1. TANIM OLARAK İHALE VE İHALE SÜRECİ
17
3. İHALE MEVZUATI KAPSAMINDAKİ KAMU KURUM VE KURULUŞLARI İLE KAMU İDARELERİ
20
3.1. KİK Kapsamındaki İdareler
20
3.2. DİK Kapsamındaki İdareler
21
4. İHALE MEVZUATI KAPSAMINDAKİ İŞLER
22
4.1. KİK Kapsamındaki İşler
22
4.2. DİK Kapsamındaki İşler
23
5.1. KİK İhale Usulleri ve Alım Yöntemleri
27
5.2. DİK İhale Usulleri
28
7. YAKLAŞIK MALİYET/TAHMİNİ BEDEL
37
7.1.2. Yaklaşık Maliyete İlişkin İlkeler
38
7.1.3. Yaklaşık Maliyeti Hesaplayacaklar
39
7.1.4. Yaklaşık Maliyet Hesabına Esas Fiyatların Tespiti
40
7.1.5. İhale Komisyonlarının Yaklaşık Maliyeti İncelemesi
41
7.1.6. Yaklaşık Maliyetin Açıklanması
41
7.1.7. Yaklaşık Maliyetin Gizliliği
41
8. İHALELERE KATILAMAYACAKLAR
44
8.1. KİK Uyarınca İhaleye Katılamayacak Olanlar
44
8.2. DİK Uyarınca İhaleye Katılamayacak Olanlar
45
8.3. İta Amiri/İhale Yetkilisi
45
8.4. İhale İşlemlerinde ve Denetiminde Görev Alanlar
46
8.5. Kan ve Sıhrî Hısımlar
47
8.6. Ortaklık Yapısına Göre İhaleye Katılamayacaklar
47
8.7. Kamu İhalelerine Katılmaktan Yasaklanmış Olanlar
48
8.7.1. DİK Uyarınca Yasaklama
48
8.7.2. KİK Uyarınca Yasaklama
48
8.7.3. KİSK Uyarınca Yasaklama
49
8.7.4. 5702 Sayılı Kanun Uyarınca Yasaklama
49
8.7.5. Belediye Kanunu Uyarınca Yasaklama
49
8.7.6. İl Özel İdaresi Kanunu
50
8.7.7. Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun
50
9. İHALEYE KATILIMDA YETERLİK KURALLARI
50
9.1. 4734 sayılı Kanun İhalelerinde Yeterlik Kuralları
50
9.2. 2886 Sayılı Kanun İhalelerinde Yeterlik Kuralları
54
10. TEKLİFLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
54
11. İHALELERİN KARARA BAĞLANMASI VE KARARIN KESİNLEŞMESİ
57
11.1. KİK Kapsamındaki İhaleler
57
a. Her İhalede Karşılaşılması Muhtemel Hususlar İhale İptaline Neden Olmaz
58
b. İhalede Sunulan Teklif Ekonomik Açıdan Uygun Görülmezse İhale İptal Edilebilir
58
c. İhalenin İptaline Karar Verilebilmesi İçin Hukuken Kabul Edilebilir Objektif Gerekçeler Olmalıdır
59
d. İhale Yetkilisinin İhale Komisyonu İşlemleri Üzerinde Yerindelik Denetimi Yapma Yetkisi Bulunmaktadır
59
11.2. DİK Kapsamındaki İhaleler
60
a. İhale Yetkilisi İhale Komisyonu Yerine Geçerek Karar Veremez
60
12. İHALELERE YÖNELİK BAŞVURULAR
60
12.1. KİK Kapsamındaki İhalelere Yönelik Başvurular
60
a. Şikayet başvurusu idari başvuru yolunun ilk aşamasıdır
61
12.2. DİK İhale Sonucuna İtiraz Edilememesi
61
12.3. İhalelerin Yargısal Denetimi
62
14. İHALELERİN SÖZLEŞMEYE BAĞLANMASI
64
15. İHALE MEVZUATINDA YER ALAN YASAK FİİL VE DAVRANIŞLAR İLE CEZA SORUMLULUKLARI
65
15.1. KİK’e Göre Yasak Fiil ve Davranışlar
65
a. Hazırladıkları Tekliflerden Haberdar Olan İki Ayrı İstekli İhale Dışı Bırakılarak İhalelere Katılmaktan Yasaklanmalıdır
68
b. Yaklaşık Maliyetin Gizliliğinin Korunamadığı Hallerde İhale İptal Edilmelidir
69
c. Yaklaşık Maliyetin Gizliliğin Sızdırılması Temel İhale İlkelerine Aykırılık Oluşturur
69
15.2. KİSK Yasak Fiil ve Davranışları
70
15.3. DİK Yasak Fiil ve Davranışları
75
16. İHALE VE SÖZLEŞME (EDİM) SÜRECİNDE YER ALANLAR
78
16.1. Kamu Görevlileri
78
16.1.1. İhale Yetkilisi
79
16.1.1.1. KİK ve KİSK Kapsamındaki İşlerde İhale Yetkilisi
79
16.1.1.2. DİK Kapsamındaki İşlerde İhale Yetkilisi
79
16.1.2. İhale Komisyonu
81
16.1.2.1. KİK’e Göre İhale Komisyonu
81
16.1.2.2. DİK’e Göre İhale komisyonları
82
16.1.3. İhale Dokümanı Hazırlayanlar
83
16.1.3.1. Yaklaşık Maliyet Tespitinde–Piyasa Araştırmasında Görev Alanlar ile Tahmini Bedel Tespit Tutanağı Düzenleyenler
84
16.1.4. Muayene ve Kabul Komisyonları
85
16.1.5. Geçici veya Kesin Kabul Komisyonları
86
16.1.6. Yapı Denetim Görevlileri
86
16.1.7. Kontrol Teşkilatı
86
16.1.8. Hak Ediş Düzenleyenler
87
16.1.9. Ön Mali Kontrol Görevlileri
87
16.1.10. Gerçekleştirme Görevlileri
88
16.1.11. Muhasebe Yetkilisi
89
16.2. İhale ve sözleşme yönetimi sürecinde yer alan ilgili kişiler
91
16.2.1. KİK ve KİSK’e Göre İhalenin ve sözleşmenin tarafı olanlar
91
16.2.2. DİK’e Göre İhalenin ve sözleşmenin tarafı olanlar
91
17. İHALEYE FESAT KARIŞTIRMA
93
17.1. İhaleye Fesat Karıştırma Suçu Kapsamındaki Kurumlar
94
17.2. İhaleye Fesat Karıştırma Suçuna Konu Edilebilecek İhaleler
95
17.2.1. 4734 sayılı Kanun Kapsamında Gerçekleştirilen İhaleler
97
17.2.2. 2886 sayılı Kanun Kapsamında Gerçekleştirilen İhaleler
97
17.3. Korunan Hukuki Yarar
106
17.4. Suçun Maddi Unsuru
106
17.4.1. Fail ve Mağdur/Suçtan Zarar Gören
106
a. TCK 235/2–a–2 Maddesi Uyarınca İhaleye Fesat Karıştırma Suçunda Kamu Görevlileri Dışındakiler İştirak Eden, Azmettiren Veya Yardım Eden Olarak Sorumlu Tutulabilir
109
17.4.1.2. Mağdur/Suçtan Zarar Gören
110
a. Kamu Kurumlarının Suçun Mağduru Değil Suçtan Zarar Gören Oldukları
110
b. Suçtan Zarar Gören Kamu Kurumunun Davaya Katılma Hakkını Kullanabilmesi İçin Duruşmalardan Haberdar Edilmesi Gerektiği
110
17.5. Suça Konu İhale Bulunması Şartı
111
a. Gerçek Bir İhale Bulunmaması Halinde İhaleye Fesat Karıştırma Suçu Oluşmaz
111
b. Şeklen Yapılan İhale Hukuka Aykırı Olsa Dahi İhaleye Fesat Karıştırma Suçuna Neden Olmaz
111
17.5.1. Doğrudan Temin Yöntemi İle Alım Yapılması
112
a. Doğrudan Temin Usulü İhale Usulü Olmadığından İhaleye Fesat Karıştırma Suçuna Neden Olmaz
114
b. İhale Değil Satın Alma Yöntemi Olan Doğrudan Temin Yönteminde İhaleye Fesat Karıştırma Suçunun Unsurları İtibariyle Oluşmayacağı
114
17.5.2. Tasarım Projeleri
114
17.6. İhaleye Fesat Karıştırılmış Olması Şartı
115
17.6.1. Hileli Davranışlarla Fesat Karıştırılma
115
a. Hileli Davranış İhaleye Fesat Karıştırma Suçunda Zorunlu Unsurdur
116
a. İhale Usulünün Hatalı Tespiti İhaleye Fesat Karıştırma Suçu Kapsamında Değerlendirilemez
120
b. İhale Yönteminin Farklı Belirlenmesi Başlı Başına İhaleye Fesat Karıştırma Suçuna Vücut Vermez
121
c. İhaleye Fesat Karıştırma Suçu Sonrası Kamu Zararına Neden Olunması Verilecek Cezanın Artmasına Neden Olmaktadır
122
d. İhaleye Fesat Karıştırma Suçu Sonucunda İlgili Kamu Kurumu Veya Kuruluşu Açısından Bir Zarar Meydana Gelmesi Durumunda Ceza Yarı Oranında Artırılacaktır
123
e. İhaleye Fesat Karıştırma Suçunun Oluşumu İçin Zararın Doğmasının Gerekmediği
124
f. İhale Dokümanına Uygun Sunulmayan Her Belge İdareyi Yanıltma Amacı Taşımaz ve İhaleden Yasaklanmayı Gerektirmez
125
g. Teknik Şartname İle Yeterlik Belgesi İstenebilir
125
h. Kamu Görevlisi Tarafından İşlenebilecek İhaleye Fesat Karıştırma Suçunda Teklif Verenler Suçun Faili Değil Azmettireni veya Yardım Eden Sıfatıyla Suça İştirak Edebilecektir
126
i. İhaleye Sahte Belge Sunulması İhaleye Fesat Karıştırma Suçu Kapsamında Değerlendirilmez
127
17.6.1.2. Hileli Davranışlarla İhaleye Katılma Yeterliğine veya Koşullarına Sahip Olmayan Kişilerin İhaleye Katılmasını Sağlamak
128
a. Bilirkişi Raporlarındaki Çelişki İhale Konusunda Uzman Yeni Bilirkişi Heyeti Tarafından Alınacak Raporla Giderilmelidir
133
b. İhaleye Katılma Yeterliğine Sahip Olmayan Firmanın İhaleye Katılmasına ve Kazanmasını Sağlayan İhalede Görev Alan Kamu Görevlileri İhaleye Fesat Karıştırma Suçundan Cezalandırılır
134
c. İhaleye Katılma Yeterliği Bulunmayan Firmanın Katılımını Kabul Eden ve İhaleyi Bu Firma Üzerinde Bırakan İhale Komisyonu İhaleye Fesat Karıştırma Suçundan Sorunludur
134
d. İhale Komisyonlarının İhale Dosyası İle Sunulan Belgelerin Gerçekliğini Araştırma Yükümlülüğü Bulunmadığı
134
17.6.1.3. Hileli Davranışlarla Teklif Edilen Malları, Şartnamesinde Belirtilen Niteliklere Sahip Olduğu Halde, Sahip Olmadığından Bahisle Değerlendirme Dışı Bırakmak
135
17.6.1.4. Hileli Davranışlarla Teklif Edilen Malları, Şartnamesinde Belirtilen Niteliklere Sahip Olmadığı Halde, Sahip Olduğundan Bahisle Değerlendirmeye Almak
140
a. Şartnameye Uygun Olmadığı İleri Sürülen Ürün İncelemesi Teknik Görüş Alınarak Çözümlenmesi Gerekmektedir
140
b. İhale Kapsamında Teklif Edilen Ürünün Üretim Tarihinin Yeterlik Kriteri Olarak Belirlenmesi
140
17.6.2. Gizli Bilgilere Başkasının Ulaşmasını Sağlamak
141
a. Yaklaşık Maliyeti Önceden Öğrenilen İhale İptal Edilmeli Varsa Sorumlular Hakkında Cezai Müeyyideler Uygulanmalıdır
143
b. Yaklaşık Maliyetin İfşa Edilmesi İhaleye Fesat Karıştırma Suçudur
143
c. Yaklaşık Maliyetin Gösterilmesi İhaleye Fesat Karıştırma Suçu Kapsamında Değerlendirilir
143
a. Cebir–Tehdit Eylemi Yoksa İhaleye Fesat Karıştırıldığından Söz Edilemez
146
b. Basit Tıbbi Müdahale İle Giderilebilecek Şekilden Kasten Yaralayarak İhale Sürecine Katılıma Engel Olunması İhaleye Fesat Karıştırmaya Teşebbüstür
146
c. Mağdurların İhaleye Katılma Yeterliliğinin Bulunmaması Halinde Eylem Tehdit ve Kasten Yaralama Suçunu Oluşturacaktır
147
d. Cebir Ve Tehdit Kullanarak İhaleye Katılıma Engel Olunması Durumunda Mağdurun İhaleye Katılma Yeterliğine Sahip Olması Suçun Belirlenmesinde Önem Taşımaktadır
147
e. İhale Yapılmasa Dahi Geçici Teminat Yatırarak Şartname Alan Kişilerin Tehditle İhaleye Katılımının Engellenmesi Eylemin Tamamlanması Anlamındadır
148
17.6.4. İhaleye Katılmak İsteyen veya Katılan Kişilerin İhale Şartlarını ve Özellikle Fiyatı Etkilemek İçin Aralarında Açık veya Gizli Anlaşma Yapmaları
148
a. İhalenin Yapılan Anlaşmaya Uygun Sonuçlanması Hali
149
b. Senet Alması Sonucunda İhaleden Elenmek İçin Bilerek Teminat Mektubunu Teklif Zarfına Koymayan Kişinin Eylemi İhaleye Fesat Karıştırma Suçunu Oluşturur
149
17.7. Suçun Manevi Unsuru
149
17.8. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
150
18. EDİMİN İFASINA FESAT KARIŞTIRMA
152
18.2. KİSK Yasak Fiil ve Davranışlar
154
18.3. Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçu ve Kapsama Girebilecek Kurumlar
156
a. Doğrudan Temin Yönteminde Edimin İfasına Fesat Karıştırılma Suçu İşlenebilecektir
158
b. Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçunda Zarar Oluşması ya da Kamu Görevlilerinin Menfaat Temin Etmesi Belirleyici Unsur Değildir
158
c. Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçunun Tarafı Olan Kamu Kurum ve Kuruluşları
159
18.4. Korunan Hukuki Yarar
159
18.5. Suçun Maddi Unsuru
160
18.5.1. Fail ve Mağdur/Suçtan Zarar Gören
160
a. Eserin Şartname veya Sözleşmesinde Belirlenen Şartlara Uygun Olmamasına Rağmen Kabul Edilmesi Suçunun Faili Kamu Görevlisi Olacaktır
161
b. Araç Kiralama İhalesi Ediminin TCK'nın 236/2–E Maddesi Kapsamında Değerlendirilmelidir
162
c. Teslimatta Fiilen Görevli Olmayanlar Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçu Kapsamında Değerlendirilmez
162
d. Ancak Gerçek Kişiler Suç Faili Olabilir
163
18.5.1.2. Mağdur/Suçtan Zarar Gören
163
18.6. Suça Konu Taahhüt Altına Girilen Bir Edim, İhale Kararı veya Sözleşme Bulunması Şartı
164
18.7. Edimin İfasına Fesat Karıştırılmış Olması Şartı
164
18.7.1. Hileli Davranışlarla Fesat Karıştırılma
164
18.7.1.1. Hileli Olarak İhale Kararında veya Sözleşmede Evsafı Belirtilen Maldan Başka Bir Malın Teslim veya Kabul Edilmesi
164
a. Sözleşmede Belirtilen Maldan Daha Ucuz Mal Teslim Edilmek İstenmesi Edimin İfasına Fesat Karıştırmaya Teşebbüstür
165
18.7.1.2. Hileli Olarak İhale Kararında veya Sözleşmede Belirtilen Miktardan Eksik Malın Teslim veya Kabul Edilmesi
165
a. Labaratuvar Muayenesi Esnasında Malın Değiştirilmesi Suç Delillerini Yok Etme, Gizleme Veya Değiştirme Suçunu Oluşturur
166
b. Usulüne Uygun Kontrol Edilmeden Eksiksiz Yapılmış Gibi Teslim Almak Fiili Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçunu Doğurur
166
c. Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçunda Yüklenici Suça İştirak Etmekten Mahkum Edilebilir
167
18.7.1.3. Hileli Olarak Edimin İhale Kararında veya Sözleşmede Belirtilen Sürede İfa Edilmemesine Rağmen, Süresinde İfa Edilmiş Gibi Kabul Edilmesi
168
a. Teslim Alınmayan Malların Teslim Alınmış Gibi Gösterilmesi Edimin İfasına Fesat Karıştırmaktır
170
b. Süresinde İşe Başlanmadığı Halde Başlanmış Gibi Belge Düzenlenmesi Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçunu Oluşturabilir
171
18.7.1.4. Hileli Olarak Yapım İhalelerinde Eserin veya Kullanılan Malzemenin Şartname veya Sözleşmesinde Belirlenen Şartlara, Miktar veya Niteliklere Uygun Olmamasına Rağmen Kabul Edilmesi
171
a. Sözleşmede Nitelikleri Belirtilen Araçlardan Başka Araçların Kullanılması ve Bu Amaçla Araçların Ruhsat Fotokopilerinde Araç Modelleri ve Plakalarının Değiştirilmesi Eylemi Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçunu Oluşturur
172
b. Labaratuvar Muayenesi Yapılmadan Sadece Fiziki Muayene İle Yetinilerek Mal Alınması Sonucunda Edimin İfasına Fesat Karıştırılmış Olabilir
173
c. Hakedişleri Düzenleyen ve Kontrol Eden Sıfatıyla İmzalayanlar Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçundan Yargılanabilir
174
18.8. Suçun Manevi Unsuru
175
18.9. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
175
19. İHALE SUÇLARINDA ÖRGÜT KURULMASI
176
a. Örgüt Üyelerinin İsteği Doğrultusunda İhaleyi İptal Eden Görevlilerle İlgili İhaleye Fesat Karıştırma İle Suç Örgütüne Yardım Etme Suçlarından Ayrı Ayrı Açılan Dosyalar Birleştirilecektir
177
b. İhaleye Fesat Karıştırma Suçu Kapsamında Örgüte Üye Olmak Suçundan Ayrıca Ceza Verilebilecektir
177
20. İHALE SUÇLARINDA SORUŞTURMA USULÜ VE GÖREVLİ MAHKEME
178
20.1. İhaleye Fesat Karıştırma Suçu Soruşturma Usulü ve Görevli Mahkeme
178
a. Suçun Niteliğini Belirleme Yetkisi Cumhuriyet Savcısına Aittir
179
20.2. Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçunda Soruşturma Usulü ve Görevli Mahkeme
181
21. İHALE SUÇLARINDA YAPTIRIM
183
21.1. İhaleye Fesat Karıştırma Suçunun Cezası
183
21.2. Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçunda Ceza
184
21.3. İhaleye Fesat Karıştırma Suçuna İlişkin Yaptırımlar
185
21.3.1. Kamu Görevlilerine Yönelik Yaptırımlar
185
21.3.2. İsteklilere/Yüklenicilere Yönelik Yaptırımlar
186
21.4. Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçuna Yönelik Yaptırımlar
192
21.4.1. Kamu Görevlilerine Yönelik Yaptırımlar
192
21.4.2. Yüklenicilere Yönelik Yaptırımlar
194
22. İHALE SUÇLARINDA ZAMANAŞIMI
194
22.1. İhale Fesat Karıştırma Suçu Zamanaşımı
194
22.2. Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçunda Zamanaşımı
195
23. İHALE SUÇLARINDA BİLİRKİŞİ UYGULAMASI
195
23.1. Adli Yargı Bilirkişisi
195
23.2. Taraf Bilirkişisi/Uzman Mütalaası
197
24. İHALE KAPSAMINDA İŞLENEBİLECEK DİĞER SUÇLAR
198
24.4. Görevi Kötüye Kullanma
204
24.5. Resmi Belgede Sahtecilik
207
24.6. Resmî Belgeyi Bozmak, Yok Etmek veya Gizlemek
210
Yararlanılan Kaynaklar
213