Çevresel Başvuru Hakkı

Çevre hakkının yargısallaşması sürecinde hakkın öznelerine, kapsamına ve koruduğu değere yönelik yargısal yorum ve yargısal tartışmadaki derinlik çevresel başvuru hakkının kapsamını yakından etkileyen bir unsur olmuştur.

Bu kapsamda, idari yargıda görülen çevre davalarında alınan kararlardan yola çıkılarak, çevre hakkının yargı kararlarındaki yansıması inceleme konusu yapılmıştır. İdari yargı kararlarında çevre hakkına yaklaşım, çevresel başvuru hakkının kapsamına yönelik yargısal değerlendirmeler, insanla birlikte doğada yaşayan bütün canlıların çevre hakkına yönelik tartışmalar bağlamında, çevre davalarında sübjektif dava ehliyetine yönelik güncel tartışmalara idari yargı mercilerinin yaklaşımı, idari yargıda görülen çevre davaların incelenmesinde yargıcın performansı, re'sen araştırma ve inceleme yetkisini kullanmaktaki gayreti, çevre davalarının çözümündeki yetkinliği, bu davalarda alınan kararların çevre hakkı ihlallerini gidermedeki etkinliği, çevre davalarında yargıya erişimi ve dolayısıyla çevresel başvuru hakkının kapsamını etkileyen ehliyet ve maliyet (yargı harçları, keşif ve bilirkişi maliyetleri) kavramlarının bu davalara etkisi incelenmeye çalışılmıştır.

Çalışmada, idari yargı kararları kapsamında çevresel başvuru hakkına yönelik tespitlere odaklanıldığından, yoğun olarak konuya ilişkin yargı kararlarından yararlanılmıştır. Bununla birlikte, kapsamlı bir literatür taraması da yapılarak çalışmanın konusu pratik ve teorik kaynaklarla birlikte incelenmiştir.