Hukuki Açıdan Stablecoin Feride Hilal İmal  - Kitap
Hukuki Açıdan

Stablecoin

1. Baskı, 
Nisan 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
13x19
Sayfa:
387
Barkod:
9786052648032
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Bu çalışma kripto varlıkların bir türü olarak stablecoinleri ele almaktadır. Stablecoinler belirli bir para birimi, varlık ya da para birimleri ve/veya varlık sepetine göre istikrarlı bir değerin korunmasını amaçlayan kripto varlıklardır. DLT ağlarının araçsızlık, şeffaflık, güvenlik gibi teknolojik avantajları ile geleneksel, devlet destekli para birimlerinin düşük oynaklığına sahip bir kripto varlık sınıfı olarak stablecoinlere düzenleyici çalışmalarda özel bir önem atfedilmiştir. Bilhassa bir global stablecoin projesi olarak Facebook (Meta Inc.) tarafından duyurulan Libra projesi düzenleyici çalışmaların başlaması açısından bir dönüm noktasıdır.
Bununla birlikte 2022 ve 2023 yıllarında kripto varlık ve stablecoin ekosisteminde yaşanan ve kripto kışı olarak tabir edilen algoritmik stablecoin TerraUSD'nin mandalını kaybetmesiyle ortaya çıkan çöküş stablecoinlerin ivedi bir şekilde düzenlenmesi gerekliliğini ortaya koymuştur. Bitcoin gibi ilk dönem kripto varlıkların hassas ve oynak yapılarına çözüm olarak tasarlanan, ödeme ve değişim aracı olarak kullanılma potansiyeli gösteren stablecoinler, finansal sisteme olan hız, maliyet ve verim faydalarının yanı sıra ölçekten bağımsız ve ölçeğe bağlı kimi riskler içermektedir. Risk ve faydanın belirsizliği, tasarım çeşitliliği, katılımcı çokluğu, yargı yetkisi belirsizliği gibi birçok düzenleyici zorluklar barındıran stablecoinler, başta uluslararası kuruluşlar olmak üzere çeşitli yargı bölgelerinde birbirinden farklı şekillerde ele alınarak düzenleyici çalışmalara konu edilmiştir.
Çalışmada stablecoinler teknik ve hukuki yönleriyle detaylı bir şekilde ele alınmış, AB, ABD, İsviçre, Birleşik Krallık ve Türkiye'deki düzenleyici çalışmalara yer verilmiştir. Yargı bölgeleri çalışmaları birbiriyle mukayese edilerek müstakbel regülasyon modellerine yönelik değerlendirmelerde bulunulmuştur.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Dağıtık Defter Teknolojisi, Blokzincir ve Kripto Varlık Kavramı
.
Stablecoin Kavramı ve Mevcut Hukuk Sistemindeki Yeri
.
Stablecoine Dair Düzenleme Çalışmaları ve Çalışmaların Hukuki Analizi
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
7
TEŞEKKÜR 
9
İÇİNDEKİLER 
11
KISALTMALAR LİSTESİ 
17
GİRİŞ 
23
BİRİNCİ BÖLÜM
DAĞITIK DEFTER TEKNOLOJİSİ, BLOKZİNCİR VE
KRİPTO VARLIK KAVRAMI
I. DAĞITIK DEFTER TEKNOLOJİSİ (DLT) 
31
II. BLOKZİNCİR 
36
A. Kavram 
36
B. Blokzincirin Yapısı 
41
C. Blokzincirin Özellikleri 
44
1. Dağıtık Olma 
44
2. Merkeziyetsiz Yapı 
45
3. Değiştirilemezlik 
45
4. Şeffaflık ve Mahremiyet 
48
D. Blokzincirin Çalışma Şekli ve Mutabakat 
48
III. KRİPTO VARLIKLAR 
53
A. Kripto Varlıkların Gelişimi 
53
B. Kripto Varlık Kavramı 
58
C. Kripto Varlıkların Sınıflandırılması 
61
1. Teknik Açıdan Kripto Varlıkların Sınıflandırılması 
61
2. Kullanım Amacına Göre Kripto Varlıkların
Sınıflandırılması 
64
a. Yarar Sağlayan Kripto Varlıklar 
65
b. Ödeme Tipi Kripto Varlıklar 
67
c. Sermaye Piyasası Aracı Benzeri Kripto Varlıklar 
69
3. Sınıflandırmada Stablecoinlerin Yeri 
70
İKİNCİ BÖLÜM
STABLECOIN KAVRAMI VE MEVCUT HUKUK
SİSTEMİNDEKİ YERİ
I. STABLECOIN KAVRAMI 
73
A. Ortaya Çıkışı ve Gelişimi 
73
B. Stablecoinin Tanımı 
77
C. Stablecoinin Kurucu Unsurları 
80
1. İhraççı 
80
2. Referans Varlık Mandalı (Peg) 
81
3. İstikrar Mekanizması 
83
a. Destekli İstikrar mekanizmaları 
86
aa. Emanet Makbuzu Mekanizması 
86
bb. Varlık Destekli Mekanizma 
89
cc. Değer Dengeleme Mekanizması 
92
dd. Kripto Varlık Destekli Mekanizma 
93
b. Desteksiz (Algoritmik) İstikrar Mekanizması 
95
D. Stablecoinin Sınıflandırılması 
99
1. Stablecoinlerin Teknik Olarak Sınıflandırılması 
99
2. Stablecoinin Düzenleyiciler Tarafından
Sınıflandırılması 
103
E. Stablecoinin Kullanım Alanları 
106
1. DeFi Ekosisteminde Kullanımı 
106
2. Ödeme Aracı olarak Kullanımı 
109
F. Stablecoinler ve Merkez Bankası Dijital Para Birimleri
(CBDCs) 
110
II. MEVCUT HUKUK SİSTEMİNDEKİ YERİ 
115
A. Bankacılık Hukuku Açısından 
115
1. Genel Olarak 
115
2. Para Yönüyle 
117
a. Paranın Tarihi Gelişimi 
118
b. Paranın Tanımı 
121
aa. Paranın Ekonomik Yönden Tanımı 
121
i. Değişim Aracı Olması 
122
ii. Paranın Değer Deposu Olması 
123
iii. Paranın Hesap Birimi Olması 
123
bb. Paranın Hukuki Yönden Tanımı 
124
i. Resmî Para Teorisi 
124
ii. Toplumsal Para Teorisi 
125
iii. Kurumsal Para Teorisi 
125
c. Paranın Hukuki Niteliği 
126
d. Stablecoinin Para Niteliği 
131
aa. Genel Olarak 
131
bb. Stablecoinin Değer Deposu Olması
Yönünden 
132
cc. Stablecoinin Hesap Birimi Olması
Yönünden 
133
dd. Stablecoinin Değişim Aracı Olması
Yönünden 
133
ee. Düzenleyici Otoriteler Yönünden 
136
e. Değerlendirme 
137
3. Banka Mevduatı Yönüyle 
138
a. Mevduatın Tanımı 
139
b. Mevduat İlişkisinin Hukuki Niteliği 
142
c. Tokenize Mevduatın Stablecoinden Farkı 
146
d. Stablecoinin Mevduat Niteliği 
148
aa. İhraç edilen Stablecoinin Mevduat Niteliği 
149
bb. İhraççının Topladığı Fonun Mevduat
Niteliği 
151
cc. Kullanıcı ile Diğer Katılımcıların İlişkisi
Yönünden 
153
dd. Düzenleyici Otoriteler Yönünden 
155
B. Sermaye Piyasası Hukuku Açısından 
161
1. Türk Hukuku Yönünden Değerlendirmeler 
162
a. Menkul Kıymetler 
162
aa. Pay ve Pay Benzeri Araçlar 
163
bb. Borçlanma Araçları 
165
b. Türev Araçlar 
168
c. Yatırım Sözleşmeleri 
169
2. AB Hukuku Yönünden Değerlendirmeler 
171
3. ABD Hukuku Yönünden Değerlendirmeler 
178
a. ABD Hukukunda Menkul Kıymetler 
178
b. Stablecoinlerin ABD Hukuku Yönünden Menkul
Kıymet Niteliği 
181
aa. SEC DAO Raporu 
184
bb. SEC Kraken Soruşturması 
187
cc. SEC Terraform ve Do Kwon Soruşturması 
188
dd. SEC Binance (BUSD) Soruşturması 
191
4. İsviçre Hukuku Yönünden Değerlendirmeler 
196
a. İsviçre Hukukunda Menkul Kıymetler 
196
b. Stablecoinlerin İsviçre Hukukunda Menkul
Kıymet Niteliği 
201
aa. İtibari Para Birimlerine Bağlı
Stablecoinlerin Menkul Kıymet Niteliği 
202
bb. Emtialarla Bağlantılı Stablecoinlerin
Menkul Kıymet Niteliği 
203
cc. Gayrimenkulle bağlantılı Stablecoinlerin
Menkul Kıymet Niteliği 
205
dd. Menkul Kıymetlerle Bağlantılı
Stablecoinlerin Menkul Kıymet Niteliği 
205
C. Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Yönüyle 
206
1. Ödeme Sistemi Yönüyle 
209
2. Ödeme Aracı Yönüyle 
214
3. Elektronik Para Yönüyle 
221
a. Genel Olarak 
221
b. Elektronik Paranın Unsurları Yönünden 
223
aa. Fon Karşılığı Çıkarılması 
223
bb. İhraç eden Kuruluş Dışındaki Gerçek veya
Tüzel kişilerce de Kabul Edilme 
225
cc. Ödeme Amacıyla Kullanılma 
225
c. Düzenleyici Otoriteler Yönünden 
226
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
STABLECOINE DAİR DÜZENLEME ÇALIŞMALARI VE
ÇALIŞMALARIN HUKUKİ ANALİZİ
I. EKOSİSTEMİN GELİŞİMİ VE ULUSLARARASI
KURULUŞLARIN YAKLAŞIMI 
231
A. Ekosistemin Gelişimi 
231
B. Uluslararası Kuruluşların Yaklaşımı 
241
1. G20 Ülkeleri/FSB Çalışmaları 
241
2. G7 Ülkeleri Çalışmaları 
247
3. Uluslararası Ödemeler Bankası (Bank of
International Settlements, BIS) Çalışmaları 
250
II. MEVCUT ULUSLARARASI STANDARTLARIN STABLECOIN
DÜZENLEMELERİNE UYGULANABİLİRLİĞİ 
251
A. Basel Bankacılık Denetleme Komitesi (BCBS)
Standartları 
252
B. Mali Eylem Görev Gücü (FATF) Standartları 
254
C. Ödemeler ve Piyasa Altyapıları Komitesi (CPMI)
Standartları 
257
D. Uluslararası Menkul Kıymet Komisyonları
Organizasyonu (IOSCO) Standartları 
259
III. DÜZENLEME ÇALIŞMALARI 
261
A. Stablecoinlerin Düzenlenmesi İhtiyacı 
261
B. Düzenleme Yapmayı Zorlaştıran Sebepler 
263
1. Risk ve Faydanın Belirsizliği 
263
2. Katılımcı Çokluğu 
269
3. Tasarım Çeşitliliği 
271
4. Yargı Yetkisi Belirsizliği 
271
C. Yargı Bölgeleri Düzenleme Çalışmaları 
272
1. ABD’deki Yaklaşım 
272
2. AB’deki Yaklaşım 
281
a. ECB ve AB Çalışmaları 
281
b. MiCA 
283
3. Birleşik Krallık’taki Yaklaşım 
290
4. İsviçre’deki Yaklaşım 
292
a. Genel Olarak 
292
b. Stablecoine Yönelik Çalışmalar 
297
aa. İtibari Para Birimlerine Bağlı Stablecoinler 
299
bb. Emtialarla Bağlantılı Stablecoinler 
300
cc. Gayrimenkulle Bağlantılı Stablecoinler 
300
dd. Menkul Kıymetlerle Bağlantılı
Stablecoinler 
301
5. Türkiye’deki Yaklaşım 
301
IV. REGÜLASYON MODELLERİNİN HUKUKİ ANALİZİ 
309
A. Genel Olarak 
309
B. Regülasyon Modeli Yaklaşımları Yönünden 
310
1. ABD Regülasyon Modelinin Hukuki Analizi 
313
2. AB Regülasyon Modelinin Hukuki Analizi 
316
3. Birleşik Krallık Regülasyon Modelinin Hukuki
Analizi 
317
4. İsviçre Regülasyon Modelinin Hukuki Analizi 
318
5. Türkiye Regülasyon Modelinin Hukuki Analizi 
320
6. Değerlendirme 
322
C. Sınır Ötesi Regülasyon Stratejisi Yönünden 
324
SONUÇ 
329
KAYNAKÇA 
333