Hukuk Devletinde Devlet İşlemlerinin Gerekçesi Doç. Dr. Mehmet Emin Akgül  - Kitap

Hukuk Devletinde Devlet İşlemlerinin Gerekçesi

1. Baskı, 
Haziran 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
234
Barkod:
9786050515930
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Kuvvetler ayrılığı ve hukuk devleti ilkesinin siyasal sistemlere girmesiyle birlikte devlet tüzel kişiliği de kendisinden beklenen üç işlevi, üç organı vasıtasıyla yerine getirmektedir. Bunlar yasama, yürütme ve yargı işlevleridir. Bu işlevler yine aynı adı taşıyan organlar tarafından yerine getirilir. Hukuk devletinde devletin bütün işlemlerinin yargısal denetime tabi olması esastır. Yasama, yürütme ve yargı organları anayasa ve kanunların kendilerine verdikleri yetkileri ve belirlenen usulleri kullanarak işlevlerini yerine getirirler. İşlevlerini somutlaştıran işlemlerinin, yasaya uygun olması ve yasadaki amacı ortaya çıkarması nesnel, eksiksiz, tutarlı bir gerekçesinin olmasına bağlıdır. İşlemin gerekçesinin olmaması hukuka aykırılığı da beraberinde getirecektir.
Çalışmamız, sadece yargı kararlarında görmeyi beklediğimiz oysa hem yasama hem de yürütme ve idarenin işlemlerinde de aynı yoğunlukta olması gereken işlem gerekçesine, uygulamada ne kadar uyulduğunu tespit etmek ve işlemlerin gerekçeli olması için kullanılabilecek formların neler olabileceğini belirlemektir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Hukuk Devletinde Devlet Organlarının İşlemlerinin Gerekçelendirilmesi–
.
Hukuk Devletinde Devletin İşlemleri –Yasama İşlemi ve Gerekçesi
.
Hukuk Devletinde Devletin İşlemleri – Yürütme İşlemi–İdari İşlem ve Gerekçesi
.
Hukuk Devletinde Devletin İşlemleri – Yargı İşlemi ve Gerekçesi–Gerekçelendirilmesi
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
5
KISALTMALAR CETVELİ 
11
GİRİŞ 
13
BİRİNCİ BÖLÜM
HUKUK DEVLETİNDE DEVLET ORGANLARININ İŞLEMLERİNİN GEREKÇELENDİRİLMESİ– (Gerekçelendirme İlkesinin Teorik Temelleri )
I. GEREKÇE VE GEREKÇELENDİRME KAVRAMI 
15
II. GEREKÇELENDİRME VE YORUM 
22
III. GEREKÇELENDİRME TEORİLERİ 
25
A. Toulmin’in Gerekçelendirme Modeli 
27
B. Yeni Retorik 
36
1. Yeni Retorikte Dinleyicilerin/Hedef Kitlenin
Önemi 
39
2. Yeni Retorikte Gerekçelendirmenin
Çıkış/Başlangıç Noktası 
42
3. Yeni Retorikte Gerekçelendirme Yöntemleri 
44
C. Rasyonel Tartışma Teorisi– Robert Alexy 
48
1. Hukuki Gerekçelendirme Teorisi–Robert Alexy 
51
2. Dâhili Gerekçelendirme 
52
3. Harici Gerekçelendirme 
55
4. Özel Görünüm/Durum Tezi 
58
5. Hukukun Uygulanması Metodu: Tartma ve
Dengeleme Teorisi 
60
D. Transformasyon ve Sıçrama (Jump)– Peczenik 
67
İKİNCİ BÖLÜM
HUKUK DEVLETİNDE DEVLETİN İŞLEMLERİ –YASAMA İŞLEMİ VE GEREKÇESİ
I. GENEL OLARAK 
73
II. YASAMA İŞLEMİ 
75
A. Yasama İşlemi Olarak Kanun 
76
1. Kanun Yapım Sürecinde Gerekçe ve Hukuk
Devleti Açısından Önemi 
78
2. Kanun Yapım Sürecinde Gerekçe Formu 
80
3. Mukayeseli Hukukta Gerekçe Formu 
94
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HUKUK DEVLETİNDE DEVLETİN İŞLEMLERİ – YÜRÜTME İŞLEMİ–İDARİ İŞLEM VE GEREKÇESİ
I. GENEL OLARAK 
101
II. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ VE
GEREKÇESİ 
104
III. YÖNETMELİK VE GEREKÇESİ 
117
IV. İDARİ İŞLEMLERİN GEREKÇESİ GEREKÇELENDİRİLMESİ 
122
A. İdari İşlemlerin Gerekçeli Olmasının Temel
Dayanakları 
123
B. İdari İşlemlerin Yapılma Sürecinde (İdari Usulde) ve
İdari İşlemde Gerekçenin İşlevi 
132
C. İdari İşlemin Unsuru Olarak Sebep–Gerekçe ve Şekil Gerekçe 
133
D. İdari İşlemlerde Gerekçe Zorunluluğu 
139
E. Takdir Yetkisi Kullanımının Gerekçesi 
145
V. İDARİ İŞLEMİN GEREKÇELENDİRİLMESİNDE
MODELLERİN KULLANILABİLİRLİĞİ 
149
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
HUKUK DEVLETİNDE DEVLETİN İŞLEMLERİ – YARGI İŞLEMİ VE GEREKÇESİ–GEREKÇELENDİRİLMESİ
I. GENEL OLARAK 
161
II. KUVVETLER AYRILIĞINDA YARGI YETKİSİ 
161
III. HUKUK DEVLETİNDE YARGI ORGANI VE İŞLEVİ 
163
A. Yargı Organının İşlemi 
164
B. Yargı Kararlarının Gerekçesi–Gerekçelendirilmesi 
165
1. Yargı Kararlarında Gerekçe 
165
2. Adil Yargılanma Hakkı (AİHS madde 6) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Gerekçeli Karar Hakkı 
169
a. Gerekçeli Karar verme Yükümlülüğü 
171
b. Gerekçenin Öğrenilememesi veya Gerekçeye Ulaşılamaması 
172
c. Tarafların İddia ve Savunmalarının Bütününe Gerekçede Cevap Verilmemesi 
173
d. Belirli ve Keyfi Olmayan Kavramlara Dayalı Gerekçe 
173
e. Yasaya Dayalı Gerekçe 
174
f. İtiraz/Temyiz Mahkemelerinin Kararlarının Gerekçeli Olması 
175
g. Yasada Geçen Kavramların Tekrarlanması Şeklinde Gerekçe 
176
3. Gerekçeli Kararın Anayasal Boyutları ve Anayasa
Mahkemesi Kararlarında Gerekçeli Karar Hakkı 
177
4. Gerekçesizlik Modelleri 
182
a. Gerekçe Yokluğu–Dış Gerekçe Noksanı 
183
b. Gerekçe Çelişkisi–Çelişkili Gerekçe 
184
c. Şüpheli Gerekçe– Kuşku verici Gerekçe,
Varsayıma Dayalı Gerekçe 
186
d. Başka Bir Kararın Gerekçesinin Kullanımı– “Alıntılanmış Gerekçe 
188
e. İç Gerekçe Noksanı 
189
5. Usul Kanunları Zemininde Danıştay ve Yargıtay Kararlarında Gerekçenin Önemi 
190
6. Adli Yargı Yolundaki Hukuk ve Ceza Mahkemeleri Kararlarında Gerekçenin Unsurları–Gerekçelendirmenin Basamakları 
201
7. Yargı Kararlarının Gerekçelendirilmesinde Modellerin Kullanılabilirliği 
204
SONUÇ 
215
K A Y N A K Ç A 
219