon İşleminin, Kamu İdarelerinin Parselasyon Yapmaya Yetkili Organları Tarafından Yapılması Zorunluluğu
127
b. İl Özel İdarelerinde
129
2. Parselasyon İşleminin Teknik Açıdan Yeterli Personel Tarafından Yapılması Gerekliliği
130
a. Meslek Türü Açısından Gereklilik
130
b. Mesleki Yeterlilik Şartı
130
c. İdarenin Parselasyon İşlemini Kendisinin Yapması Durumunda Müellifin Memur ya da Diğer Kamu Görevlisi Olması Şartı
132
C. Zaman Yönünden Yetki
133
III. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİNDE ŞEKİL KURALLARI (DÜZENLEMENİN YAPILIŞ ŞEKLİ)
133
A. Düzenleme Alanının Tespiti ve Uygulayıcıların Görevlendirilmesi
136
1. Arazi ve Arsa Düzenlemesi Yapılabilmesi İçin İmar Planı Şartı: İmar Planı Olmayan Alanda Düzenleme Yapılamaması
136
2. Düzenleme Sonucu Oluşturulacak İmar Parseli Sayısının Bir Önceki Yıl Verilen İnşaat Ruhsatından Az Olmaması Gerekliliği
138
4. Düzenleme Alanının, Düzenleme Ortaklık Payının Dengeli Çıkmasını Sağlayacak Şekilde Belirlenmesi
139
5. Bir İmar Adasından Küçük Alanda Parselasyon İşlemi Yapılamaması
142
6. Benzer İmar Koşulları Olan Bölgelerin Seçilmesi ve Uygulama İmar Planı Kararlarının Dikkate Alınması
144
7. Düzenleme Alanında Bulunan Tüm Parsellerin Uygulamaya Dahil Edilmesi Gerekliliği
145
8. Düzenleme Alanının Parsel Maliklerinin İsteği Üzerine Belirlenmesi
145
9. Uygulayıcıların Görevlendirilmesi
145
a. İdarelerin Kendi Personelleri Aracılığıyla Parselasyon Yapmaları
145
b. Parselasyon İşinin İhale Yoluyla Yaptırılması
146
B. Tarım Arazileri, Meralar ve Sit Alanları İçin Gerekli İzinlerin Alınması ve Meraların Tescilinin Yanlış Şekilde Yapılması
148
a. Mutlak Tarım Arazileri, Özel Ürün Arazileri, Dikili Tarım Arazileri ve Sulu Tarım Arazileri
148
c. Tarım Arazileri İçin İzin Prosedürü
150
2. Mera, Yaylak ve Kışlaklar
151
a. Mera Kanunu’nun Yürürlüğe Girmesinden Önce İmar Planları Kapsamında Kalan Meralar
152
b. Mera Kanunu’nun Yürürlüğe Girmesinden Sonra İmar Planları Kapsamında Kalan Meralar
152
bb. İnceleme Raporunun Hazırlanması
153
bc. Mera Komisyonunun ve Defterdarlığın Uygun Görüşü ve Tescil
153
3. Sit Alanları İçin İzin Zorunluluğu
154
C. Gerekli Kayıt ve Haritaların Elde Edilmesi
155
1. Kadastro Haritalarının ve Diğer Teknik Belgelerin Temin Edilmesi
155
b. Döner Sermaye Ücretinin Yatırılması
157
c. Talep İstem Belgesinin Düzenlenmesi
157
d. Kadastro Müdürlüğünce Belgelerin ve Mülkiyet Haritalarının Hazırlanması
157
2. Onaylı İmar Planının ve Hâlihazır Haritanın Temini, Hâlihazır Haritanın Güncellenmesi
158
D. Kadastral Parsellerin Hâlihazır Haritaya Aktarılması
159
2. Aktarımım Kadastro Müdürlüğü Tarafından Kontrolü
159
3. Kadastro Görmemiş Alanlarda Yapılacak İşlemler
160
E. Düzenleme Sınırının Geçirilmesi
161
1. Düzenleme Sınırının Belediye Encümeni Tarafından Belirlenmesi Gerekliliği
161
2. Düzenleme Sınırının Geçirilmesiyle İlgili Kurallar
162
3. Düzenlemeye Giren Parsellerin Belirlenmesi
164
4. Düzenleme Sınırının ve Ayırma Çaplarının Encümen Tarafından Onaylanması
166
F. Düzenlemeye Tabi Tutulan Parsellerin Tapu Kayıtlarının İstenmesi ve Tapu Kayıtlarında Belirtme Yapılması
166
1. Düzenlemeye Giren Parsellerin Bilgilerinin İstenmesi
166
2. Tapu Kayıtlarında Belirtme Yapılması
167
3. İmar Uygulamasına Alınan Parsellerde Satış, İfraz, Tevhit
168
4. Malik Hanesi Boş Olan Ya da Mülkiyeti Davalı Olan Parsellerde Yapılacak İşlem
169
b. Malik Hanesi Boş Olan Taşınmazlar
169
c. Mülkiyeti Davalı Olan Parseller
170
d. Tescilsiz İktisap Halleri
171
G. Düzenlemeye Tabi Tutulan Parsellerin Yüzölçümlerinin Kontrolü
174
1. Yüzölçümü Kontrolünün Zorunluluğu
174
2. Yüzölçümü Kontrolünün Şekli
174
3. Yüzölçümü Düzeltmesinin Şekli
175
a. Tecviz Dahilinde Kalan Yüzölçümü Farklılıkları
175
b. Tecvizi Aşan Fakat Kaba Olmayan Yüzölçümü Farklılıkları
176
d. Kısmen Düzenlemeye Tabi Tutulan Parsellerde Yapılacak İşlem
180
4. Yüzölçümü Farklılığı Tespit Edilmesi Durumunda Parselin Hangi Yüzölçümü İle Uygulamaya Dahil Edileceği
180
5. Yüzölçümü Düzeltmesi İşlemine Karşı Dava Açılması Durumu
180
H. Poligon Tesisi, Ölçü ve Hesap İşleri
181
I. Uygulama Haritaların Hazırlanması ve İmar Adalarının Teşekkülü
181
İ. İmar Adalarının Numaralandırılması, Krokilendirilmesi ve Aplikasyonu
183
1. İmar Adalarının Numaralandırılması
183
2. Ada Uygulama Krokilerinin Hazırlanması ve İmar Adalarının Zemine Uygulanması
183
3. İmar Adalarının Kesin Boyutlarının Tespiti
184
J. Tescil Harici Yerlerin Ölçümü ve Numaralandırılması
185
K. Parselasyon Haritasının Hazırlanması ve Kadastro Paftasıyla Çakıştırılması
186
2. Kadastro Parsellerinin Uygulama Haritasına Aktarılması
186
L. Düzenleme Ortaklık Payının Hesaplanması
187
1. Umumi Hizmetlere Ayrılacak Alanın Hesabı
187
a. Umumi Hizmet Alanları Toplamında Dikkate Alınacak (DOP’tan Karşılanabilecek) Alanlar
188
b. Şahıslar Tarafından Yapılan Bağışların Umumi Hizmetler Alanı Toplamından Düşülmesi
189
c. Kapanan Yolların DOP’tan Düşülüp Düşülmeyeceği
189
d. Hazine Ya da Belediye Tarafından Umumi Hizmetler İçin Tahsis Edilen Alanların DOP’tan Düşülmesi
190
e. Kamulaştırılacak Alanların Düşülmesi
190
f. Düzenleme Alanında Kalan Park, Yeşil Alan Gibi Tescil Harici Alanların Düşülmesi
191
2. Düzenleme Alanının (Katılım Kütlesinin) Yüzölçümünün Belirlenmesi
191
a. İhdasların Katılım Kütlesine Dahil Edilmesi
191
b. Daha Önceden DOP Kesintisi Yapılmış Fakat İmar Planı Değişikliği Olmamış Eski İmar Parsellerinin Düşülmesi
192
c. Değer Artışı Olmayan Parsellerin Katılım Kütlesinden Düşülmesi
192
d. Şahıslar Tarafından Bağışlanan Alanların Katılım Kütlesinden Düşülmesi
193
e. Hazine ya da Belediye Tarafından Umumi Hizmet Alanları İçin Terk Edilen Parsellerin Katılım Kütlesinden Düşülmesi
193
f. Kamulaştırılacak Alanın Katılım Kütlesinden Düşülmesi
194
g. Kamu Hizmetine Tahsisli Alanların Katılım Kütlesinden Düşülmesi
194
3. Düzenleme Ortaklık Payının Hesap Şekli
194
4. Düzenleme Ortaklık Payı Kesintisinin ve Dağıtımının Yapılması
195
a. Genel Olarak Kesinti Şekli
195
b. Düzenleme Ortaklık Payından Oluşan Alanların Tescili
195
ba. Belediye Hizmetleriyle İlgili Alanların Belediye Adına Tescili
195
bb. Diğer Alanların Hazine Adına Tescili
196
bc. Hem Belediyelerin Hem Diğer Kurumların Hizmet Verebileceği Alanların Tescili
197
5. Düzenleme Ortaklık Payının Alınmadığı Durumlarda Yapılabilecek İşlemler
197
a. Düzenleme Ortaklık Payının Bedele Dönüştürülmesi
197
b. Kamu Taşınmazlarıyla Hisselendirme
199
6. Düzenleme Ortaklık Payının Yasal Orandan Fazla Çıkması Durumunda Yapılması Gereken İşlemler
199
b. Kamulaştırma Yapılması
200
M. Umumi Hizmet Alanları İçin Kamulaştırılacak Alanın Hesabı
201
2. Kamulaştırılacak Alanın Tespit Edilmesi
201
3. Kamulaştırma Yapacak İdare
201
4. Kamulaştırılacak Alanın Tescili
202
5. Kamulaştırılacak Alanların Kamu Mülkiyetine Alınması
203
6. Kamulaştırma Süresi
203
4. DOP Kesintisi Yapılan ve İkinci Kez Düzenlemeye Tabi Tutulan Parsellerden Kamulaştırılacak Alan Kesintisi Yapılması
203
N. Kamu Tesisleri Alanına Tahsis
204
O. İmar Parsellerinin Teşkili (Geçici Parselleme)
204
Ö. Dağıtım Kurallarına ve Parsel Üretim Şekillerine Göre İmar Parsellerinin Oluşturulması ve Müstakil, Hisseli ya da Kat Mülkiyeti Esasına Göre Dağıtımın Yapılması
205
1. Müstakil/Hisseli Parsel Verilmesi
206
2. Kat Mülkiyetine Göre Hisselendirme
206
3. Minimum Parsel Büyüklüğüne Uyulması
207
4. İmar Adalarının Parsellerinin Numaralandırılması
207
P. İmar Parsellerine Kesin Şeklin Verilmesi
208
R. Parselasyon Haritasının ve Cetvellerin Düzenlenmesi
209
1. Parselasyon Haritasının Düzenlenmesi
209
2. Özet Cetvelinin Düzenlenmesi
210
3. Mal Sahipleri Araştırma ve Özet Formu (Kadastro Parseline Sıralı)
212
4. Tescile Esas Dağıtım Cetveli (İmar Parseline Sıralı)
214
6. Parselasyon Planı Açıklama Raporunun Hazırlanması
215
S. Parselasyonun Onayı
216
1. Onay İçin Parselasyon Planı Dosyasında Bulunması Gereken Bilgi ve Belgeler
216
2. Onaylarda Dikkat Edilecek Hususlar
217
3. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları Dışında Onay
218
4. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları İçinde Onay
219
5. Büyükşehirlerde İlçe Belediyesi Tarafından Yapılan Parselasyonlarda Büyükşehir Belediyesi Onayı
219
6. Büyükşehirlerde Büyükşehir Belediyesi Tarafından Yapılan Parselasyonlarda Büyükşehir Belediyesi Onayı
219
Ş. Parselasyon İşlemlerinin İlanı ve İtiraz
220
3. Parselasyon İşlemlerine İtiraz
220
4. Askı İlanının Tebliğ Sayılması
221
T. Parselasyon Planlarının Kadastro Müdürlükleri Tarafından Kontrolü
221
2. Kontrol Yetkisinin Kapsamı ve Şekli
222
a. Düzenleme Sahasına Giren Parsellerin Ayırma Çapları, Özet Cetvelleri, Tahsis Cetvelleri, Dağıtım Cetvelleri Kontrolü
224
b. Röleve Ölçü Krokileri ve Yüzölçümü Hesapları Kontrolü
225
d. Kontrol Noktalarının Tesis, Röper, Ölçü, Hesap ve Kanavalarının Kontrolü
225
e. İmar Ada ve Parsellerinin Detay Noktalarının Konum Kontrolü
225
4. İşlemin Mali Yönü (Döner Sermaye Ücreti)
226
U. İmar Uygulamasının Tapuya Tescili, Beyan ve Şerhlerin Nakli
227
1. Genel Olarak Tescilin Şekli
227
2. Mülkiyeti Davalı Yerlerde İmar Uygulamasının Tescil Şekli
229
3. Kat Mülkiyetine Göre Hisselendirme
229
4. Kat İrtifakı Kurulmuş Parsellerin Tescili
230
5. Uygulamaya Tabi Tutulan Parsellerdeki Ayni veya Şahsi Hakların, İrtifak Haklarının, Rehinlerin, Şerhlerin, Beyanların, Takyitlerin Yeni İmar Parsellerine Aktarılması
231
6. Tescilde Maddi Hata Yapılması
232
7. Tescildeki Hatanın Parselasyon İşleminin İptaline Neden Olup Olmayacağı
234
Ü. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Tebliği
235
1. Genel Tebligat Zorunluluğu
235
2. Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve Mazbut Vakıflara Ait Taşınmazlarla İlgili Tebligat Zorunluluğu
238
3. Tebligatın Kapsamı ve Tebligattaki Hatanın Parselasyon İşlemini Sakatlayıp Sakatlamayacağı
239
V. İlk Parselasyon Harcı ve Bu Harcın Yanlış Hesaplanmasının Parselasyon İşleminin İptaline Neden Olup Olmayacağı
239
1. Genel Olarak İlk Parselasyon Harcı
239
4. Harçtaki Hatanın Parselasyon İşleminin İptaline Neden Olup Olmayacağı
242
IV. DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI İLE İLGİLİ İLKELER
242
A. Düzenleme Ortaklık Payının, Mülkiyet Hakkına ve Anayasaya Aykırı Olup Olmadığı
243
B. Düzenleme Ortaklık Payı Oranı
248
2. Düzenleme Ortaklık Payının Hesap Zorunluluğu/Bu Oranın İmar Planı ya da Meclis Kararıyla Belirlenememesi
249
3. Düzenleme Ortaklık Payının Hesaplamaya Göre Alınması ve En Fazla %45 Alınabilmesi
250
C. Düzenleme Ortaklık Payı Alınması İçin Parselasyon Yapma Zorunluluğu
251
D. İkinci Fazla Kez Düzenleme Ortaklık Payı Alınması
251
1. İmar Kanunu’nun 18. Maddesine Göre DOP Kesilmiş Parseller
252
3. 5233 sayılı Kanun Kapsamında Yapılan Uygulamalarda İkinci Kez Düzenleme Ortaklık Payı Alınması
252
4. 2981 Sayılı Kanun’un 10. Maddesine Göre DOP Kesilmiş Parseller
254
5. İkinci Kez Yapılacak DOP Kesintisinin Uygulama Şekli
254
a. İmar Mevzuatına Uygun Ruhsatlı Yapıların Bulunduğu Parseller
254
b. İmar Mevzuatına Uygun Ruhsatlı Yapı Bulunmayan Parseller
255
E. Daha Önceden Kesinti Yapıldığı Halde Düzenleme Ortaklık Payı Alınabilecek Durumlar
255
1. 6785 sayılı İmar Kanununun 39. Maddesine Göre Terk Yapılmış Parseller
258
2. 3194 Sayılı İmar Kanunu’na Göre Terk Yapılan Parseller
259
3. 2981 sayılı Kanun’un 10/b Uygulaması Yapılmış Yerlerde
263
4. Belediye Yapı ve Yollar Kanunu’na Göre Terkler
264
5. Terk Edilen Miktarın DOP Miktarından Fazla Çıkması Durumunda İade Yapılıp Yapılamayacağı
265
F. Düzenleme Ortaklık Payının Tüm Parsellerden Eşit Şekilde Alınması
265
1. Genel Olarak Eşitlik Zorunluluğu
265
2. Düzenleme Ortaklık Payından Oluşması Gereken Yerlerin Hazine’den Karşılanması
267
G. Düzenleme Ortaklık Payından Karşılanabilecek Alanlar
269
8. Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Öğretime Yönelik Eğitim Tesis Alanları
274
12. Taşkın Kontrol Tesisi Alanları
275
13. Kamuya Ait Kreş Alanları
276
15. Semt Spor Alanları
277
16. Ağaçlandırılacak Alanlar
277
17. Şehir İçi Toplu Taşıma İstasyonları ve Durakları
278
18. Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Tesis Alanları
279
19. Resmî Kurum Alanı
279
21. Belediye Hizmet Alanı
279
22. Sosyal Ve Kültürel Tesis Alanı
279
H. Düzenleme Ortaklık Payının Kesinti Sırası
280
I. Düzenleme Ortaklık Payının Değer Artışı Karşılığı Alınabilmesi ve Kamu Hizmetine Tahsisli Taşınmazlardan DOP Kesilememesi
280
V. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİNDE DAĞITIM KURALLARI
283
A. Aynı Yerden Parsel Verilmesi İlkesi
283
1. Genel Olarak Aynı Yerden Parsel Verilmesi Zorunluluğu
284
2. İmar Kanunu’nun 18. Maddesi Kapsamında Yapılan Uygulamalarda Aynı Yerden Parsel Verilmesi Zorunluluğu
286
b. Hak Sahiplerine Aynı Yerden Parsel Tahsisi Olanağını Kaldıran Durumlar
287
ba. Hukuki Zorunluluk Halleri
288
baa. Kadastro Parselinin Düzenleme Ortaklık Payından Oluşturulması Gereken Alanda Kalması
288
bab. Kadastro Parselinin Umumi Hizmet Alanlarında Kalması
289
bac. Kadastro Parselinin Özel Mülkiyete Konu Olamayacak Alanda Kalması
290
bad. Kadastro Parselinin Resmi Hizmet Alanlarında Kalması
290
bb. Teknik Zorunluluk Halleri
290
bba. Aynı Parselden Yer Tahsis Edilmesi Gereken Birden Fazla Parsel ya da Hak Sahibi Bulunması
291
bbb. Müstakil İmar Parseli Oluşturamayacak Parseller
291
bc. Fiili Zorunluluk Halleri
293
bca. Taşınmazın Yapı Yapılamayacak Alanlarda Kalması
293
bcb. Mevcut Kullanım Şeklinden Farklı Bir Amaca Ayrılmış Alanda Kalan Taşınmazların Durumu
294
c. Başka Yerden Parsel Verilirken Dikkat Edilecek Hususlar
295
ca. En Yakın Yerden Parsel Verilmesi İlkesi
296
cb. Eşdeğer Yer Verilmesi İlkesi
296
cc. İlkeler Çatışması
298
cd. En Yakın Yerden ya da Eşdeğer Yerden Parsel Tahsisinde Yapılaşma Olmayan Alanların Tercih Edilmesi
298
3. 2981/10–c Uygulamalarında Aynı Yerden Parsel Verilmesi Sorunu
299
b. Aynı Yerden Parsel Verilmesini Engelleyen Durumlar
300
ba. 2981 sayılı Kanunun 14. Maddesinde Sayılan Durumlar
300
bb. Fiili, Hukuki ve Teknik Zorunluluk Halleri
301
bc. Hissenin Bedele Dönüştürülmesi Hali
302
c. Aynı Yerden Parsel Verilememesi Halinde Yapılacak İşlem
302
ca. Başka Yerden Arsa Tahsisi
302
cb. Enkaz Bedeli Ödenmesi
303
B. Parselasyon İşlemlerinde Hisse Çözümü
303
2. Hisse Çözümünün Mümkün Olduğu Durumlar
305
a. Ek 1. Madde Uygulamaları
305
aa. Genel Olarak Ek 1. Madde Uygulamaları
305
ab. Ek 1. Madde Uygulamalarının Şartları
307
ac. Şartların Denetimi
310
b. Paydaşların Muvafakati ya da Anlaşması
311
c. Kayden Hisseli Fiilen Müstakil Parseller
312
d. 2981/10–c Uygulamasında Hisse Çözümü
313
C. Korunmasında Sakınca Olmayan Yapıların Tek Bir İmar Parselinde Bırakılması
314
2. Tescilli Yapılarda
315
D. Müstakil Parsel Verilmesi Zorunluluğu
315
2. Hisselendirmenin Mümkün Olduğu Durumlar
318
3. Hisselendirme Halinde Yapılabilecek İşlemler
320
E. Kat Mülkiyetine Tabi Taşınmazlarda Şuyulandırma ve Kat Mülkiyetinin Bozulmaması İçin Yapılabilecek İşlemler
321
F. Kooperatif Evleri, Siteler, Toplu Konut Alanlarında Parselasyon Planlarının Düzenlenmesi
322
G. Hisse Yerine Bedel Verilmesi
322
1. 2981 sayılı Kanun Uyarınca Yapılacak İşlemlerde
322
2. 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18. Madde Uyarınca Yapılacak İşlemlerde
324
H. Mevcut Yapılaşmanın Dikkate Alınması
324
VI. KONU YÖNÜNDEN HUKUKA AYKIRILIK HALLERİ
324
1. Genel Olarak İmar Planı Şartı
325
2. Parsel Maliklerinin Muvafakatinin Gerekmemesi
325
3. Yapılı ve Yapısız Parsellerin Uygulamaya Tabi Tutulabilmesi
326
4. Encümen Kararında Belirtilmeyen Taşınmazların Arazi ve Arsa Düzenlemesine Tabi Tutulması
327
5. Daha Önceden İmar Uygulamasına Tabi Tutulmuş Taşınmazların İkinci Kez Parselasyon Yapılıp Yapılamayacağı
327
B. Kamu Mallarının İmar Uygulamasın Tabi Tutulması
330
3. Kamu Mallarının Özellikleri
332
4. Kamu Mallarının Türleri
335
5. Hizmet Mallarında İmar Uygulaması
335
a. Genel Olarak Hizmet Malları
335
b. Hizmet Mallarının İmar Uygulamasına Tabi Tutulması
335
bb. Üzerinde Tesis Bulunmayan Resmi Kurum Alanlarının Durumu
336
bc. Üzerinde Hizmet Binası ya da Tesis Bulunan Parsellerin Durumu
338
c. Hizmet Mallarından Düzenleme Ortaklık Payı Kesintisi
339
6. Orta Mallarının İmar Uygulamasına Tabi Tutulması
340
a. Genel Olarak Orta Malları
340
b. Meraların Uygulamaya Tabi Tutulması
341
ba. Mera Kanunu’ndan Önceki Dönem
342
bb. Mera Kanunu’ndan Sonraki Dönem
347
c. Yolların Parselasyona Tabi Tutulması
347
d. Özel Parselasyon Yapılan Alanlarda Kamu Alanları İçin Ayrılan Alanlar
347
7. Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki Yerlerin İmar Uygulamasına Tabi Tutulması
348
b. Tarıma Elverişli Olmayan Tescil Harici Alanlar
349
c. Kıyılarda ve Sahil Şeritlerinde İmar Uygulaması
350
d. Düzenleme Sahasında Kalan Ormanların Durumu
357
e. Genel Sular ve Bunların Metrukatı
359
f. Mezarlıkların İmar Uygulamasına Tabi Tutulması
360
8. Kamu Mallarında Mevzuata Aykırı Olarak Yapılan Arazi ve Arsa Düzenlemesinin Yok Hükmünde Olması
361
C. 2/B Alanlarının Düzenlemeye Tabi Tutulması
363
D. Sit Alanlarında Kalan Taşınmazların İmar Uygulamasına Tabi Tutulması
366
1. Koruma Amaçlı İmar Planı Şartı
367
2. Geçiş Döneminde Parselasyon Yapılamaması
367
E. Sulak Alanların Düzenlemeye Tabi Tutulması
367
F. Askeri Yasak Bölgelerin ve Güvenlik Bölgelerinin Parselasyona Tabi Tutulması
368
G. Düzenleme Alanındaki Kapanan Yolların Durumu
368
1. Hazine Adına Tescil Edilmesi Gerekenler
369
a. İmar Kanunu’nun 11. Maddesi veya Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun’un 7. Maddesi Kapsamında Terk Edilen Yerlerin Durumu
370
b. Karayolları Genel Müdürlüğü Tarafından Satın Alma, Kamulaştırma veya Maliye Bakanlığından Devralınmak Suretiyle Edinilen ve Sonrasında Yol Ağı İçin Terk Edilen Yollar
372
c. Turizmi Teşvik Kanunu Kapsamında Kalan Yollar
373
d. Afet Bölgesi İçinde İmar Planına Göre İnşaat Alanında Kalan Yollar
374
e. Savunma ve Güvenlik Amaçlı Alanlarda İhdas Edilen Yollar
375
2. Organize Sanayi Bölgeleri İçinde Kapanan Yoların OSB Adına Tescil Edilmesi
375
3. Kapanan Diğer Yollar ve Meydanlar
375
H. Malikleri Tarafından Kamu Hizmetleri İçin Terk Edilen Yerlerin Durumu
376
1. Anayasa Mahkemesi’nin Görüşü
378
2. Yargıtay’ın Görüşü
379
3. Danıştay’ın Görüşü
381
4. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Uygulaması
383
5. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Görüşü
384
a. Malikin İade Beklentisinin Mülkiyet Hakkı Kapsamına Girip Girmeyeceği
384
b. Terk Edilen Fakat Terk Amacında Kullanılamayan Taşınmazların Eski Malike İade Edilmemesinin Mülkiyet Hakkına Aykırılığı
386
ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİNE İTİRAZ VE DAVA
B. İtirazın Yapılacağı Merci
394
C. İtirazı Karara Bağlanması İçin Süre
394
II. İPTAL DAVASININ ÖN KOŞULLARI
395
B. İdari Merci Tecavüzü
398
1. Tapu Maliklerinin Ehliyeti
399
b. Paylı Mülkiyette Bulunan Taşınmazlar Açısından Paydaşların Dava Açma Ehliyeti
401
c. Elbirliği Mülkiyetinde Bulunan Taşınmazlar Açısından Ortakların Dava Açma Ehliyeti
402
d. Tapu Malikleri Açısından Menfaatin Devamı Şartı
403
2. Malik Olmayan Kişilerin Ehliyeti
404
a. Meslek Odalarının ve Semt/Mahalle/Kent Sakinlerinin Dava Açma Ehliyeti
405
b. Zilyedin Dava Açma Ehliyeti
405
c. Sınırlı Ayni Hak Lehtarının Dava Açma Ehliyeti
406
d. Kuvvetlendirilmiş Alacak Hakkı Sahiplerinin Dava Açma Ehliyeti
406
e. Alacak Hakkı Sahiplerinin Dava Açma Ehliyeti
407
f. Yapı Sahiplerinin Dava Açma Ehliyeti
408
g. Yatırımcıların Dava Açma Ehliyeti
409
h. Taşınmazın Mülkiyetini Tescilden Önce İktisap Eden Kişilerin Dava Açma Ehliyeti
410
ı. Satış Vaadi Alacaklısının Dava Açma Ehliyeti
410
D. Parselasyon İşleminin Kesin ve İcrai İşlem Niteliği
411
1. Encümene İtiraz Edilmişse Dava Açma Süresi
414
2. Encümene İtiraz Edilmemişse Dava Açma Süresi
416
3. Tebligat Yapılmayan Parselasyona Karşı Dava Açmada Hak Düşürücü Süre
420
4. İşlem Yok Hükmünde İse Dava Açma Süresi
425
5. İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 11. Maddesine Göre Başvuru Halinde Dava Açma Süresi
426
G. Dilekçenin 2577 sayılı Kanun’un 3. ve 5. Maddesine Uygun Olması
429
1. Dava Dilekçesinde Bulunması Gereken Hususlar
430
2. Birden Fazla İşleme Karşı Tek Dilekçe ile Dava Açılması
430
3. Birden Fazla Kişinin Tek Dilekçe ile Dava Açması
432
III. DAVANIN ESASININ GÖRÜLMESİ
433
A. Arazi ve Arsa Düzenlemesine Karşı Açılacak Davalarda Bilirkişi Müessesi
433
1. Arazi ve Arsa Düzenlemesinde Bilirkişiye Başvurulmasını Gerektiren Haller
434
2. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerine Karşı Açılacak Davalarda Bilirkişi Olarak Görevlendirilebilecekler
436
B. Yürütmenin Durdurulması
437
1. Yürütmeyi Durdurma Kararı Verilmesi
437
2. Yürütmeyi Durdurma Kararının Uygulanması
437
C. İptal Davasının Karara Bağlanması
439
1. Uygulama İmar Planı– Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemi
439
2. Arazi ve Arsa Düzenlemesinin Kısmen mi, Tamamen mi İptal Edileceği Sorunu
441
3. İptal Kararının Tapu Siciline Etkisi
443
4. Parselasyona İlişkin İlk Derece Mahkeme Kararlarının Temyizi
445
ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ İŞLEMLERİNİN İPTALİNE İLİŞKİN YARGI KARARININ YERİNE GETİRİLMESİ
II. YERİNE GETİRME ZORUNLULUĞU
448
III. YARGI KARARININ YERİNE GETİRİLMESİ İÇİN İDAREYE BAŞVURU
449
A. İdareye Başvurunun Zorunlu Olup Olmadığı
449
B. Başvuruda Süre ve Zaman Aşımı
449
IV. YERİNE GETİRME ŞEKLİ
450
A. Şekil Eksikliklerine Dayalı İptallerde
450
B. Parsel Bazlı İptallerde
451
C. Uygulamanın Tamamının İptali Halinde
451
1. Kök Parsele Dönüş Zorunluluğu
451
2. İptal Kararından Önce Mülkiyeti Değişen Taşınmazların Durumu
453
3. İptal Kararından Sonra Mülkiyeti Değişen Taşınmazların Durumu
453
4. Düzenleme Ortaklık Payının İadesi Meselesi
455
5. Bedele Dönüştürme Var İse
456
D. Geri Dönüşümün Yapılamaması Durumu
456
E. Hatalı Parselasyon Planlarının İdarece Düzenlenmesi
457
V. YARGI KARARININ YERİNE GETİRİLMEMESİ HALİNDE YAPILACAK İŞLEMLER
458
A. İmar Uygulaması Sonucu Oluşan Parsellerin İptali ile Eski Kaydın İhyası Davası Açılması
459
1. Eski Kaydın İhyası Davası Açılması İçin Parselasyonun İdari Yargı Kararı İle İptal Edilmesi Gerekliliği
459
2. Yok Hükmünde Olan Parselasyonlar İçin Doğrudan İmar Uygulaması Sonucu Oluşan Parsellerin İptali ile Eski Kaydın İhyası Davası Açılması
462
3. İmar Uygulaması Sonucu Oluşan Parsellerin İptali ile Eski Kaydın İhyası Davasında Görev Meselesi
462
a. Uyuşmazlık Mahkemesinin Görüşü
463
b. Danıştay’ın Görüşü
465
c. Yargıtay’ın Görüşü
466
B. Parselasyonun İptaline İlişkin Yargı Kararını Uygulamayan İdare Aleyhine Tazminat Davası Açılması
471
2. Tam Yargı Davasının Ön Koşulları
471
b. İdari Merci Tecavüzü (İdareye Başvurunun Zorunlu Olup Olmadığı)
472
d. İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken Bir İşlem Olup Olmadığı
476
ea. Tam Yargı Davası Açma Süresi
477
eb. Sürenin Başlangıcı
477
3. Tam Yargı Davasının Esası
477
C. Kamu Görevlisi Hakkında Şikayette Bulunma ve Tazminat Davası Açılması
479
2. Kamu Görevlisi Aleyhine Tazminat Davası Açılması
479