Güncel Gelişmeler Işığında Bankacılıkta Dış Ticaret İşlemleri
 Mehmet Vurucu, Mustafa Ufuk Arı  - Kitap
Güncel Gelişmeler Işığında

Bankacılıkta Dış Ticaret İşlemleri

1. Baskı, 
Eylül 2017
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
304
Barkod:
9789750244650
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
340,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Dış ticaret ve dış ticarete ilişkin bankacılık faaliyetlerini içeren güncel bir kitap ihtiyacından yola çıkarak oluşturulan bu eser, konularında 29 yıl gibi uzun bir tecrübeye sahip olan ve müfettişlik, banka müdürlüğü, bölge müdürlüğü görevlerinde bulunmuş, uluslararası şirketlerde danışmanlık yapan ve üniversitelerimizde finans ve bankacılık ile ilgili dersler ve konferanslar veren yazarlarımızın birlikte oluşturdukları beşinci kitaptır.
Bu kitap, meslek yüksek okulları ve fakültelerimizin bankacılıkta dış ticaret işlemleri ile ilgili tüm derslerde öğrencilerin bilgi gereksinimini en güncel bilgilerle karşılayacaktır. Ayrıca, banka ve finans kurumu çalışanlarının da kullanabileceği güncel ve önemli bir başucu kaynağı olacaktır.
Tablolar ve bölüm sonu soruları ile zenginleştirilen kitap için çok sayıda yerli ve yabancı kaynak taraması yapılmış, en güncel ve gerekli olan bilgilerin yer alması sağlanmıştır. Kitapta, dış ticaret ve tarihsel gelişimi, dış ticaret mevzuatı, dış ticarete ilişkin MTO düzenlemeleri, dış ticarette teslim ve ödeme şekilleri, dış ticarette kullanılan belgeler ve elektronik ibraz kavramı, döviz, döviz kuru, kur riski ve kur sistemleri, uluslararası transfer ve tanımlama sistemleri, dış ticarete yönelik bankacılık faaliyetleri ve dış ticaretin finansmanı, dış ticarete ilişkin sigorta işlemleri, Türkiye'nin dış ticareti ve gelişimi ve dış ticaret dengesi ve ödemeler dengesi konuları ayrıntıları ile anlatılmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Dünyada ve Türkiye'de Uluslararası Ticaretin Tarihsel Gelişimi
.
Dış Ticaret Mevzuatı ve Dış Ticarete İlişkin MTO Düzenlemeleri
.
Dış Ticarette Teslim ve Ödeme Şekilleri
.
Dış Ticarette Kullanılan Belge Türleri ve Elektronik İbraz
.
Döviz, Döviz Kuru, Kur Sistemleri, Kur Riski ve Döviz Piyasaları
.
Uluslararası Transfer ve Tanımlama Sistemleri
.
Dış Ticarete Yönelik Bankacılık Faaliyetleri ve Dış Ticaretin Finansmanı
.
Dış Ticarete İlişkin Sigorta İşlemleri
.
Türkiye'nin Dış Ticareti ve Gelişimi
.
Dış Ticaret Dengesi ve Ödemeler Dengesi
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Tablolar Listesi 
17
Giriş 
21
Bölüm 1
DIŞ TİCARETE GENEL BİR BAKIŞ
1.1 Dış Ticaret Kavramı 
23
1.2 Dünyada ve Türkiye’de Dış Ticaretin Tarihsel Gelişimi 
24
1.2.1 Dünyada Dış Ticaretin Tarihsel Gelişimi 
24
1.2.1.1 Altın Para Dönemi (1870–1930) 
27
1.2.1.2 Buhran Dönemi (1930 – 1944) 
27
1.2.1.3 Bretton Woods Dönemi (1944 – 1973) 
28
1.2.1.4 Karma Uygulamalar ve IMF Dönemi (1973 – 1980) 
29
1.2.1.5 Liberalizasyon ve Küreselleşme Dönemi (1980 – Güncel Dönem) 
29
1.2.2 Türkiye’de Dış Ticaretin Tarihsel Gelişimi 
30
1.2.2.1 Cumhuriyet Öncesi Dönem (1830–1923) 
30
1.2.2.2 Liberalizasyon Öncesi Cumhuriyet Dönemi (1923–1980) 
32
1.2.2.3 Liberalizasyon ve Küreselleşme Dönemi (1980–Güncel Dönem) 
34
SORULAR 
36
Bölüm 2
DIŞ TİCARET MEVZUATI
2.1 İthalat, İhracat ve Kambiyo Mevzuatı 
39
2.1.1 Kambiyo Mevzuatı 
40
2.1.1.1 Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu 
41
2.1.1.2 TPKK Hakkında 32 Sayılı Karar 
41
2.1.1.3 Hazine Müsteşarlığı 2008–32/34 Sayılı Tebliğ 
48
2.1.1.4 TCMB I–M Sayılı Genelge 
52
2.1.2 İhracat Mevzuatı 
55
2.1.2.1 İhracat Rejimi Kararı 
56
2.1.2.2 İhracatı Teşvik Kararı 
57
2.1.2.3 İhracat Yönetmeliği 
59
2.1.2.4 Hazine Müsteşarlığı İhracat Genelgesi 
62
2.1.3 İthalat Mevzuatı 
65
2.1.3.1 İthalat Rejimi Kararı 
66
2.1.3.2 İthalat Yönetmeliği 
67
2.1.3.3 Hazine Müsteşarlığı İthalat Genelgesi 
68
2.2 Serbest Bölgeler Mevzuatı ve Uygulamaları 
70
2.2.1 Uluslararası Serbest Bölge Uygulamaları 
71
2.2.2 Türkiye’de Serbest Bölge Uygulamaları ve Mevzuatı 
73
2.3 Transit Ticaret Mevzuatı ve Uygulamaları 
75
2.4 Sınır Ticareti Mevzuatı ve Uygulamaları 
76
SORULAR 
77
Bölüm 3
DIŞ TİCARETTE TESLİM ŞEKİLLERİ
3.1 “E” Terimi 
80
3.1.1 Exworks – EXW 
80
3.2 “F” Terimi 
80
3.2.1 Free Carrier – FCA 
80
3.2.2 Free Alongside Ship – FAS 
81
3.2.3 Free on Board – FOB 
81
3.3 “C” Terimi 
81
3.3.1 Cost and Freight – CFR 
81
3.3.2 Cost Insurance and Freight – CIF 
82
3.3.3 Carriage Paid To – CPT 
82
3.3.4 Carriage and Insurance Paid To – CIP 
82
3.4 “D” Terimi 
83
3.4.1 Delivered at Terminal – DAT 
83
3.4.2 Delivered at Place – DAP 
83
3.4.3 Delivered Duty Paid – DDP 
84
SORULAR 
84
Bölüm 4
DIŞ TİCARETTE ÖDEME ŞEKİLLERİ
4.1 Peşin Ödeme 
85
4.2 Akreditifli Ödeme 
86
4.2.1 Cayılabilir ve Cayılamaz Akreditif 
86
4.2.2 Teyitli ve Teyitsiz Akreditif 
87
4.2.3 Rotatif Akreditif 
87
4.2.4 Kırmızı Şartlı ve Yeşil Şartlı Akreditif 
87
4.2.5 Karşılıklı Akreditif 
88
4.2.6 Devredilebilir Akreditif 
88
4.2.7 Teminat Akreditifi 
89
4.2.8 Yetki Mektubu 
90
4.2.9 Vadesiz ve Vadeli Akreditif 
91
4.2.10 Yurt İçi Akreditif 
91
4.3 Vesaik Mukabili Ödeme 
91
4.4 Mal Mukabili Ödeme 
92
4.5 Kabul Kredili Ödeme 
92
4.5.1 Kabul Kredili Vesaik Mukabili Ödeme 
93
4.5.2 Kabul Kredili Mal Mukabili Ödeme 
93
4.5.3 Kabul Kredili Akreditifli Ödeme 
93
4.6 Karşılıklı Ticaret 
94
4.6.1 Takas 
95
4.6.1.1 Özel Takas 
95
4.6.1.2 Bağlı Muamele 
95
4.6.2 Kliring 
95
4.6.3 Karşı Alım 
96
4.6.4 Dengeleme 
96
4.6.5 Geri Alım 
96
4.6.6 Üçlü Ticaret 
96
4.6.7 Offset Ticaret 
96
4.6.7.1 Dolaysız Offset 
97
4.6.7.2 Dolaylı Offset 
97
4.7 Konsinye Satış 
97
4.8 Mahsuben Ödeme 
98
SORULAR 
98
Bölüm 5
MİLLETLERARASI TİCARET ODASI VE
BANKACILIKTA DIŞ TİCARETE İLİŞKİN DÜZENLEMELERİ
5.1 Milletlerarası Ticaret Odası 
101
5.2 Bankacılıkta Dış Ticarete İlişkin MTO Düzenlemeleri 
103
5.2.1 Tahsiller İçin Birörnek Kurallar 
103
5.2.2 Sözleşme Garantileri İçin Birörnek Kurallar 
105
5.2.3 Uluslararası Teminat Akreditifi Uygulamaları 
107
5.2.4 Akreditiflere İlişkin Birörnek Kurallar 
109
5.2.4.1 ICC–UCP 600 
109
5.2.4.2 E–UCP 600 (Sürüm: 1.1) 
110
5.2.5 Uluslararası Standart Bankacılık Uygulamaları 
112
5.2.6 Incoterms 2010 
112
5.2.7 Akreditiflere İlişkin Bankalararası Rambursmanlar İçin Birörnek Kurallar 
112
5.2.8 Garantilere İlişkin Birörnek Kurallar 
114
SORULAR 
116
Bölüm 6
DIŞ TİCARETTE KULLANILAN BELGELER VE
ELEKTRONİK İBRAZ
6.1 Dış Ticarette Kullanılan Belgeler 
119
6.1.1 Fatura ve Türleri 
120
6.1.1.1 Proforma Fatura 
121
6.1.1.2 Ticari Fatura 
122
6.1.1.3 Onaylı Fatura 
123
6.1.1.4 Navlun Faturası 
124
6.1.2 Gümrük Beyannamesi 
125
6.1.3 Konşimento 
128
6.1.3.1 Denizyolu Konşimentosu 
128
6.1.3.2 Havayolu Konşimentosu 
129
6.1.3.3 Demiryolu Konşimentosu 
131
6.1.3.4 Karayolu Konşimentosu 
132
6.1.3.5 Çoklu ve Kombine Navlun Belgeleri 
135
6.1.4 Gözetim Raporu 
137
6.1.5 Sigorta Poliçesi 
138
6.1.6 Çeki Listesi ve Koli Listesi 
139
6.1.7 Menşe Şahadetnamesi 
140
6.1.8 Sağlık Sertifikaları 
141
6.1.8.1 Sağlık Sertifikası 
142
6.1.8.2 Bitki Sağlık Sertifikası 
142
6.1.8.3 Hayvan İhracına İlişkin Sağlık Raporu 
143
6.1.8.4 Kontrol Belgesi 
143
6.1.8.5 Radyasyon Analiz Belgesi 
143
6.1.9 Dolaşım Belgeleri 
144
6.1.9.1 A.TR Dolaşım Belgesi 
144
6.1.9.2 EUR.1 Dolaşım Belgesi 
145
6.1.9.3 EUR–MED Dolaşım Sertifikası 
146
6.1.9.4 ATA Karnesi 
148
6.1.10 Poliçe 
149
6.2 Elektronik İbraz 
150
SORULAR 
152
Bölüm 7
DÖVİZ, DÖVİZ KURU VE DÖVİZ PİYASALARI
7.1 Döviz ve Efektif Kavramları 
155
7.2 Konvertibilite ve Konvertibl Döviz Cinsleri 
155
7.3 Döviz Kuru ve Kur Türleri 
157
7.3.1 Döviz Kuru ve Efektif Kuru 
158
7.3.2 Alış Kuru ve Satış Kuru 
159
7.3.3 Dolaysız ve Dolaylı Kur 
159
7.3.4 Spot Kur ve Vadeli Kur 
159
7.3.5 Nominal ve Reel Kur 
160
7.3.6 Parite ve Çapraz Kur 
160
7.3.7 Denge Döviz Kuru 
162
7.3.8 Efektif Döviz Kuru 
163
7.3.8.1 Nominal Efektif Döviz Kuru 
163
7.3.8.2 Reel Efektif Döviz Kuru 
164
7.3.9 TCMB Gösterge Döviz Kuru 
164
7.4 Kur Marjı ve Hesaplanışı 
165
7.5 Döviz Kuru Sistemleri 
166
7.5.1 Bağımsız Bir Ulusal Para Biriminin Olmadığı Kur Sistemleri 
167
7.5.1.1 Resmi Dolarizasyon 
167
7.5.1.2 Parasal Birlik 
168
7.5.2 Para Kurulu Sistemi 
168
7.5.3 Diğer Geleneksel Sabit Kur Sistemleri 
169
7.5.4 Yatay Bantlar İçinde Dalgalanan Sabit Kur 
170
7.5.5 Yönlendirilmiş Sabit Parite 
170
7.5.6 Yönlendirilmiş Sabit Aralıklı Kurlar 
170
7.5.7 Güdümlü Dalgalanma 
171
7.5.8 Serbest Dalgalanma 
171
7.6 Döviz Pozisyonu, Döviz Kuru Riski ve Riskten Korunma 
171
7.6.1 Döviz Pozisyonu 
172
7.6.2 Döviz Kuru Riski 
173
7.6.2.1 İşlem Riski 
173
7.6.2.2 Ekonomik Risk 
173
7.6.2.3 Muhasebe Riski 
174
7.6.3 Riskten Korunma 
174
7.6.3.1 İşlem Riskinden Korunma 
174
7.6.3.1.1 İşletme İçi Yöntemler 
174
7.6.3.1.2 İşletme Dışı Yöntemler 
175
7.6.3.2 Ekonomik Riskten Korunma 
177
7.6.3.3 Muhasebe Riskinden Korunma 
178
7.7 Döviz Piyasaları 
179
7.7.1 Organize Döviz Piyasaları 
179
7.7.1.1 TCMB Döviz ve Efektif Piyasaları 
179
7.7.1.2 Borsa İstanbul Döviz Vadeli İşlem ve Döviz Opsiyon Ana Pazarları 
180
7.7.2 Tezgâh Üstü Piyasalar 
181
7.7.2.1 Bankalararası Döviz Piyasası 
181
7.7.2.2 Efektif Piyasası 
183
SORULAR 
183
Bölüm 8
DIŞ TİCARETLE İLGİLİ ULUSLARARASI TRANSFER VE
TANIMLAMA SİSTEMLERİ
8.1 Uluslararası Transfer Sistemleri 
185
8.1.1 SWIFT Sistemi 
185
8.1.2 Uluslararası Nakit Transfer Sistemleri 
189
8.1.2.1 Western Union 
189
8.1.2.2 Moneygram 
190
8.2 Uluslararası Tanımlama Sistemleri 
191
8.2.1 İşyeri Tanımlama Kodu (BIC) 
192
8.2.2 Uluslararası Banka Hesap Numarası (IBAN) 
192
8.2.3 Pazar Tanımlama Kodu (MIC) 
194
8.2.4 Finansal Araçların Sınıflandırılması (CFI) 
194
8.2.5 Finansal Araçların Kısa Adı (FISN) 
194
8.2.6 Uluslararası Menkul Kıymet Tanımlama Numarası (ISIN) 
195
8.2.7 Tüzel Kişi Kimlik Kodu (LEI) 
195
SORULAR 
196
Bölüm 9
DIŞ TİCARETE YÖNELİK BANKACILIK FAALİYETLERİ VE
DIŞ TİCARETİN FİNANSMANI
9.1 Kambiyo İşlemleri 
197
9.1.1 Spot Döviz Alımı ve Satımı 
197
9.1.2 Uluslararası Döviz Transferleri 
198
9.1.3 Dövizli Çek Tahsil ve İştira İşlemleri 
199
9.1.4 Döviz Tevdiat Hesapları 
202
9.1.5 Forward Döviz Sözleşmeleri 
202
9.1.6 Döviz Vadeli İşlem Sözleşmeleri 
204
9.1.7 Döviz Opsiyon Sözleşmeleri 
205
9.1.8 Döviz Varantları 
207
9.1.9 Döviz Arbitrajı 
208
9.1.10 Swap ve Türleri 
208
9.1.11 Kaldıraçlı İşlemler 
210
9.1.11.1 Forex 
211
9.2 İhracat İşlemleri 
213
9.2.1 Kredisiz İhracat İşlemleri 
213
9.2.1.1 Peşin İhracat Bedelleri ve Alıcı Firma Prefinansmanı 
213
9.2.1.2 İhracat Akreditifleri 
214
9.2.1.2.1 Teyitsiz İhracat Akreditifleri 
214
9.2.1.2.2 Teyitli İhracat Akreditifleri 
215
9.2.1.3 Vesaik Mukabili İhracat İşlemleri 
216
9.2.1.4 Mal Mukabili İhracat İşlemleri 
217
9.2.1.5 Kabul Kredili İhracat İşlemleri 
218
9.2.1.6 Mahsuben Ödeme İşlemleri 
220
9.2.2 İhracatın Finansmanı 
220
9.2.2.1 Döviz Kredileri 
221
9.2.2.2 Prefinansman Kredileri 
222
9.2.2.3 İhracat Vesaik Karşılığı Kredi 
223
9.2.2.4 Vadeli İhracat Alacaklarının İskontosu 
223
9.2.2.5 İhracat Reeskont Kredisi 
224
9.2.2.6 Türk Eximbank Sevk Öncesi İhracat Kredisi 
225
7.2.2.7 Türk Eximbank Ülke Kredileri 
227
9.2.2.8 Türk Eximbank Kaynaklı Diğer İhracat Kredileri ve Ticari Bankaların Rolü 
228
9.2.2.9 Forfaiting 
228
9.2.2.10 Uluslararası Faktoring 
231
9.3 İthalat İşlemleri 
235
9.3.1 Kredisiz İthalat İşlemleri 
235
9.3.1.1 Vesaik Mukabili İthalat İşlemleri 
236
9.3.1.2 Mal Mukabili İthalat İşlemleri 
236
9.3.1.3 Kabul Kredili İthalat İşlemleri 
236
9.3.1.4 Peşin Ödeme Kapsamındaki İthalat İşlemleri 
237
9.3.2 İthalatın Nakit Finansmanı 
237
9.3.2.1 Tüketim Malları İthalatının Finansmanı 
238
9.3.2.1.1 Post Finansman Kredileri 
238
9.3.2.2 Yatırım Malları İthalatının Finansmanı 
240
9.3.2.2.1 Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Kullandırılan Nakit Döviz Kredileri 
240
9.3.2.2.2 ECA Kredileri 
241
9.3.2.2.3 Yurt Dışı Leasing 
242
9.3.3 Nakit Dışı İthalat Kredileri 
242
9.3.3.1 Akreditif Garantileri 
243
9.3.3.2 Kabul ve Aval Kredileri 
245
9.4 Döviz Teminat Mektupları 
247
9.4.1 Ödeme Garantileri 
248
9.4.2 Sözleşme Garantileri 
249
9.4.2.1 Geçici Teminat Mektubu 
250
9.4.2.2 Kesin Teminat Mektubu 
250
9.4.2.3 Avans Teminat Mektubu 
250
9.4.2.4 İhtiyat Kesintisi Garantisi 
250
9.4.2.5 Bakım–Onarım Garantisi 
251
9.5 Kontrgarantiler 
251
SORULAR 
253
Bölüm 10
DIŞ TİCARETE İLİŞKİN SİGORTA İŞLEMLERİ
10.1 İhracat Kredi Sigortası 
257
10.2 Teminat Mektuplarının Haksız Nakde Çevrilme Sigortası 
259
10.3 Ticari Alacak Sigortası 
260
10.4 Emtia Nakliyat Sigortası 
261
10.5 Kıymet Nakliyat Sigortası 
261
10.6 Depo Sorumluluk Sigortası 
262
SORULAR 
262
Bölüm 11
TÜRKİYE’NİN DIŞ TİCARETİ VE GELİŞİMİ
11.1 Yıllara Göre Dış Ticaret 
263
11.1.1 İhracat 
264
11.1.2. İthalat 
265
11.1.3 Dış Ticaret Hacmi 
266
11.1.4 Dış Ticaret Dengesi 
267
11.1.5 İhracatın İthalatı Karşılama Oranı 
268
11.1.6 Dış Ticaret Hadleri 
269
11.2 “Ödemeler Dengesi” Kavramı 
270
11.3 Ödemeler Dengesini Oluşturan Ana Kalemler 
271
11.3.1 Cari İşlemler Hesabı 
272
11.3.1.1 Dış Ticaret Dengesi 
272
11.3.1.1.1 Toplam Mal İhracatı 
273
11.3.1.1.2 Toplam Mal İthalatı 
273
11.3.1.2 Hizmetler Dengesi 
273
11.3.1.2.1 Toplam Hizmet Gelirleri 
273
11.3.1.2.2 Toplam Hizmet Giderleri 
274
11.3.1.3 Birincil Gelir Dengesi 
274
11.3.1.3.1 Birincil Gelirler Toplamı 
274
11.3.1.3.2 Birincil Giderler Toplamı 
274
11.3.1.4 İkincil Gelir Dengesi 
275
11.3.2 Sermaye Hesabı 
275
11.3.3 Finans Hesabı 
275
11.3.3.1 Doğrudan Yatırımlar 
276
11.3.3.2 Portföy Yatırımları 
277
11.3.3.3 Finansal Türevler 
278
11.3.3.4 Diğer Yatırımlar 
278
11.3.3.5 Rezerv Varlıklar 
278
11.3.4 Net Hata ve Noksan 
279
11.4 Türkiye’nin Ödemeler Dengesi 
279
SORULAR 
281
Kaynakça 
283
Kavramlar Dizini 
293
Yazarların Özgeçmişi 
303